Dierenbescherming GECONSOLIDEERDE JA ARREKENING 2009



Vergelijkbare documenten
Sien gevestigd te Houten. Financiële verantwoording 2017

STICHTING FOODWATCH NEDERLAND TE AMSTERDAM

1. Balans per 31 december 2015 (na voorgestelde resultaatbestemming)

Jaarrekening Stichting Oevernet

3. Jaarrekening Stichting KHO-Heliomare

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

JAARREKENING 2015 STICHTING REIS MET JE HART

3. Jaarrekening Stichting KHO-Heliomare

Stichting Schiedamse Theaters Stadserf DZ Schiedam

OPERAM JAARREKENING FINANCIEEL JAARVERSLAG 2017

Jaarrekening 2015 Stichting Oevernet

Stichting Merkaz. Utrecht. Financieel verslag 2012

JAARREKENING 2016 STICHTING REIS MET JE HART

Stichting Steunfonds KansPlus gevestigd te Houten

UITTREKSEL UIT DE JAARREKENING 2016

Jaarverslaggeving 2014

Protestantse gemeente te Nieuw en Sint Joosland College van Diakenen Jaarrekening 2018

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

Jaarrekening Stichting Cardo

Jaarrekening 2013 Stichting LIM FOUNDATION

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken mei 2016

Jaarrekening Stichting Welzijn Kapelle

Jaarrekening Stichting Vrienden van Dôme

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken mei 2018

STICHTING MST MENSEN IN BEELD HOUDEN

Materiële vaste activa Vlottende activa Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen

Rapport inzake de jaarrekening 2017

Financieel overzicht Stichting Stedelijk Museum Fonds. Versie

Jaarrekening 2014 Stichting Museum Drachten, Drachten

31 december Liquide middelen Saldo 31 december Totaal reserves en fondsen

Financieel verslag Stichting Tuin Laag Oorsprong. Oosterbeek

Stichting Nationaal Fonds tegen Kanker. Jaarrekening 2015

FINANCIEEL VERSLAG 2014 STG. TUIN LAAG OORSPRONG OOSTERBEEK

Jaarrekening 2015 Stichting Bibliotheek Rijn en Venen

Jaarrekening Stichting Cardo

PUBLICATIEJAARREKENING NOC*NSF

Jaarrekening Stichting Bibliotheek Krimpenerwaard

Jaarverslaggeving 2013

Stichting Vrienden van het Mauritshuis te s-gravenhage

Financieel verslag Stichting Tuin Laag Oorsprong. Oosterbeek

Financieel verslag Stichting Welzijn Vianen. te Vianen

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken augustus 2017

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2018

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2016

Staat van baten en lasten over 2016

Financieel overzicht Stichting Stedelijk Museum Fonds. Versie 31 maart 2016

STICHTING MST MENSEN IN BEELD HOUDEN

Stichting Voedselbank Wijchen & Beuningen Kruisbergseweg DD WIJCHEN. Jaarrekening 2018

Jaarrekening 2017 Stichting Museum Drachten, Drachten

Stichting Travers Fonds JAARVERSLAG Stichting Travers Fonds is onderdeel van Stichting Travers

Jaarrekening 2011 Stichting LIM FOUNDATION

Stichting Sociaal/Medische Hulpverlening aan Oost-Europa. Jaarrekening 2012

Stichting Healthcare Christian Fellowship International Centre, Voorthuizen

Jaarrekening 2018 Stichting Museum Drachten, Drachten

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2017

Stichting Steun Sonshine

STICHTING MUSEUM VAN DE TWINTIGSTE EEUW KRENTENTUIN DG HOORN PUBLICATIERAPPORT 2015

Stichting Van Herel Fonds. Jaarverslag 2016

SOCIAAL EDUCATIEF KUNST EN VOLKS ACADEMIE TE DEN HAAG. Rapport inzake jaarstukken 2016

Jaarrekening Stichting Openbare Bibliotheek Heiloo

JAARREKENING Stichting Marianne Center

Jaarrekening Samenvatting

FINANCIEEL VERSLAG 2015 STG. TUIN LAAG OORSPRONG OOSTERBEEK

Jaarverslaggeving 2017

Materiële vaste activa Inventaris Financiële vaste activa Effecten Som der vaste activa

Stichting Het Erfdeel - wonen Werkensedijk PR WERKENDAM JAARVERSLAG RAPPORT Inzake jaarverslag 2014 C O N C E P T

CHILDREN ASKING, H.I. AMBACHT /4.

Financiële verantwoording 2012 van. Gereformeerde Bijbelstichting. te Dordrecht

Stichting Vrienden van het Mauritshuis te s-gravenhage

JAARVERSLAG en JAARREKENING 2018

Stichting Diaconessenhuis/Mariastichting tot steun aan het Interconfessioneel Spaarne Ziekenhuis

Financieel verslag Stichting Waga Winschoten. Fin verslag Stichting Waga 2018.xlsx

Huurdersvereniging Middelburg. Jaarrekening 2016

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Rapport inzake jaarstukken juni 2015

Balans per 31 december 2017 (na resultaatbestemming)

JAARREKENING Stichting Marianne Center

Samenvatting Jaarrekening VEZ

1. Balans per 31 december 2013

Activa. Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal vlottende activa

1.1 Balans per 31 december Resultatenrekening over Kengetallen Kasstroomoverzicht over

Stichting Vrienden van het Mauritshuis te s-gravenhage

STICHTING HOOP VOOR ALBANIË TE MAASDIJK. Verkorte jaarrekening 26 augustus 2013

Stichting Evangelisch Werkverband binnen de Protestantse Kerk in Nederland gevestigd te Terschuur. Rapport inzake de jaarstukken 2017

STICHTING FOODWATCH NEDERLAND TE AMSTERDAM JAARREKENING 2015

Financiële verantwoording Vereniging het Verschil

Activa. Vorderingen en overlopende activa Liquide middelen Totaal vlottende activa

1.1 Balans per 31 december Resultatenrekening over Kengetallen Kasstroomoverzicht over

PUBLICATIEVERSLAG van. Stichting Hervormde Jeugdfederatie te Hendrik-Ido-Ambacht

Stichting Animals Today

Jaarrekening Stichting Cardo

Stichting CHAVAH. Jaarrekening. Stichting CHAVAH

Jaarrekening Stichting Vrienden van Sprank

Stichting Instituut Fondsenwerving. gevestigd te Utrecht. Rapport inzake de Jaarrekening 2014

Stichting Tassenmuseum 'Hendrikje'

St. Kindervakantieland Almere Almere. Jaarrapport 2016

Jaarrekening 2014 Stichting LIM FOUNDATION

Jaarrekening 2016 Stichting Museum Drachten, Drachten

DES Centrum gevestigd te Nijkerk. Jaarrekening 2016

Stichting Unie van Vrijwilligers Afdeling Zeist Karpervijver CJ Zeist. Jaarrekening 2016

Transcriptie:

Dierenbescherming GECONSOLIDEERDE JAARREKENING 2009

Colofon Tekst Verenigingsbureau Dierenbescherming Vormgeving Marcia Maûl, Haarlem 2010, Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren

Inhoud Financieel verslag Begroting 2010 Balans Staat van baten en lasten Kasstroomoverzicht (indirecte methode) Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening Toelichting op de balans Toelichting bestemmingsreserves Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Toelichting baten en lasten Overige gegevens Voorstel tot verwerking exploitatiesaldo Accountantsverklaring 4 6 8 9 10 11 16 21 27 28 36 37 39 3

