DEEL 1 Waarom leren van uitrukken? S.Posthumus Brw. Nijkerk
Optreden brandweer houdt risico s in : - bij repressie - bij (realistisch) oefenen - het gaat daarbij met name om het risico van het oplopen van persoonlijk letsel Hoe risicovol is ons werk eigenlijk?
Onderzoek periode van 1990 2004 : - 28 brandweermensen dood, (2 per jaar) - vele honderden (ernstig gewond ), waarvan.blijvend letsel / invalide - vele duizenden bijna- ongevallen Dit zijn dus de risico s van het vak, of.
Hoe (on)veilig werkt de brandweer eigenlijk? Werkdefinitie van veiligheid : - Veiligheid is het voorkomen en beheersen van gevaar - Veiligheid is het opereren zonder gevaar voor mens en omgeving Vergelijk met andere beroeps groepen via de ongevallenindex Ongevallenindex = aantal personen met persoonlijk letsel (dood + gewond) per 100 werknemers per jaar.
Hoe (on)veilig werkt de brandweer eigenlijk? Sector : index : - chem.industrie 0,5 - spoorwegwerkers 2,3 - bouw 4 - brandweer 15 Dit betekend een jaarlijkse kans van 15 % op persoonlijk letsel!!!!!
De daadwerkelijke (zichtbare) ongevallen vormen de bekende top van de ijsberg : Volgens de ijsbergtheorie geldt bij benadering : 1 Dode 30 Gewonden, zwaar (blijvend?)letsel 300 Gewonden, licht letsel 3000 Gewonden (ehbo) ONZICHTBAAR : 30000 Bijna-ongevallen.. 300000 Onveilige/Gevaarlijke situaties.
CONCLUSIES : - Ongeveer 99 % van de onveilige situaties is onzichtbaar, tenzij - Met deze onzichtbare gebeurtenissen wordt door de brandweer weinig tot niets gedaan ; - Voor het daadwerkelijk verbeteren van de veiligheid bij repressief optreden is het herkennen, erkennen, vastleggen en leren van deze 99 % ervaringen, waarbij het vaak maar net goed ging, van groot belang!
Waardoor ontstaan gevaarlijke situaties? Organisatie: de medewerkers zijn onvoldoende geschoold in veilig werken Individu: neemt (soms bewust, tegen beter weten in) onnodige (onzichtbare?) risico s Voorval: is meestal een dynamisch proces, de gevaarsontwikkeling daarvan is onzeker / onbekend : vijandige werkomgeving
Voorbeelden gevaarlijke situaties : - Binnenaanval - Voorwerpen / goederen redden - Op eigen houtje actie ondernemen - Onveilig oefenen - Helm / ademlucht niet op / te vroeg af - Verkeersrisico s - Nablussen -
Verantwoordelijkheden van de organisatie: De organisatie moet voorzien in de noodzakelijke ondersteuning om te verzekeren dat personeel in staat is om veilig te blijven in een vijandige omgeving, dit omvat : - Selectie personeel - Werkprocedures - Informatie voorziening - Instructie - Persoonlijke bescherming - Oefening/Training - Middelen/gereedschap - Supervisie/Toezicht
Wat gaat de brandweerorganisatie doen om veiliger te leren- werken? - Kwaliteit van oefenen verhogen: Leidraad Oefenen - Realistisch(er) gaan oefenen - Kennisvergroting : door bijscholing voor Veilig Repressief Optreden (Toolbox VRO voor bevelvoerders) - Leren van uitrukken : zoveel mogelijk inzetten evalueren op TS- niveau, door de ploeg zelf Dit moet ertoe leiden dat het risicobewustzijn toeneemt en daardoor het aantal (bijna-) ongevallen afneemt
Persoonlijke verantwoordelijkheden : Elk individu moet professionele afwegingen kunnen maken omtrent juist gebruik van beschikbare middelen om zo risico s te beheersen, overeenkomstig de unieke omstandigheden van een voorval/inzet
Persoonlijke verantwoordelijkheden : - Competent zijn om de opgedragen taken uit te voeren - Een effectief teamlid zijn - Zelfdiscipline tonen in werken met afgesproken werkprocedures - Zich aan kunnen passen aan veranderende werkomstandigheden - Oplettend zijn voor eigen veiligheid,die van collega s en anderen (risicobewustzijn ontwikkelen) - In staat zijn om eigen mogelijkheden en beperkingen te (h)erkennen
DEEL 2 Evalu (l) eren hoe doe je dat?
