Preventie-en Handhavingsplan Alcohol Gemeente Noordenveld Versie 1 Datum 16 juni 2014
Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Hoofdstuk 1 Inleiding... 4 1.1 Aanleiding... 4 1.2 DHW en Noordenveld... 4 1.3 Planperiode... 5 1.4 Opbouw preventie- en handhavingsplan alcohol... 5 Hoofdstuk 2 Belangrijkste wijzigingen DHW... 6 2.1 Inleiding... 6 2.2 Burgemeester bevoegd gezag... 6 2.3 Decentralisatie toezicht op de naleving... 6 2.4 Interbestuurlijk toezicht vervalt... 6 2.5 Strafbaarstelling jongeren... 6 2.6 Verordende bevoegdheid... 6 2.7 Three strikes out... 7 2.8 Schorsing vergunning... 7 2.9 Regulering Para commerciële horeca... 7 2.10 Vereenvoudiging vergunningstelsel... 7 2.11 Verplichting opstellen gemeentelijk preventie- en handhavingsplan alcohol... 7 Hoofdstuk 3 Doelstellingen gemeente... 8 3.1 Inleiding... 8 3.2 Doelstelling gemeente Noordenveld... 8 3.3 Mogelijkheden DHW voor bereiken doelstelling... 8 Hoofdstuk 4 Preventie... 11 4.1 Inleiding... 11 4.2 De hoofdzaak van het preventiebeleid alcohol... 11 4.3 De doelstellingen van het preventiebeleid alcohol... 11 4.4 Preventieve acties... 12 Hoofdstuk 5 Handhaving... 13 5.1 Inleiding... 13 5.2 Hoofdzaken van het handhavingsbeleid... 13 5.3 Doelstellingen van het handhavingsbeleid... 13 5.4 De wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd... 14 5.4 Handhavingsacties 2014... 14 5.5 Toezicht door horeca en eigen verantwoordelijkheid.... 14 5.6 Taken gemeente en politie... 14 5.7 Financiën... 14 5.8 Sanctiestrategie... 15 5.8.1 Beschikbare sanctie-instrumenten... 15 5.8.2 Bestuursrechtelijk... 15 5.8.3 Strafrechtelijk... 16 5.8.4 Uitgangspunten... 17 2
5.8.4 Nalevingscommunicatie... 17 Hoofdstuk 6 Noordenveld en Drank en Horeca... 18 6.1 Inleiding... 18 6.2 Drents project Maklukzat... 18 6.3 Informatie DHW... 18 6.4 Aanpassing APV... 18 6.5 Evenementen en ontheffingen... 19 6.6 Samenwerking Politie, CJG. Jongerenwerk, gemeente en VNN... 19 6.7 Toezichthouders in regionaal samenwerkingsverband... 20 Hoofdstuk 7 Vervolg... 21 7.1 Inleiding... 21 7.2 Smart maken van de doelstelling... 21 7.3 Nader in gesprek met betrokken partijen... 21 7.4 Commerciële horeca en para commerciële partijen... 21 7.5 Inventariseren hotspots door risicoanalyse... 21 7.6 Controles handhaving... 22 Hoofdstuk 8 Colofon... 23 3
Hoofdstuk 1 Inleiding 1.1 Aanleiding De afgelopen jaren is de problematiek rond alcoholgebruik onder jongeren steeds meer onder de aandacht gekomen. De aanpak van deze problematiek stoelt op verschillende pijlers. Regelgeving en handhaving is een van deze pijlers. De Drank- en Horecawet (hierna: DHW) is de belangrijkste specifieke wet die de alcoholverstrekking reguleert. Om de problematiek rond alcoholgebruik onder jongeren goed aan te kunnen pakken is de DHW op een aantal punten gewijzigd. Belangrijkste redenen voor de aanpassing van de DHW zijn - Het effectiever tegengaan van schadelijk alcoholgebruik onder jongeren. Door de leeftijdsgrens voor de verkoop van alcohol te verhogen en door vergunningverlenende en toezichthoudende taken neer te leggen bij de gemeente wordt getracht het alcoholgebruik onder jongeren terug te dringen. De gemeente krijgt instrumenten om een samenhangend beleid te voeren voor het oplossen van problemen rondom het gebruik van alcohol door jongeren. Doordat gemeenten meer handhavende taken krijgen beschikken zij eveneens over meer mogelijkheden om lokaal effectief op te treden tegen negatieve aspecten van alcoholverstrekking. - Het terugdringen van administratieve lasten Door een vereenvoudiging van het vergunningstelsel besparen horecaondernemers tijd en kosten. - Het terugdringen van alcohol gerelateerde overlast en verstoringen van de openbare orde. De gemeente krijgt meer mogelijkheden om in beleid en regelgeving extra regels te stellen om alcohol gerelateerde overlast en verstoringen van de openbare orde te verminderen. - Het tegengaan van oneerlijke mededinging De gemeente dient gemeentelijke regelgeving op te stellen ter voorkoming van oneerlijke mededinging door para commerciële horecabedrijven. De DHW geeft gemeenten nieuwe bevoegdheden, taken en verantwoordelijkheden. Primair is dit een taak van de Burgemeester maar daarnaast is er een belangrijke rol weggelegd voor de Gemeenteraad en het College. Het onderwerp raakt diverse beleidsterreinen, zoals gezondheidsbeleid, jeugdbeleid, alcohol(matigings)beleid, handhavingsbeleid en openbare orde en veiligheid. De DHW leent zich dan ook uitstekend voor een integrale benadering vanuit deze beleidsvelden. De DHW verplicht gemeenten om voor 1 juli 2014 voor de eerste maal een preventie- en handhavingsplan alcohol vast te stellen. Vervolgens moet dit plan elke vier jaar gelijktijdig met de vaststelling van de lokale gezondheidsnota 1 worden vastgesteld. Het plan kan tussentijds worden gewijzigd. 1.2 DHW en Noordenveld De DHW stelt ons in staat om (lokaal) beleid te ontwikkelen en uit te voeren dat aansluit op de situatie en problematiek van drankverstrekking en gebruik in Noordenveld. Wij reguleren, houden toezicht en kunnen handhaven. De instrumenten uit de DHW ondersteunen en versterken een preventieve aanpak. Door een 1 Nota gezondheidsbeleid, bedoelt in artikel 13, tweede lid van de Wet Publieke gezondheid 4
passende invulling en uitvoering van deze wet hebben wij de mogelijkheid om te sturen op het terugdringen van de negatieve effecten van alcohol gebruik. Op 18 december 2013 heeft de gemeenteraad van Noordenveld het plan voor de implementatie van de nieuwe DHW vastgesteld. Omdat een goede implementatie van de DHW iets is wat je met alle betrokken partijen doet heeft de gemeenteraad aangegeven dat de implementatie van de DHW en het beleid o p dat gebied tot stand moet komen door middel van participatie en communicatie met de betrokken partijen. Gezien de complexiteit van het onderwerp, de diverse, en soms conflicterende belangen van de verschillende partijen hechten wij er veel waarde dat proces op een zorgvuldige manier vorm te geven. Op die manier willen wij komen tot een breed gedragen beleid dat past bij Noordenveld en voldoet aan de wettelijke eisen. Dit soort processen is echter vaak niet te vatten in een strakke tijdsplanning. Om toch te voldoen aan de wettelijke verplichting om op korte termijn een preventie- en handhavingsplan alcohol vast te stellen hebben wij er voor gekozen om nu eerst een globaal (marginaal) plan op te stellen en deze aan de Raad ter vaststelling aan te bieden. Na de zomervakantie 2014 zal samen met de betrokken partijen verder worden gewerkt aan de implementatie van de DHW en een breed gedragen beleid. Dat beleid zal dan in 2015 ter vaststelling worden aangeboden aan de gemeenteraad en het onderhavige preventie- en handhavingsplan alcohol wijzigen. 