Postbus 81 6200 AB Maastricht Waldeckpark 1 Maastricht contact@jekerdal.nl Toezichtplan Vereniging Zwembad Jekerdal Maastricht april 2009
Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Omschrijving van begrippen 2.1 Publiek 2.2 Zwembad 2.3 Bassin 2.4 Publieke uren 2.5 Openingsrooster 2.6 Zwemmers 2.7 Perrons 2.8 Leidinggevende 2.9 De toezichthouders 2.10 De coordinator (bevoegd toezichthouder) 2.11 De badmeester (bevoegd toezichthouder) 2.12 De surveillant (onbevoegd toezichthouder) 2.13 Huurder 3. Algemene regels 3.1 Regels voor het publiek 3.2 Regels voor de leiding en toezichthouders 3.3 Regels voor het toezichthoudend personeel 3.4 Overige regels 4. Kwantificering toezicht bassins (concept) 4.1 het 50 meter bad 4.1.1 Het diepe gedeelte 4.1.2Het ondiepe gedeelte 4.2 Instructiebad 4.3 Kinderbad 4.4 Portofoons 5. Regels tijdens het toezicht houden van de bassins 5.1 Lopen tijdens het toezicht houden 5.2 Zitten tijdens het toezicht houden 5.3 Praten tijdens het toezicht houden 6. Overige belangrijke regels in het zwembad 6.1 Algemene regels 6.2 Eten en/of drinken 6.3 Springplank 6.4 Geluidsapparatuur 6.5 Fietsenstalling 6.6 Sluitingstijd 6.7 Zwemmen onder de brug bij het diepe gedeelte van het 50 meter bassin 6.8 Toezicht specifieke activiteiten 7. Verantwoordelijkheden Bijlagen Gedragscode badmeesters Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 2
1. Inleiding Het Toezichtplan geeft het toezichtbeleid van vereniging zwembad "Jekerdal" weer, zowel kwantitatief als kwalitatief. Het gaat hierbij om verschillende zwembadactiviteiten waarbij toezichthoudend personeel verantwoordelijk is. Het Toezichtplan werd op basis van de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden (WHVBZ) en het Huishoudelijk Reglement van de vereniging zwembad Jekerdal ontwikkeld. Het toezichtplan ligt op twee vaste plaatsen in het zwembad: (1) op de post van de coördinatoren, (2) in de administratie ruimte. De bevoegd toezichthouders (badmeesters en coördinatoren ) zijn op de hoogte van het toezichtplan en dienen de regels na te leven. Bij aanvang van ieder seizoen wordt zowel het toezichtsplan, calamiteitenplan als wel het Huishoudelijk Reglement aan hen persoonlijk overhandigd. De surveillanten krijgen bij aanvang van de dienst van de coördinator de richtlijnen overhandigd die op hun taak van toepassing zijn; paragraaf 3.3 de surveillant en hoofdstuk 5 van het Toezichtplan. Het Toezichtplan wordt jaarlijks geëvalueerd en zal indien nodig worden aangepast. De evaluatie zal geschieden door de coördinatoren en zal schriftelijk worden vastgelegd. Het bestuurslid met de portefeuille toezicht en veiligheid is verantwoordelijk om de evaluatie te laten plaatsvinden en het Toezichtspan waar nodig aan te passen. In het toezichtplan wordt eerst een omschrijving gegeven van enkele begrippen. Vervolgens worden algemene regels voor het publiek, de leiding en de badmeesters en coördinatoren beschreven. In hoofdstuk 4 komt het toezicht houden zowel kwantitatief als kwalitatief aan de orde. De regels tijdens het toezicht houden en belangrijke regels van het zwembad worden respectievelijk in hoofdstuk 5 en 6 uiteengezet. Het toezichtplan wordt afgesloten met een hoofdstuk waarin duidelijk wordt wie en wanneer verantwoordelijk is. In de bijlagen zijn toegevoegd: Het Calamiteitenplan Het Huishoudelijk Reglement Het bestuur van Vereniging Zwembad Jekerdal Maastricht april 2009 Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 3
2. Omschrijving van begrippen 2.1 Publiek Onder publiek worden alle bezoekers die gebruik maken van het zwembad verstaan. De bezoekers zijn leden van de vereniging zwembad Jekerdal en zij die door de leden geïntroduceerd zijn. Leden van boven de 18 jaar zijn in de gelegenheid om per seizoen één introductiekaart te kopen voor 5 introducé(e)s. 2.2 Zwembad Het zwembad is het geheel van bassins, perrons, ligweiden, kantine en terras, gebouwen en stalling. Het geheel wordt ommuurd door een mergelmuur. 