Protocol veilig schoolzwemmen

Transcriptie

1 Protocol veilig schoolzwemmen 1. Inleiding In dit protocol wordt ingegaan op de verantwoordelijkheid en aansprakelijkheid van de betrokken partijen bij schoolzwemmen in één van de Utrechtse zwembaden. Schoolzwemmen is een vorm van onderwijs die andere risico s met zich meebrengt dan onderwijs in een klaslokaal. Belangrijk om hier op te merken is dat er bij schoolzwemmen sprake is van een gedeelde verantwoordelijkheid. De verschillende betrokken partijen bij schoolzwemmen zijn: schoolbesturen, de gemeente Utrecht als eigenaar van de Utrechtse zwembaden, de Utrechtse Vastgoed Organisatie als exploitant van de Utrechtse zwembaden en het vervoerbedrijf. 2. Wet- en regelgeving Er bestaat geen wet- of regelgeving die specifiek ingaat op de aansprakelijkheid bij schoolzwemmen. Bij schoolzwemmen gelden daarom de algemene regels uit het aansprakelijkheidsrecht. In geval van schade tijdens het schoolzwemmen, zal de vraag moeten worden beantwoord of één of meerdere partijen of de aan hen ondergeschikte werknemers - onrechtmatig heeft gehandeld. Het hangt af van de omstandigheden in het specifieke geval of een handeling, of het nalaten daarvan, onrechtmatig is. In het algemeen kan men stellen dat bij schade of een ongeval tijdens het schoolzwemmen, de rechter met name zal moeten oordelen of er veiligheidsnormen zijn geschonden. Het schoolbestuur, de zwembadexploitant en diens werknemers hebben een bijzondere zorgplicht ten aanzien van de gezondheid en veiligheid van de leerlingen die deelnemen aan het schoolzwemmen. Het vervoerbedrijf en diens werknemers, hebben de plicht om de leerlingen en hun begeleiders veilig te vervoeren van en naar school en het zwembad. Middels dit protocol wensen partijen met betrekking tot de aansprakelijkheid praktische afspraken te maken. De gemeente Utrecht legt dit op aan alle schoolbesturen die in één van de Utrechtse zwembaden hun leerlingen laten schoolzwemmen. Zowel voor het schoolbestuur als de zwembadexploitant hebben te maken met de Wet Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden (WHVBZ). Deze wet stelt voorwaarden waaraan elke zwemgelegenheid moet voldoen. Belangrijk in dit verband is artikel 25 van het Besluit Hygiëne en Veiligheid Badinrichtingen en Zwemgelegenheden. Hierin staat dat in de zweminrichting, gedurende openstelling, in voldoende mate toezicht moet worden uitgeoefend. In het algemeen wordt aangenomen, dat zowel in kwalitatief als in kwantitatief opzicht het toezicht voldoende moet zijn; dus zowel het aantal toezichthouders in de zweminrichting, als de vereiste vaardigheid waarover deze personen moeten beschikken, spelen een rol. 3. Nadere uitwerking zorgplicht partijen 3.1 Gemeente Het verzorgen van zwemlessen is een gemeentelijke taak. De primaire verantwoordelijkheid voor het schoolzwemmen ligt bij de afdeling Ontwikkeling, team Onderwijs van Maatschappelijke Ontwikkeling (MO). De afdeling Ontwikkeling, team Onderwijs geeft aan de Utrechtse Vastgoed Organisatie (UVO) opdracht tot de praktische organisatie van het schoolzwemmen. De afdeling Ontwikkeling, team Onderwijs is verantwoordelijk voor: - het zorgen voor randvoorwaarden wat betreft financiën en vervoer; - het informeren van schoolbesturen en scholen; - het onderhouden van contacten met de UVO en de onderwijsinspectie. 1

