108098 - Klacht over onvoldoende begeleiding. de geboden begeleiding moet zoveel mogelijk aansluiten bij de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling. ADVIES inzake de klacht van: [klagers] te [woonplaats], ouders van [leerling1], klagers tegen [verweerder], locatieleider van [school1] te [vestigingsplaats], verweerder. 1. VERLOOP VAN DE PROCEDURE Bij klaagschrift van 13 februari 2018, aangevuld op 26 februari en 16 maart 2018, hebben klagers een klacht tegen [school1] ingediend. Het secretariaat van de Commissie heeft telefonisch met partijen overlegd over de gewenste wijze van klachtafhandeling: mediation of formele klachtbehandeling. Naar aanleiding van de uitkomst van deze gesprekken is de klacht met de volgende inhoud ter beoordeling voorgelegd aan de Commissie: [klagers] klagen over de wijze waarop de school hun zoon begeleidt. Zo mag [leerling1] maar een deel van de vakken volgen. Bovendien is het rooster dat de school voor [leerling1] heeft opgesteld niet flexibel. Ook is het niet mogelijk voor [leerling1] om rechtstreeks in het digitale schoolsysteem met zijn schoolwerk aan de slag te gaan. Een en ander is toegelicht in het klaagschrift. Verweerder is per brief van 22 februari 2018 verzocht om uiterlijk 22 maart 2018 een verweerschrift in te dienen. Op 6 maart 2018 is een e-mail ontvangen van de voorzitter van het bestuur van het bevoegd gezag van de school. In deze e-mail geeft de bestuursvoorzitter aan dat er niemand namens de school en het bevoegd gezag naar de hoorzitting zal komen. Hij reageert wel inhoudelijk op de klacht. Verweerder heeft deze e-mail in afschrift ontvangen. Op 22 maart 2018 is aan verweerder aangegeven dat deze brief als verweerschrift zal worden opgevat indien er vóór 29 maart 2018 geen verweerschrift zou zijn ontvangen door de Commissie. Hierop heeft de Commissie geen reactie ontvangen. Op 23 maart 2018 heeft de bestuursvoorzitter nogmaals per e-mail inhoudelijk gereageerd op de klacht. Alle stukken zijn in afschrift aan partijen gestuurd. De mondelinge behandeling van de klacht vond plaats op 4 april 2018 te Utrecht. Klagers zijn ter zitting verschenen. 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 1 van 7
[leerling1] is bij aanvang van de zitting kort aanwezig geweest en was daarbij vergezeld van zijn zus. Nadat [leerling1] een aantal vragen van de Commissie heeft beantwoord, heeft hij, samen met zijn zus, de zitting verlaten. Tijdens de zitting hebben klagers onder handhaving van hun standpunt een nadere toelichting op de klacht gegeven. Hetgeen in de stukken en op de zitting naar voren is gebracht is, voor zover relevant, zakelijk in dit advies weergegeven. 2. DE FEITEN [School1] (verder: de school) is volgens de website van de school voor iedereen toegankelijk en biedt persoonlijk onderwijs in kleine klassen, vergelijkbaar met een privéschool. [leerling1], geboren op [geboortedatum] 2003, zit dit schooljaar in havo 2. [leerling1] heeft moeite met eten en heeft daardoor een laag bmi en een laag energieniveau. Daardoor is [leerling1] beperkt belastbaar en kan hij sinds oktober 2017 niet meer volledig deelnemen aan het reguliere lesprogramma. Op school wordt lesgegeven in blokken. Een dag bestaat uit 4 tot 5 blokken. In eerste instantie volgde [leerling1] één blok per dag; ten tijde van de zitting gaat [leerling1] vier dagen naar school en volgt daarvan op drie dagen twee blokken en de vierde dag volgt hij een blok. Hij heeft op school les in de vakken geschiedenis, Nederlands en Engels. Het vak Duits volgt hij, net als de andere leerlingen digitaal. Voor dat vak worden geen lessen gegeven in de tweede klas. In november 2017 heeft de school een aangepast programma voor [leerling1] opgesteld. In dit programma staat dat [leerling1] het leerjaar 2017/2018 verder gaat met de vakken