2.3 Bassin Een bassin is de bak met water waarin gezwommen dan wel gespeeld kan worden. Het zwembad heeft drie bassins: het 50 meter bassin; Dit bassin heeft een diep en een ondiep gedeelte. Diep en ondiep gedeelte zijn gescheiden door een kralen koord. Het diepe gedeelte is in tweeën gedeeld door een betonnen loopbrug. Het instructiebassin Het kinderbassin 2.4 Publieke uren Publieke uren zijn uren waarop het zwembad "Jekerdal " opengesteld is voor publiek. 2.5 Openingsrooster Op het openingsrooster wordt aangegeven op welke dagen en tijden het zwembad "Jekerdal " voor publiek is opengesteld. 2.6 Zwemmers Zwemmers zijn diegene van het publiek die zich in een van de baden bevinden of op de daarnaast gelegen perrons 2.7 Perrons Perrons zijn de betegelde looppaden die zich direct naast de baden bevinden 2.8 Leidinggevende Het bestuur is eindverantwoordelijk voor de algemene bedrijfsleiding in het zwembad. Het bestuurslid met in de portefeuille badmeesters en coördinatoren, is verantwoordelijk voor de organisatie van het toezicht in het zwembad. De coördinator is verantwoordelijk voor de dagelijkse leiding in het zwembad. 2.9 De toezichthouders De toezichthouders zijn al diegene die met toezichthoudende werkzaamheden zijn belast. 2.10 De coördinator (bevoegd toezichthouder) Een bevoegd toezichthouder is minimaal 18 jaar beschikt over meer dan voldoende zwemvaardigheden en de daarbij behorende conditie. Heeft vervolgens met goed gevolg een test afgelegd ten overstaan van de reddingsbrigade Maastricht waarin hij/zij heeft laten zien over voldoende vaardigheden te beschikken om in reddend te kunnen zwemmen. Iedere coördinator beschikt over een geldig EHBO diploma (inclusief reanimatie) en is BHV gecertificeerd. Jaarlijks dient de coördinator een conditietest en vaardigheidstest af te leggen ten overstaan van het bevoegd kader van de reddingsbrigade Maastricht. De coördinator heeft een arbeidsovereenkomst met Vereniging Zwembad Jekerdal. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 4
2.11 De badmeester (bevoegd toezichthouder) Een bevoegd toezichthouder (badmeester) is minimaal 18 jaar en dient een goede zwemvaardigheid te bezitten waarmee hij zwemmend kan redden. Heeft een cursus gevolgd gericht op het zwemmend redden in zwembad Jekerdal. Jaarlijks legt de badmeester een vaardigheidstest af ten overstaan van het bevoegd kader van Reddingsbrigade Maastricht en wordt hij/zij opnieuw gecertificeerd. 2.12 De surveillant (onbevoegd toezichthouder) Een surveillant is minimaal 16 jaar Hij/zij is in staat om die gedeeltes van het bad die niet dieper zijn dan 1.40 meter reddende handelingen te kunnen verrichten. De toezichthouder hoeft niet over vaardigheden te beschikken betreffende zwemmend redden. Moet wel accuraat kunnen handelen m.b.t. tot calamiteiten in en rond het bassin waar hij/zij wordt geacht toezicht te houden. In zwembad Jekerdal zijn dit het ondiepe gedeelte van het 50 meter bad en het instructiebad. 2.13 Huurder Een huurder is een privé persoon, vereniging of organisatie die een bad of enkele baden huurt Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 5
3. Algemene regels Dit hoofdstuk wordt onderverdeeld in algemene regels voor het publiek, de leiding en de toezichthouders. 3.1 Regels voor het publiek Het publiek dat gebruik maakt van het zwembad zijn allen lid van de vereniging of door een lid geïntroduceerd. Door de vereniging wordt regelmatig gecommuniceerd met de leden middels nieuwsbrieven en Algemene Leden Vergadering. Het gebruik van het zwembad gebeurt dan ook in een bijzondere sociale context. De algemene regels voor het publiek zijn beschreven in het Huishoudelijk Reglement. Het publiek (leden van de vereniging en hun introducé(e)) kunnen bij binnenkomst het Huishoudelijk Reglement op een bord lezen. Het bord staat bij de ingang, bij de poortcontrole van het zwembad. 