2 Zwembadexploitant De UVO van de gemeente Utrecht heeft als zwembadexploitant de taak te waken over de gezondheid en veiligheid van het zwemmende publiek om de kans op ongelukken zoveel mogelijk te beperken. De zwembadexploitant is verantwoordelijk voor: - een deugdelijk gebouw; - een deugdelijke zweminrichting en voorzieningen van de zwembassins; - goed toezicht door gekwalificeerde zweminstructeurs die lesgeven volgens het leerplan; - de organisatie van het schoolzwemmen door de bedrijfsleiders van de Utrechtse zwembaden; - het opstellen, evalueren en eventueel bijstellen van het leerplan door de teamleider van de zwemschool en de manager vastgoedexploitatie; - het opvolgen van het leerplan door de teamleider van de zweminstructeur; - het opstellen van een jaarplanning, zorgen voor aanwezigheid voldoende zweminstructeurs en leermiddelen en de organisatie van het diplomazwemmen, door de teamleider van de zwemschool; - het toezicht houden op de zwemveiligheid van de leerlingen door de zweminstructeur; - het ordelijk laten verlopen van de zwemlessen door de zweminstructeur; - het bijhouden van de vorderingenregistratie door de zweminstructeur (o.a. het afnemen van tests, het bijhouden van vorderingen en bepalen wanneer een leerling naar een volgend lesniveau kan); - het voor het begin van het schooljaar aan de scholen doorgeven van de data waarop het zwembad geen schoolzwemmen kan aanbieden. Afspraken rondom groepsgrootte, toezicht en vaardigheden Ten aanzien van de groepsgrootte, het toezicht en de vaardigheden waarover instructeurs en toezichthouders van het zwembad moeten beschikken, gelden de volgende afspraken: - per leseenheid kunnen maximaal 70 leerlingen in Den Hommel, 80 leerlingen in De Kwakel en 60 leerlingen in Fletiomare participeren in de zwemles; - de toegestane gemiddelde groepsgrootte in het basisonderwijs bestaat uit 12 leerlingen. In het speciaal onderwijs is een gemiddelde groepsgrootte van 10 leerlingen toegestaan; - iedere bevoegde instructeur van het zwembad is in het bezit van een vakdiploma zwemonderwijs en een geldig EHBO diploma inclusief reanimatie. Tevens moeten de instructeurs voldoende vaardig zijn m.b.t. zwemmend redden; - jaarlijks moeten alle instructeurs een reddingsvaardigheidstest met goed gevolg afleggen volgens de richtlijnen van de KNBRD. 3.2 Schoolbesturen en groepsleerkrachten Het schoolbestuur heeft een verplichting om zorg te dragen voor de veiligheid en de gezondheid van de leerlingen gedurende de zwemlessen. Als een schoolbestuur heeft besloten om schoolzwemmen op te nemen in het onderwijsprogramma, dan moet zij er aan bijdragen dat dit op een veilige wijze kan plaatsvinden. Het schoolbestuur draagt er zorg voor dat de inhoud van dit protocol en het leerplan schoolzwemmen voldoende bekend zijn bij de groepsleerkrachten en begeleiders. Het schoolbestuur is verantwoordelijk voor: - het zorgen voor voldoende toezicht voor, tijdens en na de zwemles door de groepsleerkracht en de begeleiders; - een actieve inzet van de groepsleerkracht bij het houden van overzicht en het informeren over veiligheid van de leerlingen voor, tijdens en na de zwemles; - het brengen van de leerlingen van de school naar het zwembad (tot aan de rand van het bad, waar overdracht aan de zweminstructeurs plaatsvindt) en terug van het zwembad naar de school door de groepsleerkracht; 2

