Ontwerpbesluit Hogere waarde Wet geluidhinder



Vergelijkbare documenten
Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder

Ontwerp-besluit Hogere waarde Wet geluidhinder

Wet geluidhinder. Ontwerpbesluit Hogere waarde

Wet geluidhinder. Ontwerpbesluit Hogere waarde

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder

Omgevingsdienst West-Holland

Hogere Waarden Wet geluidhinder ONTWERPBESCHIKKING

ONTWERPBESLUIT WET GELUIDHINDER

Hogere Waarden Wet geluidhinder ONTWERPBESLUIT

(Ontwerp) besluit hogere waarden geluid voor één woning in het bestemmingsplan Voorweg 163.

(Ontwerp) besluit hogere waarden geluid: bestemmingsplan Zorghart (BP00013)

Hogere Waarden Wet geluidhinder ONTWERPBESLUIT

Omgevingsdienst West-Holland

(Ontwerp) besluit hogere waarden geluid voor 18 woningen in het bestemmingsplan Stadscentrum Oost / Cadenza.

Besluit hogere waarden Wet geluidhinder Woningbouwplan Thuis in Overschie Piet Cottaarstraat

BESLUIT WET GELUIDHINDER

hogere grenswaarde geluid zorgappartementen Torenstraat Drunen

ONTWERPBESLUIT WET GELUIDHINDER

Ontwerp besluit hogere waarden wegverkeerslawaai voor woningbouwproject Duinvallei fase 10, Katwijk aan Zee (v /K2V 11765)

Wet geluidhinder beschikking

(Ontwerp)besluit tot vaststelling Hogere waarde inzake bestemmingsplan Hoogvenne Armhoef 2007, 3 e herziening, Ringbaan- Oost 180.

gelezen de Wet geluidhinder, het Besluit geluidhinder en de Algemene wet bestuursrecht;

Hogere Waarden Wet geluidhinder ONTWERPBESLUIT

Akoestisch onderzoek t.b.v. Bestemmingsplan Weijpoort 21 en 21a-c. Gemeente Bodegraven Reeuwijk

Ontwerpbesluit tot vaststelling Hogere waarde

ONTWERPBESCHIKKING D.D. 26 NOVEMBER 2012 NR VAN GEDEPUTEERDE STATEN VAN GELDERLAND

Besluit tot het vaststellen van een hogere waarde voor de ten hoogste toelaatbare geluidsbelasting (Wet geluidhinder)

Besluit hogere waarden Wet geluidhinder

Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder, artikel 110a

Feitelijke informatie: Voor de feitelijke informatie wordt verwezen naar bijgevoegde notitie.

Burgemeester en wethouders van de gemeente Vlagtwedde hebben een verzoek ontvangen voor het vaststellen van een hogere grenswaarde.

BESLUIT WET GELUIDHINDER

Het ontwerpbesluit heeft in de periode van 12 mei tot en met 22 juni 2011 ter inzage gelegen. Er zijn geen zienswijzen ingediend.

Besluit Hogere waarde

ONTWERPBESLUIT WET GELUIDHINDER. Vaststelling hogere waarden Bestemmingsplan Vogelhorst te Almere, artikel 83 en 110a Wet geluidhinder

Locatie: De ligging van het plangebied is weergegeven in onderstaande figuur.

BESLUIT. Hogere waarden Wet geluidhinder Herenstraat (kadastrale gemeente JPS00, sectie B, nummer 8072) HN-locatie

Ontwerp-Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder VLK: Verbindingsweg Ladonk-Kapelweg, Boxtel Aanvraag

Ontwerp-besluit Hogere grenswaarde geluid. Woningbouw Waardeel Glimmen

1 Inleiding Wettelijk kader Onderzoekszones wegverkeer Normstelling...5

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder Bestemmingsplan Nieuw Terbregge

Bestemmingsplan Brabantpark, Teteringsedijk 97

Besluit hogere waarden Wet geluidhinder. Bestemmingsplan Struisenburg

Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder, artikel 110a

De Wet geluidhinder gaat daarbij uit van een ten hoogst toelaatbare geluidsbelasting (voorkeurswaarde) en een maximaal toelaatbare grenswaarde.

