PROJECTPLAN PILOT WERKelijk Meedoen! Maastricht 28 september 2015 Versie 3 Pagina 1 van 12
1 Aanleiding In het voorjaar van 2015 hebben de maatschappelijke instellingen Leger des Heils, Levanto, Radar, Relim, Talent, Xonar en Maastricht Fysio en Maastricht Sport (hierna te noemen Maastrichtse sport- /zorgpartners) het initiatief genomen om te komen tot een samenwerkingsverband. Doel van het samenwerkingsverband is om de dagbesteding van de cliënten van deze partners vorm te geven door activiteiten op het gebied van bewegen, leefstijl, leren, ontmoeten en werken te combineren tot complete dagarrangementen. Dit alles om een bijdrage te leveren aan de transformatie van het sociale domein. Tevens wordt een efficiency en effectiviteitsverbetering in de bedrijfsvoering van de samenwerkende partners beoogd alsmede efficiënter gebruik van elkaars vastgoed. Het samenwerkingsverband heeft er inmiddels toe geleid dat sinds medio september cliënten van de Maastrichtse sport-/zorgpartners op bescheiden schaal zijn gestart met arbeidsmatige dagbesteding. Vanaf dat moment zijn circa 35 cliënten beheer- en onderhoudstaken gaan verrichten op de Sportparken Geusselt en West en op de Maastrichtse sport- en speelvoorzieningen. Die arbeidsmatige dagbesteding wordt gecombineerd met vormen van ontmoeting, sport en spel. De Maastrichtse sport-/zorgpartners hebben de ambitie uitgesproken om de arrangementsgedachte de komende periode verder uit te werken en breder in te zetten. Daartoe hebben zij het initiatief genomen om het pilot-project WERKelijk Meedoen! te starten. Dit pilot-project heeft tot doel om de gewenste uitbreiding en bredere inzet van de arrangementen concreet te maken met als inzet: Uitbreiding van het aantal instellingen dat deelneemt aan het samenwerkingsverband. Uitbreiding van het aantal cliënten dat deelneemt. Het komen tot grotere en gemengde groepen van cliënten. Het verder uitwerken en combineren van de arrangementen op het gebied van bewegen, leefstijlinterventie, leren, ontmoeten en arbeidsmatige dagbesteding al naar gelang de kenmerken van de doelgroep en de visie van de instelling. Het gefaseerd realiseren van een leer-werkomgeving, waarin deelnemers middels scholing en het behalen van opleidingscertificaten hun kans op doorstroming naar de reguliere arbeidsmarkt kunnen vergroten (startkwalificatie). Het verbinden van onderwijsprogramma s aan de sport-/zorgarrangementen. Uiteindelijk moet dit uitmonden in een breed pallet aan arrangementen dat een toegesneden aanbod biedt voor mensen met een beperking (van jong tot oud), voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, mensen met een ongezonde leefstijl en chronisch zieken. Dit alles met als doel om: Collectieve voorzieningen voor deze doelgroepen te bieden. Het gebruik van individuele voorzieningen te beperken. De zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van de deelnemers te verhogen De mantelzorgers te ontlasten. Een impuls te geven aan de sportverenigingen. De kosten voor beheer en exploitatie van accommodaties van Maastricht Sport en van de sport-/zorgpartners te beperken. In dit projectplan is beschreven op welke wijze de Maastrichtse sport-/zorgpartners dit doel willen bereiken. Achtereenvolgens worden de volgende onderdelen toegelicht: De kaders en uitgangspunten voor het project. Het stappenplan. De tijd- en kostenbegroting. Pagina 2 van 12