Financieel verslag Algemeen De Dierenbescherming is een naar Nederlands recht opgerichte vereniging met volledige rechtsbevoegdheid die realisering van haar charitatieve doelstellingen door middel van fondsenwerving een beroep doet op de publieke offervaardigheid. De Dierenbescherming heeft een ANBIstatus en draagt het CBF-keurmerk. Daarom legt de Dierenbescherming financiële verantwoording af in haar jaarverslag, waarbij zij rekening houdt met de richtlijnen voor fondsenwervende instellingen, de Richtlijn Jaarverslaggeving 650 en van het CBF-keur waarin principes van de Code Goed Bestuur voor Goede doelen opgenomen zijn. Beloningsbeleid De VFI heeft als onderdeel van de Code Goed Bestuur de Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen opgesteld, waarmee wordt beoogd de beloning voor directeuren bij goede doelen transparant te maken en te normeren. In 2009 heeft de remuneratiecommissie van de Dierenbescherming onderzoek gedaan en een voorstel uitgebracht voor het toepassen van de Adviesregeling voor Beloning Directeuren van Goede Doelen van de VFI. Dit advies is in 2009 toegepast. Vermogensbeleid en beleggingsbeleid In het verslagjaar in 2008 is het vermogensbeleid goedgekeurd. Hierin is het beleggingsbeleid van de Dierenbescherming geïntegreerd. Het vermogensbeleid dient als uitgangsdocument en is in 2009 deels toegepast. In ons vermogensbeleid en beleggingsbeleid is rekening gehouden met uitgangspunten Reserves en Beleggingsbeleid, ontleend aan de VFI-code Reserves Goede doelen die in de eisen van het CBF-keur opgenomen zijn. De formulering voor een bestemmingsreserve of een bestemmingsfonds is volledig overgenomen en toegepast. De continuïteitsreserve dient voor dekking van risico s voor de korte termijn en als buffer om zeker te stellen dat onze instelling ook in de toekomst aan haar verplichtingen ten opzichte van het doel en de kerntaken kan voldoen. De omvang van de continuïteitsreserve is door de Raad van Toezicht conform de CBF-norm vastgesteld op maximaal 1,5 keer de begrote jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Bij de doorrekening in ons meerjarenbeleidplan 2010-2013 wordt uitgegaan van een maximale besteding van middelen aan de kerntaken en gerekend met een ambitieuze factor van circa 1 maal de jaarlijkse kosten werkorganisatie. De wijze waarop wij het vermogen beleggen, wordt voor een groot deel bepaald door het te bestemmen vermogen voor onze doelstellingen, activiteiten en de continuïteit van de organisatie. Tussen bestemmen en daadwerkelijk besteden van reserves en fondsen kan enige tijd verstrijken. Uitgaande van het in stand houden van de waarde van de hoofdsom en bescherming tegen inflatie, worden de gelden voor langere of kortere tijd beheerd. 4

De andere belangrijke elementen uit ons beleggingsbeleid zijn: diervriendelijk beleggen; duurzaam beleggen uitgaande van de fasering van de realisatie van onze doelstelling in het meerjarenbeleidplan; ten minste de waarde van de hoofdsom in stand houden en beschermen tegen inflatie; streven naar een jaarlijks positief totaal rendement van tussen de 3 en 5 procent; de opbrengst van de rendementen gebruiken ter dekking van exploitatielasten; in jaren waarbij een hoger rendement wordt behaald, een egalisatiereserve opbouwen ter dekking van incidentele lagere rendementen; bij de verdeling van de portefeuille over de beleggingscategorieën aandelen, obligatie en liquiditeiten, ter bekostiging van de doelstellingsactiviteiten flexibiliteit inbouwen door rekening te houden met de termijn waarin over de beleggingen beschikt dient te worden; Treasury en Cashmanagement als een integraal onderdeel nemen in ons handboek Administratieve organisatie en Interne controle. 5

Begroting 2010 (x E 1.000) In 2009 had het bestuur op het niveau van het Verenigingsbureau besloten om E 4.200 extra uit te geven (uit de reserves) aan het professionaliseren van de Dierenbescherming. De gestelde doelen zijn gehaald en hebben tevens geleid tot een toename in de baten eigen fondsenwerving, met name bij nalatenschappen en legaten zien wij E 8.336 meer dan begroot. Hierdoor zien we dat met actief beleid en door concrete resultaten meer aanspraak gemaakt kan worden op geldelijke bijdragen uit de samenleving. Om de grote professionaliseringsslag in 2010 voort te zetten is aan de AV voorgesteld om naast de goedgekeurde begroting voor 2010 een groot deel van het herbestemde resultaat 2009 in 2010 aan te wenden voor: PRO DIER: ondersteuning en deskundigheidsbevordering afdelingen; nieuwbouw Dierenbeschermingscentra: afdelingen vragen ondersteuning; upgrade telemarketing; gebleken is dat dit wordt terugverdiend; kwaliteitsslag bestuursrecht LID: het gaat om het verhalen van kosten op de eigenaren; dit moet procedureel goed lopen; kwaliteitsverbetering van werkprocessen bij het Verenigingsbureau ter verbeteringen en uitbreidingen ICT infrastructuur, Personeel & Organisatie, Ledenadministratie en Finance & Control. Op landelijk niveau is in 2009 in kader van PRO DIER gestart met de vorming van Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA s). Er zal geïnvesteerd worden in meerdere nieuwbouwprojecten en verbetering van huisvesting waarbij rekening gehouden is met personeelsuitbreiding. Het is met name taak dat op beleidsniveau bepaalde cruciale functiegebieden gaan bestaan uit betaalde krachten. De stijging van ruim 17% aan personeelskosten en 52% stijging aan huisvestingskosten die toegespitst worden aan de kerntaak dierennoodhulp verklaart de 20% stijging t.o.v. het jaar 2009. In 2009 zijn investeringen ter verbetering op het gebied van fondsenwerving gedaan. Door het bundelen van krachten/samenwerking binnen de Dierenbescherming in 2010 wordt verwacht dat de inspanningen gehandhaafd blijven en dat de baten met ca. 3% zullen stijgen t.o.v. 2009. 6

X E 1.000 Begroting 2010 Begroting 2009 Baten Baten uit eigen fondsenwerving 17.614 16.316 Baten uit acties derden 2.232 2.013 Vergoedingen wettelijke taken 5.764 5.364 Baten uit beleggingen 790 967 Opbrengsten DA en DOC s 5.323 5.848 Overige baten 398 575 --------------- --------------- Totale Baten 32.121 31.083 Lasten Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp 18.042 14.993 Toezicht dierenwelzijn 4.649 4.302 Maatschappelijke beïnvloeding 5.309 5.210 Beïnvloeding overheidsbeleid 901 846 --------------- --------------- 28.901 25.351 Werving baten Kosten eigen fondsenwerving 3.138 3.750 Kosten acties derden 131 5 Kosten van beleggingen 5 79 --------------- --------------- 3.274 3.834 Beheer en administratie Kosten beheer en administratie 6.844 7.673 --------------- --------------- Totale lasten 39.019 36.858 --------------- --------------- Resultaat 6.898 5.775 Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve 2.119 944 Bestemmingsreserves 2.857 2.938 Bestemmingsfondsen 1.922 1.893 --------------- --------------- 6.898 5.775 7

Balans (Per 31 december; x E 1.000) ACTIVA 2009 2008 Materiële vaste activa 1 19.616 15.877 Doelstellingen 18.529 14.890 Bedrijfsmiddelen 1.087 987 Financiële vaste activa 2 149 174 Doelstellingen 140 160 Overige leningen 9 14 Beleggingen 3 23.061 20.428 Voorraden 183 183 Doelstellingen 105 135 Bedrijfsmiddelen 78 48 Vorderingen en overlopende activa 4 15.614 12.634 Liquide middelen 5 25.926 32.373 --------------- --------------- TOTAAL ACTIVA 84.549 81.669 PASSIVA Reserves 6 63.488 60.342 Continuïteitsreserve 21.056 16.648 Bestemmingsreserves 42.432 43.694 Fondsen 7 Bestemmingsfondsen 9.382 10.919 --------------- --------------- 72.870 71.261 Voorzieningen 8 1.506 1.118 Langlopende schulden 9 2.500 1.824 Kortlopende schulden en overlopende passiva 10 7.673 7.466 --------------- --------------- TOTAAL PASSIVA 84.549 81.669 8

