Uitnodiging voor het indienen van voorstellen binnen de tender Online afstandsonderwijs in de Master Aan: directeuren onderwijs, opleidingsdirecteuren masterprogramma s, hoofden O&S, ICTO-contactpersonen Samenvatting Wilt u alle studenten met talent, ook in centraal Afrika en Bangladesh, kunnen bereiken met uw onderwijs? verschillende startmomenten door het jaar heen mogelijk maken? nieuwe doelgroepen aanboren, zoals life long learners? studenten de mogelijkheid geven tijd- en plaatsonafhankelijk te studeren? ervaring opdoen met het ontwikkelen en uitvoeren van online afstandsonderwijs? de internationale zichtbaarheid van uw opleiding vergroten? Masteropleidingen die zich in bovenstaande herkennen worden uitgenodigd een voorstel in te dienen voor de tender Online afstandsonderwijs in de Master. Online afstandsonderwijs is één van de speerpunten in het onlangs door het CvB vastgestelde beleidsplan Onderwijs & Technologie 2011 2014. De ambitie is om op termijn van een select aantal masteropleidingen een virtuele variant in de markt te zetten. Deze tender is bedoeld als een eerste stap in de realisatie van die virtuele masteropleidingen. Het is de bedoeling dat één masteropleiding een pilot uit gaat voeren waarbij een substantieel deel van die masteropleiding wordt omgebouwd tot online afstandsonderwijs (bijvoorbeeld alle vakken uit één leerlijn, een heel semester, uit elke periode één vak). In de pilot wordt de hele onderwijscyclus, waaronder inschrijving, begeleiding, toetsing en certificering doorlopen en worden de verschillende (on)mogelijkheden van online afstandsonderwijs aan het licht gebracht en opgelost/uitgeprobeerd. Voor de pilot is een bedrag van 100k euro beschikbaar. Bovendien zal vanuit centrale organisatieonderdelen, zoals OC Focus/O&S en SSC-ICT expertise en ondersteuning beschikbaar worden gesteld. Waarom online afstandsonderwijs? Onder online afstandsonderwijs verstaan we afstandsonderwijs dat wordt ondersteund met ICT middelen. Online afstandsonderwijs heeft de toekomst. Het traditionele formele onderwijs kan niet langer tegemoet komen aan de enorme wereldwijde vraag naar onderwijs. Veel instellingen wereldwijd zijn bezig vormen van online onderwijs aan te bieden (voor een aantal voorbeelden zie bijlage 1).
De TU Delft wil in deze ontwikkelingen meegaan en ervaring opdoen, zodat een grotere, wereldwijde doelgroep met een deel van het onderwijs kan worden bereikt. De hoofdvraag is : hoe kunnen we via online afstandsonderwijs ons onderwijs opschalen naar veel grotere aantallen zonder kwaliteitsverlies en daarbij de mogelijkheden die de technologie ons biedt zo optimaal mogelijk inzetten? Met deze tender willen we voorbouwen op de ervaringen die de afgelopen jaren zijn opgedaan bij de TU Delft met OpenCourseWare en met de toepassing van ICT in het onderwijs. Met OpenCourseWare wordt digitaal cursusmateriaal via Internet wereldwijd beschikbaar gemaakt onder een Creative Commons licentie. Bestudering van het materiaal biedt geen recht op begeleiding en/of certificering. OpenCourseWare materiaal kan echter wel de basis zijn voor online afstandsonderwijs, waarbij het geschikter wordt gemaakt voor zelfstudie en er een schil omheen wordt gebouwd van begeleiding, feedback, opdrachten en toetsing. Het is de bedoeling dat de onderwijsmaterialen vanuit de pilot via OpenCourseWare gepubliceerd worden. Randvoorwaarden: - Voor de online aangeboden vakken kan een certificaat worden behaald - Het lesmateriaal wordt digitaal en open beschikbaar gesteld (onder Creative Commons licentie). - Er wordt gebruik gemaakt van bestaande, binnen de TU Delft beschikbare ICT middelen. Als er goede redenen zijn om daar van af te wijken is een positief advies van de ICT afdeling nodig. Beoordelingscriteria Belangrijke criteria om de voorstellen te beoordelen zijn: Er wordt voortgebouwd op eerdere ervaringen van de opleiding met ICT in het onderwijs Het is duidelijk op welke doelgroepen de opleiding zich richt en het is aannemelijk dat de doelgroepen belangstelling zullen hebben. Er is een potentieel grote doelgroep voor het online onderwijs In het voorstel moet duidelijk aandacht gegeven worden aan de didactische opzet van het online onderwijs. De hele leercyclus moet aan de orde komen. Er is sprake is van een gevarieerde inzet van ICT middelen Het voorstel is haalbaar (planning, begroting, capaciteit, draagvlak) Er is een beoogd projectleider benoemd en er is voldoende capaciteit beschikbaar om het project binnen de looptijd uit te voeren
