IRS Van Konijnenburgweg 24 4611 HL Bergen op Zoom The Netherlands e-mail: irs@irs.nl http://www.irs.nl Onkruidbestrijding Actualiteiten Peter Wilting Bestrijding melganzevoet Het nemen van plantsapmonsters voor DNA-analyse toenemend probleem resistentie/verminderde gevoeligheid? aantonen met biotoets DNA-analyse van plantmateriaal Bestrijding melganzevoet Onderzoek België (Universiteit van Gent): op het hele bietenareaal komt resistentie tegen metamitron voor hogere resistentiegraad als bodemherbicide dan als contactherbicide vaak kruisresistentie met vooral atrazin (in maïs) en metribuzin (in aardappelen) Bestrijding melganzevoet Onderzoek aanwezigheid resistentie Nederland: 2009/2010: 67 percelen onderzocht, 22 met resistentie 2011: 53 percelen onderzocht,.met resistentie 1
Bestrijding melganzevoet Proefveld bestrijding resistente melganzevoet Gieterveen 2011 Onderzoek beheersing resistente melganzevoet: 2010-2013 bestrijdingsstrategieën in bouwplanverband PPO project, gefinancierd door PA 2011-2012 bestrijdingsstrategieën in suikerbieten (COBRI-FCS/Makhteshim-Agan) Onkruidbestrijdingsproef Margraten 27 mei 2011 Aantal per 14m 2 100 80 60 40 20 melganzevoet bingelkruid hondspeterselie Tips bestrijding melganzevoet spuiten op klein onkruid (kiemblad) metamitron in de combinatie laten dosering fenmedifam en ethofumesaat verhogen afgehard onkruid: s avonds spuiten; eventueel s ochtends vroeg 0 LDS+2x0,45 Frontier Optima (vanaf 4 blad) LDS+3x0,3Frontier Optima (vanaf 2 blad) Laat onkruiden niet te groot worden! Spuitfouten Spuitfouten Tankverontreiniging Capri Twin Tankverontreiniging Starane 200 2
Spuitfouten Spuitfouten 15 g Ally i.p.v. 15 g Safari 0,5 Roundup i.p.v. 0,5 olie Spuitfouten Voorlichtingsboodschap Gewasbescherming Oproep om wijzigingen/suggesties t.o.v. 2011 door te geven aan Peter Wilting vóór 17 december 2011 200 l Urean + LDS Schade door maïsherbiciden Effect voorvrucht maïs op suikerbieten Peter Wilting triketonen: - sulcoltrion (Mikado) - mesotrione (Callisto, Calaris) - topramezone (Clio) Niet schadelijk: tembotrione (Laudis) (Bron: Bayer CropScience) 3
Schade door herbiciden vooral schade bij niet kerende grondbewerking bij overdoseringen door overlappingen/inzet spuit na koude, droge winter bij lage ph (sulcotrion, topramezone) ph >6,6 (mesotrione) Schade door Mikado in voorvrucht maïs: vooraan ph 4,5, daar achter ph 5,5 ph 5,5 ph 4,5 Schade door Callisto in voorvrucht maïs Maïs bevordert ook rhizoctonia IRS Diagnostiek: vindplaatsen rhizoctonia Conclusie voorkom overdosering door bijv. overlapping ph op een goed niveau ploegen Stikstofbemestingsonderzoek 2011 Peter Wilting 4