Engels, Nederlands en geschiedenis; de overige vakken (Frans, wiskunde, kunstgeschiedenis, sport en filosofie) worden in het leerjaar 2018/2019 behandeld. De school schrijft in het programma: [leerling1] doet dus twee jaar over leerjaar 2. Overige afspraken zijn dat de school elke week een update stuurt aan de jeugdarts van de GGD om de aanwezigheid en vorderingen van [leerling1] te monitoren en dat er in januari 2018 een herbeoordeling van de situatie komt. Daarbij beschrijft de school twee mogelijkheden. Als het met [leerling1] beter gaat, kan worden gesproken over het vergroten van het aantal lesuren en/of het langer maken van de lesdagen. Als het niet beter gaat met [leerling1] en er nog sprake is van verzuim dan volgt er een gesprek tussen klagers, de school, de jeugdarts van de GGD en de leerplichtambtenaar om te komen tot een programma van (verplichte) zorgbegeleiding thuis om herstel van [leerling1] structureel te begeleiden. Klagers hebben dit aangepaste programma niet ondertekend. 3. VISIE PARTIJEN Visie klagers [leerling1] heeft een aangepast programma en mag van de school alleen de vakken Engels, Nederlands en geschiedenis volgen. Bij de andere vakken is hij niet welkom. Pas volgend jaar mag hij de overige vakken volgen. De school ontneemt daarmee [leerling1] de mogelijkheid om over te gaan. Het rooster van [leerling1] is onvoldoende flexibel. Het zou goed zijn als [leerling1] lessen kan volgen op de momenten dat hij voldoende energie heeft. Dat mag nu niet. Als [leerling1] mee 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 2 van 7
wil doen met de les kunstgeschiedenis mag dat niet en wordt hij naar huis gestuurd. Doordat [leerling1] niet rechtstreeks in het digitale schoolsysteem kan, doet hij minder dan hij zou willen. Hij moet bepaalde opdrachten thuis opschrijven en dan op school in het systeem invoeren. Dit kost veel tijd en energie en hierdoor kan [leerling1] zijn achterstanden niet inlopen. Ook zou het goed zijn als [leerling1] op dinsdag, de dag dat er geen lessen worden gegeven op school, en in de periode dat de andere leerlingen op taalreis zijn zou kunnen doorwerken om zo te proberen zoveel mogelijk achterstand weg te werken. Dat geldt ook voor de vakanties. Hoewel de school stelt dat zij allerlei alternatieven aanbiedt, doet zij dat in de praktijk niet. Het aangepast programma is eenzijdig door school opgesteld zonder hierover in overleg te treden met klagers. Klagers weten niet waarom de school voor deze drie vakken heeft gekozen. Zij hebben het aangepaste programma, dat in november 2017 is opgesteld, niet voor akkoord getekend omdat zij daarmee zouden erkennen dat [leerling1] dit jaar moet overdoen. In januari 2018 is er een evaluatiegesprek geweest en toen bleek dat de school niets aan het programma wilde veranderen. Klagers weten niet of de school de afspraak dat wekelijks een update wordt gestuurd aan de jeugdarts van de GGD nakomt. Ze denken dat hij wel wordt geïnformeerd maar weten niet met welke regelmaat dat gebeurt. Klagers geven desgevraagd aan voor deze school te hebben gekozen omdat hun dochter daar al op zat en zij tevreden waren over de kleinschaligheid van de school, het overzichtelijke rooster zonder tussenuren en het gegeven dat het huiswerk op school kon worden gemaakt. Deze school zou daarom goed passen bij [leerling1]. [leerling1] zelf geeft aan dat hij het liefst alle vakken zou willen volgen zodat hij volgend jaar met zijn vrienden naar het derde jaar kan gaan. Dat is nu nog niet mogelijk. Als hij van school komt, moet hij eerst rusten. Hij zou graag wel meer willen proberen en vooral een kans krijgen van de school om dat te doen. Zijn cijfers voor Engels en Nederlands zijn goed. Geschiedenis gaat wat lastiger. Visie verweerder De Commissie had de klacht niet in behandeling mogen