Trainershandleiding Bikkels aan de Top versie 2014
Introductie Beste Bikkeltrainer, Je gaat met de Bikkeltraining Bikkels aan de top aan de slag, leuk! We hopen natuurlijk dat je enthousiast bent over de training en met evenveel enthousiasme gaat werken aan het zelfvertrouwen van je deelnemers. In deze handleiding vind je 7 bijeenkomsten van 90 minuten stap- voor- stap uitgewerkt. Het staat je echter vrij om de lengte en het aantal bijeenkomsten aan te passen naar wat passend is binnen je praktijk of instelling. In principe geldt; hoe meer tijd je kunt besteden aan de inhoud, hoe meer je bereikt met de jongeren. Echter, aan alles hangt een prijskaartje en ook wij hebben vanwege het kostenplaatje moeten beknibbelen op het aantal bijeenkomsten en de duur ervan. Maar mocht je meer ruimte hebben: bij iedere bijeenkomst vind je aanvullende oefeningen om een bijeenkomst uit te breiden! Bij deze handleiding horen de volgende aanvullende materialen: Het boek Bikkels aan de top, geschreven door Inke Brugman, Bregje den Ambtman- Swinkels en Loes van de Louw- Feekes, uitgever Garant* Document werkmap Bikkels aan de top Powerpoint presentaties Bikkels aan de top Bijeenkomst 1 t/m 7 Certificaten * Op het moment dat je deze handleiding ontvangt, is het boek Bikkels aan de top nog niet verschenen. Je gebruikt nu de werkmap die je aangeleverd is. Zodra het boek is verschenen, ontvang je een aangepaste werkmap en handleiding. Het is vanaf dat moment natuurlijk niet meer geoorloofd de oude werkmap te gebruiken, dit in verband met auteurs- en publicatierechten. Verdeling groep in leeftijden De training Bikkels in de top is geschikt voor jongeren tussen grofweg 12 jaar en 18 jaar. Het spreekt voor zich dat je geen 12 jarige brugklassertjes in dezelfde groep plaatst als jongeren die al bijna op zichzelf wonen. Wij hanteren ruwweg de volgende indeling:
12 t/m 15 jaar (onderbouw voortgezet onderwijs) 15 t/m 18 jaar (bovenbouw voortgezet onderwijs) De inhoud van de training is voor beide doelgroepen geschikt. Het verschil zit hem met name in de manier waarop de inhoud gebracht wordt en de groepsdiscuseis. Met oudere deelnemers wordt er meer tijd besteed aan ervaringen uitwisselen en discussiëren over de inhoud. De opdrachten worden korter gehouden. Voor jongere deelnemers staan juist de concrete (groeps)opdrachten centraler. Meer doen en iets minder praten. De ouderbrieven zijn voor oudere deelnemers minder geschikt. Wij kiezen er zelf voor om deze alleen te gebruiken bij de jongere leeftijdsgroep. Noot: de ene 17- jarige is de andere niet! Soms plaatsen wij 17- of 18- jarige deelnemers liever in een groep met (jong)volwassenen. Schat dit zelf per individu goed in. Nog vragen? Opmerkingen of feedback? Word lid van onze besloten facebook- groep Bikkeltrainers: https://www.facebook.com/groups/bikkeltrainers/. Wij horen ook graag van je via info@bikkeltrainingen.nl. Veel succes met de training, Groetjes, Inke, Bregje & Loes
De werkmap Alle deelnemers geef je een werkmapje mee naar huis. Je vindt de werkbladen in het word- document werkmap Bikkels aan de top. Kopieer of print de werkbladen behorend bij iedere bijeenkomst voor elke deelnemer en stop ze in een snelhechter of mapje. Deelnemers nemen het mapje (en het boek Bikkels aan de top zodra deze in de boekhandels verkrijgbaar is) mee naar huis en worden eraan herinnerd dit elke bijeenkomst mee terug te brengen. Je kunt zelf het huiswerk aanpassen aan het niveau van je groep en de tijd die tussen twee bijeenkomsten zit. Ook voor ouders is de werkmap van belang; wat heeft mijn kind geleerd, wat moeten ze lezen en welke opdrachten moeten worden gemaakt. Onderdeel van het huiswerk is dan ook steeds dat de deelnemer de werkmap aan ouders laat lezen. Je kunt ouders aanvullend de informatiemail sturen. Let op: het is niet aan te bevelen alle werkbladen van alle bijeenkomsten vooraf uit te printen en in een snelhechter mee te geven. Beter is het om dit per keer mee te geven zodat er niet vooruit wordt gekeken en de focus verschuift. Laat de deelnemers op het eind van de bijeenkomst de nieuwe werkbladen in hun mapje stoppen of vraag een eventuele assistent dit tijdens de bijeenkomst / pauze in orde te maken.
Powerpoint presentatie Bij de training horen zeven powerpoint- presentaties, voor elke bijeenkomst één. Indien je werkt met een klein groepje, kun je ervoor kiezen samen op je laptop of computer mee te kijken naar het ondersteunende beeldmateriaal. Het fijnst werkt het natuurlijk met een beamer geprojecteerd op een scherm of witte muur. Mocht dit allemaal niet lukken, dan kun je er ook nog altijd voor kiezen om de dia s uit te printen en aan elke deelnemer mee te geven, bv. door de dia s aan de werkmap toe te voegen.