Besluit Hogere waarde

alblasserdam mercon-kloos besluit hogere waarden opdrachtgever : gemeente Alblasserdam nummer : datum : 27 juni 2008

Park Forum Zuid. Akoestisch onderzoek wegverkeerslawaai

BESLUIT HOGERE WAARDEN WIJZIGINGSPLAN DIENSTWONING BABBERSMOLEN

Besluit vaststelling hogere waarden Wet geluidhinder

Ontwerpbesluit vaststelling hogere waarden Wet geluidhinder

Gelezen de Wet geluidhinder, het Besluit geluidhinder en de Algemene wet bestuursrecht;

gelezen de Wet geluidhinder, het Besluit geluidhinder en de Algemene wet bestuursrecht;

Nota zienswijzen vaststelling hogere waarden, Wet Geluidhinder, Oud Gastel Noord

Hogere waarden Wet geluidhinder Ontwerp-besluit

Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder, artikel 110a

ONTWERP MAATREGELBESLUIT WET GELUIDHINDER

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder

Ontwerpbesluit vaststelling hogere waarden Wet geluidhinder Bestemmingsplan Zaanoever Westzijde te Zaandam

Beschikking hogere waarde Wet geluidhinder

Addendum. Inleiding Toetsingskader plansituatie

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder Bestemmingsplan Haringvliet

Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder UV/

Besluit hogere waarden Wet geluidhinder

Vaststelling hogere waarden Bestemmingsplan Bloemendalerpolder Weesp, artikel 83 en 110a Wet geluidhinder en artikel 4.10 Besluit geluidhinder

4. Hogere waarde procedure Wet geluidhinder

ONTWERPBESLUIT VASTSTELLING HOGERE GRENSWAARDE WGH

Beschikking hogere waarde Wet geluidhinder (wegverkeerslawaai)

ONTWERPBESLUIT WET GELUIDHINDER

Datum Ons kenmerk Contactpersoon

Corsanummer

Omgevingsdienst West-Holland

ONTWERP-BESLUIT. Wet geluidhinder ontheffing artikel 83 en 100a 1. HET VERZOEK

Ontwerp-Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder Molengraafseweg 3 te Boxtel

Ontwerp-Beschikking. hogere grenswaarden geluid

Afwijking van het bestemmingsplan

Hogere waarden Wet geluidhinder ONTWERP-BESLUIT

Bij dit besluit behoort het rapport: Akoestisch onderzoek weg- en railverkeer Hoog Dalem, herziening winkeleiland, SAB d.d. 5 oktober 2015.

- Akoestisch onderzoek railverkeerslawaai - Bestemmingsplan Van den Woudestraat 1A Warmond, gemeente Teylingen

"Wet geluidhinder, plan "Nieuwe verbinding grenscorridor N69"

Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder, artikel 110a

ONTWERP Wet geluidhinder beschikking

Besluit Hogere grenswaarde ingevolge artikel 83 van de Wet geluidhinder ten behoeve van het Bestemmingsplan Friesegracht Stationslaan 112

BIJLAGE WEGVERKEERSLAWAAI

2. Juridisch planologische procedure

pagina 2 van 8 aftrek van 2 db gehanteerd.

Ontwerpbesluit vaststelling hogere waarden Wet geluidhinder ten behoeve van het bestemmingsplan Noordeinde in Wormerveer

Akoestisch onderzoek. Figuur 1: Overzicht ontwikkellocatie

Besluit Hogere waarde

Bestemmingsplan Stationsgebied

ONTWERPBESLUIT WET GELUIDHINDER

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder

Besluit Hogere waarde

BIJLAGE WEGVERKEERSLAWAAI

Ontwerp Besluit Hogere waarde Wet geluidhinder, artikel 110a

OMGEVINGSDIENST. Onderwerp: Ontwerp beschikking Hogere waarden Bestemmingsplan Almere Buiten Centrum

Ontwerpbesluit hogere waarden Wet geluidhinder T.b.v. (ontwerp)bestemmingsplan Spangen

Wet geluidhinder Beschikking hogere waarde Wet geluidhinder

Bestemmingsplan Nieuw Wolfslaar, 3 locaties

memo Akoestisch onderzoek bedrijfswoning Aelbrechtsweg Datum: 9 januari 2016

Transcriptie:

Ontwerpbesluit Hogere waarde Wet geluidhinder Project: Nieuwbouw woningen Steekterweg 78 A-C in Alphen aan den Rijn Datum besluit: Milieudienst West-Holland Bezoekadres: Postbus 159 Schipholweg 128 Tel.: 071 408 36 00 E-mail: info@mdwh.nl 2300 AD Leiden 2316 XD Leiden Fax: 071 408 36 01 http: www.mdwh.nl De Milieudienst West-Holland voert de milieutaken uit voor de gemeenten Alphen aan den Rijn, Hillegom, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Nieuwkoop, Oegstgeest, Rijnwoude, Teylingen, Zoeterwoude. Zij verricht ook milieuwerkzaamheden voor andere gemeenten

Besluit van het college van burgemeester en wethouders van Alphen aan den Rijn. 1. ONDERWERP De gemeente Alphen aan den Rijn heeft een verzoek ontvangen voor de bouw van 6 woningen op het perceel Steekterweg 78A-C in Alphen aan den Rijn. Voor de bouw van de woningen is een projectbesluit ex. art. 3.10 Wro (voor 1 oktober 2010) nodig. De locatie Steekterweg 78 A-C ligt binnen de wettelijke geluidszones van 250 meter van de Steekterweg en de Kortsteekterweg. De locatie ligt buiten de bebouwde kom en wordt daarom beschouwd als een buiten-stedelijk gebied zoals bedoeld in de Wet geluidhinder (Wgh). Ten behoeve van dit plan heeft Cauberg-Huygen akoestisch onderzoek 1 uitgevoerd. Uit dit akoestisch onderzoek blijkt dat de voorkeursgrenswaarde voor het wegverkeerslawaai van 48 db, zoals bedoeld in artikel 82 van de Wgh, ten gevolge van het verkeer op de Steekterweg wordt overschreden ter plaatse van de bouwlocaties Steekterweg 78 A-C. De voorkeursgrenswaarde vanwege de Kortsteekterweg wordt ter plaatse van de bouwlocaties niet overschreden. Hieronder is beoordeeld of voor de bouw van de woningen een hogere waarde voor de geluidbelasting vanwege het wegverkeerslawaai kan worden vastgesteld. Als blijkt dat een hogere waarde kan worden vastgesteld binnen het kader van de Wet geluidhinder volgt hieruit dat er voor wat betreft het aspect wegverkeerslawaai een acceptabel woon- en leefklimaat gewaarborgd is. 2. BOORDELINGSKADER In de Wgh zijn normen opgenomen voor de toelaatbare geluidbelasting van (toekomstig) wegverkeerslawaai ter plaatse van gevels van woningen en andere geluidgevoelige bestemmingen. In de Wgh wordt daarbij uitgegaan van een voorkeursgrenswaarde (hoogste toelaatbare geluidbelasting, zoals bedoeld in artikel 82 van de Wgh) en een maximale toelaatbare geluidbelasting (hogere geluidbelasting dan de genoemde voorkeursgrenswaarde, zoals bedoeld in artikel 83 van de Wgh). Een geluidbelasting onder de voorkeursgrenswaarde is zonder meer toelaatbaar. De effecten van geluid worden dan aanvaardbaar geacht. Een geluidbelasting hoger dan de maximaal toelaatbare geluidbelasting is niet toelaatbaar. In het gebied tussen de voorkeursgrenswaarde en de maximale toegestane geluidbelasting is de geluidbelasting alleen toelaatbaar na een afwegingsproces (procedure hogere waarde voor geluidbelasting). Als blijkt dat bij geluidgevoelige bestemmingen de geluidbelasting de voorkeursgrenswaarde overschrijdt, moet overwogen worden of een hogere waarde kan worden vastgesteld. De voorkeursgrenswaarde ter plaatse van de gevels van woningen of andere geluidgevoelige bestemmingen voor het wegverkeerslawaai bedraagt 48 db. Voor geluidgevoelige bestemmingen in buiten-stedelijk gebied geldt een maximaal toelaatbare geluidbelasting van 53 db. Artikel 110a, lid 5 van de Wgh bepaalt dat het vaststellen van een hogere waarde voor geluid slechts plaatsvindt, indien geluidsreducerende maatregelen onvoldoende doeltreffend zijn, dan wel overwegende bezwaren ontmoeten van stedenbouwkundige, verkeerskundige, vervoerskundige, landschappelijke of financiële aard. 1 Rapport "Akoestisch onderzoeksrapport project Woningbouwplan Steekterweg 78a-c te Alphen aan den Rijn, opgesteld door Cauberg- Huygen, d.d. 19 november 2010, referentie 20101875-02. Wet geluidhinder: Besluit hogere waarde 2

