PLATOS colloquium: Trendanalyse en combinatie van databronnen voor wegvervoerinfo N. Schmorak (RWS) L. Bus (LMB) 13 maart 2013
Inhoud Nut en noodzaak combinatie van infobronnen Beschikbare versus voor RWS benodigde basisinfo Gebruik van trends voor actualisatie van info Andere beschikbare databronnen Methode voor combinatie van bronnen Conclusies 2
Nut en noodzaak combinatie van infobronnen Structurele databronnen wegvervoer (CBS) dekken infobehoefte van IenM onvoldoende af. Behoefte van RWS aan tijdig actuele basisdata voor VAM (# vrachtritten per H-B) Kwaliteit van structurele databronnen verslechtert in de tijd Methode ontwikkeld door LMB in opdracht van RWS i.s.m. NEA en Ecorys Toepassing Specifiek: Actualisatie VAM 2010 op basis van VAM 2004 Algemeen: kwaliteitsverbetering CBS data en eventueel aanvulling; bv bij lopend traject Basisbestand GV 2011.
Benodigde versus beschikbare basisinfo voor VAM BASISBESTAND WEGVERVOER 2004 CBS/Eurostat data 2010 GV binnen NL Grensoverschrijdend GV (NL grondgebied) Soort vergunning Binnenlandsvervoer Cabotagevervoer (BUI vervoerders) Bilateraal vervoer (NL&BUI vervoerders) 3 de -landenvervoer (BUI vervoerder) Beroepsvervoer, eigen vervoer 52 goederengroepen (NSTR2) 10 goederenhoofdstukken (NSTR1) H-B gebieden: 345 LMS-zones in NL 55 LMS-zones in buitenland NL: 2 havengebieden (Rijnmond, NZKgebied),4 landsdelen BUI: 10 landen (B/L, F, D, GB, I, E, DK, S, A, CH) en 2 landengroepen (Centraal- en Oost-Europa, Overige landen) Aantal (beladen, lege) ritten Alleen beschikbaar voor 2004-2009 Vrachtauto's (4 lvm-klassen), Trekkers (2 lvm-klassen), Bestelauto's Alleen beschikbaar voor 2004-2009
Veranderingen in vervoerde tonnen en aantal ritten 1. Ontwikkelingen in logistieke prestatie-indicatoren zoals laadvermogen, beladingsgraad en mate van leegrijden. 2. Ontwikkelingen in de concurrentie verhoudingen NL of BUI vervoerders met verschillende logistieke prestaties. 3. Geografische verschuivingen (verandering van VAM structuur) 4. Kwaliteit van data (trendbreuken en kleinere steekproefomvang) 5
Trendanalyse: logistieke indicatoren Afzonderlijke ophoging van aantal vervoerde tonnen en aantal ritten Ophoging ritten per voertuig- en laadvermogenklasse, afzonderlijk voor Beroeps/Eigen vervoer en Binnenlands/Bilateraal vervoer
Trendanalyse: concurrentieverhoudingen Aandeel BUI vervoerders in Bila-vervoer Bilateraal vervoer aanvullen met cabotage (BUI vervoerders uit Eurostat). Naast buurtlanden, Oost-Eu landen, m.n. Polen. Bij BUI vervoerders hogere beladen/lege rit dan bij NL vervoerders toepassen
Trendanalyse: geografische verschuivingen 2004 Binnenlands vervoer naar landsdeel 2009 2010 Noord-Nederland 4,2% 0,3% 3,6% 0,3% 4,0% 0,4% Oost-Nederland 13,1% 14,1% 12,2% Zuid-Nederland 25,8% 23,6% 24,6% Rijnmond 3,9% 7,7% 24,5% 20,5% 4,4% 8,7% 24,7% 20,6% 5,4% 8,5% 23,7% 21,2% Noordzeekanaalgebied Overig West- Nederland West-Nederland, regio onbekend Nederland, regio onbekend Ophoging met factoren per nstr1 en dan Furness-methode met randtotalen (zonder onderscheid naar nstr1)
