ZUIDERZEEMUSEUM voortgezet onderwijs ENKHUIZEN 1
BINNENMUSEUM Fietsenstalling Sluiskeet BUITENMUSEUM Aankomst Veerboten Waterwerken 2 3
PROEF, VOEL, RUIK, ZIE, HOOR EN DOE Een bezoek aan het Zuiderzeemuseum is een reis door de tijd. Een reis waarbij leerlingen kennis maken met het verleden en ontdekken hoe ze het heden hiermee kunnen verbinden. Leren is in het Zuiderzeemuseum een dynamisch begrip: in alle aspecten van het museum is het voelbaar. Al je zintuigen worden aangesproken en ervaren de cultuurhistorische geschiedenis. In het Zuiderzeemuseum leer je samen en doe je ervaringen op met hoofd, hart en handen. De educatieve programma s sluiten aan bij de kerndoelen van het voortgezet onderwijs en hebben raakvlakken met vakken als geschiedenis, aardrijkskunde, CKV en Mens en Maatschappij. BUITEN- EN BINNENMUSEUM De museumveerboot brengt je over het IJsselmeer naar het buitenmuseum voor een wandeling door de geschiedenis. Loop over de klinkerstraatjes langs meer dan honderd authentieke gebouwen zoals een kerk, een visrokerij, winkels en woonhuizen uit dorpen rond de voormalige Zuiderzee. Brei een net met de ambachts lieden in de haven, draai een touw in elkaar bij de touwslagerij of help de dienstmeid een handje. Het binnenmuseum is de schatkamer van de Zuiderzee. Afwisselende tentoonstellingen tonen de rijke collectie van het museum in een actuele context. Zo krijgt het Zuiderzeeverhaal ook vandaag betekenis. Met historische objecten, foto grafie, streekdrachten, design en nog veel meer is er voor ieder wat wils. <45MIN ENKHUIZEN <30MIN AMSTERDAM <60MIN Het Zuiderzeemuseum is dichterbij dan u denkt! Op de kaart hierboven hebben we de reistijden naar Enkhuizen met auto of bus inzichtelijk gemaakt. 4 5
Programma pro/vso vmbo havo vwo blz Watertoppers 7 Leven in de bronstijd 8 Reis in de tijd T 1-2 9 WhatsAppening Zuiderzee 1-2 1 10 Van bonkaart tot persoonsbewijs T 1 1 1 11 De wereld van de VOC 1 1 1 12 Evacuatie 1 1 1 13 Aan het werk 1-2 1-2 1-2 14 Dutch designer 4 a day T 2-4 2-4 2-4 15 Help! Het water stijgt 2-3 16 Toen-Nu-Straks 1-4 1-4 17 WATERTOPPERS Sjouw met zandzakken, maal water omhoog met een vijzel, bouw een dijk en ga zo de strijd aan met het water! Nederland is een echt waterland; overal zijn slootjes, grachten, kanalen, meren en zeeën. Het is belangrijk dat er genoeg water is, maar er kan in Nederland ook wel eens te veel water zijn en wat doe je dan? Leerlingen worden in het buitenmuseum opgeleid tot echte Watertoppers. Introductie door museumdocent in historisch dijkmagazijn Op pad langs sluis, dijk en molen en onderweg verschillende activiteiten uitvoeren In groepjes een dijk bouwen en testen welke dijk de beste is in het water van het IJsselmeer Afsluiting en uitreiking Watertopper-diploma aan alle leerlingen Dit programma is onderdeel van Droge voeten in Noord-Holland. Mede mogelijk gemaakt door: Praktijkonderwijs/vso alle klassen Te boeken: april t/m oktober Aantal begeleiders: 2 Nederland op stoom 2-3 2-3 18 Dit programma is met name geschikt voor deze groepen/niveaus 6 7