3. OVERWEGINGEN Algemeen Bij de keuze van maatregelen om de geluidbelasting te verminderen moet rekening worden gehouden met diverse aspecten. Verschillende opties worden beoordeeld op het effect om de geluidbelasting van de gevel te beperken. De mogelijkheden om de geluidbelasting vanwege een weg te verminderen bestaan uit: 1. bronmaatregelen, zoals beperking van (een deel van) het verkeer, het verlagen van de toegestane snelheid en het toepassen van stillere wegdekken; 2. overdrachtsmaatregelen, zoals geluidsschermen of -wallen of afstandsvergroting; 3. ontvangersmaatregelen (op woningniveau), zoals woningisolatie. Om de leefomgevingskwaliteit zoveel mogelijk te behouden wordt eerst gekeken naar bron- en overdrachtmaatregelen en daarna naar maatregelen op woningniveau. Maatregelen op woningniveau hebben uitsluitend betrekking op het geluidsniveau binnen een woning en niet op het niveau ter plaatse van de gevels. Deze maatregelen komen eerst ter sprake nadat een hogere geluidbelasting dan 48 db ter plaatse van de gevels van woningen is vastgesteld. De Milieudienst West-Holland heeft een hogere waardenbeleid vastgelegd in de Richtlijnen voor het vaststellen van hogere waarden Wet geluidhinder, van 28 juni 2010. In deze Richtlijnen zijn een aantal specifieke voorwaarden en criteria vastgelegd waaraan een verzoek om hogere waarde wordt getoetst. Toetsing Geluidsbelasting ten gevolge van wegverkeerslawaai In het akoestisch onderzoek is de geluidsbelasting vanwege de Steekterweg en de Kortsteekterweg, ter plaatse van het plangebied inzichtelijk gemaakt. De geluidbelasting ten gevolge van het wegverkeer vanwege de Steekterweg bedraagt ten hoogste 58 db, inclusief aftrekt ex. art. 110g Wgh. Hiermee wordt de voorkeursgrenswaarde van de Wgh van 48 db overschreden. De maximale geluidbelasting van 53 db wordt eveneens overschreden. In het rapport zijn verschillende geluidbeperkende maatregelen onderzocht op hun effect op de gevelbelasting van de woningen. Hieronder zijn de maatregelen beoordeeld op hun effect. Voor de geluidbelasting vanwege het verkeer op de Steekterweg is een hogere waarde nodig. De maximale geluidbelasting voor de begane grond, incl. aftrek ex art. 110g Wgh, ten gevolge van het wegverkeer op de Korsteekterweg ligt lager dan 48 db. Deze geluidbelasting voldoet aan de voorkeursgrenswaarde van 48 db. Een hogere waarde voor de geluidbelasting vanwege het wegverkeer op de Kortsteekterweg is niet nodig. De gecumuleerde geluidbelasting vanwege het wegverkeer bedraagt ten hoogste 63 db, excl. correctie ex. art. 110g Wgh. Beoordeling A. Toetsing Wet geluidhinder Bronmaatregelen Voor de Steekterweg geldt een snelheidsbeperking van 60 km/uur. De wegdekverharding van de Steekterweg is dicht asfalt beton. Het aanbrengen van een stillere wegdekverharding leidt tot een geluidreductie tot maximaal 4 db. in het geluidrapport is een inschatting gemaakt van de kosten voor het aanbrengen van stil asfalt. Deze Wet geluidhinder: Besluit hogere waarde 3