1.3 Planperiode De wettelijke verplichting vanuit de DHW is om iedere vier jaar een Preventie- en handhavingsplan alcohol door de gemeenteraad vast te laten stellen. De DHW verbindt de ontwikkelingscyclus van het volgende preventie- en handhavingsplan alcohol op die van de lokale nota s gemeentelijk gezondheidsbeleid. Zoals al aangegeven willen wij onderhavig plan in 2015 wijzigen en opnieuw laten vaststellen door de Gemeenteraad. De planperiode van onderhavig Preven tie- en handhavingsplan alcohol bedraagt derhalve slechts een jaar. 1.4 Opbouw preventie- en handhavingsplan alcohol In hoofdstuk twee zijn de belangrijkste wijzigingen in de DHW omschreven. In hoofdstuk 3 worden de doelstellingen van de gemeente ten aanzien van de DHW beschreven. In hoofdstuk 4 wordt verder ingegaan op de preventie in het kader van de DHW en in hoofdstuk 5 geven wij aan op welke wijze wij uitvoering gaan de handhaving van de DHW. Vervolgens beschrijven wij in hoofdstuk 6 welke stappen Noordenveld tot nu toe heeft ondernomen. Hoofdstuk 7 geeft de vervolgstappen weer. 5
Hoofdstuk 2 Belangrijkste wijzigingen DHW 2.1 Inleiding De belangrijkste wijzigingen van de DHW 2 worden in dit hoofdstuk kort toegelicht. 2.2 Burgemeester bevoegd gezag Niet het College van Burgemeester en wethouders, maar de Burgemeester wordt in medebewind- het bevoegd gezag voor vergunningverlening en toezicht op de naleving van de DHW in de gemeente. De Burgemeester is al verantwoordelijk voor de taken ten aanzien van de openbare orde en krijgt hiervoor extra instrumenten. 2.3 Decentralisatie toezicht op de naleving De nieuwe DHW maakt de gemeente verantwoordelijk voor het toezicht op en handhaving van de DHW. Deze taak komt naast de bevoegdheid voor het verlenen van DHW -vergunningen die al bij de gemeente lag. Hiermee is de gemeente verantwoordelijk voor het gehele proces van vergunningverlening en het toezicht op de naleving van de DHW. Het voordeel van gedecentraliseerd toezicht is de mogelijkheid voor de gemeente om in te spelen op de lokale situatie en problematiek, om vervolgens zelf te sturen in het toezicht. Het gemeentelijke toezicht kan daarmee efficiënter en effectiever worden ingezet. Met de wijziging van de DHW, is toezicht en handhaving op de naleving van de DHW verschoven van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) naar de gemeente. De burgemeester is bevoegd om toezichthouders aan te stellen voor het toezicht op de DHW binnen een gemeente. 2.4 Interbestuurlijk toezicht vervalt In de DHW vervalt het toezicht van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) op de uitvoering van de DHW door gemeenten. Het toezicht op de gemeentelijke uitvoering van de DHW maakt onderdeel uit van de controlerende taak van de gemeenteraad. 2.5 Strafbaarstelling jongeren De DHW verbiedt jongeren onder de 18 jaar om alcoholhoudende drank bij zich te hebben op voor publieke toegankelijke plaatsen. De gemeente heeft de bevoegdheid om handhavend op te treden en deze jongeren te beboeten. 2.6 Verordende bevoegdheid Op grond van de Gemeentewet en de DHW kan de gemeente regels in een verordening vastleggen. De DHW breidt deze mogelijkheden uit. De gemeentelijke verordening kan regels stellen op het gebied van: - koppeling tussen toegangsleeftijd en sluitingstijd; - regulering van prijsacties; - beperken van happy hours. 2 Betreft de wijziging van de nieuwe DHW per 1 januari 2013 en de wijziging per 1 januari 2014 6
2.7 Three strikes out De DHW geeft de Burgemeester een extra sanctiemogelijkheid om regelnaleving te bevorderen ten aanzien van de verstrekking van alcohol aan jongeren onder de 18, te weten three strikes o ut. De Burgemeester kan een ondernemer het recht om alcohol te verkopen tijdelijk ontnemen, minimaal voor 1 week en maximaal voor 12 weken. De gemeente kan dat afdwingen door middel van bestuursdwang en moet dit borgen in haar interventiebeleid. 2.8 Schorsing vergunning De schorsing van de vergunning is een nieuw sanctie-instrument. De Burgemeester kan de DHWvergunning voor maximaal 12 weken schorsen. Dit instrument is minder drastisch dan het intrekken van de vergunning. Het intrekken van een horecavergunning is een zware sanctie. In de DHW is het nu mogelijk gemaakt om een vergunning voor een periode van maximaal twaalf weken te schorsen. 2.9 Regulering Para commerciële horeca De regels voor drankverstrekking door de para commerciële horeca zijn gewijzigd. De gemeente is verplicht om een verordening vast te stellen om de drankverstrekking binnen de paracommercie te reguleren. In de verordening worden regels opgenomen ten aanzien van schenktijden, alcoholverstrekking tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en tijdens niet- vereniging gebonden activiteiten van para commerciële rechtspersonen. Daarbij is het mogelijk onderscheid te maken naar de aard van de para commerciële rechtspersoon. 2.10 Vereenvoudiging vergunningstelsel Gemeenten hebben een vergunningverlenende taak. In de DHW zijn de regels ten aanzien van vergunningverlening zo eenvoudig mogelijk opgesteld om daarmee de administratieve lasten voor vergunninghouders te verminderen. Onder meer kan voor een nieuwe leidinggevende volstaan worden met het indienen van een melding, in plaats van het aanvragen van een nieuwe vergunning. Ook is niet meer nodig de Verklaring Sociale Hygiëne bij de aanvraag te voegen, omdat deze verklaringen zijn opgenomen in een landelijk register dat de gemeente kan raadplegen. 2.11 Verplichting opstellen gemeentelijk preventie- en handhavingsplan alcohol In de DHW wordt een nieuwe verplichting voor gemeenten opgenomen, namelijk dat gemeenten voortaan een preventie- en handhavingsplan alcohol moeten opstellen. Dit plan moet naast de hoofdzaken uit het beleid met betrekking tot preventie van alcoholgebruik onder met name jongeren, ook beschrijven op welke manier er invulling wordt gegeven aan de handhavingstaken die op grond van de DHW zijn verkregen. In het plan dient te worden aangegeven wat de doelstellingen zijn van het preventie- en handhavingsbeleid alcohol; welke acties worden ondernomen om alcoholgebruik, met name onder jongeren, te voorkomen; de wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd en welke handhavingsacties in de door het plan bestreken periode worden ondernomen; welke resultaten in de door het plan bestreken periode minimaal behaald dienen te worden. 7