Inspectierapport IOOV : Brandweer leert veel- te weinig van eigen optreden Oplossing : Uitrukken / inzetten structureel gaan nabespreken (evalueren) met als doel kwaliteitsverbetering van het eigen professioneel handelen
Evalueren : makkelijker gezegd dan gedaan Wat betekent evalueren eigenlijk? Evalueren = beoordelen,waarderen = door redeneren tot een gevolgtrekking / waardebepaling komen
Door uitrukken te evalueren willen we bereiken: - Afname (bijna)ongevallen door professioneler optreden - Vergroten van het risicobewustzijn - Ontstaan van een veiligheidscultuur - De keten : preventie-preparatie-repressie optimaliseren - Organisatiebreed leren door terugkoppeling van ervaringen in/uit de praktijk HOE ORGANISEREN WE DAT?
Om er voor te zorgen dat evalueren van een gebeurtenis leidt tot leren/kennisvergroting voor een toekomstige gebeurtenis, is het noodzakelijk dat er een structuur zit in de uitvoering van het evalueren en dat die door de deelnemers begrepen en gehanteerd word De structuur heeft betrekking op het proces en op de schriftelijke- verslaglegging
Het proces leren door evalueren bestaat uit 2 delen : 1. Omschrijving van: wat wil je bereiken? 2. Omschrijving van: wanneer ben je tevreden?
Wat wil je bereiken bestaat uit: - Probleem /doelomschrijving - Werksituatie - Vaardigheden ploegleden - Uitvoeringspraktijk
Probleem/doelomschrijving: - vergroten/verbeteren van veiligheidsbewustzijn - tekortkomingen signaleren (indiv. organ.proced.) - positieve ervaringen delen met ploegleden - vergroten kwaliteit professioneel handelen - organisatiebreed leren van eigen optreden - analyseren en delen van praktijkervaringen
Werksituatie : - gestructureerd nabespreken van elke inzet op TS niveau - vaste bespreekpunten op evaluatielijst - elke opmerking is waardevol (en komt op papier) - positieve en negatieve ervaringen - uitvoering: beknopt, feitelijk, met ruimte voor emoties - doel is leren, niet (ver-)oordelen van je collega s - bevelvoerder is verantwoordelijk voor de uitvoering
Vaardigheden van de ploegleden : - eigen handelen kunnen/durven bespreken - collega s handelen kunnen/durven bespreken - In staat tot zelfreflectie c.q. het ontwikkelen en /of vergroten daarvan - zaken beknopt en to the point kunnen omschrijven
Uitvoeringspraktijk : - elke uitruk/inzet wordt nabesproken - het afgesproken evaluatieprotocol wordt gehanteerd - iedereen doet actief mee - geen schuldigen of slachtoffers maar leermomenten - leermomenten positief en negatief - bevelvoerder zorgt voor verslaglegging
Wanneer ben je tevreden bestaat uit : - Resultaten - Functioneren - Impact van de evaluatie(s)
Resultaten: - deelnemers/groepsleden beheersen de evaluatievaardigheden - deelnemers doen actief mee - relevante gebeurtenissen komen op papier - er is een mentaliteitsverandering mbt. risicobeleving - er is sprake van professioneel handelen
Functioneren : - kwaliteitsverbetering in de werksituatie tijdens uitrukken? - Is het veiligheidsbewustzijn toegenomen? - Is deze duurzaam? - wordt de evaluatie methodiek gedragen? - zijn er verbeteringen in het evalueren mogelijk? - zijn deze verbeteringen ook praktisch toepasbaar?