3.2 Regels voor de leiding en toezichthouders Het bestuur Het voltallige bestuur is verantwoordelijk om de kaders te stellen ten aanzien van het toezicht en veiligheid. Stelt hiertoe een Toezichtplan op, een Calamiteitenplan en stelt een Huishoudelijk Reglement op die ter vaststelling worden voorgelegd aan de ALV van vereniging zwembad Jekerdal. Het bestuurslid met in portefeuille toezicht en veiligheid zorgt vervolgens voor voldoende toezicht, zowel kwantitatief als kwalitatief (zie hiervoor het toezichtplan). De coördinator De coördinator is eindverantwoordelijk voor de goede gang van zaken in het zwembad gedurende zijn/haar dienst. De coördinator coördineert de gang van zaken in het zwembad tijdens de publieke uren en stuurt indien nodig bij. De coördinator onderhoudt contact met de poortcontrole, de toezichthouders en de kantine. De coördinator kan één bad, enkele baden of het totale zwembad sluiten als hij/zij vindt dat er onvoldoende toezicht op het publiek kan worden gehouden. De coördinator brengt de andere toezichthouders tijdig op de hoogte van de aanwezigheid van bijzondere activiteiten of publieksgroepen. De coördinator wijkt in principe niet af van de aanwijzingen in het toezichtplan, meldt bij afwijkend handelen dit aan de betrokken toezichthouders en rapporteert bij eerste gelegenheid aan het bestuur. Bij twijfel over "hoe te handelen" of onwetendheid dient de coördinator voor de meest veilige actie(s) te kiezen en handelt dien overeenkomstig. Meldt bij afwijkend handelen dit aan de betrokken toezichthouders en rapporteert bij eerste gelegenheid aan het bestuur. De coördinator besteed aandacht aan problemen en wensen van het publiek De coördinator zal wanneer hier de noodzaak toe is EHBO verlenen en/of reanimatie toepassen 3.3 Regels voor de toezichthouders De Badmeester De badmeester dient de gedrags regels voor de zwemmers consequent te hanteren De badmeester dient de coördinator te informeren als hij denkt onvoldoende toezicht te kunnen houden of in andere woorden de situatie niet aan te kunnen, zodat de veiligheid van het publiek niet kan worden gegarandeerd. De badmeester dient altijd goed zicht te hebben op de zwemmers in het bad. De badmeester dient een actieve houding aan te nemen. De badmeester dient zich sociaal en op een dienstverlenende wijze te presenteren. De badmeester dient alert te zijn op mogelijke probleemsituaties of gevaarlijke situaties (zoals, hardlopen, schuin van de springplank springen, zonder voldoende zwemvaardigheid in het diepe bad te zwemmen, kleine kinderen zonder drijfmiddelen of begeleiding). In geval van ernstige ongevallen of twijfels over een diagnose dient zo snel mogelijk de coördinator te worden gewaarschuwd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een portofoon, de interne telefoon en/of de fluit. De badmeester dient bij moeilijkheden met het publiek met de coördinator te overleggen over de Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 6
aanpak. De surveillant De surveillant dient de algemene regels voor de zwemmers consequent te hanteren. De surveillant dient de coördinator te informeren als hij denkt onvoldoende toezicht te kunnen houden of in andere woorden de situatie niet aan te kunnen, zodat de veiligheid van het publiek niet kan worden gegarandeerd. De surveillant dient altijd goed zicht te hebben op de zwemmers in het bad De surveillant dient een actieve houding aan te nemen. De surveillant dient zich sociaal en op een dienstverlenende wijze te presenteren. De surveillant dient alert te zijn op mogelijke probleemsituaties of gevaarlijke situaties (zoals, hardlopen, kleine kinderen zonder drijfmiddelen of begeleiding). In geval van ernstige ongevallen of twijfels over een diagnose dient zo snel mogelijk de badmeester of de coördinator te worden gewaarschuwd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een portofoon, de interne telefoon en/of de fluit. De surveillant dient bij moeilijkheden met het publiek met de badmeester of de coördinator te overleggen 3.4 Overige regels Bij het verrichten van EHBO handelingen met bloed is men verplicht latex handschoenen te gebruiken. Alle EHBO handelingen dienen direct in het evaluatieformulier in logboek te worden geregistreerd. Tijdens het houden van het toezicht is men verplicht dienstkleding te dragen Coördinator : Geel T-shirt met logo van de vereniging Badmeester : Rood T-shirt met logo van de vereniging Surveillanten : Groen hesje met logo van de vereniging Tijdens het houden van het toezicht beschikt iedere toezichthouder over een fluit. Alle toezichthouders dienen zich altijd bij aanvang van hun dienst en na afloop van hun dienst af te melden bij de coördinator. Het is niet toegestaan tijdens of direct voorafgaand aan het houden van toezicht alcohol te gebruiken. De poortcontroleurs van het zwembad dienen de coördinator te informeren als zich problemen voordoen bij de entree. De poortcontroleurs nemen ook contact op met de coördinator wanneer publiek binnenkomt waarvan verwacht kan worden dat zij extra aandacht behoeven. De coördinator zal de overige toezichthouders hiervan op de hoogte brengen. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 7