Staat van baten en lasten (Per 31 december; x E 1.000) Realisatie Begroting Realisatie 2009 2009 2008 BATEN Baten uit eigen fondsenwerving Baten uit acties derden Vergoeding wettelijke taken Baten uit beleggingen Opbrengsten uit DA en DOC s* Overige baten Totale Baten LASTEN Besteed aan doelstellingen Dierennoodhulp Toezicht dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten acties derden Kosten van beleggingen Beheer en administratie Kosten beheer en administratie Totale lasten Resultaat Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: Continuïteitsreserve Bestemmingsreserves Bestemmingsfondsen 11 12 13 14 15 22.607 16.316 21.861 2.076 2.013 2.573 5.273 5.364 5.301 2.422 967 2.835 5.580 5.848 5.800 1.482 575 115 --------------- --------------- --------------- 39.440 31.083 32.815 17.083 14.993 14.898 3.138 4.302 3.753 5.580 5.210 5.534 866 846 828 --------------- --------------- -------------- 26.667 25.351 25.013 3.573 3.750 2.450 21 5 89 69 79 35 --------------- --------------- --------------- 3.663 3.834 2.574 7.559 7.673 6.747 --------------- --------------- --------------- 37.889 36.858 34.334 --------------- --------------- --------------- 1.551 5.775 1.519 4.441 944 3.871 1.353 2.938 2.408 1.537 1.893 56 --------------- --------------- --------------- 1.551 5.775 1.519 * DA = Dierenambulances * DOC = Dierenopvangentra 9

Kasstroomoverzicht (indirecte methode) (Per 31 december; x E 1.000) 2009 2008 Operationele activiteiten Exploitatieresultaat 1.551 1.519 Aanpassingen: 760 5.241 - afschrijvingen 2.287 1.319 - mutaties voorzieningen 388 164 - schattingswijzigingen 7 270 - ongerealiseerde koersresultaten 2.028 3.816 - desinvesteringen materiële vaste activa 106 7 Veranderingen in vlottende middelen: 3.378 2.360 - voorraden - 39 - vorderingen 2.980 111 - beleggingen (exclusief ongerealiseerde koersres.) 605 2.534 - kortlopende schulden 207 246 -------------- -------------- A. Totaal kasstroom uit operationele activiteiten 1.067 6.082 Investeringsactiviteiten Investeringen materiële vaste activa 6.081 2.729 Mutatie financiële vaste activa 25 1.029 --------------- --------------- B. Totaal kasstroom uit investeringsactiviteiten 6.056 1.693 Financieringsactiviteiten C. Mutatie langlopende schulden 676 768 MUTATIE LIQUIDE MIDDELEN (A, B EN C) 6.447 3.621 --------------- --------------- Liquide middelen 31-12-2009 31-12-2008 Mutatie 2009 Mutatie 2008 Rekeningen-courant 22.669 19.274 3.395 2.370 Kortlopend deposito 3.155 12.994 9.839 5.999 Kas 102 105 3 8 --------------- --------------- --------------- --------------- Totaal liquide middelen 25.926 32.373 6.447 3.621 10

Toelichting behorende tot de geconsolideerde jaarrekening Algemeen Het doel van de geconsolideerde jaarrekening is het verschaffen van inzicht in de financiële positie van de Nederlandse Vereniging tot Bescherming van Dieren en de rechtspersonen die tot haar economische eenheid behoren. Deze jaarverslaggeving is ingericht conform de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving. Het gebruik van schattingen Voor het opstellen van de jaarrekening moeten er door de leiding van de Vereniging beoordelingen, schattingen en veronderstellingen worden gemaakt die van invloed zijn op de bedragen die in de geconsolideerde jaarrekening worden verantwoord. De schattingen en veronderstellingen zijn gebaseerd op ervaringen en diverse andere factoren die onder de omstandigheden realistisch geacht worden, en deze worden aangewend om de boekwaarde van de activa en passiva vast te stellen als dit niet op andere wijze duidelijk wordt. De werkelijke resultaten kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en de onderliggende aannames worden voortdurend beoordeeld. Schattingswijzigingen worden verwerkt in de periode waarin de schatting wordt herzien of in deze en toekomstige perioden indien de gewijzigde schattingen van invloed zijn op zowel de huidige als de toekomstige perioden. Begroting 2009 De begroting voor 2009, zoals opgenomen in de staat van baten en lasten, is de begroting die gepresenteerd en goedgekeurd is tijdens de Algemene Vergadering van de Landelijke Vereniging in november 2008. Realisaties 2008 en 2009 Voor een toelichting op de belangrijkste verschillen tussen de realisatie 2009 en de realisatie van 2008 wordt verwezen naar het jaarverslag. 11

Grondslagen voor de consolidatie In de geconsolideerde jaarrekening zijn opgenomen de rechtspersonen die organisatorisch met elkaar verbonden zijn en die een zodanige relatie met de Vereniging hebben dat zij als onderdeel van de economische eenheid worden beschouwd. Tot de economische eenheid behoren in ieder geval: de rechtspersoon die zich met de fondsenwerving bezighoudt; de instellingen waarop de rechtspersoon een zodanige invloed kan uitoefenen dat zij aanwijzingen kan geven omtrent de besteding van de gelden van deze instellingen; de instellingen waarop de hiervoor vermelde rechtspersoon en instellingen - al dan niet gezamenlijk - op basis van statutaire bepalingen de meerderheid van het bestuur kan benoemen; de instellingen die gezamenlijk onder één naam in de publiciteit treden. In het geval een rechtspersoon in de loop van een boekjaar gaat voldoen aan één van deze criteria, wordt deze rechtspersoon vanaf 1 januari van dat boekjaar tot de economische eenheid gerekend. De rechtspersonen, waarvan de financiële gegevens zijn opgenomen in de geconsolideerde jaarrekening, staan op de volgende pagina vermeld. Mutaties consolidatiekring 2009 Per 1 januari zijn de Stichtingen Dierenambulance VPGO, Hondenschool Rijnmond en Stichting Dierengoed toegetreden tot de consolidatiekring. Deze stichtingen zijn opgericht om de organisatie en besturing van de kerntaken van de Dierenbescherming goed in te vullen en te beheren. Uittreders zijn Stichting Ida Zilverschoon, wegens opheffing, en Stichting Dierenambulance s-hertogenbosch wegens het niet voldoen aan de liëringseisen binnen de consolidatiekring. In de toelichting op de financiële verantwoording zijn de mutaties op de beginbalans gesaldeerd verantwoord. 12