Hoofdstuk 3 Doelstellingen gemeente 3.1 Inleiding Het primaire doel van de DHW is het verminderen van alcoholgebruik onder jongeren en alcohol gerelateerde verstoringen van de openbare orde aanpakken. Preventie, handhaving van de DHW en de gemeentelijke verordening moet daaraan bijdragen. 3.2 Doelstelling gemeente Noordenveld De gemeente Noordenveld stelt zich als doel alcoholgebruik bij jongeren onder de 18 jaar tegen te gaan en daarboven te ontmoedigen. In overleg met de betrokken partijen willen wij deze doelstelling handen en voeten geven en vertalen naar concrete meetbare doelen (smart). Op 13 januari 2014 is er een informatieve bijeenkomst gehouden waar vertegenwoordigers van horeca en para commerciële verenigingen )dorps- en wijkcentra, sportverenigingen voor uitgenodigd waren. Tijdens deze bijeenkomst bleek dat de betrokken partijen zich konden vinden in het verbod om alcohol te schenken aan jongeren onder de 18. De doelstelling om het alcoholgebruik bij jongeren onder 18 tegen te gaan wordt breed gedragen. Wel is er bij de betrokken partijen behoefte aan duidelijkheid hoe de gemeente hier handen en voeten aan wil geven. Het is momenteel niet bekend hoe de betrokken partijen denken over het ontmoedigen van alcohol gebruik bij jongeren boven de 18. Dat zal dan ook worden meegenomen in proces om op basis van participatie en communicatie te komen tot een breed gedragen beleid. 3.3 Mogelijkheden DHW voor bereiken doelstelling De DHW biedt de gemeente diverse instrumenten om haar doelstelling te verwezenlijken. Onderstaand zullen wij enkele daarvan beschrijven en aangeven op welke manier wij hier gebruik van zullen maken. Regulering para commerciële rechtspersonen Op basis van artikel 4 van de DHW kunnen ter voorkoming van oneerlijke mededinging regels gesteld worden waaraan para commerciële rechtspersonen zich te houden hebben bij verstrekking van alcoholhoudende drank. Uit de Memorie van Toelichting blijkt dat de wetgever ervan uitgaat dat de gemeente de belangrijke maatschappelijke functie van de verschillende para commerciële instellingen in acht neemt en geen onnodige beperkingen oplegt daar waar de mededinging niet in het geding is en er geen sprake is van onverantwoorde verstrekking van alcohol, met name aan jongeren. Concreet komt het er op neer dat de uitwerking moet leiden tot regels die op zijn minst in enige mate bijdragen aan het voorkomen van oneerlijke mededinging. Of in bepaalde gevallen sprake zal zijn van oneerlijke mededinging, is sterk afhankelijk van de lokale situatie. Bij de aanzienlijke ruimte die dit uitgangspunt biedt, zal de uitwerking verder overeenkomstig de algemene beginselen van behoorlijk bestuur plaats moeten vinden. Er is dus aanzienlijke ruimte voor een afweging van belangen, die enerzijds niet tot het volledig uitbannen van oneerlijke mededinging hoeft te leiden en anderzijds niet tot het volledig ongemoeid laten van oneerlijke mededinging mag leiden. 8
Tijdens de gehouden informatieve bijeenkomst bleek er een verschil van opvatting te zijn tussen de reguliere horeca en de para commerciële rechtspersonen over de eerder genoemde regulering. Met name buurt- en dorpshuizen en sportkantines zijn op zoek naar alternatieve inkomsten sinds de subsidie van de gemeente terug loopt. Deze alternatieve inkomsten hopen zij te halen uit activiteiten van persoonl ijke aard, met andere woorden de mogelijkheid tot het organiseren van bruiloften en partijen. Momenteel is dat op basis van de APV niet mogelijk en zijn deze activiteiten in sommige gevallen strijdig met het ter pla atse geldende bestemmingsplan. Een verruiming van de mogelijkheden voor para commerciële partijen vraagt om een aanpassing van de APV en wellicht het bestemmingsplan. In overleg met de betrokken partijen willen wij komen bezien wat de mogelijkheden zijn voor het al dan niet verruimen van de mogelijkheden van para commerciële partijen en de regulering van para commerciële rechtspersonen. Wij nemen dit mee in de wijziging van het onderhavig beleid waarvan de vaststelling is voorzien in begin 2015. Omdat de DHW de gemeente verplichte om voor 1 januari 2014 regels vast te leggen met betrekking tot paracommercie is er voor gekozen om voor eerst het beleid dat voor de inwerking van de DHW gold te continueren. Ontheffingsmogelijkheid voor bijzondere gelegenheden van zeer tijdelijke aard Op grond van artikel 4, vierde lid, van de DHW heeft de Burgemeester de bevoegdheid om, met het oog op bijzondere gelegenheden van zeer tijdelijke aard voor een aaneengesloten periode van ten hoogste twaalf dagen ontheffing te verlenen van de regels gesteld ter voorkoming van oneerlijke mededinging. Uit de bewoordingen van de wet blijkt dat hier zeer terughoudend mee moet worden omgegaan. Te denken valt aan kampioenschappen en dergelijke grotendeels onvoorziene gebeurtenissen, maar het kan ook gaan om feestelijkheden die wel te voorzien zijn, zoals Koningsdag. Omdat de Burgemeester deze bevoegdheid rechtstreeks aan de wet ontleent, kan de Raad daar verder geen regels over opnemen in de verordening. Indien wenselijk kan de Burgemeester zelf beleidsregels opstellen voor deze ontheffingsmogelijkheid (artikel 4:81 van de AWB). Voor als nog maken wij echter geen gebruik van deze bevoegdheid. Indien er een aanvraag voor het verlenen van een ontheffing binnen komt zal per geval worden bekeken of en zo ja op welke voorwaarden er een ontheffing kan worden verleend. Daarbij zullen de belangen van de betrokken partijen tegen elkaar worden afgewogen. Dit betekent een ontheffing op maat. Facultatieve verordenende bepalingen Verbieden of beperken schenken van alcoholhoudende drank Op basis van artikel 25a DHW kan, bij gemeentelijke verordening, het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank worden verboden of aan beperkingen worden onderworpen. Bij zodanige verordening kan geregeld worden dat de beperking geldt voor bepaalde gebieden, en/of voor bepaalde inrichtingen en/of voor bepaalde tijden. Voor alsnog nemen wij in de APV geen verbod en of beperking op ten aanzien van het bedrijfsmatig of anders dan om niet verstrekken van alcoholhoudende drank. Mocht uit het overleg met de betrokken partijen blijken dat er wel behoefte is aan een dergelijk verbod en/of een beperking zal het beleid ten aanzien van dit onderdeel worden gewijzigd. Verbod toelaten bezoekers onder een bepaalde leeftijd Op basis van artikel 25b DHW kan worden verboden dat in horecalokaliteiten en op terrassen bezoekers worden toegelaten beneden een bij gemeentelijke verordening te bepalen leeftijd. Het verbod geldt slechts 9
