Praktische-opdracht door een scholier 1921 woorden 23 juni 2005 6.7 110 keer beoordeeld Vak Economie Inhoudsopgave - Inleiding (Waarom heb ik voor dit onderwerp gekozen, hoofd- en deelvragen.) 1. Hoe komt een prijzenoorlog precies tot stand? Wat zijn de reacties van andere supermarkten op Albert Heijn. 2. Wat zijn de voor- en nadelen van de prijzenoorlog? Voor de consument, de winkelier en de producenten/boeren. 3. Waarom beginnen winkels de prijzen te verlagen? 4. Hoe kunnen winkels de prijzen zo ver verlagen, zonder failliet te gaan? 5. Conclusie - Bibliografie Inleiding De prijzenoorlog is al een lange tijd gaande in Nederland. Alle supermarkten willen het goedkoopste zijn zodat ze zoveel mogelijk klanten krijgen, het grootste marktaandeel en een hoge concurrentiepositie hebben. Begin dit jaar raakte de prijzenoorlog weer in een stroomversnelling toen Ahold aankondigde dat Albert Heijn de prijzen van diverse A-merken verder liet zakken. De overige supermarkten moesten hier wel op reageren omdat hun concurrentiepositie ten opzichte van Albert Heijn daalde. Ik heb voor dit onderwerp gekozen omdat het me wel interesseerde en omdat het een erg actueel onderwerp is, als je in de supermarkt loopt merk je dat alles een stuk goedkoper is en ook staan er veel berichten over de prijzenoorlog in de krant. (In de media kranten, televisie en radio word veel reclame gemaakt voor de grote supermarkten.) In dit verslag leg ik uit van de prijzenoorlog precies is, doormiddel van een hoofdvraag en een aantal deelvragen. - Hoofdvraag: Wat is nou eigenlijk de prijzenoorlog? Hoe is deze ontstaan en wie zijn de winnaars en verliezers? - Deelvragen: Hoe komt een prijzenoorlog precies tot stand? Wat zijn de reacties van andere supermarkten op Albert Heijn? Wat zijn de voor- en nadelen van de prijzenoorlog? https://www.scholieren.com/verslag/22343 Pagina 1 van 5
Voor de consument, de winkelier en producenten/boeren. Waarom beginnen winkels de prijzen te verlagen? Hoe kunnen winkels de prijzen zo ver verlagen, zonder failliet te gaan? Aan de hand van deze 4 deelvragen ga ik proberen de hoofdvraag te beantwoorden in de conclusie. 1. Hoe komt een prijzenoorlog precies tot stand? Wat zijn de reacties van andere supermarkten op Albert Heijn? Het begin van de prijzenoorlog tussen de supermarkten is niet helemaal duidelijk vast te stellen (2003). De omzet van vooral Albert Heijn daalde, omdat klanten kozen voor de goedkope en minder luxe supermarkten. Consumenten hadden liever de goedkopere supermarkten omdat er in het begin van de prijzenslag een economische recessie in Nederland was. De consumenten hadden minder te besteden en gaven dus ook minder uit, Albert Heijn begon toen zijn prijzen te verlagen om zo hun verloren klanten terug te winnen. Vlak na Albert Heijn verlaagde Super de Boer zijn prijzen. In de eerste week was de omzet van Albert Heijn en Super de Boer hoger dan de week ervoor, alleen de winst was lager. (Er werd minder winst gemaakt per product.) Na deze week volgden de andere supermarkten met de prijsverlagingen. Hoewel de meeste supermarkten nog steeds goedkoper waren dan de Albert Heijn, Super de Boer en Konmar, verlaagden onder andere de C1000, Aldi en Lidl de prijzen om zo het gewenste prijsverschil te behouden. Het supermarktconcern Laurus (bestaande uit Super de Boer, Konmar en Edah) had erg last van de prijzenoorlog, de nieuwe Konmar winkels waren niet goed aangeslagen bij de klant en hij had de eerste 6 maanden van 2004 een fors verlies geleden. Laurus wilde zijn positie de komende tijd graag versterken, maar dit lukte niet vanwege de prijzenoorlog. Sommige economen zeggen dat Albert Heijn het niet alleen deed om klanten terug te winnen, maar ook om de concurrentie uit te schakelen. Met Albert Heijn gaat het intussen erg goed, Ahold liet doorschemeren dat de resultaten bij de Albert Heijn zeer bemoedigend waren, de acties slaan goed aan bij de consument en de klanten komen weer terug bij de Albert Heijn. Voorlopig komt er geen einde aan de prijzenoorlog, de grote winkelketens blijven hun prijzen verlagen en de concurrenten blijven meegaan. Volgens Ahold topman Anders Moberg houdt de prijzenoorlog niet meer op. Hij waarschuwt in het NRC Handelsblad van vrijdag 17 juni (2004) de grote leveranciers van zijn supermarktketens Albert Heijn en C1000 dat zij nog meer onderdeel zullen worden van de strijd om de gunst van de consument. Ook zegt hij dat de consument veel kritischer is geworden en dat ze geen vaste supermarkt meer hebben om heen te gaan. Een te hoge prijs pikt de consument niet, dan gaat hij gewoon naar de concurrent. Maar volgens anderen duurt de prijzen oorlog niet meer zo lang, omdat de prijzen op z n dieptepunt liggen. De hoge olieprijs zou een reden kunnen zijn om de prijzen te verhogen, omdat olie wordt gebruikt in het productieproces, en de prijzen dus wel moeten stijgen. https://www.scholieren.com/verslag/22343 Pagina 2 van 5