Afdnr. A01 A02 A02 A03 A04 A05 A06 A07 A09 A10 A11 A12 A13 A14 A15 A16 A17 A20 A21 A24 A26 A27 A28 A29 A30 A31 A34 A35 A38 A39 A41 A42 A43 A46 A53 A58 A60 A62 A63 A64 A66 A67 A69 A70 A72 A73 A74 A78 A79 A81 A82 A83 A84 A86 A88 A89 A90 A92 A93 A93 A93 A93 A94 A94 A94 A95 A95 A95 naam afdeling Aalsmeer e.o. Alkmaar e.o.: Alkmaar e.o Almelo e.o. Almere Alphen aan de Rijn e.o. Amstelveen/Ouder Amstel Amsterdam Arnhem e.o. Assen e.o. 3B-Hoek Bodegraven Bommelerwaard Brabant ZO Delfland s-hertogenbosch Den Haag Doetinchem e.o. Dordrecht Eemland Flevoland en Noord Veluwe Gooi & Vechtstreek Gorinchem Gouda e.o. Groningen e.o. Haarlem e.o. Harlingen Hazerswoude Hoeksche Waard Kampen, NO polder Urk Leerdam, Vianen, Culemborg Leeuwarden Limburg Midden Betuwe Papendrecht Rijnmond Rivierenland Schiedam Sliedrecht Sneek Tilburg Utrecht-Amersfoort Vlaardingen- Maassluis Waalwijk e.o. Waterland West-Alblasserwaard West -Brabant Ijmond Zaanstreek Zeist e.o. Zoetermeer ZO Drenthe ZW Drenthe Zwijndrecht/Hendrik IA Rozenburg Overgelder Friesland Zuid-oost Nijmegen e.o. Rijnland e.o.: Rijnland Katwijk Oegstgeest Zeeland: Noord + Midden Zeeland Zeeuws Vlaanderen Kop van Noord-Holland: Den Helder Schagen Afdnr. A95 A96 A96 A96 A96 A96 A96 A97 A97 A97 A97 A97 A97 A98 A98 A98 A99 A99 A99 B01 B02 B03 B04 B05 B06 B07 B08 B09 B10 B11 B12 B13 B14 B15 B16 B17 B18 B19 B20 B21 B22 B23 B24 B25 B26 B27 B28 B29 B30 B31 B32 B33 B34 B36 B37 B38 B39 B40 B41 B42 B43 B44 B45 B46 B47 L1 L2 L3 naam afdeling West-Friesland Twente: Rijssen Enschede Hengelo Oost Twente Almelo en Rijssen asiel RijnVallei WestVeluwe: Ede DB Rhenen-Veenendaal Renkum Wageningen West-Veluwerand Noord Overijssel: Steenwijk Noord-Overijssel Lisse/Hillegom: Haarlemmermeer Lisse/Hillegom Stg. Dierenasiel Alkmaar Stg. Knaagdierencentrum Stg. Van Leeuwendierezorg Stg. Dierenopvang DB Regio Almelo Stg. Dierenambulance Almere Stg. Asiel De Kuipershoek Stg. Gebouwen Kuipershoek Stg. Dierentehuis Arnhem e.o. Stg. het Gerhard Beauveser Steunfonds Stg. Streekdierentehuis t Julialaantje Stg. Dierenambulance s-hertogenbosch Stg. Provinciaal Drents Dierentehuis Stg. Hof van Ede Stg steunfonds NVBD, afdeling Ede Stg. DOC Enschede Stg. Reg. DVC De Ark Stg. Dierentehuis Midden Holland Stg. Dierenthuis Oost-Groningen Stg. Beheer DTH in Kennemerland Stg. Dierenopvang Hengelo Stg. steunfonds DTH Edo Hammers Stg. Dierenambulance Kampen Stg. Dierentehuis Leerdam Stg. Thomassen-Verkouter Stg. SDTH De Reddingsboei Stg. Dierenopvang Rotterdam Streekdierentehuis Spijk. VPGO Stg. Dierenambulance VPGO Stg. Hondenschool Rijnmond Stg. Zwerfkatten Rijnmond Stg. Registraties v. Dieren Rotterdam Stg. Dierenwelzijn Rijnmond e.o. Stg. Dierenasiel Tiel Stg. DOC Doornakker Stg. Laetitiahoeve Stg. Dierenopvang Schagen e.o. Stg. Nomadenhof Sneek Stg. Dierentehuis Amersfoort bv Stg. Dierentehuis Nieuwe Waterweg Stg. Dierenopvangcentrum Waterland Stg. regionale dierenopvang t Honderdak Stg. Dierenasiel Breda e.o. Stg. tot expolitatie vandoc kerbertasyl Haags Dierencentrum Stg. Dierenasiel de Swing Stg. Ambulance DB OverGelder Verenigingsbureau LID S.B. Criellaertstichting 13

Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Algemeen De activa en passiva zijn gewaardeerd op de nominale waarde, tenzij hierna anders vermeld. Alle genoemde bedragen luiden in duizenden euro s, tenzij anders vermeld. Financiële Instrumenten Financiële instrumenten omvatten investeringen in aandelen en obligaties, handels- en overige vorderingen, geldmiddelen, leningen en overige financieringsverplichtingen, handelsschulden en overige te betalen posten. Financiële instrumenten (activa en verplichtingen) die worden aangehouden voor handelsdoeleinden worden gewaardeerd tegen reële waarde en wijzigingen in die reële waarde worden verantwoord in de winst- en verliesrekening. In de eerste periode van waardering worden toerekenbare transactiekosten als last in de winst- en verliesrekening verwerkt. Verstrekte leningen en overige vorderingen worden gewaardeerd tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode, verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen. Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgingprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. Op bedrijfsterreinen en op materiële vaste bedrijfsactiva in uitvoering en vooruitbetalingen op materiële vaste activa wordt niet afgeschreven. De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: Gebouwen 2-3% Verbouwingen 10% Inventaris 20% Automatisering 20% Leningen in het kader van de doelstelling De leningen verstrekt in het kader van de doelstelling worden op kostprijs gewaardeerd, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorraden De voorraden worden gewaardeerd op verkrijgingprijs, zo nodig onder aftrek van een voorziening voor incourante voorraden. De verkrijgingprijs omvat de inkoopprijs en bijkomende kosten. Voorzieningen Voorzieningen worden gewaardeerd op hetzij nominale waarde van de uitgave die naar verwachting noodzakelijk zijn om verplichtingen en verliezen af te wikkelen, hetzij de contante waarde van die uitgaven. Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van een gebeurtenis in het verleden; en waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een uitstroom van middelen nodig is. 14

Grondslagen voor de bepaling van het resultaat Contributies worden als baten toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Giften en donaties worden verantwoord in het jaar waarin deze zijn ontvangen. De baten uit nalatenschappen worden verantwoord in het jaar waarin de omvang ervan betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorlopige uitbetalingen op nalatenschappen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen, voor zover deze niet eerder als baten zijn verantwoord. Voor een deel van de baten is een specifieke bestemming aangewezen door de geldgever. In die situaties wordt een bestemmingsfonds gecreëerd om aan deze wens tegemoet te kunnen komen. De kosten worden toegerekend aan het jaar waarop zij betrekking hebben. Vergoedingen voor overheidstaken komen ten gunste van het jaar waarin de verplichting is aangegaan. 15

Toelichting op de balans (Activa x E 1.000) 1. Materiële vaste activa Doelstellingen Bedrijfsmiddelen 2009 2008 Aanschafwaarde per 1 januari 24.922 1.992 26.914 21.970 Mutatie consolidatiekring per 1 januari 74-74 2.413 Investeringen 5.521 560 6.081 2.729 Desinvesteringen 1027 800 1.827-198 Reclassificatie 61-61 - - -------------- -------------- -------------- -------------- Aanschafwaarde per 31 december 29.551 1.691 31.242 26.914 Afschrijvingen t/m vorig boekjaar 10.032 1.005 11.037 7.623 Mutatie consolidatiekring per 1 januari 23-23 2.286 Afschrijvingen 1.974 313 2.287 --1.319 Desinvesteringen 1.027 694 1.721 191 Reclassificatie 20 20 - - -------------- -------------- -------------- -------------- Afschrijvingen t/m boekjaar 11.022 604 11.626 11.037 -------------- -------------- -------------- -------------- Boekwaarde per 31 december 18.529 1.087 19.616 15.877 -------------- -------------- -------------- -------------- Bestaande uit Gebouwen en terreinen 17.229 282 17.511 14.031 Inventaris 809 769 1.578 1.296 Vervoermiddelen 491 36 527 550 -------------- -------------- -------------- -------------- Boekwaarde per 31 december 18.529 1.087 19.616 15.877 Investeringen In 2009 hebben Dierentehuis Nieuw Waterweg (E 2.100), Afdeling Leeuwarden (E1.196) Stichting Nomadenhof Sneek (E 900) en Knaagdierencentrum Ridderkerk (E 500) een nieuw pand gebouwd. In totaal heeft dit E 4.696 gekost. De overige E 1.305 is besteed aan diverse verbouwingen en aanschaf inventaris. 16

