Back to the future: oude en nieuwe behandelingen Prof. Dr. Geert Dom, Hoogleraar, Universiteit Antwerpen (UA, CAPRI)

Vergelijkbare documenten
De rol van leefstijl en somatische gezondheid bij herstel van psychose. dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

Toxicomanie in België: prevalentie, kliniek en co-morbiditeit.

De overgang van stepped care naar personalized care bij de combinatie van lichamelijke en psychische klachten

EEN GEDEELDE ONDERZOEKSAGENDA VOOR BIPOLAIRE STOORNISSEN DR. BARBARA REGEER ATHENA INSTITUUT VRIJE UNIVERSITEIT AMSTERDAM

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Farmacotherapeutische behandelmogelijkheden bij alcoholafhankelijkheid. Dr. De Mulder Psychiater-PsychotherapeutePAAZ H.-Hartziekenhuis Lier

Wat doen zelfhulp en vroeghulp aan verslaving?

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace

Onderzoek naar zorgvragen en behoeften van patiënten met een verslaving en ADHD of Autisme

PROGRAMMATORISCHE FEDERALE OVERHEIDSDIENST WETENSCHAPSBELEID. ONDERZOEK NAAR DE EFFECTIVITEIT VAN

22/09/ Objectives and Targets

Nederlandse samenvatting

Onderzoek naar werkzaamheid schematherapie bij borderline persoonlijkheidsstoornis en alcoholafhankelijkheid

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen

De waarde van DNA. Center for Molecular Medicine Hartwig Medical Foundation. UMC Utrecht Amsterdam

Trimbos-instituut Binge drinken bij jeugd. Prof dr. Rutger Engels. Improving Mental Health by Sharing Knowledge

Organogram Werkgebied

Screenen op psychische aandoeningen onder WIA-aanvragers

HET WERKEN met GEZONDHEIDSPROFIELEN in de MANUELE THERAPIE

The relationship between social support and loneliness and depressive symptoms in Turkish elderly: the mediating role of the ability to cope

Diagnose en classificatie in de psychiatrie

Bewegen als medicijn. Dr. Hans Hobbelen, Lector healthy Lifestyle, Ageing and Health Care

Verslaving en comorbiditeit

LECTORAAT ZORG & INNOVATIE IN PSYCHIATRIE. Risicofactoren, leefstijl en de mondzorg bij jong volwassenen na vroege psychose

Het belang van goede slaap voor het psychisch welzijn: oorzaken en gevolgen van slaapstoornissen in de psychiatrie

De Relatie tussen Angst en Psychologische Inflexibiliteit. The Relationship between Anxiety and Psychological Inflexibility.

VAN ZORG NAAR PREVENTIE

BOUMAN De specialist in verslaving

Inhoudsopgave Samenvatting Summary Inleiding Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Krachten bundelen bij verslaving Workshop Misverstanden bij dubbele diagnose

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Eerlijke beoordelingen in sociale zekerheid: hoe reëel is dat?

Doc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. New Class Warnings

Het Effect van Verschil in Sociale Invloed van Ouders en Vrienden op het Alcoholgebruik van Adolescenten.

MIDDELENGERELATEERDE en VERSLAVINGSSTOORNISSEN. Dr. Marie-Catherine Monté en Dr. Marieke Waignein

Gezondheid van methadongebruikers. Dr. Gerdien de Weert Iriszorg/NISPA Drs. Erik Paling Novadic-Kentron

Gezond ouder worden: gezondheid als een multidimensioneel concept? Prof. Dr. Anja Declercq LUCAS en Centrum voor Sociologisch onderzoek, KU Leuven

Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis

Middelengebruik: Cannabisgebruik

Met Zorg naar Gezondheid!

INTRODUCTIE: VLAAMS INDICATOREN PROJECT GGZ

STUDIEVOORMIDDAG. Polydruggebruik en psychische problemen bij alcohol- en druggebruikers in behandeling

2 SYSTEMEN IN 1 HOOFD

Het terugdringen van gezondheidsachterstanden: wat werkt? Dr. Mariëlle Beenackers Afdeling Maatschappelijke Gezondheidszorg

Landelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde

Beroepsziekten te lijf met de RI&E!

Mondriaan. Mondriaan. in vogelvlucht. Mondriaan. voor geestelijke gezondheid

U BENT AAN HET VINKEN

Fysiotherapie en Benigne Pijn: Welke vraag?