Er is een heldere beschrijving van de beoogde resultaten; niet alleen de directe output, maar ook de manier waarop het bijdraagt aan de profilering van het onderwijs van de TU Delft op de belangrijke thema s De Directeur Onderwijs van de faculteit geeft goedkeuring aan het project Het is duidelijk op welke manier de opleiding van plan is een vervolg te geven aan de pilot In het voorstel moet aandacht worden gegeven aan het toekomstige business model Procedure Donderdag 26 januari 2012 van 12.30 13.30 vindt een informatiebijeenkomst plaats over deze tender in het cultuur centrum, zaal cultuur 1. U kunt zich hiervoor aanmelden via OS@tudelft.nl Projectvoorstellen kunnen worden ingediend bij Sofia Dopper (s.m.dopper@tudelft.nl), projectleider ICTO tenders, voor 15 maart 2012 op basis van bijgaand format. De projectvoorstellen zullen worden besproken binnen het ICTO afstemmingsoverleg van O&S. Uiterlijk 30 maart 2012 zal één voorstel worden geselecteerd. De betreffende opleiding zal gevraagd worden dit voorstel nader uit te werken in een projectplan. Op basis van het projectplan volgt uiterlijk 15 mei 2012 een go-no go moment. De bewaking van de voortgang van het project is belegd bij Sofia Dopper. Voor het project is 100K euro beschikbaar. Op basis van kwartaalrapportages en declaratie van gemaakte kosten wordt de bijdrage overgemaakt. De laatste 25% komt beschikbaar na oplevering van het project, op basis van een eindrapportage. Uurtarief : 75,- per uur. Matching niet nodig. Ondersteuning vanuit een centraal organisatieonderdeel hoeft niet te worden betaald uit het budget. De looptijd waarin het project wordt gerealiseerd is collegejaar 2012-2013 (voorbereiding) en collegejaar 2013-2014 (implementatie en evaluatie).
Format voor het indienen projectaanvraag tender Online afstandsonderwijs Indienen uiterlijk 15 maart 2012 bij Sofia Dopper: s.m.dopper@tudelft.nl Betrokken masteropleiding Doel Wat wil de opleiding precies bereiken en waarom? Keuze online onderdelen Welke onderdelen van de masteropleiding worden in de pliot omgezet naar een online variant en waarom deze onderdelen? Gekozen opzet Op welke manier zal online onderwijs worden opgezet/vormgegeven (begeleiding, lesmateriaal, feedback, toetsing, practica)? Doelgroep Op welke doelgroepen richt de opleiding zich met het online aanbod? Waaruit blijkt dat de doelgroep belangstelling heeft? Hoe bereik je de doelgroepen? Activiteiten + planning Projectresultaten Business model Projectleider (naam/functie + inzet) Projectdeelnemers (naam/functie + rol in het project + inzet) Directeur Onderwijs Ondersteuning Projectperiode Totale kosten + begroting Relevante documenten (meesturen) (directeur Onderwijs of opleidingsdirecteur onder wie het project valt) Welke centrale ondersteuning is nodig om het project te realiseren? (start- en einddatum) (begroting meesturen) Op welke manier wordt de 100k euro besteed? Bijlage 1 Voorbeelden van online afstandsonderwijs Om een indruk te krijgen wat er bij andere instellingen in de wereld gebeurt op het gebied van online onderwijs hier een paar voorbeelden: 1. Stanford university In het najaar 2011 heeft Stanford University zijn meest populaire engineeringvakken (introduction to artificial intelligence, introduction to databases en introduction to Machine learning) online aangeboden voor de hele wereld. Het animo voor deze gratis online cursussen was overweldigend. Voor meer informatie zie stanford engineering everywhere (SEE): http://see.stanford.edu/