nemen omdat de klagers hun klacht niet eerst hebben ingediend bij het bestuur. Volgens de klachtenregeling van de school had dit wel gemoeten. [leerling1] is beperkt belastbaar. Daar houdt de school rekening mee. Daarom biedt de school al lange tijd allerhande alternatieven aan. Klagers maken daar onvoldoende gebruik van. Zo hebben zij het aanbod van de school om een onderwijsconsulent in te schakelen om te bemiddelen afgewezen. De problemen met [leerling1] spelen al vanaf de basisschool. Alle denkbare instanties zoals vertrouwensarts, leerplicht en een psycholoog zijn reeds betrokken bij het gezin om te zorgen dat er voldoende voortgang is op school. Overigens is de situatie van [leerling1] vergelijkbaar met de situatie van zijn zus die ook weinig naar school komt en weinig werk kan verzetten. Vanwege de beperkte belastbaarheid van [leerling1] heeft de school besloten om hem sommige vakken wel of niet te laten volgen. Daardoor houdt hij meer tijd voor andere dingen 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 3 van 7
over. Er is in november 2017 een programma afgesproken waarmee [leerling1] met enige regelmaat naar school komt en thuis aan zijn schoolwerk werkt. Klagers komen deze afspraken niet na maar stellen als aanvullende eis dat [leerling1] aan het eind van het schooljaar overgaat, ook als hij de grote achterstanden, die hij inmiddels heeft opgelopen, niet zou hebben weggewerkt. Omdat het probleem bij klagers ligt zal de schoolleider niet zijn kostbare tijd, die hij liever aan de leerlingen besteedt, aan een tijdrovende en zinloze zitting verdoen omdat deze tijd beter in het onderwijs kan worden gestoken. Als kleinschalige organisatie is de school bij uitstek in staat om [leerling1] te helpen en zij is daartoe ook bereid. Maar dan zal ook [leerling1] daar tijd in moeten blijven investeren. Op dit moment loopt [leerling1] ver achter met zijn werk, ondanks dat school o.a. heeft gefaciliteerd dat hij een deel thuis doet of sommige zaken later doet. Dat hij dit jaar nog zou kunnen overgaan, is daardoor vrijwel ondenkbaar. Dat zou alleen mogelijk zijn als het alsnog veel beter gaat met [leerling1] en hij veel werk zou kunnen inhalen. De eisen die het curriculum stelt, gelden ook bij beperkte belastbaarheid. Dat [leerling1] achterloopt ligt niet aan school. Ook ligt het niet aan het op school invoeren van de antwoorden op opgaven. [leerling1] kan thuis al veel opdrachten op de computer maken (zoals het oefenen van woordjes), maar [leerling1] maakt deze opdrachten nauwelijks. Voor ander maakwerk is het om technische redenen niet goed mogelijk om het werk op afstand van de server van school te maken. Met het eerst thuis op schrift huiswerk maken, is onderwijskundig niets mis. 4. OVERWEGINGEN VAN DE COMMISSIE De klachtenprocedure De klachtenprocedure is niet vrijblijvend, maar is een bekostigingsvoorwaarde, verankerd in de Wet op het voortgezet onderwijs, waaraan het bevoegd gezag en de daaronder vallende scholen, adequaat inhoud dienen te geven. Daarvan is naar het oordeel van de Commissie in dit geval onvoldoende sprake geweest zoals in het hiernavolgende nader uiteengezet zal worden. De Commissie stelt voorop dat het, om tot een afgewogen oordeel te kunnen komen, van belang is dat de Commissie volledig kennis kan nemen van de standpunten van partijen. Verweerder heeft schriftelijk niet op alle punten inhoudelijk verweer gevoerd. Daarnaast heeft hij zijn stellingen niet met onderliggende stukken onderbouwd. Tenslotte heeft verweerder besloten niet in te gaan op de uitnodiging om ook mondeling zijn visie te geven en vragen van de Commissie te beantwoorden. De ervaring leert dat het mondeling toelichten van de standpunten ter zitting om meerdere redenen waardevol is. De zitting kan een bijdrage leveren aan het nader tot elkaar brengen van partijen, aan het kweken van begrip en aan het ophelderen van punten die nog onduidelijk zijn in de stukken. De Commissie betreurt het dan ook dat verweerder slechts beperkt heeft meegewerkt aan de door de Commissie vormgegeven klachtenprocedure. 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 4 van 7