2 Het kader De reikwijdte van de pilot Doelgroepen De pilot zal zich richten op die inwoners van Maastricht die minder kansrijk/zelfredzaam zijn en/of minder vitaal of kwetsbaar zijn. Binnen deze groep wordt onderscheid gemaakt naar jeugd & jongeren, naar volwassenen en naar ouderen. Het project richt zich niet op de inwoners die kunnen worden gekenmerkt als vitaal en kansrijk. In de volgende figuren is in steekwoorden aangegeven welke arrangementen worden (door)ontwikkeld voor de verschillende doelgroepen. Locaties De pilot richt zich op arrangementen op en rond de accommodaties van Maastricht Sport en die van de partners. Dit geldt zowel voor vormen van werk en arbeidsmatige dagbesteding als activiteiten op het gebied van bewegen, leefstijl en ontmoeten. Vervoer Het vervoer van de deelnemers aan de pilot wordt in onderlinge samenwerking geregeld door de deelnemende zorgaanbieders en Maastricht Sport. Het is de bedoeling gedurende de pilot te verkennen in hoeverre de vervoersbewegingen- en middelen optimaal op elkaar afgestemd kunnen worden. Pagina 3 van 12
De bouwstenen van de arrangementen De ontwikkeling van de arrangementen voor de nieuwe doelgroepen heeft vooral het karakter van het combineren van bestaande diensten en activiteiten. Maastricht Sport en de maatschappelijke instellingen hebben elk de afgelopen jaren activiteiten en vormen van dienstverlening ontwikkeld die specifiek zijn toegesneden op verschillende doelgroepen. Dit aanbod is zodanig dat kan worden gesprokken van een compleet aanbod, dat zijn nut in de praktijk heeft bewezen. De ontwikkeling van de arrangementen heeft vooral het karakter van het combineren van deze bestaande activiteiten en diensten tot samenhangende sport-/zorgarrangementen voor de verschillende doelgroepen. Het project heeft daarmee vooral het karakter van samenvoegen en creëren van samenhang. Daarbij wordt ook gekeken naar het succes en falen van vergelijkbare projecten die in de regio zijn uitgevoerd. Vanzelfsprekend wordt ook geput uit de ervaringen die worden opgedaan met de pilot die de Maastrichtse sport-/zorgpartners medio september zijn gestart. In bijlage 1 is een overzicht gegeven van bestaande activiteiten en diensten waaruit geput zal worden. Bovenstaande neemt niet weg dat het project ook enkele nieuwe initiatieven zal kennen. Vooral het toewerken naar een leer-/werkomgeving in samenwerking met onderwijsinstellingen is een nieuw element. De partners Het project zal zich richten op de cliënten van en zal worden uitgevoerd door de volgende samenwerkingspartners: Bestaande partners Gemeente Maastricht, Sociale Domein, Participatiewet, inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Leger des Heils & Relim, m.b.t. de zorg voor dak- en thuislozen en mensen met een verslavingsproblematiek. Levanto, volwassenen met een verstandelijke beperking Maastricht Fysio, een gespecialiseerde fysio-/fitnessaanbieder op sportpark De Geusselt. Maastricht Sport, beweegactiviteiten voor specifieke doelgroepen en beheer accommodaties. Radar, jongeren en volwassenen met een verstandelijke beperking. Talent, jongeren met een verstandelijke beperking. Xonar, probleemjongeren, vrouwenopvang en kinderen met autisme. Met de start van de pilot (medio september) zijn ook contacten gelegd met verenigingen die gebruik maken van De Geusselt (RKASV, TSRM en Willem I). Deze verenigingen hebben aangegeven dat zij willen participeren in het pilot-project en zullen worden toegevoegd. Nieuwe partners Tijdens de pilot zullen partners aan het project worden toegevoegd. Gemikt wordt op: Instellingen voor ouderenzorg, zoals Envida en Mosae Zorggroep. Onderwijsinstellingen, zoals Leeuwenborgh, Hogeschool Zuyd. Verenigingen op de sportparken Geusselt en West. Instellingen op het gebied van cultuur en welzijn (Kumulus, Trajekt). Uitvoeringsgericht Het project heeft niet tot doel om beleid en of visies te ontwikkelen. Binnen het Sociale Domein is de afgelopen jaren meer dan voldoende beleid ontwikkeld waaraan gemeente en maatschappelijke partners zich hebben gecommitteerd. Dit pilot-project heeft vooral tot doel om een praktische invulling te geven aan bestaand beleid door gefaseerd arrangementen te ontwikkelen en deze direct in praktijk te brengen, te evalueren en bij te stellen. Het eindproduct van de pilot is daarmee activering, verhoogde participatie, gezondere leefstijl, vergrote zelfredzaamheid en lagere accommodatiekosten, met als bijvangst uitgewerkte en geteste sport-zorgarrangementen die ook op andere plaatsen in de stad kunnen worden toegepast. Pagina 4 van 12