voor horecalokaliteiten en terrassen van een bepaalde aard, in de bij die verordening aangewezen delen van de gemeente of voor een bij die verordening aangewezen tijdsruimte. De leeftijdsgrens hierbij mag niet hoger zijn dan 21 jaar. Onze doelstelling is het alcohol gebruik bij jongeren onder de 18 tegen te gaan en daarboven te ontmoedigen. Het gebruik van alcohol door jongeren is door het van kracht worden van de DHW inmiddels verboden. Indien jongeren onder de 18 zich vervoegen in een horecalokaliteit of op een terras mogen zij geen alcoholhoudende drank nuttigen. Wij achten het derhalve niet nodig om jonge bezoekers te verbieden gebruik te maken van horecalokaliteiten en of terrassen. Beperkingen voor andere detailhandel dan slijtersbedrijven Op basis van artikel 25c DHW kan een verbod en of beperking voor het verkopen van zwakalcoholhoudende drank opgenomen worden voor bedrijven en winkels zoals warenhuizen, snackbars, supermarkten of andere levensmiddelenwinkels. Het doel van deze bepaling is voorkomen dat tijdens bepaalde feestelijkheden en evenementen in de detailhandel blikjes bier, flessen wijn, breezers en andere zwakalcoholhoudende drank wordt verkocht die vervolgens op straat wordt opgedronken. Het verkopen van sterke drank is uiteraard in ieder geval verboden in snackbars en in andere soorten winkels dan slijterijen. Wij achten het momenteel niet nodig om naast voornoemd verbod nog een verbod en of beperking op te leggen ten aanzien van de verkoop van zwak-alcoholhoudende drank Happy hours Op basis van artikel 25d DHW is het mogelijk ter bescherming van de volksgezondheid of in het belang van de openbare orde, happy hours in de horeca en stuntprijzen voor zwakalcoholhoudende drank bij supermarkten, snackbars en dergelijke te verbieden. Voor alsnog maken wij geen gebruik van de mogelijkheid om een dergelijk verbod op te nemen in onze APV. Zoals voorgaand aangegeven maken wij voor als nog geen gebruik van de mogelijkheid om facultatieve verordenende bepalingen op te nemen in een gemeentelijke verordening. Wellicht dat uit het overleg met de betrokken partijen nieuwe inzichten ontstaan. Deze zullen dan meegenomen worden in de voorziene wijziging van het onderhavige preventie- en handhavingsplan alcohol. 10
Hoofdstuk 4 Preventie 4.1 Inleiding Zoals eerder al aangegeven verplicht de DHW ons om een om preventie- en handhavingsplan alcohol op te stellen. Ten aanzien van alcoholpreventie wordt bepaald dat het plan de volgende elementen bevat 1. De hoofdzaken van het preventiebeleid alcohol, met name richting jongeren; 2. De doelstellingen van het preventiebeleid alcohol; 3. Welke acties worden ondernomen. 4.2 De hoofdzaak van het preventiebeleid alcohol Het primaire doel van de gewijzigde Drank en Horecawet is het verminderen en voorkomen van alcoholgebruik onder jongeren en alcohol gerelateerde verstoringen van de openbare orde aanpakken. Dit vormt dan ook de hoofdzaak van ons preventiebeleid. Jongeren drinken nog te vaak en te veel. Alcohol is slecht voor de ontwikkeling van het jonge brein. Di t kan gevolgen hebben oor de leerprestaties op school en uiteindelijk voor de carrière en de gezondheid op latere leeftijd. Daarnaast zorgt overmatig alcoholgebruik van jongeren vaak voor overlast op straat en speelt bij veel vernielingen, verkeersongevallen en vechtpartijen alcohol vaak een grote rol. Redenen genoeg om het alcoholgebruik van jongere terug te dringen. 4.3 De doelstellingen van het preventiebeleid alcohol De aanpak alcoholmatiging is een continu proces. We willen draagvlak zoeken en creëren in onze samenleving voor dit thema. Het zal een uitdaging zijn om de groep jongeren, die nu zestien en zeventien jaar zijn en alcohol mochten nuttigen maar vanaf 1 januari 2014 strafbaar zijn als ze dit doen, te bereiken met de boodschap dat alcohol drinken onder de achttien jaar uit den boze is. Daarbij is belangrijk om de jeugd, maar ook de ouders en (para)commerciële instellingen goed te informeren over de wetswijziging, de doelstellingen van de wetswijziging en de consequenties bij overtreding. Via de reguliere communicatiekanalen(website, huis/aan/huisblad, etc.) zullen we aandacht blijven besteden aan de verhoging van de leeftijdsgrens en de achtergronden daarvan. Zoals reeds aangegeven in hoofdstuk 3 heeft de gemeente Noordenveld zich als doel gesteld om het alcoholgebruik bij jongeren onder de 18 jaar tegen te gaan en daarboven te ontmoedigen. In overleg met de betrokken partijen willen wij deze doelstelling handen en voeten geven en vertalen naar concrete meetbare doelen (smart). Daarbij kunnen de doelstellingen voor de komende vier jaar worden geformuleerd in percentages waarmee het alcoholgebruik onder jongeren afgenomen dient te zijn ten opzichte van de huidige situatie. Er zijn nu echter geen actuele cijfers beschikbaar over het alcoholgebruik onder jongeren in Noordenveld. De meest recente cijfers van de GGD zijn uit 2008. In juni 2014 brengt de GGD actuele cijfers uit. Deze cijfers kunnen worden verwerkt in de voorziene wijziging van het onderhavige preventieen beleidsplan alcohol en kunnen als basis dienen voor de doelstellingen voor de komende vier jaar. 11
4.4 Preventieve acties In 2013 is het Centrum voor Jeugd en Gezin Noordenveld (CJG) gestart met de anti-alcoholcampagne. Het CJG zet in op een publiekscampagne in lokale kranten en op de vindplaatsen. De opvoedcampagne richt zich zowel op ouders als op jongeren. De opvoedcampagne is tot stand gekomen in samenwerking met de CJG-(kern)partners: Jongerenwerk (Welzijn in Noordenveld), VNN, HALT en GGD Drenthe. Daarnaast maakt het CJG onderdeel uit van de samenwerking tussen de gemeente, de politie, het jongerenwerk en VNN. In 2014 worden de gemaakte afspraken voortgezet en uitgebreid in samenwerking met de betrokken organisaties. 12
