Samenwerking GO!-VDAB Jaarverslag 2017-2018 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap
1 Inleiding In januari 2015 vernieuwden het GO! onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap en de VDAB hun overeenkomst om hun samenwerking voort te zetten. Al meer dan tien jaar bundelen zij de krachten om onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar af te stemmen, met de focus op talent, competenties en leer- en werkloopbanen. In de periode 2015-2019 verloopt de samenwerking rond twee inhoudelijke pijlers. We versterken elkaars expertise in het ontwikkelen van optimale (onderwijs)loopbaanbegeleiding (OLB). We streven uitdrukkelijk een warme overdracht van arbeidsmarktgerichte opleidingen naar de arbeidsmarkt na. De samenwerking tussen scholen, centra voor deeltijds onderwijs, centra voor volwassenenonderwijs en de VDAB wordt verder uitgebreid via sterke regionale partnerschappen. De centrale diensten van de VDAB en het GO! ondersteunen de samenwerking. We staan nu meer dan drie jaar verder. De afgelopen jaren zijn de gezamenlijke doelen en het wederzijdse vertrouwen gegroeid en versterkt. Het GO! en de VDAB treffen elkaar op verschillende fora, stemmen geregeld af en vinden elkaar ook als partner voor vernieuwende projecten. De vruchten van deze samenwerking worden ook opgemerkt door andere partners buiten het onderwijs. In dit jaarverslag beschrijven we rond wat we in het afgelopen schooljaar 2017-2018 hebben gewerkt en wat er voor het schooljaar 2018-2019 in de steigers staat. 2 Onderwijsloopbaanbegeleiding Het GO! heeft zijn strategische actielijn rond onderwijsloopbaanbegeleiding verder uitgerold onder coördinatie van een interne afdelingoverstijgende werkgroep. De VDAB ondersteunde dit opnieuw door expertise over te dragen, voornamelijk expertise in het werken rond loopbaancompetenties. Het thema onderwijsloopbaanbegeleiding werd gekoppeld aan het ruimere dossier modernisering secundair onderwijs en het nieuwe decreet leerlingenbegeleiding, de nieuwe eindtermen voor de eerste graad en het Referentiekader voor Onderwijskwaliteit. Opnieuw werden zo n twintig scholen en hun CLB intensief begeleid bij het ontwikkelen van een kwalitatief OLB-beleid. Procesbegeleiding van individuele scholen werd gecombineerd met een ondersteuningsaanbod gericht op collectief leren (netwerkmomenten, een posterbeurs en nascholingen rond een op data gebaseerd OLB-beleid vormgeven en keuzegesprekken met leerlingen voeren). Vanaf het schooljaar 2018-2019 zal het GO! de verworven expertise rond onderwijsloopbaanbegeleiding toepassen in een project OLB (incl. Columbus) waarvoor de overheid middelen ter beschikking stelt. Zie: https://columbus.onderwijskiezer.be/studiedag/ 2
3 Regionale partnerschappen GO!-VDAB Tijdens het schooljaar 2017-2018 werd er in alle provincies verder ingezet op de regionale partnerschappen. De versterkte samenstelling staat op punt en wordt ook in de toekomst voortgezet. De samenstelling verschilt van provincie tot provincie, om de doelstellingen van de structurele samenwerking optimaal te realiseren. De doelstellingen stemmen overeen met die van voorgaande jaren: expertise uitwisselen over onderbouwde onderwijsloopbaanbegeleiding en het coachend begeleiden van leerlingen bij de overgang van onderwijs naar arbeidsmarkt; bruikbare arbeidsmarktinformatie en tools aanbieden voor studie- en beroepskeuzebegeleiding en programmatie; interne communicatiekanalen opzetten en gebruiken om zowel binnen de VDAB als binnen het GO! optimaal en efficiënt te informeren over bestaande en nieuwe initiatieven en tools; train-the-trainer sessies voor onderwijsprofessionals met de focus op (onderwijs)loopbaandenken en solliciteren; schoolverlaters inschrijven in Mijn Loopbaan. Net zoals in het vorige schooljaar vond op 23 maart 2018 een overkoepelend overleg plaats met de trekkers van de regionale partnerschappen, de OLB-werkgroep van het GO! en de centrale stuurgroep. Op de agenda de volgende vragen: zijn de vooropgestelde doelen bereikt, was er voldoende afstemming in de benadering van de twee pijlers uit de overeenkomst, welke accenten leggen we voor het schooljaar 2018-2019, en hoe bereiden we een nieuwe overeenkomst GO!-VDAB voor? De partnerschappen van hun kant hebben verschillende gelijkaardige acties ondernomen rond de bovengenoemde doelstellingen. 