Daarbij is het bedoeling om in eerste instantie te starten met de uitwerking van sportzorgarrangementen voor de bestaande partners, gevolgd door sport-zorgarrangementen voor ouderen en chronisch zieken. De projectstructuur Gedurende het voorjaar zijn de werkzaamheden door in Maastricht actieve sport-/zorgpartners uitgevoerd binnen een platte en eenvoudige projectstructuur. Die structuur bestond uit een Kernteam en uit een Werkgroep. Het Kernteam bevatte medewerkers van Maastricht Sport, van de gemeente Maastricht en een externe projectleider. In de Werkgroep zaten naast de leden van het Kernteam ook de vertegenwoordigers van de zorginstellingen. De taakverdeling was een eenvoudige: in het Kernteam werden de bijeenkomsten van de Werkgroep voorbereid en het Kernteam werkte vervolgens de resultaten van de Werkgroep verder uit. Deze eenvoudige projectstructuur heeft zijn effectiviteit bewezen. In zeer korte tijd is het gelukt om een daadwerkelijke start te maken met enkele arrangementen op de sportparken en sport- en speelvoorzieningen in de stad. In die korte periode is het ook gelukt om draagvlak te krijgen bij enkele belangrijke zorgpartners voor deze vernieuwing binnen het sociale domein. Gezien het uitvoeringsgerichte karakter van het komende pilot-project willen we de sterke punten van deze platte structuur zoveel als mogelijk aanhouden. Bovenstaande neemt niet weg dat op onderdelen bijstelling van de projectstructuur nodig is vanwege: Het project kan uitsluitend slagen indien zowel directieleden als uitvoerende medewerkers van de Maastrichtse sport-/zorgpartners een plaats krijgen in de projectstructuur. De directieleden om besluiten te nemen over de inzet van mensen en middelen, de uitvoerende medewerkers om de arrangementen uit te werken, in te voeren en te begeleiden. Gegeven de wens om te komen tot uitbreiding van het aantal partners is het nodig om het aantal werkgroepen uit te breiden. Het aantal deelnemers aan de Werkgroep wordt anders eenvoudigweg te groot. Voorgesteld wordt om de werkgroep aan de hand van inhoudelijke component in te delen, t.w.: o Werkgroep 1: Arbeidsmatige dagbesteding en leer-/werkomgeving o Werkgroep 2: Ontwikkeling sport- zorg en leefstijlprogramma s De samenhang, die onmiskenbaar bestaat tussen beide werkgroepen, wordt bewaakt in de Projectgroep en door van tijd tot tijd een gezamenlijke bijeenkomst van de beide werkgroepen te beleggen. Op deze wijze ontstaat de volgende projectstructuur: Stuurgroep waarin vertegenwoordigers van management/directie van de sport-/zorgpartners en van de gemeente Maastricht (Maastricht Sport en directie Sociaal Domein) zijn vertegenwoordigd. De Stuurgroep bepaalt de kaders voor het project in termen van inzet van mensen en middelen en prioriteitstelling. Projectgroep die een voortzetting is van het huidige Kernteam. De Projectgroep legt verantwoording af aan de Stuurgroep en voert binnen de kaders van het Stuurgroep het project uit. De Projectgroep delegeert de uitvoerende werkzaamheden aan twee werkgroepen. Twee werkgroepen waarin de arrangementen verder worden uitgewerkt, uitgevoerd en getest. In de volgende tabel is weergegeven welke taken en rollen de verschillende partijen hebben in het project. Per fase is weergegeven welke partijen betrokken zijn en welke hun betrokkenheid is (I = Informeren, A = adviserende bevoegdheid, G = goedkeurende bevoegdheid, V = eindverantwoordelijk). Pagina 5 van 12