Hoofdstuk 5 Handhaving 5.1 Inleiding Het preventie- en handhavingsplan alcohol dient ten aanzien van handhaving de volgende elementen te bevatten 1. De hoofdzaken van het handhavingsbeleid; 2. De doelstellingen van het handhavingsbeleid; 3. De wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd; 4. Welke handhavingsacties in de door het plan beschreven periode worden ondernomen, een lokaal activiteitenplan op handhaving. 5.2 Hoofdzaken van het handhavingsbeleid De gemeente zal op basis van een inventarisatie van risico s rond alcoholgebruik samen met de betrokken partijen haar speerpunten van het handhavingsbeleid bepalen. Daarbij zal onder andere gekeken worden naar de risico s op de beleidsvelden gezondheid, openbare orde en veiligheid, ruimtelijke ordening en oneerlijke concurrentie (tussen commerciële en para commerciële). Tot dat die inventarisatie heeft plaatsgevonden worden de volgende uitgangspunten en ambities benoemd Naleving van de normen uit de DHW en het behouden/verhogen van naleefniveau van regels door doelgroepen; Bedrijven en burgers zijn in eerste aanleg zelf verantwoordelijk voor regelnaleving, zoveel mogelijk zelfregulering toepassen; Bewustwording ouders en jongeren van de risico s en gevolgen van alcoholgebruik; Bestrijding en tegengaan van alcoholgebruik in de openbare ruimte; Voorkoming van alcohol gerelateerde openbare ordeproblematiek. Aangezien het toezicht op de DHW een nieuwe taak voor de gemeente is en er weinig financiële middelen zijn zal het toezicht effectief en efficiënt ingezet moeten worden. 5.3 Doelstellingen van het handhavingsbeleid De gemeente Noordenveld zich als doel gesteld om het alcoholgebruik bij jongeren onder de 18 jaar tegen te gaan en daarboven te ontmoedigen. In overleg met de betrokken partijen willen wij deze doelstelling handen en voeten geven en vertalen naar concrete meetbare doelen (smart). Het doel van toezicht en handhaving is gelegen in de verbetering van het naleefgedrag om daarmee een bijdrage te leveren aan de bovengenoemde doelstelling. Het verbeteren van het naleefgedrag doen we door middel van Het inzetten van Boa s voor de controle op de naleving van de DHW bij evenementen en het voorkomen van alcoholgebruik onder jongeren; Het uitvoeren van gerichte controles in de openbare ruimte en bij feesten en partijen waar veel jongeren op af komen in afstemming met de politie en jeugd- en jongerenwerk; Het door middel van participatie en communicatie met betrokken partijen verder uit werken van een nieuw breed gedragen preventie- en handhavingsplan alcohol; 13
5.4 De wijze waarop het handhavingsbeleid wordt uitgevoerd Tot 1 januari 2013 voerde de Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit (NVWA) het toezicht en handhaving van de DHW uit. Met de invoering van de nieuwe DHW is toezicht en handhaving de verantwoordelijkheid geworden van de gemeenten. Noordenveld heeft voor de invulling van deze taak een samenwerkingsconvenant gesloten met de gemeenten Assen, Aa en Hunze, Tynaarlo en de stichting Veiligheidszorg Noord. Deze stichting heeft een aantal Bijzondere opsporingsambtenaren (Boa s) in dienst, die het toezicht verzorgen in de vier aangesloten gemeenten. Hun werkzaamheden zijn gericht op het bevorderen van de naleving van de Drank- en Horecawet en de daaraan gerelateerde gemeentelijke verordeningen en regelingen. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor het beleid. Handhaving op het gebied van de DHW zal in het vervolg worden opgenomen in het handhavingsbeleid en wordt jaarlijks uitgewerkt in het handhavingsuitvoeringsprogramma. 5.4 Handhavingsacties 2014 In de planperiode zullen de volgende handhavingsacties worden uitgevoerd± Controles bij evenementen op leeftijden Controles van personen onder de 18 jaar op het bij zich hebben van drank in een publiek toegankelijke plaats. Eventuele bijzondere controles 5.5 Toezicht door horeca en eigen verantwoordelijkheid. De gemeente kan zoals gezegd niet alles controleren. Er is een grote rol weggelegd voor de ho reca zelf. Zij hebben een eigen verantwoordelijkheid om de regels van de DHW na te leven. Mede met het oog op de toezichts- en handhavingstaak die bij de gemeenten is gelegd, willen wij in gesprek met de alcoholverstrekkers (horecaondernemers, besturen van sportverenigingen, eigenaren van supermarkten etc.) over het verstrekken van alcohol aan jongeren onder de 18 en over het doorschenken wanneer jongeren (18+) al duidelijk een slok te veel op hebben. 5.6 Taken gemeente en politie Naast de gemeente, heeft ook de politie een algemene toezichts- en handhavingstaak. Politieambtenaren zijn bevoegd strafrechtelijk een geldboete op te leggen wanneer zij jongeren onder 18 jaar op publiek toegankelijke plaatsen aantreffen die alcoholhoudende drank aanwezig hebben of voor consumptie gereed hebben. Daarnaast kan de politie verbaliseren op grond van de Wet op Economische Delicten )zoals bijvoorbeeld in het geval van schenken van alcohol in een horecabedrijf aan dronken klanten. Daarnaast heeft de politie een signaleringsfunctie zodat de gemeente, samen met de politie, gericht (bijvoorbeeld op hotspots) kan optreden. De gemeente zal actief de samenwerking met de politie zoeken en concrete afspraken maken met de politie over verdeling van taken en inzet van toezichthoude rs. 5.7 Financiën Voor de uitvoering van toezicht en handhaving heeft een financiële compensatie plaatsgevonden in het gemeentefonds in de periode 2007/2011. Er is structureel 220 miljoen euro aan het gemeentefonds toegevoegd als compensatie voor extra lasten van gemeenten voor veiligheid. Ook de DHW valt daar onder. Binnen de gemeente Noordenveld is er echter geen bedrag gereserveerd voor het implementeren, uitvoeren en houden van toezicht van de DHW. In de programmabegroting is vanaf 2014 structureel 10.000, - opgenomen voor toezicht. Voor de inzet van Boa s hebben wij jaarlijks 540 uur beschikbaar. De kosten daarvan bedragen circa 20.000, -. In de voorjaarsnota 2014 is een verzoek gedaan om structureel 20.000, - beschikbaar te stellen voor de inhuur van de Boa s. 14