geschatte kosten zijn ca. 50.000,00. Voor alleen dit plan is het aanbrengen van stille wegdekverharding vanuit financieel oogpunt niet haalbaar. Een andere mogelijke bronmaatregel is een andere verkeerscirculatie, waardoor minder verkeer over de Steekterweg rijdt. De Steekterweg is een provinciale weg (N712) tussen Alphen aan den Rijn en Bodegraven. Vanwege deze functie van de Steekterweg is het verlagen van de verkeersintensiteit geen optie. Andere verkeerskundige maatregelen, zoals het verlagen van de maximum snelheid, zijn vanwege de functie van de Steekterweg eveneens geen optie. Er zijn geen bronmaatregelen te treffen waarmee de geluidbelasting tot onder de maximaal toelaatbare geluidbelasting van 53 db wordt teruggebracht. Overdrachtsmaatregelen Overdrachtmaatregelen zijn bijv. het plaatsen van geluidschermen of het vergroten van de afstand van de weg tot een geluidgevoelige bestemming. In het rapport is ervan uitgegaan dat tussen de woningen en de Steekterweg 2 aarden geluidwallen met een hoogte van 1 meter worden aangebracht. Verder wordt ten noordwesten van woning 7 een geluidscherm geplaatst met een lengte van 25 meter en een hoogte van 2,9 meter. De exacte locaties voor de aarden wallen en het geluidscherm zijn op figuur 1 in het rapport aangegeven. Met deze maatregelen wordt de geluidbelasting op de gevels van de woningen gereduceerd. Deze reductie is echter voor de voorgevel en voor een aantal delen van de zijgevels niet voldoende om aan de voorkeursgrenswaarde te gaan voldoen. Verder kan met deze maatregelen op de voorgevels en een aantal delen van de zijgevels ook niet voldaan worden aan de maximaal toelaatbare geluidbelasting van 53 db. Om te kunnen voldoen aan de maximaal toelaatbare geluidbelasting is het nodig om de voorgevels aan de zijde van de Steekterweg als dove gevel uit te voeren. Ook de 2 e bouwlaag van de linkerzijgevel en de rechterzijgevel moeten, vanaf de voorgevel gerekend, over een lengte van 2,5 meter als dove gevel uitgevoerd worden. Dit houdt in dat deze gevels geen te openen ramen, deuren en/of ventilatie openingen mogen hebben die uitkomen in een geluidgevoelige ruimte. Volgens de Wet geluidhinder hoeft de geluidbelasting van een dove gevel niet getoetst te worden aan de maximaal toelaatbare geluidbelasting van 53 db. De derde bouwlaag wordt niet als dove gevel uitgevoerd. Deze gevel ligt iets terug ten opzichte van de voorgevel van de andere bouwlagen. Op de derde bouwlaag wordt rond de aanwezige buitenruimte een gesloten borstwering aangebracht met een hoogte van ten minste 1,2 meter boven het vloerpeil van deze bouwlaag. Met deze borstwering wordt op de gevel van de hoogste bouwlaag voldaan aan de maximaal toelaatbare gevelbelasting van 53 db. Conclusie maatregelen. Door het realiseren van de hierboven beschreven maatregelen wordt de gevelbelasting op de voorgevel en 2,5 meter van de linker en de rechter zijgevel niet tot onder de voorkeursgrenswaarde teruggebracht. De (delen van deze) gevels moeten doof worden uitgevoerd. In deze gevels mogen geen te openen geveldelen of ventilatieopeningen zitten. B. Toetsing beleid van de Milieudienst West-Holland. In het beleid zijn een aantal een aantal criteria opgenomen. Indien het plan aan een van deze criteria voldoet, is er geen bezwaar tegen het vast stellen van de hogere waarde. In het beleid zijn verder een aantal voorwaarden opgenomen waaraan het plan moet voldoen. Toetsing criteria De woningen worden gebouwd ter vervanging van een bedrijfsgebouw dat nu op deze locatie staat. Hiermee wordt voldaan aan het criterium 4 van het beleid, woningen die ter plaatse gesitueerd worden als vervanging van bestaande bebouwing. Wet geluidhinder: Besluit hogere waarde 4