4. Kwantificering toezicht bassins Hieronder wordt aangegeven hoeveel en welke toezichthouders toezicht moeten houden tijdens het zwemmen. Er wordt een onderverdeling gemaakt naar soort bassin. Verder wordt aangegeven waar de toezichthouder zich bevindt. 4.1 Het 50 meterbad Plaats van toezichthouder Bevindt zich in het verlengde van de brug waardoor ook toezicht gehouden kan worden op een deel van het diepe gedeelte van het bad voor de brug. Af en toe rondlopend rond het bassin tot aan de brug. Bezetting Aantal Kwaliteit Toezichthouders Toezichthouders Rustig 1 Badmeester 1 Normale drukte 2 Badmeester 1 en Surveillant Druk 2 Badmeester 1 en Badmeester 2 En eventueel een Surveillant Plaats van toezichthouder Een toezichthouder: Bevindt zich aan de kant van de entree of aan de overkant. Af en toe Lopend rond het bassin en op de brug. Twee toezichthouders: Surveillant: Bevindt zich aan de kant van de entree of aan de overkant aan het ondiep gedeelte van het bassin. Af en toe rond het bassin lopend tot aan kralenkoord. Badmeester: Bevindt zich aan de kant van de entree of aan de overkant aan het diepe gedeelte van het bad. Af en toe lopend rond het bassin en over de brug. De badmeester is primair verantwoordelijk voor het diepe gedeelte. 4.2. Instructiebad Bezetting Aantal Kwaliteit Toezichthouders Toezichthouders Ongeacht drukte 1 Surveillant Plaats van toezichthouder Bevindt zich aan de kant van de kantine. Af en toe lopend rond het bassin Bij de ingang van het zwembad en bij het instructiebad zal vermeld worden dat er wel toezicht is en dat dit uitgevoerd wordt door leden zonder kwalificatie zwemmend redden. 4.3. Kinderbad Dit bassin is niet dieper dan 30 cm. Hier is geen georganiseerd toezicht aanwezig. Bij de ingang van het zwembad en bij het kinderbad zal vermeld worden dat er geen toezicht aanwezig is. 4.5 Portofoons De coördinator draagt altijd een portofoon en heeft de draadloze telefoon bij zich. Bij elk bassin draagt minimaal één toezichthouder een portofoon. De poortcontroleurs beschikken over een portofoon en/of interne telefoon. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 8
5. Regels tijdens het toezicht houden van de bassins Hieronder volgen enkele specifieke richtlijnen voor het lopen, zitten en praten tijdens het toezicht houden. 5.1 Lopen tijdens het toezicht houden Voor de veiligheid van de zwemmers dient vanaf diverse plaatsen toezicht gehouden te worden. De toezichthouder dient regelmatig een rondje om het bassin te lopen om zo het bassin van alle kanten te kunnen observeren. Bij het toezicht houden met twee of meer personen moet onder aansturing van de coördinator een duidelijke taakverdeling zijn afgesproken. M.a.w. het moet duidelijk zijn welke badmeester welk bassin in toezicht heeft. Een toezichthouder is mag nooit tijdens zijn/haar dienst het bassin verlaten. In uitzonderlijke gevallen kan een coördinator hier toestemming voor geven. 5.2 Zitten tijdens het toezicht houden Het is toegestaan om te zitten tijdens het toezicht houden. Ook dan blijft men verplicht actief toezicht te houden. Bij de keuze om te gaan zitten dient men het overzicht op het desbetreffende bassin te houden. 5.3 Praten tijdens het toezicht houden Tijdens het toezicht houden kan kort overleg gepleegd worden. Er moeten, voorzover nog nodig, onderlinge afspraken met betrekking tot het werk kunnen worden gemaakt. Daarbij moet echter altijd een goed overzicht op de zwemmers worden gehouden. De ogen van de toezichthouder( s) dienen altijd op de zwemmers gericht te zijn. Lezen of gebruik gsm tijdens dienst is niet toegestaan. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 9