Indien uit overleg met betrokken partijen de wens blijkt om meer in te zetten op handhaving en toezicht van de DHW zal dat eventueel ook financiële gevolgen hebben 5.8 Sanctiestrategie De sanctiestrategie is een belangrijk onderdeel van de handhaving. In de sanctiestrategie is vastgelegd hoe de gemeente reageert wanneer zij constateert dat regels uit de DHW, de gemeentelijke verordening of voorschriften die verbonden zijn aan de DHW-vergunningen en ontheffingen niet worden nageleefd. Het belang van een sanctiestrategie is dat een gemeente vooraf kenbaar maakt hoe zij gebruik maakt van de bevoegdheid tot het opleggen van sancties. Daarbij is van belang deze bevoegdheid te gebruiken met inachtneming van wettelijke bepalingen en algemene beginselen van behoorlijk bestuur (zoals het verbod tot willekeur, misbruik van bevoegdheid en dergelijke). Degene die niet naleeft kan in de sanctiestrategie lezen welke overheidsreactie hij kan verwachten. 5.8.1 Beschikbare sanctie-instrumenten De DHW kent naast de bestaande, ook enkele nieuwe sanctie-instrumenten. Er is onderscheid in bestuursrechtelijke en strafrechtelijke sanctiemogelijkheden 5.8.2 Bestuursrechtelijk Bestuurlijke Boete Op basis van artikel 44a van de DHW is de Burgemeester bevoegd om voor de daarin genoemde overtredingen een bestuurlijke boete op te leggen. Het opmaken van een bestuurlijke boete op basis van de DHW wordt gedaan door een door de Burgemeester aangewezen toezichthouder. De bestuurlijke boete is onderdeel van de handhaving in het bestuursrecht. De bestuurlijke boete is een bestraffende sanctie. Dit betekent dat een aantal waarborgen, zoals de plicht tot het geven van cautie, gelden wanneer een bestuursorgaan voornemens is een bestuurlijke boete op te leggen. De hoogte van de bestuurlijke boete is vastgelegd in het Besluit Bestuurlijke boete Drank- en Horecawet. De bestuurlijke boete is geschikt voor de handhaving van veel voorkomende en overlast gevende overtredingen in de publieke ruimte en voor lik op stuk beleid. Het is geregeld in artikel 44a van de DHW. Bijna alle overtredingen van de DHW zijn met een bestuurlijke boete aan te pakken, met uitzondering van enkele artikelen die strafrechtelijk moeten worden opgepakt. De hoogte van de bestuurlijke boete is bij de DHW afhankelijk van het aantal werknemers van de overtreder (I = minder dan 50 werknemers, II = 50 of meer werknemers) en de aard-zwaarte van de overtreding - categorie A 680, - (I) en 1360, - (II); - categorie B 1020, - (I) en 2040, - (II); - categorie C 1360, - (I) en 2720, - (II); - Bij recidive is sprake van een verhoging met 50 of 100 %. Er wordt geen bestuurlijke boete opgelegd voor deze artikelen als - De overtreding een direct gevaar voor de volksgezondheid of veiligheid van de mens tot gevolg heeft; - Het behaalde economisch voordeel als gevolg van de overtreding aanmerkelijk hoger is dan de bestuurlijke boete; - De Burgemeester artikel 19 toepast; - De Burgemeester een voornemen tot intrekking van de vergunning heeft gedaan. 15
Proces-verbaal De artikelen 20 lid 6 en 7, 21 en 45 van de DHW kunnen alleen strafrechtelijk worden afgedaan. Er kan een proces-verbaal worden opgemaakt als een overtreding van deze artikelen wordt geconstateerd. Het Openbaar Ministerie bepaalt de hoogte van de boete. Intrekken / schorsen DHW/vergunning De Burgemeester kan de DHW-vergunning intrekken op grond van de in artikel 31 DHW genoemde intrekkingsgronden. Daarnaast kan de vergunning geschorst worden voor maximaal 12 weken op basi s van artikel 32 van de DHW. Toepassen last onder bestuursdwang (incl. stilleggen alcoholverkoop in de detailhandel) De grondslag voor bestuursdwang door de Burgemeester staat omschreven in artikel 125, lid 3 van de Gemeentewet. Artikel 19a three strikes out en artikel 44 (medewerking verlenen aan een toezichthouder) van de DHW geven de Burgemeester specifieke bevoegdheid tot het toepassen van bestuursdwang. Onder bestuursdwang wordt verstaan het feitelijk handelen door of vanwege een bestuursorgaan tegen hetgeen in strijd met de regels is gedaan, gehouden of nagelaten. Bestuursdwang kan worden toegepast nadat de overtreder door het bevoegd gezag in de gelegenheid is gesteld om de overtreding en de gevolgen daarvan ongedaan te maken. De kosten van de toegepaste bestuursdwang worden op de overtreder verhaald. Sluiting van de horecagelegenheid Dit is een vorm van bestuursdwang op basis van artikel 174 Gemeentewet. Met dit instrument kan een illegale situatie daadwerkelijk worden beëindigd. Opleggen last onder dwangsom Op basis van artikel 5:32 van de Algemene Wet Bestuursrecht gelet op artikel 125, lid 3 van de Gemeentewet heeft de Burgemeester de bevoegdheid tot het opleggen van een last onder dwangsom. Een dwangsom os de sanctie waarbij de overtreder per tijdseenheid, per overtreding of ineens een g eldbedrag verbeurt, indien of zolang de overtreding voortduurt of de gevolgen daarvan niet ongedaan zijn gemaakt. De hoogte van de dwangsom is afhankelijk van de zwaarte van de overtreding. Verwijderen van bezoekers Artikel 36 van de DHW geeft de Burgemeester de bevoegdheid om personen de toegang tot ruimtes te ontzeggen waar in strijd met de wet alcoholhoudende drank wordt verstrekt. 5.8.3 Strafrechtelijk Strafrechtelijk optreden vindt plaats op basis van de Wet Economische Delicten jo diverse artikelen van de DHW. In de DHW is de strafbaarstelling van jongeren onder de 18 jaar geïntroduceerd, artikel 45 DHW (per 1/1/2015). Onder de oude DHW waren sancties alleen gericht tegen drankverstrekkers en ging de jongere vrijuit. Op basis van de nieuwe wet zijn jongeren strafbaar wanneer zij alcoholhoudende drank aanwezig hebben op voor het publieke toegankelijke plaatsen (bijvoorbeeld een horecagelegenheid of de openbare weg), dus niet thuis, in een slijterij of supermarkt waar alcohol voor gebruik elders dan ter plaats wordt verstrekt. De boete is 45, - als de jongere tussen de 12 en 16 jaar is. Bij 16 of 17 jaar is de boete 90, -. 16