3 - het mede toezicht houden op de leerlingen tijdens de zwemles door de groepsleerkracht die voor, tijdens en na de zwemles bij de leerlingen aanwezig dient te zijn; - het voorafgaand aan iedere zwemles door de groepsleerkracht doorgeven - door middel van een aantekening in het logboek bij de ingang van het zwembad - van het aantal leerlingen dat deelneemt aan de zwemles; - Voldoende begeleiding per groep leerlingen. Hiervoor kunnen ouders, stagiaires etc. worden ingeschakeld ter assistentie van de groepsleerkracht; - de groepsleerkracht heeft het recht het zwemonderwijs niet door te laten gaan, bijvoorbeeld in geval van slechte waterkwaliteit, bij een onvoldoende aantal instructeurs of in geval er teveel overlast ontstaat, doordat verschillende scholen op hetzelfde tijdstip zwemmen. - de begeleiding vanuit de school moet minimaal bestaan uit één groepsleerkracht en een begeleider per groep leerlingen. Indien één van de leerlingen tijdens de zwemles wegens omstandigheden de les verlaat of dient te verlaten, wordt deze begeleid door een begeleider. De groepsleerkracht blijft actief toezicht houden op de grootste groep leerlingen; - bij elk zwembassin houdt tenminste één groepsleerkracht of begeleider toezicht; - per kleedkamer houdt tenminste één groepsleerkracht of begeleider actief toezicht; - het schoolbestuur streeft er naar om vaste begeleiders in te zetten, dan wel te zorgen dat begeleiders voldoende geïnstrueerd zijn over hun toezichthoudende taken voor, tijdens en na de zwemles; - de zwemzaal mag pas betreden worden als de zweminstructeur aanwezig is; - er mag alleen onder toezicht gespeeld worden in het zwembad waarin de leerlingen zwemles volgen. Dat houdt in dat de zweminstructeur zelf met zijn/haar leerlingen een spel kan doen of dat ze er zelf spelen. De groepsleerkracht blijft, net als bij het zwemlessen, actief toezicht houden. Leerlingen zonder diploma mogen alleen in het diepe bad onder begeleiding van de zweminstructeur. De groepsleerkracht of de zweminstructeur heeft de bevoegdheid om het vrij zwemmen te verbieden; - Leerlingen uit de groep die niet deelnemen aan het schoolzwemmen, moeten onder toezicht van de groepsleerkracht of begeleider blijven. Inplannen, betaling en annulering van de zwemles - Scholen dienen voorafgaand aan elk schooljaar door te geven of zij voor het aankomende schooljaar zullen deelnemen aan het schoolzwemmen in één van de Utrechtse zwembaden; - De school geeft voor het begin van het schooljaar de jaarplanning met betrekking tot het schoolzwemmen door aan de coördinator schoolzwemmen met daarin eveneens vermeld de data waarin er geen schoolzwemmen zal zijn; - De gemeente Utrecht zal na controle op beschikbaarheid bevestigen op welke data het schoolzwemmen voor het aankomende jaar zal plaatsvinden; - Scholen voor speciaal onderwijs betalen een eigen bijdrage voor het schoolzwemmen. De hoogte van de eigen bijdrage is afgeleid van de hoogte van de rijksbijdrage aan scholen voor speciaal onderwijs ten behoeve van het schoolzwemmen; - Betaling van de eigen bijdrage door het schoolbestuur dient te geschieden binnen 14 dagen na ontvangst van de factuur, tenzij schriftelijk anders is overeengekomen; - Als door omstandigheden de school niet zal schoolzwemmen op een bepaalde dag, dient de school dit tenminste vijf werkdagen van tevoren door te geven aan de coördinator schoolzwemmen. De gemeente zal de kosten van de inzet van het zwembad aan de school in rekening brengen; - Als de school niet of korter dan drie werkdagen van tevoren doorgeeft dat het schoolzwemmen geen doorgang kan vinden, zal de gemeente de kosten van vervoer en van de inzet van het zwembad aan de school in rekening brengen. 3

