KWALITEITSONDERZOEK MBO Marlijn Academie te Langeweg Allround operator productietechniek BRIN: 30UW Onderzoeksnummer: 280441 Onderzoek uitgevoerd: 15-01-2015 t/m 24-03-2015 Conceptrapport verzonden op: 12-05-2015 Rapport vastgesteld te Utrecht op: 15-06-2015
Inhoudsopgave 1 Inleiding... 5 2 Conclusie en vervolgtoezicht... 7 2.1 Conclusie... 7 2.2 Vervolg... 7 3 Resultaten van het onderzoek... 9 Bijlagen... 13 Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden... 13 Bijlage II Zienswijze instelling... 14
1 Inleiding In dit rapport staan de uitkomsten van het kwaliteitsonderzoek, dat de Inspectie van het Onderwijs van 25-01-2015 tot en met 24-03-2015 heeft uitgevoerd bij Marlijn Academie. Dit onderzoek heeft betrekking op het middelbaar beroepsonderwijs. De inspectie baseert zich op het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015 (zie www.onderwijsinspectie.nl). Marlijn Academie is een nieuwe instelling. Met ingang van 15 mei 2013 heeft Marlijn Academie een erkenning gekregen voor 35 opleidingen. Circa één jaar nadat een instelling gestart is met het uitvoeren van opleidingen voert de inspectie een kwaliteitsonderzoek uit. De volgende opleiding is onderzocht: Gebied Onderwijsproces en Wettelijke vereisten 90011, Allround operator productietechniek Leerweg, niveau, locatie Leerweg bbl, niveau 3, locatie De Langeweg 22 te Langeweg en Veerweg 1 te Renkum. Tijdens het kwaliteitsonderzoek hebben we informatie over de instelling en opleiding geanalyseerd. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten, vertegenwoordiger opleidingen in de papier en karton sector, HR manager leerbedrijf, praktijkopleiders leerbedrijf, management en de directie. In dit rapport starten we met de conclusie van het kwaliteitsonderzoek en geven we aan wat het vervolg is (hoofdstuk 2). Vervolgens is het resultaat van het kwaliteitsonderzoek beschreven (hoofdstuk 3). De normering van de relevante kwaliteitsgebieden is als bijlage opgenomen. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Marlijn Academie pagina 5 van 14
Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Marlijn Academie pagina 6 van 14
2 Conclusie en vervolgtoezicht In dit hoofdstuk staat de conclusie van het kwaliteitsonderzoek en beschrijven we het vervolg. De toelichting op de beoordeling staat in hoofdstuk 3. 2.1 Conclusie We concluderen dat bij de opleiding Allround operator productietechniek het kwaliteitsgebied onderwijsproces onvoldoende is. De wettelijke vereisten voldoen niet. Bij deze opleiding zullen we vervolgtoezicht uitvoeren, vanwege zwak onderwijs en niet naleving van de wet op het gebied van de wettelijke vereisten van de WEB. Dit betreft de Onderwijsovereenkomst (OOK) (WEB, art.8.1.3) en Praktijkovereenkomst (POK) (WEB, art. 7.2.8). In onderstaande paragraaf is aangegeven wat het vervolgtoezicht inhoudt. 2.2 Vervolg We voeren bij deze opleiding vervolgtoezicht uit, omdat we niet alle kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Het vervolgtoezicht richt zich op de geconstateerde tekortkomingen binnen de onvoldoende kwaliteitsgebieden. In onderstaand schema is het vervolgtoezicht te lezen. Allround operator productietechniek Beoordeling Toezichtvorm Vervolgtoezicht Kwaliteit onderwijsproces is onvoldoende. (zwak onderwijs). Bij niet-naleven van weten regelgeving. Aangepast toezicht vanwege zwak onderwijs. Aangepast toezicht vanwege niet naleving van de volgende artikelen uit de WEB: artikel 8.1.3: Onderwijsovereenkomst artikel 7.2.8 lid 2a: Praktijkovereenkomst Na circa een jaar onderzoek naar kwaliteitsverbetering. De inspectie meldt het oordeel aan de minister. De instelling ontvangt een waarschuwing. Na drie maanden na verzending van de waarschuwing onderzoekt de inspectie het herstel. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Marlijn Academie pagina 7 van 14
Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Marlijn Academie pagina 8 van 14