Drugpunt 24 februari Drugpunt Drugs Druggebruik begrijpen Vroeginterventie Opvallende verschijnselen In de praktijk Vragen

Chronisch zieken en werk

Heart and Soul. Cardiovasculair en Depressie

from Clinical Experience to an Evidence Based Guideline Frieda Matthys, MD PhD 20 november 2014

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking: Het belang van markering

Invloed van Coping en Ziektepercepties op Depressie- en Angstsymptomen. bij Voormalige Borstkankerpatiënten

De Relatie Tussen Persoonskenmerken en Ervaren Lijden bij. Verslaafde Patiënten met PTSS

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Running head: WERKZAAMHEID CLIËNTGERICHTE SPELTHERAPIE 1. Werkzaamheid van Cliëntgerichte Speltherapie bij Kinderen met Internaliserende

Innovaties voor Amsterdammers met GGZ problematiek. Prof.dr. J.H. Smit

Verbeteren van gezondheidsvaardigheden van ouderen in Europa EU-FP7-IROHLA. NCVGZ April 2013 Andrea de Winter. Jaap Koot & Menno Reijneveld

INVLOED VAN CHRONISCHE PIJN OP ERVAREN SOCIALE STEUN. De Invloed van Chronische Pijn en de Modererende Invloed van Geslacht op de Ervaren

De erfelijkheid van cannabisgebruik en - verslaving. Prof. dr. Jacqueline Vink Developmental Psychopathology Beahvioural Science Institute

Wat is psychisch lijden? Eindhoven, 7 Oktober 2016

GOR: inzicht in gezondheidsgevolgen en (zorg)behoeften

het dopaminerge beloningssysteem

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

De opgave voor de publieke gezondheid verandert. en dus ook die voor onderzoekers! Karien Stronks Sociale Geneeskunde AMC/UvA

Temperamentsprofielen bij verslaving

Cognitive self-therapy A contribution to long-term treatment of depression and anxiety

COMPLEET IN GEESTELIJKE GEZONDHEIDSZORG

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

Verslaving apart? Dubbele diagnostiek als standaardbehandeling. dr. C.A. Loth

Common Mental Disorders Prediction of Sickness Absence Durations and Recurrences. Giny Norder NVAB kring Noord 14 april 2016

Monitoren van de effecten van de publiekscampagne depressie op de instroom van patiënten met psychische problemen in de huisartspraktijk

Bewegingsstoornissen in de acute psychiatrie. Prof dr. Peter N van Harten

Middelenmisbruik: een opgave voor het mobiel team

ICHOM en het belang voor de patiënt

Samenwerking tussen huisarts en GGZ lessen voor de praktijk

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Is het depressie? Dr. M. Zuidersma, UMCG of is het een onderliggend neurodegeneratief beeld? Maar is dit wel zo? Disclosure belangen spreker

Geriatrische Revalidatie voor de oudere patiënt met een cardiovasculaire aandoening Leonoor van Dam van Isselt, specialist ouderengeneeskunde Dian

STUDIEDAG. Evidence-based werken in de verslavingszorg

Advies KAGB over de Forensische Psychiatrie 26 April Em. Prof. Paul Cosyns UA Gewoon lid, Psychiatrie

Risk prediction and risk reduction in patients with manifest arterial disease

Farmacotherapie op maat: geïndividualiseerde geneeskunde met geneesmiddelen

Alcoholgebruik bij Belgische ouderen: een nuchtere kijk op de cijfers Sarah Hoeck (PhD) Universiteit Antwerpen

Samen beslissen (SDM) moet altijd

Studie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling

Toepassing van Farmacogenetica

Ongehoorde verhalen: Communicatie over de gezondheid(szorg) van mensen met verstandelijke beperkingen

De invloed van LVB en PTSS op behandelresultaten. Birgit Seelen-de Lang (GZ psycholoog) Berry Penterman (Psychiater) GGZ Oost Brabant, FACT

Denken is Doen? De cognitieve representatie van ziekte als determinant van. zelfmanagementgedrag bij Nederlandse, Turkse en Marokkaanse patiënten

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Verslavingsgedrag van DSM-IV naar DSM-5

Geautomatiseerde medicatiereviews bij polyfarmacie patiënten in de eerstelijn: een retrospectieve studie Eerstelijnsgeneeskunde (ELG) Radboudumc

Transcriptie:

Back to the future: oude en nieuwe behandelingen Prof. Dr. Geert Dom, Hoogleraar, Universiteit Antwerpen (UA, CAPRI) geert.dom@uantwerpen.be

Alcohol Wat komt op ons af of is er al? Drugs x 80/jaar Medicatie Gedragsverslaving: ICD gokken, gamen,..