5.8.4 Uitgangspunten De gemeente is voornemens om de partners in de samenleving de ruimte te bieden. In die gevallen waarin een degelijk eigen beleid wordt gevoerd en nageleefd kan worden afgezien van actief toezicht door de gemeente en hoeft toezicht alleen dan plaats te vinden wanneer er signalen daartoe aanleiding geven. Ondernemers moeten in de eerste plaats zelf het toezicht op zich nemen. Eventueel kan steekproefsgewijs worden vastgesteld of betrokkenen zich aan de regels houden. Is dan niet het geval dan kan verhoogd toezicht worden ingesteld en kan er snel worden opgetreden bij volharding. In overleg met betrokken partijen zal beken worden welke bestuurlijke en strafrechtelijke handhavingsmiddelen wanneer worden ingezet. Dit zal verder worden uitgewerkt in de wijziging van het onderhavige beleid. In de strategie wordt dan beschreven welke sancties Noordenveld neemt als een jongere en/of een horecaondernemer de regels overtreedt. Eenduidige stappen in de handhaving bij vergelijkbare type overtreding. Dat maakt het overzichtelijk. 5.8.4 Nalevingscommunicatie Het effect van toezicht en handhaving kan toenemen door communicatie als extra instrument in te zetten. Planmatige communicatie gekoppeld aan toezicht en handhaving, om de naleving van wet- en regelgeving te bevorderen wordt ook wel handhavings- of nalevingscommunicatie genoemd. Het werkingsprincipe is gebaseerd op het vergroten van de subjectieve pakkans. Hoe hoog schat iemand die de regels overtreedt, de kans in dat hij bij een controle gepakt wordt? Deze subjectieve pakkans is medebepalend voor het uiteindelijke naleefgedrag. Communicatie kan op verschillende momenten en manieren worden ingezet. Daarbij kan gedacht worden aan zichtbare leeftijdsgrenzencontrole waarbij de Boa s de controles in uniform uitvoeren. Dat heeft een preventieve werking. Ook kan gecommuniceerd worden over toezichtplannen, geconstateerde overtredingen en resultaten van handhavingsacties. 17
Hoofdstuk 6 Noordenveld en Drank en Horeca 6.1 Inleiding Na vele jaren voorbereiding is op 1 januari 2013 de vernieuwde Drank- en Horecawet in werking getreden. De Drank- en Horecawet stamt uit 1864 en is sindsdien al vele malen aangepast. En niet zonder reden We weten steeds meer over de schadelijkheid van alcohol voor jongeren, alcoholgebruik zorgt voor overlast op straat en bij het overgrote deel van de geweldsdelicten en vernielingen in het uitgaansleven is alcohol in het spel. Ook in onze gemeente kennen wij hier voorbeelden van. De DHW geeft ons mogelijkheden om het alcoholgebruik bij jongeren onder de 18 jaar tegen te gaan en bij jongeren daarboven te ontmoedigen. Maar ook voor de inwerkingtreding van de DHW ondernamen wij al stappen om het alcohol gebruik te ontmoedigen. In dit hoofdstuk zullen wij de door ons reeds ondernomen stappen verder omschrijven. 6.2 Drents project Maklukzat De gemeente Noordenveld heeft deelgenomen aan het Drentse project Maklukzat. Dat project is in 2011 gestart op basis van het "Actieprogramma aanpak schadelijk alcoholgebruik onder jongeren 2009-2013" van de GGD Drenthe. De aanleiding voor het starten van het project waren de resultat en van het Drentse Jeugdonderzoek 2008 van de GGD Drenthe en de gesignaleerde (landelijke) toename van schadelijk alcoholgebruik onder jongeren. Het project Maklukzat is in 2012 afgerond. Door mee te doen aan het project Maklukzat heeft de gemeente Noordenveld ingezet op het welzijnsdoel: het terugdringen van alcoholgebruik onder jongeren, zodat zij kunnen opgroeien tot gezonde volwassenen. 6.3 Informatie DHW Op 25 november 2013 hebben wij een brief gestuurd aan vertegenwoordigers van horeca en para commerciële verenigingen waarin zij op de hoogte gesteld worden van de wijzigingen in de DHW. Deze brief vormde eveneens de uitnodiging om deel te nemen aan een informatieve bijeenkomst op 13 j anuari 2014. Doel van deze bijeenkomst was vooral het informeren van betrokken partijen over de nieuwe DHW. Veel aandacht ging uit naar het hoe en waarom van het verbod om alcohol te schenken aan jongeren onder de 18 jaar. Tijdens de avond bleek dat de partijen veelal al goed geïnformeerd waren over het hoe en waarom. Tegen deze maatregel bleek geen weerstand te bestaan. Ook het handhaven van de gemeente op dit verbod werd niet als probleem ervaren. Wel vroegen de betrokken partijen zich af hoe de gemeente daar handen en voeten aan wil geven. Aan het einde van de avond hebben diverse belanghebbenden zich aangemeld om met de gemeente mee te denken over de verdere invulling van het drank- en horecabeleid. Dat traject zal na de zomervakantie 2014 van start gaan en in 2015 resulteren in een nieuw breed gedragen preventie- en handhavingsplan alcohol. 6.4 Aanpassing APV Door de DHW werd de raad verplicht voor 1 januari in een gemeentelijke verordening regels te stellen over paracommercie en deze voor 1 januari 2014 vast te stellen. De regels gaan over schenktijden, alcoholverstrekking tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en tijdens niet- vereniging gebonden activiteiten van para commerciële rechtspersonen. 18
Om aan deze verplichting te voldoen zijn in de APV zijn de onderstaande regels opgenomen voor de para commerciële rechtspersonen. AFDELING 8A BIJZONDERE BEPALINGEN OVER HORECABEDRIJVEN ALS BEDOELD IN DE DRANK- EN HORECAWET Artikel 2:34a Begripsbepaling In deze afdeling wordt verstaan onder: - alcoholhoudende drank; - para commerciële rechtspersoon, dat wat daaronder wordt verstaan in de Drank- en Horecawet. Artikel 2:34b Regulering para commerciële rechtspersonen 1. Para commerciële rechtspersonen verstrekken uitsluitend alcoholhoudende drank tijdens en twee uur na of één uur voor en één uur na de activiteiten die passen binnen de statutaire doelomschrijving van de desbetreffende para commerciële rechtspersoon. 2. Para commerciële rechtspersonen verstrekken geen alcoholhoudende drank tijdens bijeenkomsten van persoonlijke aard en bijeenkomsten die gericht zijn op personen die niet of niet rechtstreeks bij de activiteiten van de desbetreffende rechtspersoon betrokken zijn. 6.5 Evenementen en ontheffingen Op jaarbasis worden ongeveer 175 evenementen gehouden, waarbij ongeveer 10 drank- en horecaontheffingen worden verleend (cijfers 2013). Voor het schenken van alcohol tijdens evenementen moeten organisatoren, die niet beschikken over een daartoe strekkende vergunning, een ontheffing op grond van artikel 35 DHW aanvragen. Aan deze ontheffing kunnen voorschriften worden verbonden. Voor overtredingen van de DHW kunnen boetes worden opgelegd. Deze boetes kunnen alleen worden opgelegd door ambtenaren die zijn aangewezen als Bijzondere opsporingsambtenaren (Boa s). Deze Boa s worden momenteel vooral ingezet bij evenementen. Gezamenlijk met de politie controleren zij tijdens evenementen op naleving van de DHW. De politie heeft echter geen expliciete taak bij de handhaving van de Drank- en Horecawet. Zij treden met name op bij misbruik of verstoring van de openbare orde. Soms worden de Boa s ondersteund door een jongerenmedewerker die de jeugd wijst op het alcoholgebruik en de mogelijke gevolgen. 6.6 Samenwerking Politie, CJG. Jongerenwerk, gemeente en VNN De gemeente werkt ten aanzien van het tegen gaan van het gebruik van alcohol bij jongeren onder de 18 en het ontmoedigen van alcoholgebruik bij jongeren daarboven samen met onder andere de politie, het CJG, jongerenwerk en VNN. De politie geeft de gegevens van jongeren onder de achttien jaar -in duidelijke beschonken toestand- door aan het CJG Noordenveld. Het CJG neemt vervolgens contact op met de gezinnen. De jongeren, en eventueel hun ouders, worden door het CJG uitgenodigd voor een adviesgesprek. Het adviesgesprek wordt uitgevoerd door VNN (Verslavingszorg Noord Nederland). Daarnaast kan de politie jongeren bij een delict doorverwijzen naar Bureau HALT. 19