6. Overige belangrijke regels in het zwembad De overige regels van het zwembad zijn dermate van belang dat ze hier toch apart worden behandeld. Hieronder volgt een weergave van deze regels in het zwembad. Het is een destillaat van het Huishoudelijk Reglement (zie verder het Huishoudelijk Reglement): 6.1. Algemene regels Het is niet toegestaan om: hard te lopen of te rennen rond de bassins. te duiken op plaatsen, daar waar bordjes verboden te duiken dit aangeven. met een drijfmiddel, zoals een luchtbed, het diepe gedeelte van het bassin in te gaan. Een drijfmiddel is wel in het ondiepe bassin toegestaan als de situatie dit toelaat. Dit wordt beoordeeld door de toezichthouders. zich zonder zwemvaardigheid te begeven in water waar men niet kan staan. Dit ter beoordeling door de toezichthouders. met zwemvleugels of zwembanden in de diepe gedeeltes van het bad te zwemmen andere bezoekers lastig te vallen of te hinderen. tijdens het zwemmen is het verplicht zwemkleding te dragen en is het dragen van petten, T-shirts en andere kledingstukken verboden. Uitzonderingen ter beoordeling van de coördinator alléén opblaasbare ballen zijn in de ondiepe bassins toegestaan als de situatie dit toelaat. Dit ter beoordeling van de toezichthouder. alle aanwijzingen van de toezichthouders dienen te worden opgevolgd. bezoekers die zich niet aan het huisreglement houden, kunnen door de coördinator namens het bestuur, uit het zwembad worden verwijderd. Hierbij kan een ontzegging van het zwembad voor een bepaalde tijd worden meegegeven. Deze maatregel wordt direct aan het bestuur gemeld. Er is alleen beroep tegen deze maatregel mogelijk bij het bestuur. 6.2 Eten en drinken Het is niet toegestaan de bassins te betreden met eet en/of drinkwaren. Het gebruik van glaswerk is op de ligweiden en perrons verboden. Glaswerk mag alleen gebruikt worden op het terras en in de kantine 6.3 Springplank De springplank wordt alléén geopend als de situatie dit toelaat. Dit betekent dat het in het bad niet druk is. Dit wordt beoordeeld de coördinator. Het is niet toegestaan om meer dan één keer te veren op de springplank. Verder dient men recht naar voren de springplank te verlaten. 6.4 Geluidsapparatuur Het gebruik van geluidsapparatuur (zoals radio s MP3) door bezoekers is alleen toegestaan met gebruik van koptelefoon zo dat overige bezoekers daar geen overlast van hebben. 6.5 Fietsenstalling De fietsen moeten op de daarvoor bestemde plaatsen worden geparkeerd. De poortcontroleurs moeten dit in goede banen leiden. Zij zijn er verantwoordelijk voor dat in geval van calamiteiten de uitgang goed bereikbaar is voor het publiek en aan de andere kant dat overheidsdiensten (brandweer, G en GD) in geval van nood alle plaatsen in het zwembad goed kunnen bereiken. 6.6 Sluitingstijd Het bad sluit op het moment dat de coördinator dit kenbaar maakt. Hij doet dit een kwartier voor sluitingstijd met gebruikmaking van de omroep installatie of de fluit. Het bad sluit om 20.00 uur. Met uitzondering van de eerste weken van het seizoen. Dan sluit het bad om 18.00 uur. De coördinator verlaat als laatste het zwembad wanneer alle bezoekers vertrokken zijn uit het zwembad. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 10
6.7 Zwemmen onder de brug bij het diepe gedeelte van het 50 meter bassin Er mag onder de brug en door de gaten bij de brug gezwommen worden. Net zoals dit in alle bassins geldt is het zwemmen onder de brug en door de gaten voor eigen risico. 6.8 Toezicht bij specifieke activiteiten Tijdens de uren waarop het bad wordt verhuurt, valt het toezicht houden volledig onder de verantwoording van de huurder. De huurder draagt zelf zorg voor bekwaam en deskundig toezicht conform de richtlijnen zoals deze zijn opgesteld door de overheid. De huurder dient zich te houden aan het huishoudelijk reglement van de vereniging. Indien er een coördinator aanwezig is ziet deze er op toe dat de regels worden nageleefd. De coördinator kan de huurder hierbij ter verantwoording roepen. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 11