Stuurgroep Projectgroep Werkgroepen Inzet mensen en middelen V A I Bepalen prioriteiten G V A Ontwikkelen arrangementen I V A Vrijgeven arrangementen voor uitvoering V A I Uitvoeren arrangementen I V A Goedkeuren evaluatie arrangementen G V A Bijstellen arrangementen I V A Vrijgeven arrangementen A G V Pagina 6 van 12
3 Stappenplan 3.1 Het stappenplan op hoofdlijnen Op hoofdlijnen worden de volgende activiteiten uitgevoerd: Ontwikkelen en inrichten arrangementen met de betrokken sport-/zorgpartners Ontwikkelen en uitwerken arrangementen Afspraken maken over de uitvoering, doorontwikkeling en financiering van de sportzorg- en leefstijlprogramma s met de partners. Het verbinden van onderwijsprogramma aan de sport-/zorgarrangementen. Het verkennen en opzetten van een leer-/werkomgeving. Het verkennen van de deelname van nieuwe partners Daadwerkelijke uitvoering van de arrangementen. Het verkennen van inzetmogelijkheden van deelnemers als vrijwilligers in het verenigingsleven (verenigingsondersteuning) en uitvoering van arrangementen door verenigingen. Het testen van het effect van de arrangementen door middel van: o Meetinstrument ontwikkelen o Maatschappelijke en financiële effecten meten en analyseren. o Resultaten vertalen in een maatschappelijke businesscase. Verankeren In dit onderdeel worden de arrangementen organisatorisch verankerd binnen de sport en zorginfrastructuur, zodat deze een vaste plek hebben na de pilotfase. Activiteiten die worden uitgevoerd zijn: Taakafbakening verschillende partners na pilotfase. Samenwerkingsmodel. Aansluiting en afstemming met de organisaties van de partners. Opzet van financiering na de pilotfase en begroting. Ontwikkelen en organiseren flankerend beleid zoals vervoer en facilitering leer-werkplaatsen. Inbedding in sport-, Wmo- en participatiebeleid gemeente Maastricht. Overdragen De kennis en innovaties die met de pilot worden ontwikkeld zullen overdraagbaar gemaakt worden. De arrangementen worden beschreven, de testresultaten worden openbaar gemaakt alsmede de voorstellen tot bijstelling. 3.2 Stappenplan a. Ontwikkelen en inrichten arrangementen Fasering Achtereenvolgens worden arrangementen voor de volgende doelgroepen verder uitgewerkt: Fase 1: Maatschappelijke opvang (jongeren en volwassenen) en cliënten met een verstandelijke of lichamelijke beperking (jongeren en volwassenen) Fase 2: Mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt (Participatiewet) Fase 3: Minder kansrijke ouderen en chronisch zieken Uitgaande van de start van het pilot-project in november worden de arrangementen voor Fase 1 in november/december ontwikkeld, die voor Fase 2 in januari/februari en die voor Fase 3 in maart/april. Pagina 7 van 12
Uitwerking Voor de arrangementen van Fase 1 en 2 worden de volgende onderdelen uitgewerkt: De arbeidsmatige inzet gebaseerd op: o Bestek van de uit te voeren werkzaamheden (groen, horeca, schoonmaak en toezicht). o Capaciteitsbepaling (aantal in te zetten cliënten). o Groepssamenstelling en al dan niet gemengde groepen. o Begeleiding (operationeel, zorginhoudelijk en groeiperspectief). o Weekrooster en overdrachtssysteem. De leer-/werkomgeving, gebaseerd op: o De inbreng van onderwijsinstellingen die partner worden. o De behoefte en groeimogelijkheden van de cliënten. De component bewegen, leefstijl en ontmoeten gebaseerd op: o De behoefte van cliënten aan ontmoeten, sport en bewegen. o De doelstelling van de instelling m.b.t. leefstijlinterventie. o De inzetbaarheid van bestaande activiteiten en diensten voor bewegen, leefstijl en ontmoeten, gekoppeld aan de arbeidsmatige inzet. Nadrukkelijk wordt gestreefd naar het betrekken van de Maastrichtse verenigingen bij deze arrangementen. o De locatie. Voor de arrangementen in Fase 3 geldt dat de arbeidsmatige inzet geen onderdeel uitmaakt van de programma s. Deze arrangementen zullen meer bestaan uit de combinatie van bewegen, leefstijl, ontmoeten, welzijn