4 3.3 Vervoerbedrijf Voor scholen die niet op loopafstand van het zwembad liggen, schakelt de gemeente een vervoerbedrijf in. Het vervoerbedrijf is verantwoordelijk voor het vervoer van leerlingen en groepsleerkrachten van en naar school en het zwembad. Het vervoerbedrijf dient daartoe deugdelijk materieel in te zetten, dat voldoet aan de wettelijke eisen en te zorgen voor gekwalificeerde chauffeurs. De chauffeurs dienen in het bezit te zijn van een geldig EHBO diploma. De chauffeurs dienen hun taak zodanig uit te voeren, dat de veiligheid van leerlingen en leerkrachten zo optimaal gewaarborgd is. Afspraken voor het vervoer: - de bus moet stoppen op een plaats waar de leerlingen veilig kunnen in- en uitstappen; - elke leerling heeft een zitplaats, voorzien van een goedwerkende veiligheidsgordel; - de groepsleerkracht en begeleider(s) van de school houden tijdens de busrit toezicht op de leerlingen; - de bus moet voldoen aan de wettelijke eisen en het interieur van de bus moet schoon zijn; - het schoolbestuur moet aan het begin van het schooljaar zorgen voor een correcte opgave van het aantal leerlingen, zodat het vervoerbedrijf het juiste materieel kan inzetten. Speciale wensen ten aanzien van het vervoer, kan de school aan het begin van het schooljaar kenbaar maken aan de coördinator schoolzwemmen van de gemeente Utrecht. Indien noodzakelijk en mogelijk zal het vervoerbedrijf zorg dragen voor een aangepaste inzet van materieel. De hierboven genoemde afspraken met betrekking tot het vervoer, zijn in het contract met het vervoerbedrijf vastgelegd. De afspraken gelden voor alle vervoerbedrijven die in opdracht van de gemeente Utrecht het schoolzwemvervoer verzorgen. 4. Het leerplan Het leerplan is een wezenlijk onderdeel van het schoolzwemmen. Het plan wordt opgesteld onder verantwoordelijkheid van de zwembadexploitant. Alle Utrechtse zwembaden beschikken over een leerplan. Het leerplan wordt regelmatig geëvalueerd en zo nodig bijgesteld. In het leerplan dienen de volgende zaken geregeld te zijn: - doel en inhoud van het zwemonderricht; - lengte en frequentie van de lessen; - de gehanteerde niveaugroepen; - begin- en eindtermen van de niveaugroepen; - de te behandelen oefenstof per niveaugroep; - de verdeling van de oefenstof over de lessen; - wijze en frequentie van vorderingenregistratie. 5. Gevolgen niet naleven protocol en informatie uitwisseling De gemeente behoudt zich het recht voor om bij niet naleven van het protocol het schoolbestuur hierop aan te spreken en zo nodig maatregelen te nemen. In het uiterste geval kan dit leiden tot beëindiging van de overeenkomst met het schoolbestuur. Het schoolbestuur kan eventuele klachten met betrekking tot het schoolzwemmen indienen bij de teamleider zwemschool. Een verantwoorde en eenduidige uitvoering van het protocol valt of staat met de wijze waarop betrokken personen en partijen worden geïnformeerd. Hiervoor is het o.a. van belang dat: het protocol is een onderdeel van het toezichtplan van de Utrechtse zwembaden en wordt minimaal eenmaal per jaar integraal met alle medewerkers besproken en zo nodig bijgesteld; minimaal eenmaal per jaar wordt het protocol besproken met de zwembadexploitant en zo nodig bijgesteld. De scholen worden hiervan op de hoogte gesteld; 4

5 aan het begin van ieder schoolzwemseizoen wordt in de zwembaden uitleg gegeven aan de scholen over het leerplan, gedragsregels en groepsindeling en wordt gewezen op gevaarlijke situaties, looproutes etc. Gemeente Utrecht Schoolbestuur Mevrouw E. Hutten Naam: Hoofd Zwembaden Functie: Utrechtse Vastgoed Organisatie School: Datum: Datum: 5