Databronnen voor regionale verdeling/verfijning wegvervoer Gebruikelijk o.b.v. arbeidsplaatsen (i.c.m. Furness) maar veelal niet onderbouwd waarom deze indicator wordt gebruikt vermoedelijk omdat indicator beschikbaar is op gedetailleerd geografisch niveau Maar met nadelen: Geen onderscheid aan- en afvoer (lossen en laden) Houdt geen rekening met verschillen in vervoerd tonnage per arbeidsplaats tussen producent, groothandel, op- en overslagbedrijven en detailhandel Wordt vaak zonder onderscheid in goederensoorten en/of bedrijfstakken gehanteerd
Van arbeidsplaatsen naar vrachtautoritten Werkgelegenheid (arbeidsplaatsen) Arbeidsproductiviteit Toegevoegde waarde aandeel in productie Waarde/gewicht verhouding goederen Importquote Te vervoeren hoeveelheid goederen Handling factor Goederenvervoer (tonnage) Modal split Wegvervoer (tonnage) Gemiddeld ingezet laadvermogen Beladingsgraad Mate van leegrijden Vrachtverkeer (ritten)
Aandachtspunten alternatieve databronnen voor regionale verdeling/verfijning van wegvervoer Regionaal-economische data ter controle van aanvoer (lossen) en afvoer (laden) Koppeling goederensoorten aan bedrijfstakken 100% koppeling vergt detail vervoers- en economische data Kwantitatief onderzocht of pragmatische aanpak mogelijk is Data over alle ketenpartijen Per goederensoort belangrijkste verladers en verbruikers/inkopers Belang groothandel en detailhandel kwantitatief onderzocht Havens, distributiecentra Geen controle van ontwikkelingen, maar geografische verdeling in één jaar (2010) Tellingen en logistieke hypothesen ter controle van ritten
Ruimtelijk-economische structuur: Binnenlands aanbod van goederen, voornaamste bedrijfstakken en rol groothandel NSTR Omschrijving Voornaamste bedrijfstak(ken) Aandeel in binnenlands aanbod Netto-omzet groothandel t.o.v. binnenlands aanbod 0 Landbouwproducten; levende dieren Landbouw 99,6% 165% 1 Voedingsproducten; veevoeder Voedings- en genotmiddelenindustrie 98,6% 116% 2 / 3 Vaste brandstoffen/ Aardolie en aardolieproducten Delfstoffenwinning; Aardolieindustrie; Chemische industrie 95,9% 87% 4 / 5 Ertsen en metaalresiduen / Metalen; metalen halffabricaten Metaalindustrie 85,6% 51% 6 Ruwe mineralen; bouwmaterialen Bouwmaterialenindustrie 96,0% 273% 7 / 8 Meststoffen / Chemische producten Aardolie-industrie; Chemische industrie; Farmaceutische industrie; Rubber- en kunststofindustrie 98,0% 24% 9 Overige goederen en fabricaten Industrie n.e.g. 76,2% 224%
Voornaamste intermediaire verbruikers, invoer, inkoop groothandel, verbruik door huishoudens NSTR Omschrijving Aandeel voornaamste intermediaire verbruikers Invoer t.o.v. intermediair verbruik Inkoopwaarde groothandel t.o.v. intermediair verbruik Verbruik huishoudens t.o.v. intermediair verbruik 0 Landbouwproducten; levende dieren 89% 76% 159% 29% 1 Voedingsproducten; veevoeder 74% 85% 193% 101% 2 / 3 Vaste brandstoffen/ Aardolie en aardolieproducten 86% 80% 71% 13% 4 / 5 Ertsen en metaalresiduen / Metalen; metalen halffabricaten 75% 94% 38% 4% 6 Ruwe mineralen; bouwmaterialen 77% 35% 146% 11% 7 / 8 Meststoffen / Chemische producten 68% 140% 26% 17% 9 Overige goederen en fabricaten 100% 243% 197% 69%