Vredepeel 2011 zandgrond org. stof: 4,6% Pw: 75 Nmin: 19 kg (0-60 cm) N-advies: 167 25 (langjarig mestgebruik) = 142 kg per hectare N-trappen: 0, 50, 100, 150, 200 en 250 kg N per hectare (Kas 27% N) Vredepeel 2011 foto: 16-08-2011 0 kg N 150 kg N Financiële opbrengst ( /ha x 1000) 4 3 2 1 0 Vredepeel 2011 advies=142 0 50 100 150 200 250 Ngift (kg/ha) Munnekezijl 2011 lichte zavel org. stof: 2,2% lutum: 12% Nmin: 46 kg (0-60 cm) N-advies: 122 N-trappen: 0, 66, 125 en 175 kg per hectare (NTS 27% N) rijentoediening en breedwerpige toediening Financiële opbrengst ( /ha x 1000) 4 3 2 1 0 Munnekezijl 2011 advies=122 0 66 125 175 Ngift (kg/ha) rij breedw. Lelystad 2011 zware zavel org. stof: 1,8% lutum: 15% Nmin: 23 kg (0-60 cm) N-advies: 161 N-trappen: 0, 40, 80, 120, 160 en 200 kg per hectare (Kas 27% N) vier rassen (rastypen) geen significante verschillen toedieningswijze 5
Lelystad 18-08-2011 veldjes zonder stikstofgift Lelystad 2011 Financiële opbrengst ( /ha x 1000) 5 4 3 2 advies=161 Sabrina KWS William Julietta voederbiet 0 40 80 120 160 200 Ngift (kg/ha) Conclusies stikstofonderzoek 2011 advies geeft goede indicatie stikstofbehoefte hoogproductieve rassen hebben niet meer stikstof nodig geen significant verschil toedieningswijze Vergelingsziekte gebruik speciaal pillenzaad! Elma Raaijmakers Vergelingsziekte in alle gevallen BMYV aangetoond, overgebracht door groene perzikbladluis 6
Werking speciaal pillenzaad ca. 10 weken x Cumulatief aantal groeneperzikbladluizen in zuigval Colijnsplaat 120 100 Aantal groene perzikbladluizen 80 60 40 20 2008 2009 2010 2011 0 7-mei 27-mei 16-jun 6-jul 26-jul 15-aug Bron: NAK Vergelingsziekte Bestrijdingsdrempels van de groene perzikbladluis periode aantal luizen per 10 planten mei en eerste helft juni > 2 tweede helft juni > 5 eerste helft juli > 50 Drempel overschreden? Voer bespuiting uit met Pirimor of Calypso Tellen van bladluizen voer minimaal een keer per week tellingen uit bekijk minimaal 20 planten per perceel gebruik de IRS-cursus: Herkennen en tellen van bladluizen in suikerbieten (www.irs.nl) Advies gebruik speciaal pillenzaad, daar waar eerder problemen met vergelingsziekte zijn geweest dit werkt ca. 10 weken daarna bladluizen tellen Biofumigatie: hoe bereik je het beste effect voor de bestrijding van aaltjes? Elma Raaijmakers 7
Biofumigatie: Definitie: een vorm van grondontsmetting door stoffen die vrijkomen bij verhakselen van koolachtige gewassen Het proces glucosinolaten isothiocyanaten proces verloopt onder invloed van temperatuur, water en myrosinase www.joordens.nl Naar: Van Os et al. Biofumigatie 1. bepaal primaire schadeveroorzaker 2. kies de juiste kruisbloemige groenbemester 3. goede zaaibedbereiding 4. voldoende bemesting 5. uitvoeren bij bloei 6. planten hakselen 7. inwerken in bodem 8. afsluiten van de bodem Conclusies Aaltjesmanagement in de akkerbouw: Biofumigatie levert op dit moment te weinig op voor de akkerbouw. De methode is niet praktijkrijp voor uitvoering en kosten 1 Duitse onderzoeker JKI: De bodemtemperaturen voor biofumigatie in de herfst zijn niet voldoende voor een effectieve omzetting van glucosinolaten naar isothiocyanaten 2 Bron: Hallmann et al., 2010 Bron : 1 Aasman et al., 2010 2 Daub en Westphal, 2011 Energieboerderij resultaten suikerbieten Toon Huijbregts en Bram Hanse Resultaten keten vergisting suikerbiet 3 scenario s co-vergisting bij 5 telers: wortel en loof vergist alleen loof vergist (wortel voor suikerproductie) alleen wortel vergist (loof blijft op het land) oogsttijdstip N-bemesting/raskeuze Informatie over het project Energieboerderij en de partners zie www.energieboerderij.nl 8