4 Samen partners informeren Op 14 december 2017 organiseerde De Ambrassade, op vraag van het jeugdwerk zelf, een vorming voor jeugdwerkers rond Het toeleiden van jongeren naar werk. Een perspectief vanuit het onderwijs. Het doel was jeugdwerkers meer inzicht te geven in wat jongeren al via het onderwijs meekrijgen, zodat ze dit kunnen gebruiken in het traject dat zij met de jongeren afleggen. Aanleiding tot de vraag naar deze vorming waren de linken met de recente ontwikkelingen in de koppeling van de databanken van onderwijs en VDAB, maar ook de interesse voor de wijze waarop het onderwijs jongeren voorbereidt op en toeleidt naar de arbeidsmarkt. Het GO! en VDAB stonden mee in voor de inhoud en een gezamenlijke presentatie over hoe ze met scholen en leerkrachten rond loopbaandenken aan de slag gaan. Daarna was er voldoende ruimte voor vragen en inspirerende uitwisseling met de deelnemers. Een aangename kennismaking in twee richtingen. 3
5 Samen innoveren 5.1 Mentor-app VDAB zette samen met het GO! enkele pilots op om de nieuwe Mentor-app te testen. De Mentor-app brengt mentoren met expertise op de arbeidsmarkt in contact met jonge geëngageerde leerlingen met loopbaanvragen. Na overleg tussen VDAB en de pedagogisch begeleiders van het GO! werden enkele pilootprojecten gepland in drie GO! scholen in Zottegem, Dendermonde en Genk. De projecten richtten zich op verschillende doelgroepen. In Zottegem werden ASO- en TSOleerlingen in contact gebracht met oud-leerlingen en ouders (project intellectuele coaches ) voor mentoring rond studiekeuze. In Dendermonde lag de focus op het deeltijds onderwijs en contact met mogelijke stageplekken en -begeleiders, in Genk zochten BSO-leerlingen een mentor in de sector waar ze aan de slag willen gaan. De pilootprojecten lopen nog. Op dit moment is het te vroeg voor een evaluatie. Wel merken we dat de combinatie mentoring/ duaal het meest aantrek blijkt te hebben. 5.2 Blockchain Eind 2017 heeft het GO! samen met VDAB een proof of concept gedaan rond de registratie van competenties door derde partijen. De derde partijen daarin waren VDAB en het GO!. De visie erachter is dat competenties cruciaal zijn om werkzoekenden en bedrijven bij elkaar te brengen op de arbeidsmarkt. Bij de blockchain-implementatie kan de burger bepalen wie hem competenties kan toebedelen en aan wie hij die competenties laat zien. De burger beheert zelf zijn competenties. Het principe van bring your own standard werd toegepast. Dit wil zeggen dat niet alle partijen dezelfde competentiestandaard hoeven te gebruiken. De eigenlijke mapping tussen standaarden zou in een latere fase in de blockchain plaatsvinden. Via deze werkwijze kan elke partij haar competenties beheren; er is dus geen centrale beheerder nodig die alles organiseert. Er is een werkend prototype gebouwd door The Ledger, consultants in blockchain, in nauwe samenwerking met het GO! en VDAB. Ook al was de proof of concept succesvol, toch zijn er nog geen vervolgstappen ingepland. Dat wil zeggen: de technologie is er, de governance nog niet. Een mogelijk vervolg zou erin kunnen bestaan dat we via een uitgebreider partnerschap naar een gezamenlijke projectaanpak toewerken. 4
6 Uitwisselen binnen Europese context Euroguidance is een netwerk, actief in 34 landen, dat leermobiliteit en een leven lang leren promoot in Europa, maar ook de Europese dimensie in (onderwijs)loopbaanbegeleiding. Hun activiteiten zijn in de eerste plaats gericht op keuzebegeleiders en beleidsmakers in onderwijs en werkgelegenheid. Een van hun kernactiviteiten is het uitwisselen en verspreiden van goede OLB-praktijken, zoals bijv. nieuwe tools of methodologieën. Het netwerk bestaat 25 jaar en daarom engageerden Euroguidance Vlaanderen en Euroguidance Belgique Francophone zich om een brochure te publiceren over de recente OLB-ontwikkelingen in België, die zowel nationaal als internationaal wordt verspreid. Het GO! en de VDAB mochten voor deze unieke publicatie het materiaal van hun expertise leveren: recente tools, projecten, diensten of andere nieuwe OLB-ontwikkelingen. De brochure wordt bij de start van het schooljaar 2018-2019 gepubliceerd en verspreid. 7 Tot slot Het GO! en de VDAB engageren zich verder om hun samenwerking concreet vorm te geven. In de focus voor komend schooljaar: aandacht voor kwetsbare leerlingen en cursisten, warme overdracht in samenwerking met GTB 1 en multilaterale partnerschappen verkennen. Er wordt een nieuwe overeenkomst 2019-2023 voorbereid. 1. GTB staat voor Gespecialiseerd Team Bemiddeling. Deze dienst bemiddelt mensen met een arbeidsbeperking of gezondheidsproblemen naar een gepaste job. 5