Risicoperceptie en reizen Tjabe Smid
Reizen en risico sterfte Hoeveel mensen uit Nederland overlijden jaarlijks tijdens een buitenlandse reis? ziekenhuisopname overige ziekten en letsel
Hoeveel mensen overlijden jaarlijks tijdens een buitenlandse reis? a. 300 b. 600 c. 900 d. 1200
900 doden per jaar sterfte Wat is de belangrijkste doodsoorzaak van reizigers? ziekenhuisopname overige ziekten en letsel
Belangrijkste doodsoorzaak van Nederlandse reizigers? a. Geweld en drugs b. Ongeval c. Infectie(ziekte) d. Andere ziekte
900 jaarlijks overleden reizigers 1. Ongevallen 2. Ziekten (m.n. hartproblemen en complicaties bij bestaande ziekte) 3. Overig infecties terreur ander geweld natuurverschijnselen drugs en alkohol De Telegraaf 8-8- 15
Duitsland MÜNSTER - Een 31-jarige Nederlander is woensdag om het leven gekomen door een ongeluk op een Duitse snelweg. De man zag te laat dat er een file stond en kon niet meer op tijd remmen Vijf Nederlandse motorrijders zijn afgelopen weekend gewond geraakt bij verkeersongevallen in Duitsland. Een van de slachtoffers bezweek vandaag aan zijn verwondingen Een 18-jarige Nederlander is zaterdag om het leven gekomen bij een ongeval in Duitsland. Het slachtoffer was op slag dood MEINERZHAGEN - Een 43-jarige Nederlander is om het leven gekomen door een motorongeluk in Duitsland Een heftig ongeluk net over de grens in het Duitse Itterbeck. Twee auto's botsten daar op elkaar, waardoor zes Nederlanders gewond raakte.
Risicoperceptie Experts en publiek verschillen in hun beleving van risico s Experts evalueren kwantitatief Leken evalueren meer intuïtief Maar niet at random! Managers en politici doen beide
Psychologie (van risicoperceptie) Onveilig gedrag is logisch Risico s onderschatten is normaal Tenzij de perceptie wordt gecorrigeerd door waarneming door angst en onbekendheid of door analytisch denken
Intuïtie overschat risico als 1. Gevolgen groter zijn (vooral catastrofaal) en onherstelbaar 2. Gevolgen later optreden 3. Gevolgen onbekend zijn 4. Eerdere calamiteiten zijn gebeurd 5. Sensorische waarneembaarheid slecht is 6. Het risico man made is 7. De intentie schadelijk is 8. Er minder voordelen zijn 9. Er minder persoonlijke controle is 10. Experts elkaar tegenspreken 11. Er minder vertrouwen is in verantwoordelijken 12. Er meer maatschappelijke/media aandacht is Fischoff, Slovic 1978-1987
Gevolgen groter en onherstelbaar Ieder jaar 600 + doden 298 (193 NL) doden in 2014
Onbekende gevolgen Onbekend maakt gevreesd
Man-made risico s Meer angst voor man-made risico s dan voor natuurlijke risico s
Sensorische waarneembaarheid slecht Bijvoorbeeld chemische stoffen zonder geur Infectierisico Maar vooral allerlei straling
Schadelijke intentie
Onvrijwillig en minder controle Bv roken vs chemische blootstelling Liever zelf aan het stuur
Experts spreken elkaar tegen Waarom zijn het IARC en de EFSA tot tegenstrijdige conclusies gekomen? EFSA heeft samen met experts van de lidstaten en experts van het IARC, WHO, USEPA en ECHA de IARCmonografie en meer in het algemeen de eventuele kankerverwekkende eigenschappen van glyfosaat in detail besproken. De conclusie van de EUvertegenwoordigers was: 'Based on a weight of evidence approach, the evidence does not support classification with regard to carcinogenicity, (one minority view)'. Deze vergadering geeft ook een beeld van wat ten grondslag ligt aan de uiteenlopende visies van..
N.B. Het publiek bepaalt wie de expert is
vertrouwen in verantwoordelijken
Media aandacht
Voorbeeld: nieuwe infectieziekte
Scenario: Nieuwe infectieziekte Gevolgen groter en onherstelbaar + + Gevolgen treden later op + Gevolgen onbekend + + Eerdere calamiteiten + Sensorische waarneembaarheid slecht + + + Risico Man made + Schadelijke intentie - - Minder persoonlijke voordelen + + + Minder persoonlijke controle + + Experts spreken elkaar tegen + Minder vertrouwen in verantwoordelijken - Maatschappelijke/media aandacht + + +
Ongeval op reis
Ongeval op reis Gevolgen groter en onherstelbaar + + Gevolgen treden later op - - - Gevolgen onbekend - - Eerdere calamiteiten + Sensorische waarneembaarheid slecht - - Risico Man made o Schadelijke intentie - - Minder persoonlijke voordelen - - Minder persoonlijke controle o Experts spreken elkaar tegen - Minder vertrouwen in verantwoordelijken o Maatschappelijke/media aandacht -
Ongeval op reis Gevolgen groter en onherstelbaar + + + + Gevolgen treden later op - - - + Gevolgen onbekend - - + + Eerdere calamiteiten + + Sensorische waarneembaarheid slecht - - + + + Risico Man made o + Schadelijke intentie - - - - Minder persoonlijke voordelen - - + + + Minder persoonlijke controle o + + Experts spreken elkaar tegen - + Minder vertrouwen in verantwoordelijken o - Maatschappelijke/media aandacht - + + +
Samengevat Voor sommige risico s zijn we overbezorgd Voor andere risco s zijn we veel te weinig bezorgd De mogelijkheden van communicatie zijn beperkt