2. Financiële vaste activa Leningen doelstellingen Overige leningen Totaal 2009 Totaal 2008 Stand per 1 januari 160 14 174 1.203 Consolidatieaanpassing - - - 998 Verstrekte leningen - - - 229 Ontvangen aflossingen/kwijtscheldingen 20 5 25 187 Voorziening - - - 73 -------------- -------------- -------------- -------------- Stand per 31 december 140 9 149 174 In 2009 zijn er geen nieuwe leningen verstrekt aan entiteiten. Over de uitstaande leningen wordt interest berekend. Het gemiddelde percentage over 2009 bedraagt 3%. 3. Beleggingen 2009 2008 Gebouwen 60 60 Aandelen 6.467 6.714 Obligaties 15.865 10.426 Beleggingsfondsen - 762 Beleggingsrekeningen - 196 Langlopende deposito s 669 2.270 -------------- -------------- 23.061 20.428 In 2009 zijn de beleggingsfondsen en beleggingsrekeningen verkocht en hiervoor obligaties aangeschaft. De beleggingen vinden plaats conform ons beleggingsstatuut. In dit beleggingsstatuut zijn voorwaarden opgenomen met betrekking tot het risicoprofiel, de samenstelling van de portefeuille evenals duurzaamheidcriteria. In 2009 is met de Rabobank een meerjaren arrangement afgesloten voor het beheer van de effectenportefeuille, reguliere bankzaken en verzekeringen. Onderdeel van het arrangement is een efficiënt en effectief treasurybeheer. De effectenportefeuilles van het Verenigingsbureau bij andere banken zijn in 2009 overgeheveld naar de Rabobank. Per kwartaal wordt het beheer van de portefeuille aan de hand van overzichten van de beheerders getoetst aan het beleggingsbeleid. Op het effectendepot geadministreerd bij de Rabobank rust geen pandrecht. 17

Overzicht van de effectenportefeuille Aandelen Obligaties/ inflation notes Beleggingsfondsen Totaal 2009 Totaal 2008 Beurswaarde per 1 januari 6.714 10.426 762 17.902 23.756 Aankopen en nalatenschappen 629 9.544-10.173 1.440 Verkopen / aflossingen 3.184 3.147 780 7.111 3.178 -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- 4.159 16.823 18 20.964 22.018 Gerealiseerde koersresultaten 491 18 151 660 300 Mutatie ongerealiseerde koersverschillen 2.799 940 169 2.028 3.816 -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- Beurswaarde per 31 december 6.467 15.865-22.332 17.902 4. Vorderingen en overlopende activa 2009 2008 Debiteuren 726 637 Te ontvangen rente 201 335 Nationale Postcode Loterij 1.800 2.000 Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen 10.168 8.091 Overige vorderingen en overlopende activa 2.719 1.571 -------------- -------------- 15.614 12.634 De vorderingen hebben een resterende looptijd korter dan 1 jaar. Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen is met E 2.077 toegenomen ten opzichte van 2008. In 2009 is een nalatenschap van E 2.800 toegewezen. Deze is in maart 2010 ontvangen. Er is een voorziening opgenomen van E 840. De richtlijn van 30% voorziening opnemen in het stadium nalatenschap geaccepteerd is gehandhaafd. De stijging van de vordering wordt voornamelijk veroorzaakt door de nalatenschap van netto E 1.960. De toename overige vorderingen en overlopende activa is voor E 400 veroorzaakt doordat de Afdeling Limburg dit bedrag nog zal ontvangen van de hoofdsponsoren voor het nieuw te bouwen DierenWelzijnsCentrum. Daarnaast hebben de entiteiten die in 2009 in nieuwbouw geïnvesteerd hebben een vordering omzetbelasting. Dit speelt zich vooral af bij Dierentehuis Nieuwe Waterweg. Verder bestaat de overige vorderingen voornamelijk uit vorderingen op gemeenten voor wat betreft vergoedingen voor wettelijke taken. 18

5. Liquide middelen 2009 2008 Rekeningen-courant 22.669 19.274 Kortlopende deposito s 3.155 12.994 Kassaldi 102 105 -------------- -------------- 25.926 32.373 De liquide middelen zijn gedaald met E 6.447. Deze daling zit vooral in de afname van kortlopende deposito s. De deposito is met E 9.839 gedaald. Hiervan is E 7.500 toe te rekenen aan het VB. Het VB heeft de deposito s verkocht en hiervan E 5.500 aan obligaties gekocht. De overige 2.000 is besteed aan de kerntaken. (Passiva x E 1.000) 6. Reserves Continuïteits -reserve Bestemmings -reserves* Totaal 2009 Totaal 2008 Stand per 1 januari 16.648 43.694 60.342 61.455 Mutatie consolidatiekring -33 91 58 360 Toevoeging uit verwerking saldo 5.117 7.137 12.254 5.002 Onttrekking uit verwerking saldo 676 8.490 9.166 6.465 -------------- -------------- -------------- -------------- Stand per 31 december 21.056 42.432 63.488 60.342 * inclusief Reserve Financiering Activa Continuïteitsreserve: De continuïteitsreserve van de Dierenbescherming heeft ten doel om de kosten werkorganisatie te kunnen dekken. De hoogte van de continuïteitsreserve mag maximaal 1,5 maal deze kosten bedragen. Ultimo 2009 is de geconsolideerde verhouding: 0,75 (Continuïteitsreserve (E 21.056) / kosten werkorganisatie (E 28.186)). In 2008 was de geconsolideerde verhouding: 0,75 (Continuïteitsreserve (E 16.648) / kosten werkorganisatie (E 22.312)). 19

Bestemmingsreserves (incl. reserves fin. activa) Stand per 1 januari Mutatie Cons. Kring Dotaties Onttrekkingen Standper 31 december 1.1 Actueel dierenleed 231 - - - 231 1.2 1.3 1.4 1.5 1.6 Campagne ledenwerving- en behoud 825 - - 825 - Eigen bijdrage klimaatproject HIER II 129 - - - 129 Nieuwbouw DWZ centra 2.185-1.500 31 3.654 Nieuwe ledenadministratie 307 - - 307 - Regionalisering/ professionalisering 2.024-1.000 773 2.251 1.7 Zwerfkatten 75-77 - 152 1.8 Congres 2010 - - 75-75 1.9 1.10 1.11 - - Upgrade Actie Telemarketing - - 100-100 Kwaliteitsslag Bestuursrecht LID - - 50-50 Kwaliteitsverb. Dienstverl. landelijk - - 480-480 Financiering Activa doelstellingen 13.269 - - 2.129 11.140 Financiering Activa bedrijfsvoering 1.001-276 156 1.121 - Diverse afdelingen 23.648 91 3.579 4.269 23.049 -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- 43.694 91 7.137 8.490 42.432 20