Ontvankelijkheid Landelijke Verweerder heeft als meest verstrekkende verweer aangevoerd dat de klacht niet-ontvankelijk zou moeten worden verklaard omdat klagers zich niet eerst tot het bestuur hebben gewend, zoals de op school geldende klachtenregeling zou voorschrijven. De Commissie volgt verweerder niet in zijn standpunt. Indien het bevoegd gezag zijn scholen heeft aangesloten bij de Commissie, dient deze de klacht in behandeling te nemen. De Commissie kan de klager in overweging geven, zoals in casu ook is gebeurd, om de klacht eerst voor te leggen aan het schoolbestuur, maar dat kan zij niet verplichten. Klagers wilden deze route van interne klachtbehandeling niet bewandelen omdat het bestuur in hun ogen onvoldoende onafhankelijk is. Het feit dat de klachtenregeling van de school, die overigens niet aan de Commissie is toegezonden noch op de website van de school te vinden is, aangeeft dat een klacht eerst moet worden ingediend bij het bestuur, doet niet af aan de ontvankelijkheid van de klacht. Artikel 28 van het reglement van de Commissie bepaalt dat bij strijdigheid tussen de klachtenregeling van de school en het reglement, de bepalingen uit het reglement gelden. De begeleiding Klagers klagen over de wijze waarop de school [leerling1] begeleidt. De Commissie overweegt hierover als volgt. Het staat vast dat [leerling1] al langere tijd kampt met gezondheidsklachten die van invloed zijn op zijn ontwikkeling op school. Vanwege zijn lage energieniveau kan [leerling1] vanaf oktober 2017 niet meer deelnemen aan alle lessen. Uit de overgelegde stukken heeft de Commissie afgeleid dat de school in november 2017 een aangepast programma heeft opgesteld waaruit volgt dat [leerling1] een beperkt aantal vakken volgt en dat de school de jeugdarts van de GGD een wekelijkse update stuurt over de aanwezigheid en vorderingen van [leerling1]. Klagers hebben aangegeven dat dit aangepaste programma zonder overleg met hen tot stand is gekomen en dat de school niet bereid is tot aanpassing daarvan, ook niet na een evaluatiegesprek in januari 2018 en ook niet toen [leerling1] in staat bleek iets meer lessen te volgen. Het is de Commissie niet duidelijk geworden op welke wijze dit programma tot stand is gekomen en of, en zo ja, welke, derden, bij de totstandkoming daarvan betrokken zijn geweest. Verweerder heeft op dit punt geen inhoudelijk verweer gevoerd maar volstaan met de stelling dat klagers de gemaakte afspraken niet nakomen. Op grond van de overgelegde stukken en hetgeen klagers ter zitting naar voren hebben gebracht, is de Commissie niet gebleken dat de school in het begeleidingstraject de regierol op zich heeft genomen en met klagers in overleg is gegaan over de extra ondersteuning die [leerling1] nodig heeft. Het is op grond van de wettelijke bepalingen ten aanzien van passend onderwijs sinds 1 augustus 2014 verplicht om bij leerlingen die een extra ondersteuningsbehoefte hebben een zogenaamd ontwikkelingsperspectief op te stellen. De Commissie sluit niet uit dat [leerling1] vanwege zijn gezondheidsklachten extra ondersteuning 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 5 van 7