en zorg. Bij de ontwikkeling van de arrangementen wordt nadrukkelijk ook kennis genomen van de ervaringen van vergelijkbare projecten (b.v. Sportlandgoed De Haamen) en de ervaringen met de bescheiden pilot die de partners in augustus starten. Vervolgens wordt het arrangement uitgeschreven. Die beschrijving bestaat in ieder geval uit: Beschrijving van het activiteitenprogramma. Organisatie, personele en vrijwilligersinzet. Financiering van het arrangement. Financiering van de organisatie. Planning activiteiten per jaar. Meerjaren planning. Faciliteiten. Pr en voorlichting. Elk arrangement dat is uitgewerkt wordt voorgelegd aan de Stuurgroep en deze voert het vervolgens in. Na een periode van 3 maanden vindt de evaluatie plaats van het betreffende arrangement. Meten/evaluatie De volgende aspecten worden in ieder geval geëvalueerd: Deelname: Aantal deelnemers, het gemak om cliënten te interesseren voor het arrangement, het aantal tussentijds afvallers en reden voor afvallen. Tevredenheid van deelnemers over informatieverstrekking, accommodatie en faciliteiten, variatie, mate van afstemming op de doelgroep, kwaliteit begeleiding en dagen/tijdstippen. Dit aspect wordt gemeten door een enquête al dan niet af te nemen door de begeleiders. Tevredenheid van begeleiders over de werving, de organisatie, de kennismaking, begeleiding van de begeleiders, in kaart te brengen door middel van gesprekken met de begeleiders. Financieel: inkomsten en kosten per arrangementen, breakdown over de verschillende partijen, confrontatie met budgetten. Effect: Een effectmeting: o gezondheidsmetingen en veranderingen in leefstijl en sportdeelname in het bijzonder, o loonwaarde, doorstromingsmogelijkheden, etc. voor deelnemers, o verlichting mantelzorgergs, Vervoer: Randvoorwaarden voor vervoer. Pagina 8 van 12
De evaluatieresultaten worden op schrift gesteld en er worden voorstellen gedaan voor het al dan niet bijstellen van de arrangementen. b. Verankeren In dit onderdeel worden de volgende aspecten uitgewerkt: De taakverdeling tussen de verschillende partners voor de uitvoering van verschillende arrangementen en onderdelen daarvan. Het samenwerkingsmodel, coördinerende rol en verdeling van risico s. Aansluiting en afstemming met de organisaties van de partners. Opzet van financiering na de pilotfase en begroting. Faciliteiten en accommodaties. Ontwikkelen en organiseren flankerend beleid zoals vervoer en facilitering leer-werkplaatsen. Inbedding in sport-, Wmo- en participatiebeleid gemeente Maastricht. c. Overdragen De kennis en innovaties die tijdens de pilot zijn ontwikkeld zullen overdraagbaar gemaakt worden. Overdragen vindt plaats door middel van beschrijvingen van de arrangementen en de evaluatieresultaten en door middel van presentaties en voorlichtingen. 3.3 De planning In de tabel op de volgende pagina is de planning van het pilot project weergegeven: Pagina 9 van 12
Pagina 10 van 12
4 Kostenbegroting Voor het project is een begroting gemaakt. Daarbij zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: Alle partners nemen deel aan de pilot met het principe gesloten beurzen. Uitsluitend kosten die door het project als zodanig worden veroorzaakt zijn opgevoerd. De kostensoorten zijn: o Kosten accommodatiegebruik o Kosten attributen, kleding, gereedschappen, etc. o Meetapparatuur (effectmeting). o Kosten voor ontbijt/lunch van de deelnemers. o Kosten PR en communicatie. o Vergoeding vrijwilligers verenigingen en stagiairs. o Projectleiding Kostensoort Begroting Accommodatiegebruik 6.500 Middelen en attributen 8.000 Meetapparatuur 5.000 Eten en drinken 10.000 PR en communicatie 4.000 Vrijwilligers/stagiairs 17.000 Projectleiding 60.000 Onvoorzien 10% 11.000 Totaal 121.000 Pagina 11 van 12
Bijlage 1: Bestaande sportactiviteiten Zij bijgevoegde spreadsheet Pagina 12 van 12