Toelichting bestemmingsreserves Reserves financiering activa bedrijfsvoering c.q. doelstelling De reserve financiering activa doelstelling en reserve financiering activa bedrijfsvoering zijn conform de Richtlijn Verslaggeving Fondsenwervende Instellingen onder de bestemmingsreserves verantwoord. Actueel dierenleed (projectfonds dierennoodhulp) Deze reserve is opgezet om daar waar dierennoodhulporganisaties acuut moeten investeren in dierenwelzijn en dat buiten hun schuld niet zelf kunnen realiseren (gedeeltelijk) financieel te ondersteunen. Dit op voorwaarde dat de organisatie een noodzakelijke positie heeft in een regionale keten dierennoodhulp. Campagne ledenwerving en -behoud De in 2008 gevormde bestemmingsreserve is in het verslagjaar volledig ingezet en aangewend resulterend in een netto-stijging van het ledenaantal (incl. introductieleden) van ca. 2%. Eigen bijdrage klimaatproject HIER II In 2010 zal het klimaatproject HIER II verder uitgevoerd worden. De Dierenbescherming realiseert in negen extra asielen energiebesparende maatregelen. Ter hoogte van de eigen bijdrage aan dit project is een bestemmingsreserve gevormd. Nieuwbouw dierenwelzijncentra Er ontstaan steeds meer initiatieven voor het bouwen van (multifunctionele) dierenbeschermingcentra. Om deze initiatieven, mits passend binnen ons regionalisering- & professionaliseringbeleid, te ondersteunen is een bestemmingsreserve gevormd. In 2008 en 2009 zijn de voorbereidingen voor een dierenbeschermingcentrum in Limburg, Amersfoort, Vlaardingen, Eindhoven en Breda gestart, de kosten hiervoor zijn ten laste van de reserve gebracht. Nieuwe ledenadministratie In 2009 heeft investering en implementatie van de nieuwe leden- en donateuradministratie cq. CRM-systeem plaatsgevonden. De investeringen in 2009 zijn volledig ten laste van deze reserve gebracht. Regionalisering en professionalisering De kosten in 2009 met betrekking tot het project Regionalisering en professionalisering zijn door middel van resultaatbestemming ten laste van de reserve gebracht. In 2010 en 2011 zal het programma van regionaliseren, fuseren en professionaliseren voortvarend voortgezet worden om eind 2011 te komen tot een DB bestaande uit 20 Nieuwe Stijl Afdelingen (NSA s) ondersteund door het Verenigingsbureau, de Landelijke Inspectiedienst en een Beheerstichting voor nieuwbouw. 21

Bij deze vernieuwingsslag zal een beroep gedaan worden op ondersteuning voor betaalde krachten reden waarom het fonds wordt vergroot met een extra toevoeging van E 1.000 in 2009. Het project zal tot 2012 doorlopen. Deze toevoeging is ten behoeve van het fonds PRO DIER, dat bestemd is voor ondersteuning afdelingen in het kader van de regionalisering en professionalisering. Uit dit fonds zijn in 2008 en 2009 al verschillende afdelingen ondersteund. Toegezegd is dat afdelingen een vervolgaanvraag kunnen indienen. Aanvragen van regionale afdelingen die geen middelen hebben om zelf beroepskrachten te betalen worden uit het fonds gefinancierd. Het fonds is een tijdelijke voorziening. Bekostiging van beroepskrachten van NSA s zal vanaf 1 januari 2012 structureel geregeld moeten worden. Een voorstel daartoe zal op de AV van november 2010 gepresenteerd worden. Uit het fonds worden voorts twee kwartiermakers gefinancierd die afdelingen die gefuseerd zijn tot regionale afdeling of de intentieverklaring daartoe hebben ondertekend daadwerkelijk gedurende langere tijd ondersteunen met het maken van een concreet plan voor bestuurlijke en organisatorische inrichting, beleid- en activiteitenplan en meerjarenbegroting. Zwerfkatten Deze reserve is gevormd om initiatieven van verschillende afdelingen te kunnen ondersteunen, betreffende projecten voor vangen, steriliseren en terugzetten van zwerfkatten volgens de TNR-methode. In 2008 is voor de laatste keer (max. 5 jaren) vanuit de giften E 75 toegerekend aan zwerfkatten. Gedurende 2009 zijn er geen gelden besteed, maar zijn er wel toezeggingen gedaan. Na het afwikkelen van de jaarcijfers 2009 kan middels een verdeelsleutel een uitkering plaatsvinden naar de betrokken partijen. Congres 2010 In mei van 2010 heeft de Dierenbescherming voor het eerst een congres georganiseerd voor iedereen die zich als bestuurder, beroepskracht of vrijwilliger heeft ingezet voor de Dierenbescherming. Upgrade Actie Telemarketing Eind 2009 is een pilotproject uitgevoerd waarbij leden via telemarketing is gevraagd om hun contributiebijdrage te verhogen. Deze pilot is enorm succesvol geweest en als we dit uitrollen over een groter deel van ons ledenbestand, dan kan een extra investering van E 100 bovenop het al gebudgetteerde bedrag van E 60 ons ca. E 350 aan extra contributie-inkomsten opleveren en zo n drieduizend extra jeugd(introductie)leden. Kwaliteitsslag Bestuursrecht LID Bestuursrecht is een nieuw fenomeen in de uitvoering van werkzaamheden van de LID. Belang van bestuursrecht is erg groot. Bestuursrecht maakt het mogelijk om snel iets feitelijk te doen aan verbetering van dierenwelzijn, vaak onder bestuursdwang. Bestuursrecht betekent vooral anders denken en doen voor de collega s, die al jaren gewend zijn strafrechtelijk op te treden. Bestuursrecht vraagt nog meer verantwoording van de collega s. Het valt of staat met de kwaliteit van het te leveren werk, rapporten en processen-verbaal. In 2009 is vanuit het management een theoretische en praktisch kwaliteitsslag ingezet, welke in 2010 zal doorgaan. Om de kwaliteitsslag compleet te maken zal een ingehuurde medewerker zich vooral richten op de kwaliteitsslag met betrekking tot de feitelijk op te leveren producten, zoals verklaringen, rapportages, werkinstructies. Daarvoor zullen ook diverse communicatie- en ondersteu ningsmiddelen ingezet worden als, nieuwe (beleid-)richtlijnen, standaard documenten, hulpmiddelen, waaronder bijvoorbeeld videoapparatuur, fotoapparatuur (beelden ondersteunen veelal in bestuurszaken). Maar ook een persoonlijk begeleiding- dan wel opleidingstraject voor de medewerkers die gericht ondersteuning behoeven is essentieel. Tevens zullen nog diverse nascholingscursussen plaatsvinden, omdat op gebied van bestuursrecht het een en ander ook continu in beweging is. 22

De LID is een particuliere, private organisatie, belast met uitvoering van publieke taken. Dat betekent dat alle ogen vanuit de overheid gericht zijn op de LID en diens taakuitvoering. Het niet voldoen aan de standaard geeft een groot afbreukrisico. De LID moet het beste presteren om zo ook het laatste traject in bestuursrecht, namelijk het verkrijgen van toezichthoudende bevoegdheden in het kader van bestuursrecht, succesvol af te ronden. Het Ministerie van LNV, in het bijzonder de dienst Regelingen, volgt de LID met meer dan gemiddelde interesse op het gebied van kwaliteit. Na de kwaliteitsslag is het de verwachting dat de LID ook aangewezen wordt als toezichthouder in het kader van bestuursrecht en dat alle bestuursrechtszaken leiden tot een beter dierenwelzijn, waarbij de intrinsieke waarde van het dier zoveel mogelijk gewaarborgd wordt. Kwaliteitsverbetering dienstverlening landelijk De laatste tijd is er veel gesproken over de beschikbaarheid en kwaliteit van de dienstverlening vanuit het Verenigingsbureau naar de afdelingen. Hoe professioneler de Dierenbescherming wordt, hoe meer (verborgen) tekortkomingen uit het verleden zichtbaar worden. Teneinde de NSA s en het Verenigingsbureau op een kwalitatief verantwoord niveau te brengen, is een impuls nodig op een aantal essentiële ondersteunende terreinen. Te denken valt aan taken op het gebied van financiële controle, HRM beleid, ledenadministratie en automatisering. Met deze impulsen zal de mate en kwaliteit van ondersteuning vanuit het Verenigingsbureau naar de afdelingen/nsa worden verbeterd zodat wij beter in staat zullen zijn om onze taken op een verantwoorde wijze uit te voeren. 7. Fondsen Bestemmingsfondsen Stand per 1 januari Dotaties Onttrekkingen Stand per 31 december 4.1 Fonds Asielen 1.522 903 368 2.057 4.2 Fonds Inspectie 1.834 251 2.075 10 4.3 Fonds Pedigree Asielhonden 104 35-139 4.4 Fonds Utrecht/ Amersfoort (NPL) 2.013 48 223 1.838 4.5 Fonds klimaatproject HIER II (NPL) 360-112 248 4.6 Fonds Mulder van de Meer - 60-60 4.7 Fonds S.B. Criellaertstichting 175 4-179 4.8 Overige fondsen Afdelingen 4.911 226 286 4.851 -------------- -------------- -------------- -------------- 10.919 1.527 3.064 9.382 23