7. Verantwoordelijkheden Het bestuur van de vereniging is eindverantwoordelijk voor de algemene bedrijfsleiding in het zwembad. Het bestuurslid met in portefeuille badmeesters en coördinatoren stelt de randvoorwaarden vast zodat er kwalitatief en kwantitatief voldoende toezicht is in het zwembad. Hierbij laat hij zich ondersteunen en adviseren door een deskundige op het gebied van EHBO en reddend zwemmen. De coördinator draagt zorg voor een optimaal werkklimaat. De toezichthouders dienen de vereiste bevoegdheden te hebben en bij te houden. Iedere toezichthouder dient de taak die wordt opgedragen naar behoren uit te voeren met inachtneming van de regels en procedures die hiervoor gelden. Als bij calamiteiten blijkt dat een toezichthouder grove nalatigheid kan worden verweten dan kan hij hiervoor aansprakelijk worden gesteld. Een toezichthouder kan niet aansprakelijk worden gesteld als de eerst hogere nalatig is geweest of tegenstrijdige instructies heeft gegeven. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 12
VERENIGING ZWEMBAD JEKERDAL Gedragscode Badmeester versie 2009 Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 13
Achtergrond Een badmeester van de zwembadvereniging Jekerdal is een zeer gewaardeerd vrijwilliger. Hij/zij helpt daarmee de vereniging het zwembad te kunnen laten voortbestaan. De vrijwillige taak die de badmeester op zich neemt is echter geenszins vrijblijvend. De badmeester/toezichthouder wordt ook genoemd in het toezichtplan en calamiteitenplan van de vereniging. Deze documenten hebben een formele status (worden ter goedkeuring voorgelegd aan gemeente en provincie) en zijn voorwaardelijk voor de exploitatie van het zwembad als vereniging. Het toezichtplan geeft het kader aan waarbinnen de badmeester dient te functioneren. Het is ook een regelgevend/juridisch document waarmee aan de bevoegde autoriteit wordt getoond dat het toezicht adequaat is opgezet. Het toezichtplan wordt verondersteld parate kennis te zijn van de badmees-ters en wordt daarom hier niet nogmaals uiteengezet. Het is echter gebleken, ook naar aanleiding van opmerkingen uit de badmeester gemeenschap, dat het toezichtplan alleen niet voldoende handvaten geeft om adequaat te kunnen functioneren. Dit document t.w. de Gedragscode badmeester moet daarom worden gezien als een extra handreiking, zodat hij/zij weet wat ervan hem/haar verwacht wordt. Dit document is echter ook een formele aanvulling op het toezichtplan. Inleiding Het is de bedoeling dat de mensen in een zwembad plezier hebben. De badmeester is een van de functionarissen die daaraan een bijdrage kan leveren. Het is echter ook een omgeving waar relatief veel ongevallen gebeuren. Elk jaar komen ongeveer 6200 mensen in een ziekenhuis terecht, ondanks de eerste hulp die in het zwembad is gegeven. Uit de gegevens van Consument en Veiligheid blijkt dat een kwart van de slachtoffers tussen 10 en 15 jaar is. Een vijfde is tussen de 5 en 10 jaar. Bijna één op de 10 slachtoffers is jonger dan 5 jaar. Ruim de helft van alle ongevallen in het zwembad vindt dus plaats bij kinderen jonger dan 15 jaar. De meeste ongelukken gebeuren rond de duikplank of de glijbaan. Vier van de tien slachtoffers zijn ervan afgevallen of uitgegleden. Een derde van de ongevallen komt door een botsing met een rand of de glijbaan. Vijftien procent van de ongevallen heeft als oorzaak een botsing met een andere zwemmer. Het is uit ervaring gebleken dat een zwemmer die in moeilijkheden geraakt over het algemeen niet de aandacht trekt van een badmeester door bv. te schreeuwen, druk te bewegen of te zwaaien. (Overigens is een zwemmer die tot het laatstgenoemde in staat is, ook meestal in staat zichzelf te redden!). Daarentegen, een zwemmer die in ernstige moeilijkheden verkeert is vaak niet in een positie om zich luidruchtig kenbaar te maken. Voorbeelden zijn: - Zwemmer stoot hoofd onder water en zakt bewusteloos naar de bodem; - Zwemmer krijgt in het water hartaanval of beroerte, kan zich niet meer Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 14