Toetsing voorwaarden In de voorwaarden is de volgende relevante voorwaarde opgenomen: 1. dove gevels worden bij voorkeur niet toegepast; indien toch noodzakelijk dan maximaal 1 dove gevel, bij voorkeur niet als voor- of achtergevel. De woningen kunnen niet anders gerealiseerd worden dan met een dove zuidwest gevel aan de zijde van de Steekterweg. Daarnaast dient ook een gedeelte van de zuidoost- en de noordwestgevel als dove gevel uitgevoerd te worden om de woningen te kunnen realiseren. Er wordt aan de voorwaarden voldaan omdat slechts 1 gehele gevel als dove gevel uitgevoerd moet zijn. 4. PROCEDURE Op de voorbereiding van dit besluit tot een hogere waarde is het bepaalde in afdeling 3.4 van de Algemene wet bestuursrecht van toepassing. 5. CONCLUSIE Voor de bouw van 7 woningen op het perceel Steekterweg 78 A-C zijn hogere waarden vanwege wegverkeerslawaai noodzakelijk. Maatregelen om de geluidbelasting tot de voorkeursgrenswaarde terug te dringen zijn onvoldoende doeltreffend en stuiten tegen bezwaren van verkeerskundige, landschappelijke en/of financiële aard. Door het vaststellen van hogere waarden is geen sprake van een onleefbare situatie. Er wordt voldaan aan de aanvullende eisen volgens het gemeentelijk hogere waardenbeleid. Er bestaan geen bezwaren tegen het verlenen van hogere waarden. BESLUIT Gelet op de Algemene wet bestuursrecht en de Wet geluidhinder besluiten wij hogere waarden van maximaal 53 db vast te stellen voor de bouw van 7 woningen op het perceel Steekterweg 78 A-C in Alphen aan den Rijn. Aan dit besluit worden de volgende voorwaarden verbonden: 1. de voorgevel evenwijdig aan de Steekterweg wordt als dove gevel uitgevoerd. 2. in afwijking van voorwaarde 1 hoeft de voorgevel van de derde bouwlaag hoeft niet voorzien te worden van een dove gevel, indien deze gevel iets teruggeplaatst wordt ten opzichte van de gevels van de onderliggende bouwlagen. De derde bouwlaag moet in dit geval rond de buitenruimte ook voorzien zijn van een gesloten borstwering met een hoogte van ten minste 1,2 meter boven het vloerpeil van deze bouwlaag. 3. de linker zijgevel van de woningen 1 en 3 tot en met 7 wordt, gemeten vanaf de voorgevel, over een afstand van 2,5 meter als dove gevel uitgevoerd. Voor de woningen 1 en 3 tot en met 5 is dit alleen van toepassing voor de tweede bouwlaag. 4. de rechter zijgevel van de woningen 6 en 7 wordt, gemeten vanaf de voorgevel, over een lengte van 2,5 meter als dove gevel uitgevoerd. 5. tussen de te bouwen woningen en de Steekterweg worden 2 aarden wallen met een hoogte van 1 meter aangebracht, op de locatie zoals aangegeven in figuur 1 van het akoestisch rapport. 6. ten westen van de planlocatie wordt een geluidscherm aangebracht met een lengte van 25 meter en een hoogte van 2,9 meter, op de locatie zoals aangegeven in figuur 1 van het akoestisch rapport. 7. ten minste 1 slaapkamer per woning ligt aan de geluidsluwe zijde. 8. er worden zodanige maatregelen aan de gevel getroffen dat voldaan wordt aan de eis van het Bouwbesluit dat het geluidniveau in geluidgevoelige ruimten van de woningen als gevolg van Wet geluidhinder: Besluit hogere waarde 5

wegverkeerslawaai maximaal 33 db bedraagt. Dit moet middels een akoestisch onderzoek aangetoond worden. Namens het college van burgemeester en wethouders van Alphen aan den Rijn, Drs. A.L. de Zwart-Durieux Hoofd afdeling Leefmilieu Bijlagen: - rapport Akoestisch onderzoeksrapport project Woningbouwplan Steekterweg 78a-c te Alphen aan den Rijn, opgesteld door Cauberg-Huygen, d.d. 19 november 2010, referentie 20101875-02. Wet geluidhinder: Besluit hogere waarde 6