Ook heeft het geen zin om de prijzen steeds verder te verlagen, om zo winst te maken, de consument zal niet steeds meer gaan kopen omdat de prijzen lager worden. Het geld dat hij bespaard bij het boodschappen doen geeft hij gewoon niet uit (niet in de supermarkten in ieder geval). 2. Wat zijn de voor- en nadelen van de prijzenoorlog? Voor de consument, de winkelier en producenten/boeren? - Voordelen: Volgens de meeste bronnen zitten er weinig voordelen aan de prijzenoorlog. Het grootste voordeel is dat de consument het goedkoopste uit is, maar voor hoe lang is dat nog zo? De supermarkten deden de prijzen omlaag om klanten te winnen. Voor sommige supermarkten is de prijzenslag dus een voordeel geweest, omdat ze hun marktaandeel hebben kunnen vergroten (ook al hebben ze nu waarschijnlijk minder winst als voor de prijzenoorlog). Vooral voor mensen met lage inkomens is de prijzenoorlog een voordeel geweest, zij kunnen nu ook de duurdere en luxe producten kopen. De kranten hebben ook voordeel van de prijzenslag; pagina s vol met advertenties van de wekelijkse aanbiedingen van de grote supermarkten. Ook de reclames op radio en televisie kosten de supermarkten handen vol geld. - Nadelen: Er zijn veel nadelen van de prijzenslag; de economische groei word niet gestimuleerd, winkels verdwijnen en het aanbod word minder, het winkelpersoneel en de landbouwers protesteren omdat ze bijna geen inkomen meer overhouden. Minister Veerman van landbouw denkt dat de prijzenslag slecht is voor iedereen. De boeren en andere producenten krijgen nu nog minder betaald voor hun producten, terwijl veel boeren en producenten nu al nauwelijks verdienen. De CNV vindt dat de prijzenslag gestreden wordt over de rug van het supermarktpersoneel. De bond stemde er niet mee in de CAO onveranderd te verlengen. Veel werknemers voelen zich minder gewaardeerd omdat ze minder hoeven te werken dan volgens hun contract. Ook worden oudere werknemers ontslagen omdat ze te duur zouden zijn. Soms worden zelfs vals beschuldigd van diefstal, er raken dus veel mensen werkloos door deze prijzenoorlog. Er verdwijnen veel zelfstandige bakkers, slagers en kleine supermarkten, omdat die relatief meer kosten hebben. Er verdwijnen al langer supermarkten maar door de prijzenoorlog word dit proces versneld. Veel mensen verwachten dat de supermarkten er minder netjes uit gaan zien, dat het aanbod kleiner word en dat de service minder goed wordt. Bij supermarkten zoals Aldi en Lidl werkt dit goed, wel moet er opgepast worden dat de winkel niet zo slordig word dat ze klanten afschrikken. De prijzenoorlog is niet goed voor de economie, er wordt minder geïnvesteerd door de supermarkten. De consumenten zullen ook het geld dat ze besparen niet uitgeven. Door alle besparingen en ontslagen zal het steeds slechter gaan met onze economie. Denk daarbij aan veel werkloosheid en hoge inflatie. 3. Waarom beginnen winkels de prijzen te verlagen? https://www.scholieren.com/verslag/22343 Pagina 3 van 5
De grote winkelketens beginnen hun prijzen te verlagen omdat ze meer klanten willen hebben. Ze willen een hogere concurrentiepositie krijgen, zodat ze meer macht hebben over de andere supermarktketens. Albert Heijn staat bijvoorbeeld op een erg hoge concurrentiepositie, als Albert Heijn de prijzen nog verder verlaagt moeten de andere supermarkten wel volgen omdat ze anders geen klanten meer hebben, (die gaan dan allemaal naar Abert Heijn) zo kan Albert Heijn de andere supermarktketens helemaal kapot laten gaan. Door het verdwijnen van zelfstandige bakkers, slagers en de kleine regionale supermarktketens, vermindert op termijn de concurrentie en kunnen de overblijvers hun prijzen weer iets verhogen, zo kunnen ze juist weer heel veel winst maken. Het is jammer dat dit ten koste gaat van onze economie. 