Impact van de evaluaties : - risicovol/ongewenst gedrag neemt af - evaluaties leveren informatie op voor.. - ervaringen komen -uiteindelijk- ten goede aan gehele korps,regionale collega s - er ontstaat een zelflerende organisatie - meetbaar minder bijna- ongevallen - er ontstaat een (vanzelfsprekende) veiligheidscultuur
Regionaal model/protocol: - Algemene uitruk/incidentinformatie - Bijzonderheden uitrukploeg - Preventie - Preparatie - Repressie - Leermomenten - Conclusie(s) en aanbevelingen - Bijlagen; situatieschets, foto s
1. Algemeen Datum Adres Aard incident Omschrijving Hier een korte beschrijving van incident in enkele zinnen Belangrijke meldingen en tijdstippen Melding Alarmering Uitgerukt Ter plaatse Brand meester Terug op kazerne Opkomstijd.. uur.. uur.. uur.. uur.. uur.. uur.. minuten / norm =.. minuten
2. Leden uitrukploeg Bevelvoerder Aanvalsploeg Waterploeg Bemanning HV Bemanning HW/ AL Overig/ opstappers OvD Centralist RAC Eenheden brandweer Overigen
3. Preventie Alleen omschrijving van de werking van preventieve voorzieningen zoals deze tijdens de nabespreking worden opgemerkt. Sleutelkluis/ inbreekplaats Bedrijfsnoodplan etc. Brandmeldsysteem Blussystemen Compartimentering Bedrijfshulpverlening 4. Preparatie Alleen omschrijving van de werking van preparatieve voorzieningen zoals deze tijdens de nabespreking worden opgemerkt. Bereikbaarheidskaart Aanvalsplan Bereikbaarheid object Bluswatervoorziening Overige maatregelen
5. Repressie Melding en alarmering Bericht van de RAC op AO Opkomen kazerne Nader bericht van RAC m.b.t. melding Rijden naar object/ branche richtlijn Gebruik route-navigatie Gebruik brandkranen boek/ bereikbaarheidskaart Scenario denken Delen van informatie tussen bevelvoerder en ploegleden Leiding en coördinatie Voorlopig plan Eerste verkenning ter plaatse, verkenningsplan Taakverdeling bev/ 1+2/ 3+4, HV/ HW Toepassing kubusbenadering Beeldvorming/ aantal klussen / prioriteiten/ risicoherkenning Besluit en concrete opdrachten aan pompbediener/ 1+2/ 3+4, overig Nader bericht Toelichting inzet, aanpak, prioriteiten etc. plan+ Cyclus, verkennen/ controle uitvoering, beeldvorming, beoordeling, besluit, opdrachten Afstemming met Politie, Ambulance, overig Logistiek Uitvoering Waterwinning Taken pompbediener Adembescherming gebruik en looptechniek etc Straalpijpvoering LD/ HD Gebruik materialen/ apparatuur Welke protocollen/ procedures van toepassing en hoe uitvoering risicoherkenning Gebruik warmtebeeldcamera Inzet redvoertuig
5. Repressie Communicatie en informatie Bruikbaarheid informatie alarmcentrale, communicatie met RAC, naderberichten Bruikbaarheid bereikbaarheidskaart, waterwinning etc Opvang en informatie vanuit bedrijf, instelling, omstanders Opdrachten bevelvoerder: kort, zakelijk en eenduidig Feedback ploegen, kort, zakelijk, volledig en eenduidig Gebruik porto s en gespreksgroepen Onderlinge communicatie Veiligheid Kleding, helmen, laarzen, handschoenen etc. Gebruik adembescherming, zaagbroek, chemiepak etc. Weken op hoogte, beklimmen ladders etc. Gebruik explosiemeter Algemeen risico erkenning, herkenning, inschatting Balans tussen inzet/ tactiek en risico/ veiligheidsniveaus Alertheid flash-over/ backdraft/ elektra, onder spanning staande delen Alertheid instorting/ vallende voorwerpen Alertheid veiligheid na sein brand of ongeval meester Veiligheid omstanders Verkeer, afzetting Bijna ongevallen? Schade beperking Gebruik bluswater Ventilatie Sloopwerkzaamheden Inzet Salvage Omvang schade/ schade bedrag Informatie gedupeerden Schade beperkende maatregelen PTSS, nazorg
6. Leermomenten Samenvatting door bevelvoerder a. b. c. d. e. 7. Conclusies en aanbevelingen In te vullen door hoofd repressie n.a.v. de nabespreking Conclusie Aanbeveling Uitvoerder Datum ger eed a. b. Bijlagen Situatieschets
EVALUATIE BASISBRANDWEERZORG Vragen???????????????????????????