behoeft. Het opstellen van een ontwikkelingsperspectief dient in overleg met de ouders te gebeuren. Een school dient ervoor te zorgen dat het geboden onderwijs en de begeleiding zoveel mogelijk aansluiten bij de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling. De Commissie is niet gebleken dat de school voorzieningen heeft getroffen om te komen tot een duurzame en structurele ondersteuning op basis waarvan [leerling1] zoveel mogelijk een ononderbroken leerproces door kan maken onder de gegeven omstandigheden. De onderwijskundige begeleiding van leerlingen behoort tot de kerntaak van een school. Door het aangepaste programma is [leerling1] beperkt in het aantal vakken dat hij mag volgen en is hij uitgesloten van de andere vakken. Indien een leerling de toegang tot een les wordt ontzegd, dient dit met de groots mogelijke zorgvuldigheid te gebeuren en dient dit deugdelijk gemotiveerd te worden. Deze motivering ontbreekt in de informatie die de school de Commissie heeft verstrekt. De school heeft ook niet gemotiveerd waarom de door klagers gevraagde meer flexibele benadering van het rooster niet mogelijk is. Terwijl een flexibele houding ten aanzien van het te volgen rooster maatwerk mogelijk maakt dat rekening houdt met het energieniveau van [leerling1]. De momenten dat [leerling1] voldoende energie heeft, worden hierdoor wellicht onvoldoende benut. Evenmin is gebleken dat de communicatie door school over de verwachtingen die ouders mochten hebben ten aanzien van de begeleiding duidelijk en transparant was. Ook zijn klagers niet bekend met hetgeen vanuit school is gedeeld met de jeugdarts van de GGD. Blijkbaar is het om technische redenen niet mogelijk dat [leerling1] vanaf huis rechtstreeks kan werken in het schoolsysteem. Desondanks mag van school verwacht worden dat verweerder komt tot een zo flexibel mogelijk aangepast programma voor [leerling1]. [leerling1] moet zoveel als mogelijk is kunnen inloggen op het schoolsysteem, ook op vrije dagen, tijdens afwezigheid van andere leerlingen in verband met taalreizen, en in vakantieperiodes. Indien dit niet mogelijk is dient bekeken te worden wat de mogelijkheden zijn om er op een andere manier voor te zorgen dat hij zoveel mogelijk lessen kan volgen als zijn energieniveau dat toelaat. In dat kader geeft de Commissie klagers in overweging om zich te laten begeleiden door een onderwijsconsulent. Al met al oordeelt de Commissie dat de klacht over de begeleiding gegrond is, omdat verweerder niet aannemelijk heeft gemaakt dat hij adequate begeleiding aan [leerling1] biedt en heeft geboden. Het heeft ontbroken aan een plan waardoor de begeleiding en extra ondersteuning van [leerling1] niet op een gestructureerde wijze is aangepakt. De Commissie kan niet vaststellen of een ander resultaat voor [leerling1] was bereikt als de school anders zou hebben gehandeld, maar acht de handelwijze van school onvoldoende. Daarom oordeelt de Commissie de klacht gegrond. 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 6 van 7
5. OORDEEL VAN DE COMMISSIE Landelijke De Commissie komt op grond van bovenstaande overwegingen tot het oordeel dat de klacht gegrond is. 6. AANBEVELINGEN VAN DE COMMISSIE De Commissie beveelt het bevoegd gezag aan: - om met in achtneming van hetgeen hierboven is overwogen, in overleg met de ouders, te komen tot een zo flexibel mogelijk aangepast programma voor [leerling1]. [Leerling1] moet zoveel als mogelijk is kunnen inloggen op het schoolsysteem en, als dat niet mogelijk is, dienen er andere manieren worden gezocht om ervoor te zorgen dat [leerling1] zoveel mogelijk lessen kan volgen als zijn energieniveau dat toelaat; - om, voor zover dat nog niet is gebeurd, in overleg met de ouders een ontwikkelingsperspectief voor [leerling1] op te stellen. De Commissie geeft de ouders in overweging om zich te laten begeleiden door een onderwijsconsulent. Aldus gedaan te Utrecht op 25 april 2018 door mr. dr. J.E. Hoitink, voorzitter, K. Evers en drs. C. van Vliet, leden, in aanwezigheid van mr. R.M. de Bekker, secretaris. mr. dr. J.E. Hoitink voorzitter mr. R.M. de Bekker secretaris 108098/ advies d.d.25 april 2018 pagina 7 van 7