6.7 Toezichthouders in regionaal samenwerkingsverband Voor diverse overtredingen kunnen bestuurlijke boetes worden opgelegd. In de 'Regeling toezichthoudende ambtenaren Drank- en Horecawet is bepaald dat de toezichthouder die een bestuurlijke boete kan opleggen, moet zijn aangewezen als Bijzondere opsporingsambtenaar (BOA) in domein I of II en daarnaast moet beschikken over een speciaal diploma toezichthouder DHW. Deze BOA kan ook strafrechtelijk optreden tegen overtredingen genoemd in de DHW. Gelet op de doelstellingen en de zeer hoge eisen die worden gesteld aan de toezichthouders, hebben wij aansluiting gezocht bij een vrijwillige samenwerking in een samenwerkingsconvenant handhaving Drank- en Horecawet met de gemeenten Aa en Hunze, Assen en Tynaarlo en de Stichting Veiligheidszorg Noord. 20
Hoofdstuk 7 Vervolg 7.1 Inleiding Met het onderhavige preventie- en handhavingsplan alcohol wordt voldaan aan de eis dat elke gemeente een preventie- en handhavingsbeleid moet hebben voor de Drank- en Horecawet. Een aantal zaken is in het onderhavige plan nog niet opgenomen en/of uitgewerkt. De komende periode doen we meer ervaring op met betrekking tot de DHW. Uit gesprekken met de verschillende doelgroepen willen we nieuwe inzichten op doen. We gebruiken deze nieuwe inzichten om te komen tot een wijziging van het onderhavige preventie- en handhavingsbeleidsplan voor de periode van 2015 2018. 7.2 Smart maken van de doelstelling De in de onderhavige nota opgenomen doelstelling zal verder moeten worden uitgewerkt in subdoelen en smart moeten worden geformuleerd. 7.3 Nader in gesprek met betrokken partijen Voor het slagen van het drank- en horecabeleid hebben we ook de marktpartijen nodig. Tijdens de voorlichtingsbijeenkomst op 13 januari 2014 bleek dat partijen het belang zien van en mee willen werken aan de doelstelling om het drankgebruik onder jongeren onder de achttien terug te dringen. Ten aanzien van de handhaving bleek er behoefte aan meer duidelijkheid over de manier waarop de gemeente gaat handhaven. Derhalve gaan we na de zomervakantie 2014 met de betrokken partijen verder invulling geven aan het beleid op het gebied van de DHW. 7.4 Commerciële horeca en para commerciële partijen Er zijn diverse beperkende maatregelen voor para commerciële instellingen om alcohol te schenken. Op basis van artikel 4 van de DHW zijn in de APV beperkingen opgenomen over schenktijden voor para commerciële horeca. Ook staat in de APV dat het verstrekken van alcohol tijdens activiteiten van persoonlijke aard voor para commerciële instellingen niet is toegestaan. Daarnaast leggen bestemmingsplannen vaak beperkingen op. Verschillende para commerciële instellingen hebben de wens geuit voor verruiming van de mogelijkheden om activiteiten van persoonlijke aard te faciliteren en daarbij alcohol te schenken. De DHW stelt dat gemeenten regels moeten stellen ter voorkoming van oneerlijke mededinging door para commerciële instellingen. Daarbij dient de gemeente wel de belangrijke maatschappelijke functie van de verschillende para commerciële instellingen in acht te nemen en geen onnodige beperkingen op te leggen. Dit punt wordt meegenomen in de gesprekken met de betrokken partijen en verder worden uitgewerkt in de wijziging van het onderhavige plan. 7.5 Inventariseren hotspots door risicoanalyse Het is van belang om te bepalen wat de hotspots binnen de gemeente zijn. Dit zijn locaties waar veel jongeren komen en alcohol proberen te kopen. Voorbeelden van hotspotlocaties zijn: discotheken, 21
jongeren cafés, muziekevenementen, sporttoernooien en -evenementen, schoolfeesten, supermarkten, avondwinkels en slijterijen. Om te bepalen welke hotspots er in de gemeente zijn, wordt er in de tweede helft van 2014 in samenwerking met de politie eb betrokken partijen een risicoanalyse uitgevoerd. Van de locaties waar alcohol verkocht wordt, wordt allereerst een inschatting gemaakt hoe groot de kans is dat een jongere onder de achttien alcohol kan kopen. Die kans wordt beoordeeld van: zeer klein (1) klein (2) gemiddeld (3) hoog (4) zeer hoog (5). Vervolgens wordt gekeken naar de negatieve effecten die het schenken van alcohol aan jongeren heeft: Aantasting leefbaarheid/hinder (1) Verstoring openbare orde (1) Gezondheidsrisico s door toename alcoholgebruik (1) De eventueel aanwezige negatieve effecten worden bij elkaar opgeteld, met een score van maximaal 3. Tot slot wordt de score van de kans dat jongeren alcohol kunnen kopen en score van de negatieve effecten die mogelijk kunnen ontstaan met elkaar vermenigvuldigd. Hierdoor ontstaat een risicoscore en worden de hotspots inzichtelijk. Ten aanzien van deze hotspots kunnen vervolgens subdoelstellingen worden geformuleerd. 7.6 Controles handhaving Het toezicht kan ingedeeld worden in de basiscontrole, de leeftijdsgrenzencontrole en bijzondere controles. Basiscontrole: de basiscontrole vindt plaats bij bedrijven die alcohol mogen verkopen met of zonder DHW-vergunning. Ook bij bedrijven waar een alcoholverkoopverbod geldt, kan een basiscontrole uitgevoerd worden. De controle richt zich, afhankelijk van het soort bedrijf, op de vergunningsbepalingen of het alcoholverkoopverbod. Leeftijdsgrenzencontrole: de leeftijdsgrenzencontrole wordt uitgevoerd bij zogenaamde hotspots. Dit zijn locaties waar veel jongeren komen en alcohol proberen te kopen. De leeftijdsgrenzencontrole richt zich op de naleving van de geldende leeftijdsgrenzen, zowel door de verstrekker als de jongere. Bijzondere controle: de controle op dronken personen, hokken en keten en de verkoop van alcohol via internet. Samen met de betrokken partijen zal bepaald worden waar het speerpunt komt te liggen. Gelet op onze doelstelling zal het speerpunt waarschijnlijk komen te liggen bij de leeftijdsgrenzencontrole. De controles zullen zich dan zowel op de jongeren als op de verstrekker richten. Een goede afstemming met de betrokken partijen achten wij derhalve ook zeer belangrijk. 22