Onder de bestemmingsfondsen is opgenomen dat deel van het eigen vermogen dat een beperkte bestedingsmogelijkheid heeft doordat of een derde (de gever) deze beperking heeft aangegeven of doordat het geld is ingezameld voor een specifiek doel. Fonds asielen Het fonds asielen wordt gevormd door middel van collectes en specifieke fondsenwervende acties ten behoeve van asielwerk. In 2009 is totaal E 368 besteed aan de uitvoering van erkenningsregelingen, kwaliteitsverbeteringen, platform erkende asielen, aanspraak op dierennood- en projectfondsen, chip je dier actie en financiële ondersteuning aan afdeling Utrecht Amersfoort. Samengevat betreft het kosten in het kader van de nieuwe Notitie Asielbeleid. Fonds inspectie Het fonds inspectie wordt gevormd door middel van collectes en specifiek gerichte fondsenwervende acties ten behoeve van inspectiewerk, of uit geoormerkte nalatenschappen. Dit fonds wordt aangewend ter dekking van de exploitatie van het LID. In 2009 is E 251 uit nalatenschappen toegevoegd aan het inspectiefonds en anders dan voor 2009 begroot het restant van de exploitatielasten ad. E 2.075 ten laste van dit fonds gebracht. Per 31/12/2009 resteert nog een klein saldo van ca. E 10. Fonds Pedigree asielhonden In 2008 heeft Pedigree bij de verkoop van hondenvoer een actie ten behoeve van asielhonden georganiseerd. De opbrengst in 2008 was E 104 en is opgenomen in het bestemmingsfonds. In 2009 is aanvullend E 35 aan opbrengsten toegevoegd aan dit bestemmingsfonds. In 2010 zal dit bedrag besteed worden aan de aanleg van speelweides voor asielhonden in 20 door de Dierenbescherming erkende asielen. Fonds DWC Utrecht / Amersfoort Voor de bouw van een dierenbeschermingcentrum, een zeer modern dierenasiel dat voldoet aan alle thans geldende wettelijk regels en normen, heeft in 2007 en 2008 fondsenwerving plaatsgevonden. De ontvangen bedragen zijn ondergebracht in een fonds bij het Verenigingsbureau dat gevraagd is als uitvoerder van het nieuwbouwproject op te treden. In 2009 is ten laste van het fonds totaal E 223 gebracht voor onderzoek, architecten voor een definitief ontwerp, projectmanagement en voor de benodigde vergunningen. Het niet bestede deel van de fondsen is rentedragend. Op basis hiervan is voor 2009 E 48 bijgeschreven. Ten tijde van de bestuurswisseling in 2009 waren de nieuwbouw-plannen al ingezet en het nieuw aangetreden bestuur heeft het VB gevraagd bij gebrek aan eigen mogelijkheden zowel de stuurgroep nieuwbouw als het projectmanagement over te nemen. Het nieuwe bestuur is kort na aanstelling weer afgetreden waardoor de door het VB overgenomen rol moest worden voortgezet. Inmiddels is bij de afdeling zowel een nieuw bestuur aangetreden als een nieuwe beheerder die actief deelnemen in de stuurgroep nieuwbouw. Fonds klimaatproject HIER II De Nationale Postcode Loterij heeft in 2008 een bedrag uitgekeerd van E 360 ten behoeve van het klimaatproject HIER II. Voor dit bedrag is een bestemmingsfonds gecreëerd. In 2009 is begonnen met uitvoering van dit project waarbij de kosten ten laste van dit fonds zijn gebracht. Kosten in 2009 waren E 112. 24

Fonds Mulder van der Meer In aanvulling op de bestaande materialen en kanalen van de jeugdclub van de Dierenbescherming (Kids for Animals), is gezocht naar financiering voor een demonstratie dierenambulance. Deze ambulance kan in combinatie met de al bestaande educatieve show overal in het land worden ingezet om kinderen op een in het oog springende manier voorlichting te geven over het werk van de Dierenbescherming. Vanuit het fonds Mulder van der Meer is er voor dit project E 60 bedrag uitgekeerd en in 2010 wordt dit project uitgevoerd. De promotiedierenambulance is een aanvullend middel om vanuit het merk Kids for Animals contact te maken met kinderen om vanuit dat contact kinderen voor te lichten over dieren. Hierin worden meerdere educatieve activiteiten gecombineerd in een aantrekkelijk jasje, met promotionele uitingen van Kids for Animals, uitvoerbaar op diverse plaatsen en in verschillende context. Een dierenambulance staat symbool voor hulp aan dieren. Dierennoodhulp is een van de kerntaken van de Dierenbescherming. Een ambulance heeft daarnaast een spannende uitstraling. Afhankelijk van de locatie en omstandigheden wordt de dierenambulance op de volgende locaties ingezet: Dieren-, en attractieparken, Basisscholen, Clubdagen, Regionale afdelingen, Buurtfestivals, Bibliotheken, Landelijke evenementen, Kinderboerderijen. Net als alle andere middelen, zal deze dierenambulance beschikbaar worden gesteld aan alle jeugdclubs in het land, ter ondersteuning van de clubactiviteiten, van de afdelingsactiviteiten en ter ondersteuning van de voorlichting op scholen. Kinderen kunnen een kijkje nemen in de ambulance en krijgen een demonstratie of workshop dieren EHBO. 8. Voorzieningen Stand per 1 januari Toevoeging Vrijval/ onttrekking Stand per 31 december Arbeidsongeschiktheid - 30-30 Onderhoud 537 360 62 835 Afvloeiing en re-integratie personeel 192-56 136 Overige 389 413 297 505 -------------- -------------- -------------- -------------- Totaal 1.118 803 415 1.506 In 2009 is een voorziening opgenomen voor verplichte doorbetaling bij arbeidsongeschiktheid van E 30. Verder bestaat de helft van de totale voorziening uit de voorziening groot onderhoud gebouwen. Dit heeft betrekking op de panden die in eigendom zijn, zoals de dierenasielen c.q dierenopvangcentra.. 25

De voorziening afvloeiing en re-integratie personeel betreft kosten i.v.m. coaching en re-integratie van personeelsleden voor herplaatsing binnen de organisatie. De voorbereidingsfase is gereed, maar de uitvoer en de daarmee gemoeide kosten vindt plaats in 2010. Verder betreft deze voorziening de voorziene beëindiging van arbeidscontracten waarvoor een voorziening nodig geacht wordt ten behoeve van afkoopsommen zijn nog niet afgerond. Op basis van actuele gegevens heeft herberekening plaatsgevonden en resulteert in een vrijval van E 56. De post overige voorzieningen betreft de voorzieningen die zijn gevormd bij de afdelingen en niet onder één van de bovenstaande categorieën kunnen worden geclassificeerd. De grootste post die hieronder valt is een voorziening wegens verwachte oninbaarheid van gelden op een deposito bij de DSB-bank (E 166). 9. Langlopende schulden 31-12-2009 31-12-2008 Leningen o/g in het kader van doelstellingen 1.660 1.781 Overige leningen o/g 840 43 -------------- -------------- 2.500 1.824 De post overige leningen is toegenomen. Stichting Nomadenhof heeft een hypotheek (E 400) bij de ING Bank afgesloten. Stichting Dierentehuis Nieuwe Waterweg heeft een lening (E 360) ontvangen van de gemeente Vlaardingen. Beide leningen zijn afgesloten ter financiering van de nieuwbouw panden. 10. Kortlopende schulden en overlopende passiva 31-12-2009 31-12-2008 Vooruit ontvangen contributies 1.712 1.615 Belastingen en sociale lasten 1.325 1.016 Overige schulden en overlopende passiva 4.636 4.835 -------------- -------------- 7.673 7.466 De toename aan belastingen en sociale lasten is te verklaren door de toename van het aantal vaste krachten in het kader van regionalisering en professionalisering. In totaal zijn er 52 meer FTE s vergeleken met 2008. Dit zorgt dat er in 2009 onder andere E 166 meer aan sociale lasten zijn. Daarnaast is het saldo af te dragen btw E 131 hoger dan in 2008. 26

Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen Met de Stichting Nationale Postcode Loterij is door de Landelijke Vereniging een overeenkomst gesloten met een looptijd tot en met 31 december 2010, waarin de Dierenbescherming als beneficiant wordt aangemerkt. Per 31 december 2009 waren bij de Landelijke Vereniging 211 dossiers van nalatenschappen in behandeling, die financieel nog niet (volledig) waren afgewikkeld. De Landelijke Vereniging heeft een huurovereenkomst afgesloten voor het pand Scheveningseweg 58 in Den Haag. De huurverplichting 2009 bedraagt E 252 (inclusief servicekosten van E 73). De looptijd van het contract bedraagt 5 jaar en loopt tot eind 2012. Vanaf 2005 zijn autolease-verplichtingen aangegaan. Per 31 december 2009 bestaat ten behoeve van de Landelijke Vereniging (VB) en Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming (LID) een resterende verplichting aan de leasemaatschappij van E 283. Op jaarbasis heeft het VB een leaseverplichting van E 22 aan kopieerapparatuur. De Vereniging is lid van het Europese Eurogroup For Animals dat zich vooral richt op het leggen van contacten met en informeren van Europarlementariërs. De kosten van het lidmaatschap bedragen circa 1,5% van de vaste lasten van de Landelijke Vereniging per jaar (de contributie over 2010 bedraagt E 175). Eurogroup hanteert conform haar statuten een opzegtermijn aan van 6 maanden vóór het daaropvolgend jaar. De gezamenlijke afdelingen/asielen zijn op jaarbasis verplichtingen aangegaan voor wat betreft huurovereenkomsten (E 1.126), leasecontracten apparatuur (E 38). 27

Toelichting baten en lasten (x E 1.000) 11. Baten eigen fondsenwerving Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Contributies 3.733 3.336 3.391 Nalatenschappen en legaten 11.883 7.918 11.676 Giften en fondsenwervende acties 5.012 3.382 4.899 Overige baten uit eigen fondsenwerving 1.979 1.680 1.895 -------------- -------------- -------------- 22.607 16.316 21.861 Contributies* 2009 2008 Contributies leden 3.415 3.052 Contributies jeugdleden 213 254 Contributie voorgaande jaren 105 85 -------------- -------------- 3.733 3.391 Aantal leden per jaareinde Volwassen leden 128 124 Jeugdleden 18 19 -------------- -------------- 146 143 *De contributies in het jaar 2009 zijn gestegen door enerzijds een stijging in het aantal leden en anderzijds door een stijging in de gemiddelde bijdrage. 28

Nalatenschappen en legaten 2009 2008 Inspectiewerk 251 74 Landelijke Vereniging 9.357 8.248 Afdelingen en Asielen 2.275 3.354 -------------- -------------- 11.883 11.676 Giften en fondsenwervende acties 2009 2008 Giften en periodieke schenkingen Landelijke Vereniging 773 1.477 Giften en periodieke schenkingen afdelingen/asielen 2.823 1.790 Acties Landelijke Vereniging 1.079 1.335 Acties via Stichting Landelijke Inspectiedienst Dierenbescherming 80 89 Acties afdelingen/asielen 236 208 -------------- -------------- 4.991 4.899 De giften en periodieke schenkingen Landelijke Vereniging zijn gedaald doordat er voor het nieuwbouwproject Utrecht/Amersfoort eenmalig in 2008 een gift van E 1.000 werd toegekend. De giften en periodieke schenkingen van afdelingen/asielen zijn toegenomen door een gift van E 1.831 aan Stichting Nieuwe Waterweg t.b.v. nieuwbouw. De acties Landelijke Vereniging zijn gedaald, doordat er door Pedigree eenmalig in 2008 een bedrag van E 368 is toegekend. Overige fondsenwerving 2009 2008 Collecten 1.459 1.390 Verkoop goederen 203 124 Overige baten fondsenwerving 317 381 -------------- -------------- Brutowinst 1.979 1.895 29

Verkoop goederen 2009 2008 Netto omzet 361 372 Kostprijs 158 248 -------------- -------------- Brutowinst 203 124 12. Aandeel acties van derden Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Nationale Postcode Loterij Reguliere Bijdrage 1.800 2.013 2.000 Nationale Postcode Loterij Bijdrage klimaatproject HIER II - - 360 Nationale Postcode Loterij Belopbrengsten 39-42 Sponsor Bingo Loterij 22-48 Pedigree actie asielhonden - - 104 Overige acties derden 215 19 -------------- -------------- -------------- 2.076 2.013 2.573 13. Vergoedingen wettelijke taken Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Centrale overheid (inspectiewerk) 472 619 300 Bijdragen lokale overheden (asielwerk) 4.444 4.258 4.818 Bijdragen overige instellingen (asielwerk) 357 487 183 -------------- -------------- -------------- 5.273 5.364 5.301 30

14. Baten uit beleggingen Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Dividenden 133 136 253 Rente obligaties 507-533 Gerealiseerde koersverschillen effecten 660 240-300 Mutatie ongerealiseerde koersverschillen 2.028 13 3.816 Overige rentebaten 414 578 495 -------------- -------------- -------------- 2.422 967 2.835 15. Overige baten Realisatie 2009 Begroting 2009 Realisatie 2008 Rente leningen u/g 21 15 21 Overige baten 1.461 560 94 -------------- -------------- -------------- 1.482 575 115 De overige baten zijn toegenomen doordat de afdelingen Limburg, West-Alblasserwaard en Stichting Dierenopvangcentrum Waterland extra inkomsten hebben ontvangen voor nog te bouwen dierenasiel/dierenwelzijncentra. 31

Lastenverdeling Dierennoodhulp Toezicht Dierenwelzijn Maatschappelijke beïnvloeding Beïnvloeding overheidsbeleid Fondsenwerving Kosten Beleggingen Kosten acties derden Kosten Beheer & Admin. Totaal realisatie 2009 Begroting 2009 Totaal realisatie 2008 Directe kosten 5.489 1.169 2.839 206 2.473 69 21 3.299 15.565 15.222 13.622 Personeelskosten 7.443 1.419 1.675 402 670 2.662 14.271 13.832 11.701 Overige personeelskosten 400 56 232 38 79 283 1.088 1.053 2.133 Reis- en verblijfskosten 317 172 111 19 38 159 816 794 745 Huisvestingskosten 2.882 231 263 111 148 557 4.192 4.062 2.173 Bestuurskosten 98 16 14 7 12 22 169 163 155 Overige algemene kosten 454 75 446 83 153 577 1.788 1.733 3.805 -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- -------------- Totale lasten 17.083 3.138 5.580 866 3.573 69 21 7.559 37.889 36.858 34.334 Kostentoerekening De kosten worden aan de doelstellingen toegerekend op basis van de tijdsbesteding van personeel. Kengetallen % kosten eigen fondsenwerving ten opzichte van baten uit eigen fondsenwerving = 15,8% (2008: 11,2%). De CBF-richtlijnen geven een norm aan van maximaal 25%. % lasten Beheer & Administratie ten opzichte van totale lasten = 20,0% (2008: 19,7%). Hiervoor bestaat er nog geen officiële norm. Intern wordt bestudeerd aan de hand van welke criteria een richtlijn vastgelegd kan worden. Doorgaans bevindt deze ratio zich de afgelopen 3 jaren tussen 15% en 23%. Op basis hiervan hanteert de Landelijke Vereniging (VB) als leidraad maximaal 25%. % besteed aan de doelstellingen ten opzichte van totale baten = 67,6 % (2008: 76,2%). 32