Voor meer informatie over de online class Introduction to artificial intelligence: https://www.ai-class.com/. Alle colleges van deze cursus zijn na te kijken op youtube (link te vinden op de pagina). Introduction to databases: http://www.db-class.org/course/auth/welcome Introduction to Machine learning: http://www.mlclass.org/course/auth/welcome In nrc next is een artikel verschenen: http://www.nrcnext.nl/blog/2011/08/18/online-course-stanford-trekt-58-000-studenten/) 2. www.onlinedegreeprograms.com is een website die mensen helpt het online programma te vinden dat bij hen past. Van allerlei universiteiten hebben zij de online programma s gecategoriseerd en via een zoeksysteem toegankelijk gemaakt. Ook de science en technology masterprogramma s (o.a. computer science, electrical engineering, construction management) zijn hier te vinden en ook de instituten die de online programma s aanbieden. Een van de bekende instituten is bijvoorbeeld de University of Phoenix met 450.000 studenten (http://www.phoenix.edu/). 3. Peer to peer university Zie voor een overzicht van het online aanbod: www.p2pu.org Een paar filmpjes over de filosofie van peer to peer university kun je vinden op: http://vimeo.com/11158136 4. MITX: online onderwijs van MIT. Dit zal in het voorjaar van 2012 gelanceerd worden. Willem van Valkenburg schreef op zijn blog www.e-learn.nl: MITx will offer a portfolio of MIT courses through an online interactive learning platform that will: organize and present course material to enable students to learn at their own pace feature interactivity, online laboratories and student-to-student communication allow for the individual assessment of any student s work and allow students who demonstrate their mastery of subjects to earn a certificate of completion awarded by MITx operate on an open-source, scalable software infrastructure in order to make it continuously improving and readily available to other educational institutions. MIT expects that this learning platform will enhance the educational experience of its on-campus students, offering them online tools that supplement and enrich their classroom and laboratory experiences. MIT also expects that MITx will eventually host a virtual community of millions of learners around the world.
Voor meer informatie zie het interview met de projectleider in de campuskrant van MIT: http://tech.mit.edu/v131/n59/mitx.html 5. Stockholm Univerity De universiteit van Stockholm biedt een online afstandsprogramma aan op gebied van Geoscience. Zie http://www.tellus.geo.su.se/ Het gaat om gratis en openbare modules Geoscience van in totaal 165 ECTS. Het onderwijsconcept gaat uit van zelfstudie, vragen worden door de docent via e-mail beantwoord, het examen bestaat uit vragen en/of opdrachten per hoofdstuk van het vak dat door de docent nagekeken wordt. Een hoofdstuk bestaat meestal uit een introductie, internetlecture (afbeeldingen + tekst), zelftest, examen. Allerlei tools zijn beschikbaar voor de student. Om de modules te bekijken hoef je niet in te loggen. Pas als je daadwerkelijk een tentamen wilt doen, moet je je inschrijven. Naast Zweeds, zijn de modules ook grotendeels in het Engels. 6. Open University NL De open Universiteit biedt online onderwijs aan via een nieuwe website www.openu.nl. Op de website staat: Het wordt voor ieder steeds belangrijker om een leven lang te leren, kennis te actualiseren, periodiek kortere of langere studietrajecten te volgen en diploma's en certificaten te behalen. OpenU ondersteunt dit op moderne wijze, door u thuis, op het werk of onderweg toegang te geven tot hoogwaardige kennis en leermogelijkheden. Momenteel worden er binnen de vakgebieden Onderwijs en leerwetenschappen en informatica onder andere online masterclasses aangeboden. Als je op de website naar portaal onderwijs en leerwetenschappen gaat en dan naar masterclasses, kun je voor verschillende online masterclasses de opnames bekijken. 7. Windesheim De Hogeschool Windesheim heeft ook een aantal opleidingen die op afstand (met grotendeels e-learning) aangeboden worden: pabo, volerarenopleidingen, verpleegkunde (verkort). Hiervoor werkt Windesheim samen met de LOI. Blackboard wordt gebruikt als ELO. De vierjarige opleidingen kunnen zowel in voltijd als in deeltijd gedaan worden. Als voorbeeld de lerarenopleiding Wiskunde: info bij de LOI / info bij Windesheim.
