PRAKTISCHE KIJK OP HOE VAARZENASTITIS TE VOORKOEN EN TE CONTROLEREN Sofie Piepers Sarne De Vliegher - team Roadshows uiergezondheid
Wat verwachten we van vaarzen? Op leeftijdvan twee jaar: Kalven Start eerste lactatie Toekomst van het melkveebedrijf Zoveel mogelijk melk van zo goed mogelijk kwaliteit! Liefst voor verschillende jaren! Gezonde en goed ontwikkelde uier!! - 2 -
Veel tijd, energie en geld Ontwormingsprogramma Preventie longaandoeningen (vaccineren) Uitgebalanceerde voeding Vruchtbaarheid ~ opvolging inseminatie Uiergezondheid? - 3 -
Invloed op uiergezondheid Cellen (x 1000)/ml 300 250 200 150 100 50 ajor pathogeen CNS Niet-geïnfecteerd 0 II 14 Lactatie - 5 - (Piepers et al., JDS, 2010)
Invloed op klinische mastitis % Klinische mastitis 40% 30% ajor pathogeen 36% 20% Niet-geïnfecteerd 21% 10% 0% CNS 4% - 6 - II 14 Lactatie (Piepers et al., JDS, 2010)
Invloed op melkproductie - 7 - Kg melk/dag 30 28 26 24 22 20 18 16 14 12 0 II 14 ajor pathogeen CNS Lactatie Niet-geïnfecteerd (Piepers et al., JDS, 2010)
- 8 - Samenvatting Coagulase-negatieve stafylokokken Veroorzaken de meerderheid van de II = minor pathogenen celgetal tijdens de lactatie aantal gevallen van klinische uierontsteking gemiddelde melkproductie Staphylococcus aureus- omgevingspathogenen Veroorzaken een minderheid van de II Duidelijk negatieve invloed = major pathogenen op toekomstige celgetal tijdens de lactatie prestaties aantal gevallen klinische uierontsteking gemiddelde melkproductie Op zijn minst onschadelijk voor toekomstige prestaties
Problemen? > 10% van de vaarzen kalft af met een klinische uierontsteking 30 vaarzen op het bedrijf: 3 kalven af met vlokken in de melk of hard kwartier > 15% van de vaarzen celgetal > 150.000 cellen/ml op eerste PR-uitslag 30 vaarzen op het bedrijf: 4 à5 vaarzen - 9 -
Problemen? Dieroverzicht PR-uitslag - 10 -
Problemen? Celgetaluitslag PR - 11 -
Aanpak Algemene basisprincipes: Infectiedruk verminderen Verspreiding bacteriën controleren Afweer vaarzen optimaliseren - 12 - (Foto: B. Verbist ILVO-Vlaanderen)
Aanpak VAARZEN???? - 13 - (Foto: B. Verbist ILVO-Vlaanderen)
Vaarzen? - 14-86% van alle mastitis gevallen en 73% van alle gevallen tijdens de lactatie komen voor in open kwartieren. (Krömker en Friedrich., Vet. icro., 2009)
Aanpak Infectiedrukverminderen: Goede algemene uiergezondheid Hygiëne: Jongveestal Drachtige vaarzen Afkalfstal Spenen dippen vóór afkalven Uiers scheren/branden - 15 -
Aanpak Verspreiding/contact bacteriën controleren: Contact lacterende koeien vermijden Uieroedeem vermijden Teveel zucht vóór afkalven melken! elk lekken vóór afkalven (klinische mastitis) elken! oeilijke kalvingen vermijden Geen mastitismelk aan kalveren geven Bestrijding vliegen - 16 -
Aanpak - 17 -
Aanpak Afweer vaarzen optimaliseren: Stress vermijden Niet verplaatsen op dag van afkalven zelf Indien bij lacterende koeien: best tijdje op voorhand Indien in melkput: geen dwangmaatregelen ineralen/vitaminen status aanpassen indien nodig Gewichtsverlies rond afkalven binnen de perken houden - 18 -
Eigen onderzoek Bacteriologisch onderzoek pasafgekalfde vaarzen: Ofwel alle vaarzen bij afkalven Ofwel alle vaarzen met celgetal > 150.000 cellen/ml bij eerste PR-uitslag + klinische uierontstekingen - 19 - (Piepers et al., 2010)
Eigen onderzoek Voornamelijk koegebonden kiemen(bijv. S. aureus): Infectiedruk verminderen: Algemene uiergezondheid? Verspreiding/contact bacteriën controleren: Vliegenbestrijding? Contact met lacterende koeien? Veel uieroedeem ( zucht )? Geen mastitismelk aan kalveren? Veel moeilijke kalvingen? - 20 - (Piepers et al., 2010)
Eigen onderzoek Voornamelijk omgevingsgebonden kiemen (bijv. Strep. uberis): Infectiedruk verminderen: Hygiëne!!!!! Dippen van de spenen vóór afkalven Afweer optimaliseren: ineralen/vitaminen status Verspreiding/contact bacteriën controleren: oeilijke kalvingen vermijden Coagulase-negatieve stafylokokken: verklikker voor gebrekkige hygiëne - 21 - (Piepers et al., 2010)
Ghent University BELGIU - team BEDANKT VOOR UW AANDACHT VRAGEN?