LEVEN IN DE BRONSTIJD Kom naar één van de mooiste plekjes in het buitenmuseum en dompel je onder in de bronstijd. Verscholen tussen de bomen ligt de bronstijdboerderij. Hier gaan leerlingen aan de slag. Ze malen meel, bakken koekjes, vlechten een hoofdband, maken vuur met de vuurboog en nog veel meer. Ze doen dit alles met materialen uit de natuur en de hulpmiddelen en gereedschappen uit die tijd. Spelenderwijs ontdekken ze dat het leven in West-Friesland 3000 jaar geleden heel anders was dan nu. Ontvangst door museummedewerker Verhaal ter inleiding op het leven in de bronstijd Indeling in groepjes en instructie Aan de slag Afsluiting met de museummedewerker Praktijkonderwijs/vso alle klassen Duur: 3 uur Kosten: 79,- per klas (max. 30 leerlingen) Te boeken: april t/m oktober op ma, di, do en vrij Aantal begeleiders: 2 Vmbo-t 1 & 2 Te boeken: april-oktober Aantal begeleiders: 2 REIS IN DE TIJD Maak een grote stap terug in de tijd naar het Nederland van honderd jaar geleden. In het buitenmuseum vinden leerlingen samen uit hoe het leven van mannen, vrouwen en kinderen er toen uitzag. In wat voor bed sliep je en waar ging je naar de WC? Wat voor werk deed je en hoe zag je klaslokaal eruit? Op deze en vele andere vragen vinden leerlingen een antwoord als ze een bezoek brengen aan het huishouden van 1905 en 1920, de school, visrokerij, stoomwasserij en touwslagerij. Ontvangst en introductie door de museumdocent In twee groepen met onderzoekstocht door het buitenmuseum Korte les en afsluiting door de museumdocent in de klas uit 1930 8 9
WHATSAPPENING ZUIDERZEE Vlieg op een bezemsteel, leg uit hoe een stoommachine werkt of fotografeer de verschillende bestratingen van het museum. Tijdens WhatsAppening Zuiderzee ontvangen leerlingen van de eigen docent opdrachten via WhatsApp. Leerlingen gaan in groepjes op pad naar de verschillende buurtjes in het museum Vmbo 1, havo 1 Te boeken: april-oktober Aantal begeleiders: 3 op zoek naar informatie. De antwoorden sturen ze via WhatsApp terug in de vorm van foto, film, audio of tekst. Welke groep verdient de meeste punten en gaat er met de prijs vandoor? Ontvangst in het hoofdkwartier van WhatsAppening Zuiderzee Korte uitleg aansturing WhatsApp groepen via aanwezige documentatie Leerlingen gaan in groepen op pad Docent en begeleider(s) sturen via WhatsApp groepen aan vanuit hoofdkwartier Afsluiting met de hele klas door eigen docent VAN BONKAART TOT PERSOONSBEWIJS: ONTDEK WOII IN HET ZUIDERZEEMUSEUM Dit spannende programma geeft leerlingen inzicht in het dagelijks leven en het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog. Een persoonsbewijs vervalsen, voedselbonnen stelen, een veilige plek voor onderduikers zoeken, illegale pamfletten drukken en in het geheim luisteren naar radio Oranje. Allemaal gevaarlijke activiteiten die leerlingen ondernemen wanneer ze tijdens dit programma zelf bij het verzet gaan. In het buitenmuseum ondervinden zij aan den lijve dat je tijdens de Tweede Wereldoorlog constant op je hoede moest zijn. Introductie door de museumdocent aan de hand van authentieke objecten. Leerlingen worden officieel lid van het verzet. In groepjes op pad door het buitenmuseum en opdrachten uitvoeren voor het verzet. Afsluiting onder leiding van de museumdocent. Leerlingen brengen verslag uit van hun ervaringen. Vmbo 1 & 2, havo 1, vwo 1 Duur: 2 uur Te boeken: april Aantal begeleiders: 3 10 11