Bijlage 2: Aandachtspunten voor online afstandsonderwijs Bron: Mebus, L. (red) (2008). Beleidsaanbevelingen afstandsonderwijs, Windesheim Online afstandsonderwijs is geen sinecure. Zoals zo vaak geldt, is een goede voorbereiding noodzakelijk om ervoor te zorgen dat de juiste doelgroepen bereikt worden en het onderwijs ook daadwerkelijk geschikt is voor online afstandsleren. ICT-middelen ICT-middelen zijn noodzakelijk om online afstandsonderwijs te ondersteunen. Studenten zijn vaak geheel afhankelijk van ICT-middelen om het onderwijs te kunnen volgen. Ondersteuning op technisch en functioneel gebied is noodzakelijk. Beschikbaarheid en ondersteuning bij uitval van ICT middelen 24 uur per dag (in ieder geval ook s avonds en in het weekend) is noodzakelijk. Gebruik niet te veel verschillende ICT middelen, maak duidelijk welk middel waarvoor gebruikt wordt, en instrueer gebruikers door middel van handleidingen en filmpjes. Instroom Niet iedere student is geschikt voor afstandsleren. Het is belangrijk voor de student èn de opleiding om de juiste verwachtingen te hebben. Geef dus goede voorlichting over de opzet van het onderwijs en wat er van de studenten in het online onderwijs wordt verwacht. Didactisch concept De vorm van afstandsonderwijs kan niet hetzelfde zijn als de vorm van het reguliere onderwijs. Het is dus nodig om onderwijs speciaal voor afstandsleren te ontwerpen en ontwikkelen. Het is belangrijk een visie te ontwikkelen over online afstandsonderwijs. Wat wil de opleiding met online afstandsonderwijs, hoe wil men het organiseren? Zelfstudie, of samenwerkend leren in groepen? Hoe regel je de begeleiding, communicatie, feedback en toetsing. Zorg ervoor dat alles (organisatie, onderwijsmateriaal, opdrachten) wat aangeboden wordt, extreem duidelijk is en dat de student zich persoonlijk voelt aangesproken. Student (begeleiding) Ook al vinden studenten het prettig om vrijheid te hebben in het tempo waarin ze studeren, veel vrijheid zorgt ook voor uitstel en uitval. Een stok achter de deur en ook persoonlijke aandacht voor de student is nodig om studiesucces te behalen. Gebruik foto s / profielsite voor groepsgevoel, faciliteer contact tussen studenten. Zorg voor persoonlijke begeleiding van iedere individuele student.
Docent Docenten worden vooral gemotiveerd door het contact met studenten. Ook binnen online afstandsonderwijs kan dit contact tot stand gebracht worden. En studenten die op afstand willen leren, blijken vaak een schat aan ervaring en hoge motivatie mee te brengen, zodat het voor docenten een plezier kan zijn om met deze studenten te werken. Het online lesgeven is een andere tak van sport dan on campus lesgeven. Belangrijk is docenten te professionaliseren en te begeleiden in ontwikkelen en verzorgen van online afstandsonderwijs (o.a. communiceren en begeleiden op afstand, netetiquette, voorzichtig formuleren van reacties, feedback geven op afstand). Als onderdeel van de begeleiding is het bieden van ruimte voor docenten om onderling ervaringen uit te wisselen essentieel. Zorg voor een goede didactiek voor online afstandsleren waardoor docenten in contact komen met studenten, kennis kunnen overdragen en studenten kunnen begeleiden. Ontwikkelen Goed onderwijs begint met goed onderwijsmateriaal en passende didactische werkvormen. Het materiaal dient van bijzonder goede kwaliteit te zijn, op zichzelf te kunnen staan en een student te motiveren om met de stof aan de slag te gaan. Iedere onduidelijkheid levert vragen en onzekerheid op bij iedere student, en dus extra begeleidingsdruk bij docenten en ondersteuners. Zorg voor voldoende tijd en expertise om kwalitatief goed materiaal te ontwikkelen.