4. Hoe kunnen winkels de prijzen zo ver verlagen, zonder failliet te gaan? Vooral de kleine/zelfstandige bakkers, slagers en supermarkten gaan kapot aan de prijzenoorlog omdat deze relatief meer kosten hebben (ze maken steeds minder winst per product). De grote supermarktketens zijn zo sterk dat ze ondanks alle prijsverlagingen nog steeds winst blijven maken. Om te blijven bestaan schrappen de meeste supermarkten een aantal banen. Zo kondigde Laurus in mei (2004) al aan 1300 van de bijna 9000 banen te schrappen. Maar vaak is zelfs dat nog niet genoeg. De volgende stap is dan het sluiten van de wat minder goedlopende vestigingen. Experts verwachten dat Laurus niet failliet gaat. Wel bestaat de kans dat het bedrijf sterk in de omvang afneemt. Vooral de oudere werknemers hoeven minder uren te werken dan eigenlijk in hun contract staat of ze worden gewoon ontslagen. Ook worden er veel scholieren aangenomen, omdat die een stuk goedkoper zijn. Soms worden mensen door machines vervangen, een machine die kaas snijd bijvoorbeeld, een menselijke kaas snijder kan ziek worden en meestal is er dan geen vervanger, omdat een vervangende kaassnijder weer extra geld kost. Ook supermarkten er minder netjes uit laten zien is een optie, de producten in de dozen laten zitten bijvoorbeeld. (Net als bij Aldi.) En de winkel minder klantvriendelijk maken, bijvoorbeeld minder personeel waar iets aan gevraagd kan worden. 5. Conclusie Wat is nou eigenlijk de prijzenoorlog? Hoe is deze ontstaan en wie zijn de winnaars en verliezers? De prijzenoorlog is dus een oorlog tussen de supermarkten, het is begonnen toen Albert Heijn zijn prijzen ging verlagen, omdat hij meer klanten wilde en een hogere concurrentiepositie. De andere supermarkten volgden hierop en zo ontstond een prijzenoorlog, waarbij iedereen het goedkoopste probeert te zijn, de meeste klanten wil hebben, de beste concurrentie positie, en uiteindelijk ook de meeste winst. Het klinkt allemaal erg mooi, prijzen die steeds maar lager worden, terwijl de consument gewoon hetzelfde blijft verdienen. Maar in deze prijzenoorlog zijn eigenlijk geen echte winnaars, je zou kunnen zeggen dat de consument de winnaar is, maar als alle kleine supermarkten failliet zijn gegaan, en de prijzenoorlog is afgelopen zullen alle prijzen weer omhoog gaan. Alles zal dan duurder worden als voor de prijzenoorlog https://www.scholieren.com/verslag/22343 Pagina 4 van 5
dus de consument is dan de verliezer. De media (kranten, radio en televisie) heeft wel voordeel van deze prijzenoorlog, ze verdienen miljoenen aan alle reclame die de supermarktketens maken. Veel mensen zijn dus de dupe van deze prijzen oorlog (verliezers): - Het supermarktpersoneel; om alle banen die geschrapt worden. Er komt veel werkloosheid in Nederland door deze prijzenoorlog. - De boeren; ze hebben al bijna geen inkomsten en de supermarkten willen hun producten steeds lager maken, terwijl de prijs van de melk bijvoorbeeld gewoon niet lager kan. Op veel Nederlandse landbouwproducten moet geld toegelegd worden om te voorkomen dat goedkopere buitenlandse producten geïmporteerd worden. Op een gegeven moment wint de prijs het namelijk van de kwaliteit. - De andere producenten; vooral de producenten van de wat minder bekende producten hebben alleen maar nadeel van deze prijzenoorlog. De supermarkten willen dat de prijs van hun producten steeds lager word, als ze dat niet doen willen de supermarkten hun producten niet meer hebben en hebben ze geen inkomen meer. Het komt er dus op neer dat eigenlijk niemand voordeel heeft van deze prijzenoorlog, en als het nog lang zo doorgaat betekend dat niet veel goeds voor onze economie; veel werkloosheid en hoge prijzen in de supermarkten, dat betekend een nadeel voor de consumenten en een voordeel voor de winkeliers. Bibliografie Voor deze praktische opdracht heb ik vooral gebruik gemaakt van de volgende site: - http://www.rtl.nl/(/financien/rtlz/dossiers/)/components/financien/rtlz/nieuws/dossier/supermarkt_tekst.xml Op deze site staan verschillende kranten artikelen over de prijzenoorlog; hoe het begon, en artikelen uit het jaar 2003, 2004 en 2005. https://www.scholieren.com/verslag/22343 Pagina 5 van 5