PERSPECTIEVEN VAN KLEINE TEELTEN IN NEDERLAND KONINKLIJKE VERENIGING HET COMITÉ VAN GRAANHANDELAREN Matthé Vermeulen 9 maart 2016 1/ 15 HET COMITÉ Wat doet Het Comité van Graanhandelaren? Brancheorganisatie opgericht in 1872 135 leden Belangenbehartiging van leden actief in agri-business middels o.a. o Opstellen en beheren van nationale en internationale standaardhandelscontracten en arbitrage o Coceral Brussel o Voedselveiligheid o Cursus Graanhandel / Mastercourse Agri & Food o Vaststellen van dagwaarden o Monsteropslag o Netwerkevenementen 2/ 15 WAAROM KLEINE TEELTEN? (Lokale) vraag in de markt Niche producten Teelt- en/of afzetcontracten Gewoon leuk om iets nieuws te telen Vakmanschap Soms tikkeltje speculatief 3/ 15 1
ALTERNATIEVEN VOOR GRANEN? ZOEKT EN GIJ ZULT VINDEN!!! 4/ 15 WAT ZOEKT DE MARKT EIGENLIJK? Eiwit Oliehoudende zaden Oergranen Superfoods 5/ 15 WAT HEBBEN WIJ IN DE AANBIEDING? Sojabonen en lupine Granen suikermais, popcornmais Zaden Chia» Quinoa» Amaranth Oergranen Kamut (khorasan tarwe)» Emmer» Spelt» Eenkoorn» Durumtarwe»Teff 6/ 15 2
EERST EVEN TERUG MET DE VOETJES IN DE SOMS IETS TE NATTE KLEI... Waar schijnt het zonnetje veel? Ten zuiden van Nederland vette pech dus Want laat oogsten is geen feest! 7/ 15 SOJABONEN Import in Nederland ca. 2,3 mio ton bonen; ca. 1,6 mio ton meel/pellets Er is dus heel duidelijk markt voor! Er is een voedselfabrikant die er in geloofd Er is een coöperatie die er in geloofd Er zijn boeren die er in geloven! 2014: ca. 100 Ha; 2015 ca. 150 Ha Ca. 3 ton per HA opbrengst 8/ 15 SOJABONEN Vlinderbloemige, stikstof wordt gebonden uit de lucht Eiwit is een relatief dure grondstof Zaaien eind april Oogsten tot laatste dagen september (?!?) Gangbaar en bio! Eiwit tussen 35 en 40% Olie tussen 15 en 20% Nedersoja is voor de ontvanger een premie waard!!! NON-GMO 9/ 15 3
SOJABONEN 10 / 15 SOJABONEN Bron: Ontwikkeling van de sojateelt in Noord Nederland, WUR, R. Timmer, et. al., 2014 11 / 15 LUPINE Mooi gewas! Voor food en feed Vraag genoeg als vleesvervanger Prijs Australische met 32% eiwit 310 per ton Prijs Poolse met 25 % eiwit 285 euro per ton 2014/2015 ca. 100 Ha Opbrengst is te laag Klimaat kan struikelblok zijn 12 / 15 4
LUPINE Wintertarwe (NL) Lupine Tarwi (NL) Opbrengst (kg/ha) 8240 3000 Prijs ( / kg) 0,22 0,32 Opbrengst ( ) 1813 960 Zaaizaad ( ) 83 300 Bemesting ( ) 131 Gewasbescherming ( ) 183 90 Overig ( ) 143 67 Totaal toegerekende kosten ( ) 540 457 Saldo I (eigen mechanisatie) ( ) 1273 503 Loonwerk en machinekosten ( ) 92 53 Saldo II (incl loonwerk) ( ) 1181 450 Bron: Lupine als sojavervanger in veevoer, WUR, S. van Berkum, et. al., 2013 13 / 15 SUIKERMAIS, POPCORNMAIS Suikermais wordt in Midden Limburg op kleine schaal geteeld Popcornmais kunt u het beste in de moestuin uitproberen Mais is een tropische plant, veel zon nodig Niet echt een succes! 14 / 15 ZADEN Chia, amaranth en quinoa Hype? Aanbod is tijdelijk niet voldoende voor de vraag De beste remedie tegen hoge prijzen zijn hoge prijzen Een vast contract hebben gebaseerd op de Nederlandse opbrengsten is noodzakelijk! Twijfel of dit wel in Nederland past 15 / 15 5
KAMUT KHORASAN TARWE Zeer klein gewas Kamut is een merknaam Concept boer molenaar - bakker 16 / 15 TEFF Geteeld in Nederland vanaf 2002 2014/2015 ca 30 Ha Glutenvrij Intussen is er genoeg vraag naar Teff Teff vlokken zijn ook smakelijk voor onze westerse smaak Zeer gezond Helaas is ons klimaat niet geschikt Zeer fijn zaad 17 / 15 SPELT Opeens veel vraag Drie jaar op rij zaaizaadtekort Fantastische prijzen maar niemand had ze Jaar later. Iedereen er bovenop gevolg: prijzen van spelt onder de tarweprijs!!! Pellen kost totaal ongeveer 100 euro per ton + 35% uitval Wordt soms wel 1,80 meter lang! 18 / 15 6
EMMER EN EENKOORN Wordt geteeld op zeer kleine schaal Contracten noodzakelijk: boer-handel-verwerker 20 HA teveel en het de prijs is om zeep 19 / 15 DURUM TARWE Europa produceert 7,5 miljoen ton pasta Zomer- en winterdurum Opbrengst tussen 6800 (winter) en 8800 (zomer) kg Durumtarwe doet een flinke premie Helaas te weinig pigment door te weinig zonlicht NL productie voldoet tot nog toe niet aan de specificaties en wordt dus als voer afgezet helaas 20 / 15 WAT MAAKT DEZE KLEINE TEELTEN MOGELIJK: Ofwel premie noodzakelijk in de markt van ca. 50% In combinatie met teelt en/of afzetcontracten Soms lukt dit bij Niche producten Ofwel een ras vinden dat het Nederlandse klimaat leuk vindt Of het is gewoon leuk en uitdagend om iets nieuws uit te proberen. Helaas is de Nederlandse markt voor kwekers net Madurodam 21 / 15 7
STEUN KLEINE TEELTEN DOOR DE OVERHEID.. Kleine teelten ondersteuning NVWA https://www.nvwa.nl/onderwerpen/planten-plantaardigeproducten/dossier/gewasbescherming/aanpak-kleine-toepassingenvoor-kleine-teelten i.s.m. de BO Akkerbouw en Plantum 22 / 15 Dank voor uw aandacht! HET COMITÉ - T ++31 10-467 31 88 - E cvg@graan.com 23 / 15 8