bewegen en zakt weg; - Kinderen duiken vanaf de duikplank en raken in de drukte een medezwemmer. In eerste instantie niets aan de hand, echter enkele seconden later zakt het slachtoffer bewusteloos weg. Uit het bovenstaande blijkt dus dat continue observatie cruciaal is! Zeker wanneer het erg druk is in het zwembad is dit geen sinecure en vereist een grote concentratie. Alertheid en gedrag van de badmeester De badmeester is daadwerkelijk de meester van het bad. Hij dient hiertoe prominent aanwezig te zijn door rond te lopen en daardoor een band op te bouwen met de badgasten. Gezien de ervaringsgegevens (zie boven) is het zeer belangrijk dat de badmeester alert is en de zwemmers continu te observeert! Ook bij de enkele zwemmer in het diepe deel van het 50 meter bad dient dus goed toezicht te worden gehouden. Toezicht houden op afstand is hierbij niet afdoende en is niet toegestaan. De loopbrug in het midden van het 50 meter bad belemmert immers het zicht op de zwemmer indien de badmeester zich ophoudt in de buurt van het coördinatorbureau. De regel is dat zodra er één zwemmer zich in het diepe deel van het bad bevindt, de badmeester aan de rand staat! De badmeester mag zich niet laten afleiden. Daarom is het lezen van lectuur of het gebruiken van de mobiele telefoon niet toegestaan. Het lijkt verleidelijk hiermee de hand te lichten indien het bv. erg rustig is. Het behoeft hier verder geen betoog dat lezen of telefoneren leidt tot onvoldoende toezicht. Indien het persé nodig is dat iemand telefonisch bereikbaar blijft dan moet hierover overleg worden gepleegd met de coördinator en een modus worden bedacht. In geen geval is het de bedoeling dat er vanaf de badrand kantooractiviteiten worden uitgevoerd. Ook het voeren van uitgebreide gesprekken is uit den boze. Kort overleg met collega badmeester(s) of de coördinator kan/moet uiteraard wel, echter de aandacht voor de zwemmers mag niet verslappen. Het is toegestaan om bij rustige omstandigheden even te gaan zitten, maar het is dan wel belangrijk om een zodanige positie te kiezen dat alle zwemmers zichtbaar blijven. Speciale aandacht hierbij dient uit te gaan naar zwemmers in de buurt of onder de brug. De badmeester dient er voor te zorgen dat hij/zij uitgerust en goed toegerust aan zijn/haar taak begint. Dit impliceert dat hij/zij daarvoor adequaat is gekleed (badmeester T-shirt, geen zwaar schoeisel, en verder lichte kleding). De werplijn en de zwemhaak zijn aanwezig op de brug. Bij grote drukte kan een werplijn ook op de persoon gedragen worden. De tas hiervoor is aanwezig bij de coördinator. Bij warm weer wordt aanbevolen drinkwater bij de hand te hebben. Het wordt sterk aangeraden het toilet te bezoeken voor de dienst aanvangt zodat Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 15
de dienst niet behoeft te worden onderbroken. Indien de badmeester toch onverhoopt zijn post moet verlaten, moet de aandacht worden getrokken van de coördinator zodat het toezicht op de zwemmers gehandhaafd blijft. Het dienstrooster Het zwembad kan/mag niet functioneren zonder badmeester. Bij de afwezigheid van een gekwalificeerd badmeester mag het zwemwater van het 50 meterbad niet gebruikt worden. Het is daarom belangrijk dat de badmeesters het rooster goed kennen en hun diensten hebben genoteerd in hun agenda. Weliswaar is er altijd een tweede badmeester ingeroosterd, echter deze is er voor om op te treden bij grote drukte en in principe niet om op te treden bij afwezigheid van de eerste badmeester (noodgevallen uiteraard daarbuiten gelaten). Er kunnen zich natuurlijk dwingende omstandigheden voordoen die verhinderen dat een badmeester (op tijd) komt. De coördinator zal dan naar bevind van zaken handelen, echter indien er echter sprake is van duidelijke nalatigheid zal hiervan een notitie gemaakt worden! Het samenstellen van het dienstrooster van de badmeesters is een tijdrovende en gecompliceerde zaak. Dit wordt mede veroorzaakt door de (terechte) individuele wensen van de badmeesters. Het zal daarom altijd blijven voorkomen dat er diensten geruild moeten worden nadat het dienstrooster is vastgesteld. Hier is in principe niets mis mee, op voorwaarde dat het zorgvuldig wordt gedaan. De coördinator moet er van uit kunnen gaan dat het dienstrooster up-to-date is en precies kan zien wie hij kan verwachten voor de badmeesterdienst. Wanneer