Het leer-systeem van de brandweer: enkele lessen

Transcriptie

1 Het leer-systeem van de brandweer: enkele lessen Floor Koornneef TU Delft Veiligheidskunde Risk Centre Bewust veilig repressief optreden: aangeboren of aangeleerd? Nibra - 26 januari '06

2 VBB Vraagstelling 2: leerprocessen binnen brandweerorganisatie(s) Waarom gebeurt er zo weinig met onderzoeksaanbevelingen ter verbetering van het veiligheidsbewustzijn van de brandweer? Hoe leert de brandweer van eigen ongevallen? KERNVRAAG: hoe ziet het leersysteem van de brandweer eruit? 2

3 Bevindingen VBB Deelonderzoek 2 (1) herkenbare verschijningsvormen van elementen en interacties als in het OLmodel, maar weinig samenhangend. er wordt nauwelijks geleerd van eigen ongevallen competentie voor leren van ongevallen ontbreekt (m.n. bij kleinere korpsen) ook op regionaal niveau is leren van incidenten bij de aangesloten korpsen geen gemeengoed. 3

4 Model voor organisatorisch leren (OL-model) relevant management leeragent compensatie van contextverlies moet worden georganiseerd 4

5 Vertaling elementen en interacties in OL-model naar brandweerpraktijk modelcomponent: werkproces leeragentschap (LA) leeragent organisatorisch geheugen management interacties werkproces - LA werkproces - geheugen LA - geheugen LA - management praktijkvoorbeeld: uitruk (voor-tijdens-na) ploeg; kader (OvDs+BVs) ; IOOV commandant; hoofd; staf prikbord; NVBR-site; B&B commandant; B&W; minister communicatie-inhoud: melding; maatregel (les) raadpleging protocol (kaart) aanpassing protocol/materieel beleidswijziging, investering 5

6 Leersysteem leren = probleem oplossen Pavlov, Skinner, e.a. oplossing = les leersysteem voorzieningen om leren te stimuleren voorbeeld: Leidraad Oefenen OL model 6

7 Bevindingen VBB Deelonderzoek 2 (2) op landelijk niveau worden ongevallen sporadisch verwerkt in lesmateriaal, maar geselecteerde voorbeelden zijn niet uitgewerkt tot mogelijke lessen met voor de praktijk bruikbare handvatten geen casuïstiek met handvatten t.b.v. les- en leerstof voor oefenavonden goede ervaringen m.b.t. oefenavonden worden vrijwel niet uitgewisseld tussen korpsen 7

8 Kenmerken Casuïstiek beschrijving van incident en het verloop van gebeurtenissen (levendig - 'mental movie') benoeming van momenten en aspecten waar leerpunten aan te verbinden zijn leerpunten tactisch inzake het voorval en optreden (als in Oefenbank) strategisch, organisatorisch, beleidsmatig beschikbaar voor korpsen en training F casuïstiek registratiesysteem 8

9 Ervaringen elders Close Call website (USA) eigen casuïstiek van operationeel optreden

10 VBB Conclusies Aan kennis (handvatten) en vaardigheden m.b.t. risicobeoordeling en risicomanagement op de plaats van inzet wordt in opleidingen weinig tot geen aandacht geschonken. De eerste uitrukploeg is cruciaal v.w.b. beoordeling van de situatie t.b.v. de 1e melding. De instructeur is cruciaal voor toerusting (qua kennis en vaardigheden) van manschappen en bevelvoerders. De borging van de inhoudelijke kwaliteit van instructeurs ontbreekt volledig; de opleiding heeft alleen betrekking op didactische vaardigheden. 10

11 VBB Aanbevelingen ontwikkel casuïstiek en breng dit in in les- en oefenstof (in het kader van Leidraad Oefenen): op landelijk niveau te ontwikkelen, te verzamelen en beschikbaar te stellen in samenwerking met NIBRA als leeragent en de NVBR als leeragentschap borg kwaliteit van instructeur en ontwikkel actieplan voor verbetering les- en oefenavonden. 11

12 Veilig Repressief Optreden Nieuw lesmateriaal: toolbox met casuïstiek (ook op basis van inspectieonderzoek) met ondersteuning voor docent inhoud gericht op risicobeoordeling en handelen doelgroep: BVs, maar ook ploegen (Leidraad Oefenen) Product van Nibra in rol van 'leeragent i.s.m. klankbordgroep in rol van 'leeragentschap' De Toolbox VRO maakt aldus deel uit van het Organisatorisch Geheugen van 'Brandweer Nederland' 12

13 Conclusie

14

15