Bijeenkomst 4 Doelstellingen Deelnemers maken kennis met de laatste twee G s uit het G- schema Deelnemers leren hun grootste piepgedachten te formuleren Deelnemers leren hun piepmiepgedachten uit te dagen Deelnemers leren Bikkelgedachten te formuleren Benodigdheden Presentielijst met contactgegevens Drinken en koekjes voor in de pauze Werkbladen voor elke deelnemer Powerpoint met beamer en laptop Papier + schrijfmateriaal voor alle deelnemers Flap- over + stiften (2 kleuren) Bal Eventueel: o Praatstok o Beloningslijst voor een groepsbeloning Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 53
Lesplan bijeenkomst 4 Onderstaand lesplan geeft een samenvatting van de inhoud van de bijeenkomst. De dia- nummers verwijzen naar de bijbehorende powerpoint- presentatie. Dia- nr Inhoud Duur Werkvorm en hulpmiddelen 1+2 Welkom + huiswerk 15 min Groepsgesprek 3 Houdingen: herhaling 5 min Ervaringen uitwisselen 4 GGGGG- schema 20 min Praatje + schrijfopdracht Gepersonaliseerde voorbeeldsituaties. 5 Pauze 10 min 6 Het nieuwe denken Opdracht 1: aankruisen Paula- 15 min (3x5) Opdracht 1: Schrijfopdracht en Bikkelgedachten Opdracht 2 en 3: Opdracht 2: Paula- gedachten 7 Groepsopdracht Opdracht 3: Bikkel- gedachten 8 Gedachten uitdagen 20 min Schrijfopdracht en groepsgesprek 9 Afsluiting + huiswerk 5 min Praatje Totaal 90 min Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 54
Uitwerking bijeenkomst 4 Welkom terug en huiswerk (15 minuten) Hoe kijk je terug op de vorige bijeenkomst? Wat heb je aan je ouders verteld? Hebben zij je werkmap gelezen en geholpen met huiswerk? Bespreken huiswerk Inventariseer of deelnemers hebben geoefend met hun houding. Wat zijn de ervaringen? Vraag deelnemers één van de ingevulde G- schema s met de anderen te delen. Wat gebeurde er, hoe bemerkten de deelnemers de stress / spanning / angst en hoe hebben ze zichzelf weer rustig gekregen? Stimuleer het geven van onderlinge complimenten. Houdingen: herhaling (5 minuten) Herhaal de houdingen in spelvorm, bijvoorbeeld met het Commando- spel (zie bijeenkomst 3). Herhaal het effect van houding op gevoel en vice versa. Bespreek situaties waarin dit van pas kan komen en speel deze desgewenst na middels korte rollenspelletjes. GGGGG- schema (20 minuten) Introduceer de laatste twee G s aan de hand van de uitleg in het werkboek. Bespreek het voorbeeld met de hond en de verhuizing en ga vervolgens door naar werkblad 8. Deel de werkbladen 8 uit geef iedere deelnemer twee (bij voorkeur op basis van de intake en/of observaties van eerdere bijeenkomsten gepersonaliseerde) voorbeeldsituaties en laat hen de G- schema s voor zowel Bob als Paula invullen. Benadruk dat er geen foute antwoorden zijn. Loop rond, deel complimenten uit en ondersteun waar nodig. Om het eenvoudiger te maken kunnen de werkbladen ook in tweetallen worden ingevuld. Pauze (10 minuten) Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 55 1. 2. 3. 4. 5.
Werkmap van: Bikkels aan de top versie 2014
Inleiding Waar gaat deze training over? Je doet mee aan onze Bikkeltraining. Het doel: een Bikkel worden! Dat klinkt misschien een beetje kinderachtig, maar eigenlijk betekent dat gewoon dat we allemaal een beetje steviger in het leven willen leren staan. Je zeker voelen, stevig in je schoenen staan, makkelijker met andere mensen om kunnen gaan, durven zeggen wat je denkt en voelt Daar gaan we samen aan werken in deze training! Je zult merken dat met een paar kleine tips en trucs je al heel snel meer grip krijgt op je stressgevoelens. Natuurlijk ben je na deze training niet ineens helemaal van alle stress af. Een beetje spanning hoort gewoon bij het leven. En een heel ander mens word je gelukkig ook niet door deze training. Iedereen is anders en dat is maar goed ook. We gaan ons best doen net een beetje anders te leren denken en gedragen, waardoor we bijna als vanzelf steviger in onze schoenen staan. Iedereen kan het leren en jij dus ook! Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 3
Samenvatting 3 Dit hebben we vandaag gedaan: Deelnemers maken kennis met 3 e personage: Woeste Wilma Deelnemers herkennen lichaamsseintjes veroorzaakt door gevoelens Deelnemers kennen mogelijkheden om zichzelf te ontspannen Deelnemers leren een ontspanningstechniek gebaseerd op buikademhaling Deelnemers herkennen verschillende houdingen Deelnemers kennen de invloed van houding op gevoel en vice versa Deelnemers oefenen met de stevige Bikkelhouding Huiswerk Het huiswerk na deze bijeenkomst is: o Lees de tekst uit het werkboek behorend bij de 3e bijeenkomst o Zet de komende tijd je Chill- plan in werking en noteer je ervaringen met werkblad 6 o Laat je ouders de brief behorend bij deze bijeenkomst lezen (en lees hem zelf ook even!) Vink elk onderdeel af! Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 38
Gebeurtenis: Dit is wat er gebeurde. Gedachten: Ik dacht toen bij mezelf Gevoel: Mijn stressmeter sloeg daardoor uit naar Chill-plan: Dit heb ik gedaan om mijn gevoel te verbeteren. Gevoel: Mijn stressmeter na uitvoering van mijn Chill- plan. Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 41