DE WERELD VAN DE VOC Vmbo 1, havo 1, vwo 1 Duur: 2 uur Te boeken: hele jaar Aantal begeleiders: 3 Vmbo 1, havo 1, vwo 1 Te boeken: hele jaar Aantal begeleiders: 3 Blaas op de misthoorn, doe de specerijenquiz en slaap in een hangmat. Dit zijn slechts een paar manieren waarop leerlingen kennis maken met de wereld van de VOC in de vaste tentoonstelling Reis rondom de Zuiderzee. In welke producten handelde de VOC en waar kwamen ze vandaan? Hoe was het leven aan boord van een VOC schip? Werkten er ook kinderen voor de VOC? Door te luisteren, tekenen, voelen, maken, ruiken en proeven komen leerlingen van alles te weten over deze machtige Nederlandse handelsonderneming. Introductie door de museumdocent Leerlingen ontvangen een monsterboekje en komen in dienst van de VOC In groepjes op onderzoek in de tentoonstelling Leerlingen vertellen elkaar wat ze hebben ontdekt over de VOC Afsluiting met de hele klas onder het genot van een speculaasje EVACUATIE De dijk breekt door! Het water spoelt door de straten en het zal niet lang meer duren of ook jouw huis wordt omringd door het water. Om droge voeten te houden moet je naar boven vluchten, naar zolder, of misschien zelfs naar het dak! Wat neem je mee en wat laat je achter? Tijdens het evacuatiespel worden de leerlingen geconfronteerd met de gevolgen van een overstroming. Daarnaast leren ze over de strijd tegen het water in Nederland in het verleden, heden en de toekomst. Ontvangst en introductie door de museumdocent Start evacuatiespel Afsluiting met de museumdocent Dit programma is onderdeel van Droge voeten in Noord-Holland. Mede mogelijk gemaakt door: 12 13
Vmbo 1 & 2, havo 1 & 2, vwo 1 & 2 Duur: 2 uur Te boeken: mei, juni en september op di en do Aantal begeleiders: 5 AAN HET WERK! Sla op het aambeeld in de smederij, draai aan het wiel bij de touwslagerij of vlecht met wilgentenen in de mandenmakerij. Leerlingen steken in het buitenmuseum de handen uit de mouwen en maken kennis met het handwerk en de werkomstandigheden in de werkplaatsen van een eeuw geleden. Ze ontdekken dat de oude ambachten nog altijd springlevend zijn. Introductie door de museumdocent In groepjes een workshop volgen bij een ambacht Actieve speurtocht langs de overige ambachten van het museum DUTCH DESIGNER 4 A DAY Vmbo-t 2-4, havo 2-4, vwo 2-4 Te boeken: mei, juni en september op di en do Aantal begeleiders: 3 Hé, wat zie ik daar? Klompen met hakken?! Een plastic tas als hoofddeksel?! Laat je in de tentoonstelling Reis rondom de Zuiderzee verrassen door het werk van onder andere Viktor & Rolf en Alexander van Slobbe. Samen met andere wereldberoemde Nederlandse ontwerpers lieten zij zich inspireren door historische objecten uit de collectie van het Zuiderzeemuseum en gaven er een nieuwe interpretatie aan. Zij aan zij staan de nieuwe creaties en de historische objecten in de tentoonstelling. Leerlingen laten zich op hun beurt inspireren door wat zij zien en gaan dan zelf aan de slag. Ze worden Dutch designers 4 a day! Introductie door de museumdocent In tweetallen met een opdrachtenblad door de tentoonstelling In het atelier zelf een nieuw ontwerp maken op basis van een historisch object Afsluitend bekijken de leerlingen onder leiding van de museumdocent elkaars werk 14 15
HELP! HET WATER STIJGT Help! Het water stijgt! Zijn jullie klaar om de strijd met het water aan te gaan? Als een overstroming dreigt, moeten er snel belangrijke en moeilijke beslissingen genomen worden: extra dijkbewaking of evacuatie? Inzet leger en hulpdiensten of afwachten? Dit zijn vragen waarmee leerlingen worden geconfronteerd wanneer ze met een ipad op pad gaan in het buitenmuseum. Samen vormen ze een crisisteam dat aan de hand van opdrachten een watersnoodramp in het buitenmuseum moet voorkomen. De beslissingen die ze nemen, bepalen hoe erg de ramp zal worden. Daarnaast krijgen ze inzicht in waterbeheer en