De prevalentie van psychiatrische aandoening in onze westerse bevolking blijft redelijk stabiel met uitzondering van alcohol en andere verslavingsproblemen! >> onduidelijk wat dit betekent voor de toekomstige prevalentie van co-morbiditeit!

10% groter dan de gewone bevolking

Wat komt op ons af of is er al? Veranderende regel geving

50 %

Knelpunten in de behandeling verslaving = dezelfde als voor de meeste andere psychiatrische aandoeningen Onduidelijkheid over definitie = diagnostic Fog Onduidelijkheid over pathogenetische mechanismen Beperkt behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Matige overall effectiviteit behandeling >> groeien naar consensus Behandeling enten op onderliggende mechanismen Vergroten behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Gepersonaliseerde aanpak

History of the concept of addiction 1. Moral model 6. Social model 2. Pharmacological model 7. Brain disease model Allen Marlatt 5. Learning model 3. Symptomatic model 4. Disease model 1976: Edwards & Gross Biopsychosocial model Alcohol dependence syndrome

Knelpunten in de behandeling verslaving = dezelfde als voor de meeste andere psychiatrische aandoeningen Onduidelijkheid over definitie = diagnostic Fog Onduidelijkheid over pathogenetische mechanismen Beperkt behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Matige overall effectiviteit behandeling >> groeien naar consensus Behandeling enten op onderliggende mechanismen Vergroten behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Gepersonaliseerde aanpak

Nordentoft M, Wahlbeck K, Hällgren J, Westman J, et al. (2013) Excess Mortality, Causes of Death and Life Expectancy in 270,770 Patients with Recent Onset of Mental Disorders in Denmark, Finland and Sweden. PLoS ONE 8(1): e55176. doi:10.1371/journal.pone.0055176 http://www.plosone.org/article/info:doi/10.1371/journal.pone.0055176 Figure 1. Difference in life expectancy among 145,799 men with recent onset mental illness in Denmark, Finland and Sweden compared to the general population.

Knelpunten in de behandeling verslaving = dezelfde als voor de meeste andere psychiatrische aandoeningen Onduidelijkheid over definitie = diagnostic Fog Onduidelijkheid over pathogenetische mechanismen Beperkt behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Matige overall effectiviteit behandeling >> groeien naar consensus Behandeling enten op onderliggende mechanismen Vergroten behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Gepersonaliseerde aanpak

Gepersonaliseerde aanpak

In de praktijk, voorbeeld roken Voor nicotineverslaving lijkt de NMR (speekseltest) een betrouwbare en praktisch haalbare biomarker waardoor de behandelaar zich beter kan oriënteren bij de behandelkeuze. Behandeling met nicotinesubstitutie (pleisters,neusspray) is aangewezen bij trage (nmr<0,31) metabolisatie.varenicline heeft meer bijwerkingen bij deze subgroep.varenicline is aangewezen bij normale metabolisatiesnelheid (nmr>0,31) (Allenby e.a. 2016). In de toekomst of reeds nu alcohol.

Initiatie: persoonlijkheid Transitie naar probleem gebruik: genetica x persoonlijkheid

50% reductie in voorkomen binge drinking!

35% reductie optreden psychische klachten

Knelpunten in de behandeling verslaving = dezelfde als voor de meeste andere psychiatrische aandoeningen Onduidelijkheid over definitie = diagnostic Fog Onduidelijkheid over pathogenetische mechanismen Beperkt behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Matige overall effectiviteit behandeling >> groeien naar consensus Behandeling enten op onderliggende mechanismen Vergroten behandel bereik Beperkt toepassen EB behandelingen <> mythes en locale praktijken Gepersonaliseerde aanpak

behandeling Hedonische regulatie zelfcontrole motivatie en compliance bevorderen Leerprocessen bevorderen

Leerprocessen bevorderen Ontkoppelen gevoel en gedachten MDMA, propranolol, Leggen van nieuwe verbanden LSD,

In this review we focus on human evidence for the effectiveness of preparations used by indigenous cultures in the Amazon(ayahausca) and Africa (ibogaine) and worldwide (psilocybin),and more recently synthetised drugs such as the serotonergic hallucinogen LSD and the dissociative anaesthetic ketamine.potential mechanisms explored are anti-depressant effects,changes in neuroplasticity and existential psychological effectsof these drugs.

Besluit Heel wat oude concepten komen terug in nieuwe vorm Leer processen Psychodelica Discussie abstinentie versus reductie >> back to the future precision medicine staat (al een tijdje) voor de deur. Zowel voor behandeling Als voor preventie Fascinerende, veel belovende en soms frustrerende evolutie binnen behandeling verslaving.