er geruild moet worden dient één van deze badmeesters een dienstdoende coördinator benaderen (telefonisch of in persoon) en de ruiling door te geven zodat die in het rooster kan worden verwerkt. Het gebruik van e-mail wordt hierbij sterk afgeraden, aangezien de praktijk heeft uitgewezen dat dit te vaak fout gaat! Overigens zijn er plannen om het badmeester dienstrooster on-line beschikbaar te maken zodat de wijzigingen in het dienstrooster rechtstreeks kunnen worden verwerkt en zichtbaar worden gemaakt. Bij het schrijven van deze gedragscode was nog niet bekend of e.e.a. op tijd zal worden gerealiseerd voor het komende seizoen. Bij het opkomen voor de dienst moet rekening met elkaar worden gehouden. Hiermee wordt bedoeld dat men minimaal 10 minuten van te voren in het zwembad moet arriveren zodat de af te lossen badmeester op tijd kan vertrekken. Vaak hebben mensen afspraken (werk of afhalen kinderen enz.) en er is niets zo vervelend als wanneer je op je aflosser moet wachten terwijl je andere verplichtingen hebt! Tevens geeft tijdig opkomen de coördinator de gelegenheid om een badmeester eventueel extra instructies/aandachtspunten mee te geven voordat hij/zij de dienst begint. Van de tweede badmeester wordt verwacht dat deze zich een half uur van te voren Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 16
telefonisch meldt waarbij hij van de coördinator instructies krijgt. Afhankelijk van de omstandigheden zal de coördinator de badmeester laten opkomen of stand-by houden en/of eventueel telefonisch bereikbaar houden. De relatie met de coördinator De coördinator is de dienstdoende vertegenwoordiger van het bestuur en is verantwoordelijk voor de veiligheid en het welzijn van alle badgasten. De coördinator en de badmeester(s) vormen een team, echter het mag duidelijk zijn dat de coördinator de bepalende factor is bij het uitvoeren van het beleid van het bestuur. Hij is dus ook verantwoordelijk voor de inzet en het gedrag van de badmeesters. Hij kan daarover aangesproken worden door zowel het bestuur als een individueel lid van de vereniging. Hij is verplicht om voortdurend te evalueren of de badmeesters hun taken op een goede manier uitvoeren. In het uiterste geval zal/moet hij het bestuur op de hoogte stellen wanneer een badmeester bij herhaling niet goed functioneert. Tot slot Zoals reeds vermeld, is deze gedragscode een formeel aanhangsel van het toezichtplan. Het zal na elk seizoen, o.a. naar aanleiding van op of aanmer-kingen van badmeesters en coördinatoren, worden geëvalueerd en evt. worden aangepast. De gedragscode pretendeert niet volledig te zijn en geeft dus ook geen richtlijnen voor iedere situatie. Het is een hulpmiddel voor de badmeester die in vol vertrouwen zijn taken wil vervullen en daarmee veilige en prettige omstandigheden wil scheppen voor zowel de badgasten als de andere vrijwilligers die zich inzetten voor ons zwembad. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 17
Plattegrond zwembad Kinderbad Loopbrug Instructiebad Coördinator Witte drijflijn Zwemtrap Ondiepe deel 50 meter bad Diepe deel Veiligheidsaspecten - In het ondiepe deel van het 50 meter bad en tussen de witte drijflijn en de loopbrug mag niet gedoken worden.; - Ook tussen de loopbrug en de aangegeven zwemtrappen mag niet gedoken en/of gesprongen worden om te voorkomen dat zwemmers die onder de loopbrug doorkomen getroffen worden. Overigens zal dat deel altijd afgezet zijn door een ketting; - De loopbrug is puur het domein van de badmeester. Hier mag door het publiek geen gebruik van gemaakt worden; - In het diepe deel van het 50 meter bad mogen geen drijflichamen en ballen worden gebruikt. Kinderen met zwembandjes zijn dus niet toegestaan, ook niet onder begeleiding van een volwassene!; - In het ondiepe deel van het 50 meter bad mogen kinderen die de zwemkunst nog niet machtig zijn slechts onder begeleiding van een volwassene aanwezig zijn; - De duikplank in het diepe deel van 50 meter bad verdient extra aandacht. Het is ter beoordeling van badmeester/coördinator of de duikplank bij grote drukte gebruikt mag blijven worden. Toezichtplan vereniging zwembad Jekerdal april 2009 18