overstromingen in het Zuiderzeegebied in het verleden. Vmbo-t 2 & 3, havo 2 & 3 Te boeken: april t/m oktober Aantal begeleiders: 2 Introductie door de museumdocent Uitdelen ipads aan groepjes Als crisisteam zelfstandig opdrachten uitvoeren Afsluiting met museumdocent, hoe hebben de crisisteams het gedaan? Dit programma is onderdeel van Droge voeten in Noord-Holland. TOEN-NU-STRAKS Havo, vwo alle leerjaren Duur: 1 uur Te boeken: april t/m oktober Aantal begeleiders: 2 Samen met de museumdocent gaan de leerlingen op pad langs authentieke panden en werkende ambachtslieden uit het voormalig Zuiderzeegebied. Ze snuiven de geur van petroleum op in het huishouden van 1920, proeven van de vers gerookte vis bij de visroker en horen het krijtje krassen over het schoolbord. Toen-Nu-Straks is een feest voor je zintuigen. Het programma kan worden toegespitst op specifieke thema s zoals: schepen, wonen, geuren, waterhuishouding of ambachten. Het is mogelijk om een rondleiding door de tentoonstelling Reis rondom de Zuiderzee in het binnenmuseum toe te voegen aan het programma (hele jaar). Mede mogelijk gemaakt door: Ontvangst door de museumdocent Samen op pad door het buitenmuseum Afsluiting met de museumdocent 16 17
Programma Kerndoelen Vensters Tijdvakken Watertoppers Kerndoelen 5, 6, 8, 31, 37, 38, 39, 40, 48, 49 De Beemster De watersnood geschiedenis, aardrijkskunde, techniek, kunstvakken Leven in de Bronstijd Kerndoel 37 Hunebedden geschiedenis Reis in de tijd Kerndoel 37 De eerste spoorlijn geschiedenis Verzet tegen kinderarbeid Willem Drees NEDERLAND OP STOOM Interview een dienstbode, ontwerp een vakbondsposter en maak foto s en filmpjes. In Nederland op stoom komen niet alleen uitvindingen zoals de stoommachine, telefoon en T-Ford voorbij. Leerlingen zien ook de gevolgen van de industriële revolutie voor het dagelijks leven van mannen, vrouwen en kinderen. Het programma bestaat uit vijf verschillende deelthema s: techniek en mechanisatie arbeidsomstandigheden en kinderarbeid transport en communicatie hygiëne en gezondheid emancipatie en democratisering Havo 2 & 3, vwo 2 & 3 Te boeken: april t/m oktober WhatAppening Zuiderzee Van bonkaart tot persoonsbewijs De wereld van de VOC Kerndoel 37 De Beemster De eerste spoorlijn Kerndoel 36, 37, 47 De Tweede Wereldoorlog geschiedenis Kerndoelen 4, 5, 6, 8, 37, 40, 41 Evacuatie Kerndoelen 5, 6, 8, 37, 38, 39, 40, 46, 48, 49 De VOC Michiel de Ruyter De Beemster De watersnood geschiedenis, aardrijkskunde geschiedenis geschiedenis, aardrijkskunde, kunstvakken Aan het werk Kerndoelen 33, 37 Verzet tegen kinderarbeid geschiedenis, techniek Dutch designer 4 a day Kerndoel 37, 48, 49, 50, 52 Help! Het water stijgt Kerndoelen 5, 6, 8, 37, 38, 39, 40, 46, 48, 49 - kunstvakken, geschiedenis De Beemster Toen-Nu-Straks Kerndoel 5, 37 De Beemster Nederland op stoom Kerndoel 5, 37, 40, 42, 43, 46 De eerste spoorlijn Verzet tegen kinderarbeid Willem Drees De eerste spoorlijn Verzet tegen kinderarbeid Willem Drees aardrijkskunde, geschiedenis geschiedenis, aardrijkskunde geschiedenis, aardrijkskunde, economie Leerlingen gaan zelfstandig op pad in het buitenmuseum en maken voor dit programma gebruik van hun eigen smartphone (minimaal 1 per groep van 4/5 leerlingen). Van te voren downloaden zij per groep Nederland op stoom via www.museumapp.nl. 18 19
Informatie en reserveringen: Afdeling Sales Tel: 0228-351 135 Email: sales@zuiderzeemuseum.nl www.zuiderzeemuseum.nl 20