Resultaten telersgroep suikerbieten 2008-2010 Suikerbiet heeft hoge biomassaproductie Resultaten telersgroep suikerbieten 2008-2010 Energieverbruik (MJ/ha) (co-)vergisting m 3 biogas/ha wortel 14.700 (12.900-16.900) loof 3.100 ( 1.400-4.600) hele plant 17.800 (14.200-20.900) Ter vergelijking maïs: 11.000 snijden transport diesel Resultaten telersgroep suikerbieten 2008-2010 Uitkomsten 3 scenario s Broeikasgasemissie (kg CO2-equivalenten) norm methaanlekverliezen perceel transport Oogsttijdstippen rassen met aanaarden Aangeaarde bieten na winter 2010-2011 Vorstrisico is te groot 9
Stikstof en rassen 12000 Stikstof en rassen 10000 Methaanopbrengst (m 3 /ha) 8000 6000 4000 2000 wortel loof William Sabrina KWS Julietta Voederbiet 0 0 50 100 150 200 N gift (kg/ha) Stikstof en rassen Hoogste suikeropbrengst geeft hoogste methaanopbrengst! Conclusies goed verband tussen suikeropbrengst en methaanopbrengst de beste suikerbieten zijn ook de beste energiebieten oogsten na de winter is (te) riskant bij vergisting van loof is compensatie voor de afgevoerde nutriënten noodzakelijk Gele vlekjes Gele vlekjes Bram Hanse onregelmatige vorm necrotische lesies dood blad hergroei nieuwe aantasting 10
Veroorzaker gele vlekjes (1) uit vlekjes geïsoleerd: Alternaria alternata Stemphylium proberen symptomen te reproduceren in klimaatkamer Veroorzaker gele vlekjes (3) x x x beide stemphylium isolaten geven symptomen! Veroorzaker gele vlekjes (4) Conclusies alternaria 1 water symptomen gereproduceerd met beide stemphylium isolaten symptomen niet gereproduceerd met alternaria-isolaten stemphylium 1 herhalen toets stemphylium 2 alternaria 2 Toekomst hoe nu verder? op zoek naar oplossing effectieve bestrijding Toegelaten middelen niet voldoende effectief! Oogstkwaliteit Frans Tijink 11
Lever maximaal Praktijkadvies sinds 2006: niet te diep koppen en géén bladresten door goede oogstkwaliteit! bladstelen > 2 cm 2 cm (IRS, 2006, 2011) Kwaliteit kopwerk ontbladerd goed met kop te diep < 5% > 90% < 5% advies Wat geeft hogere verliezen? 20% van de bieten met bladstelen > 2 cm of 20% van de bieten te diep gekopt? 20% van de bieten met bladstelen > 2 cm resulteert in een boete van 3 /t x 80 t/ha = 240 /ha 20% van de bieten te diep gekopt resulteert in bietverliezen van 78 /ha Berekend voor 80 t/ha, 85.000 planten/ha en bietenprijs van 35 /t Gemiddelde oogstverliezen (n=150) 2006-2008 te diep gekopt puntbreuk verlies hele bieten Totaal 3 ton/ha! (range: 0,5 9,1) (Hanse & Tijink, 2010) Meeste verliezen door puntbreuk! Voorkom puntbreuk! 12
met kop 100 g suiker/t/dag* (stevig) gekopt 150 g suiker/t/dag* handgerooid, 1,5 maand bewaard bij 16,5 o C *data KBIVB handgerooid, 1,5 maand bewaard bij 16,5 o C *data KBIVB gekopt + puntbreuk 300 g suiker/t/dag* Lever maximaal handgerooid + gereinigd met rooizon, 1,5 maand bewaard bij 16,5 o C door goede oogstkwaliteit! *data KBIVB 13