Indicatoren voor afvoer Activiteit Variabele Regio Bron Afvoer Goederenproducent (specifiek per NSTR ) Groothandel Bedrijventerreinen, Agrarische terreinen, Delfstofwinplaatsen Distributiecentra, Koelhuizen (waar relevant) Afzet COROP Regionale Kerncijfers MKB (EIM) Omzet Banen Vestigingen NL Gemeente Gemeente Productiestatistiek Groothandel SWL-regio Vestigingen van bedrijven Oppervlak Gemeente Bodemgebruik, Landbouwtelling Vestigingen Gemeente Vestigingen van bedrijven Inkomende overslag(per NSTR) Tonnen Haven Zeevaartstatistiek
Indicatoren voor aanvoer Activiteit Variabele Regio Bron Aanvoer Voornaamste verbruikende bedrijfstakken (specifiek per NSTR) Groothandel (specifiek per NSTR ) Invoer (specifiek per NSTR ) Distributiecentra, Koelhuizen (waar relevant) Bouwterreinen, Detailhandel- en horecaterreinen (waar relevant) Detailhandel Private consumptie (waar relevant) Verbruik COROP Regionale Kerncijfers MKB (EIM) Inkoop Banen Vestigingen Invoerende bedrijven NL Gemeente Gemeente COROPsub Productiestatistiek Groothandel SWL-regio Vestigingen van bedrijven Internationale handel in goederen Vestigingen Gemeente Vestigingen van bedrijven Oppervlak Gemeente Bodemgebruik Vloeropp Vestigingen Bevolking Veestapel Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Locatus Vestigingen van bedrijven Regionale Kerncijfers Nederland Landbouwtellingen Uitgaande overslag(per NSTR) Tonnen Haven Zeevaartstatistiek
Voedingsmiddelen (NSTR 1) in Zuid-Holland als voorbeeld Afvoer (geladen goederen) Afzet Voedings- en Genotmiddelenindustrie Vestgingingen Groothandel in Voedings- en Genotmiddelen Vestigingen Voedings- en Genotmiddelenindustrie Vestigingen Koelhuizen -5% 5% 15% 25% 35% Aanvoer (geloste goederen) -5% 5% 15% 25% 35% Verbruik Voedings- en Verbruik Landbouw Verbruik VG + Landbouw Graasdieren en varkens Oppervlakte Terreinen voor Vestigingen Supermarkt- Bevolking op 31 dec Huishoudens op 31 dec Inkomende Havenoverslag 62,1% Uitgaande Havenoverslag 62,0% Agglomeratie Leiden en Bollenstreek Agglomeratie 's-gravenhage Delft en Westland Oost-Zuid-Holland Groot-Rijnmond Zuidoost-Zuid-Holland Agglomeratie Leiden en Bollenstreek Agglomeratie 's-gravenhage Delft en Westland Oost-Zuid-Holland Zuidoost-Zuid-Holland Groot-Rijnmond
Indien regionale verdelingen van twee (of meer) indicatoren sterk overeenkomen (correleren), kan volstaan worden met één van deze indicatoren. Nuttig ingeval ene indicator op gemeenteniveau en andere indicator op COROP-noveau beschikbaar is. Bij (grote) verschillen in regionale verdelingen zijn aanvullende analyses nodig (A) (B) (C) (D) (A) Afzet Voedings- en Genotmiddelenindustrie 1 0,70 0,75 0,50 (B) (C) Vestigingen Groothandel in Voedings- en genotmiddelen Vestigingen Voedings- en Genotmiddelenindustrie 1 0,92 0,51 1 0,44 (D) Vestigingen Koelhuizen 1
Conclusies D.m.v. trendanalyse en slim gebruik van externe databronnen kan wegvervoerinfo worden verrijkt (inhoud en kwaliteit) De ontwikkelde methode biedt een antwoord op het huidige gebrek aan betrouwbare wegvervoerdata. De ontwikkeld methode is direct bruikbaar voor een toekomstige ophoging van een nieuwe VAM en kan met relatief weinig moeite worden aangepast voor andere toepassing zoals bij Basisbestand wegvervoer 2011.