3 Resultaten van het onderzoek In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek toe. We geven voor het gebied onderwijsproces en wettelijke vereisten aan wat het oordeel is (goed, onvoldoende, voldoende, slecht) en verantwoorden ons hierover. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende aspecten. Omdat dit onderzoek een start kwaliteitsonderzoek is, wordt de kwaliteitsborging niet beoordeeld maar worden wel de bevindingen weergegeven die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen. Het kwaliteitsonderzoek bij Allround operator productietechniek, 90011, niveau 3, bbl, De Langeweg 22 te Langeweg en Veerweg 1 te Renkum heeft geleid tot de volgende oordelen. Kwaliteitsgebied Goed Voldoende Onvoldoende Slecht 1. Onderwijsproces Voldoet Voldoet niet 5.Naleving wettelijke vereisten Kwaliteitsgebied Voldoende Onvoldoende Aspect Gebied 1: Onderwijsproces Programma 1.1 Samenhang 1.2 Maatwerk Leren in de onderwijsinstelling 1.3 Didactisch handelen* 1.4 Leertijd 1.5 Leeromgeving Begeleiding 1.6 Intake & plaatsing 1.7 Studieloopbaanbegeleiding* 1.8 Zorg Leren in de beroepspraktijk 1.9 Beroepspraktijkvorming* Gebied 5: Naleving wettelijke vereisten 5.1 Naleving wettelijke vereisten De aspecten met een * zijn kernaspecten, zie bijlage I voor normering per gebied. Beschouwing Algemeen Onder de nieuwe naam Marlijn Academie heeft de instelling in mei 2013 als NBI een nieuwe start gemaakt nadat de samenwerking met een andere opleidingspartner door omstandigheden werd stopgezet. Een deel van de studenten die op dat moment in opleiding waren is door Marlijn Academie overgenomen. Marlijn Academie heeft zich verantwoordelijk gesteld er zorg voor te dragen dat de studenten van de lopende mbo-opleidingen hun opleiding konden vervolgen en deze met een diploma konden afsluiten. De examinering is niet nader onderzocht omdat er nog geen opleiding is geëxamineerd en gediplomeerd onder volledige verantwoordelijkheid van Marlijn Academie. We hebben het gebied onderwijs onderzocht omdat Marlijn Academie inmiddels een zestal opleidingen uitvoert. Deze mbo-opleidingen worden in samenspraak met het Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Marlijn Academie pagina 9 van 14
aanleverende bedrijf uitgevoerd. De studentenpopulatie betreft veelal volwassenen die door het bedrijf waar ze werkzaam zijn in de gelegenheid worden gesteld een mbo-opleiding te volgen. De studieduur van de onderzochte niveau 3 opleiding is twee jaar waarna het de bedoeling is dat de studenten direct doorstromen en het derde leerjaar met een diploma niveau 4 afsluiten. Zowel Marlijn Academie als het bedrijf hechten veel waarde aan een groepsgerichte aanpak, evenals het stimuleren van de veelal oudere studenten om, ondanks de drempelvrees, weer een studie op te pakken. Daarbij zijn het kwalificatiedossier en het inzichtelijk maken van de bedrijfsprocessen een belangrijk uitgangspunt. De kern van de tijdens het onderzoek geconstateerde tekortkomingen zit bij de te beperkte invulling van de verantwoordelijkheden van Marlijn Academie als onderwijsinstelling. Daarbij gaat het om de inrichting van een evenwichtig onderwijsprogramma, de intake en plaatsing die moeten leiden tot een passend onderwijsaanbod en de daarop aansluitende studieloopbaanbegeleiding. Onderwijsproces Het onderwijsproces beoordelen we als onvoldoende, omdat niet voldaan is aan de aspecten samenhang, maatwerk, intake en plaatsing en bpv. Het programma kent onvoldoende samenhang en biedt geen maatwerk. Het programma is onvoldoende omdat de opleidingsduur niet helder is. De studiegids meldt een opleidingsduur van drie jaar en de onderwijsovereenkomst meldt 4800 studiebelastingsuren. De studenten gaan er echter van uit dat hun opleidingsduur twee jaar is. Ook wordt gesproken over een studieduur van 1½ jaar. Deze onduidelijkheid wordt mede veroorzaakt door het feit dat het de bedoeling is dat studenten meteen na het behalen van de opleiding niveau 3 doorstromen en ook de niveau 4 opleiding behalen. Het driejarig programma is door een opleidingscentrum in samenspraak met het bedrijf en Marlijn Academie ontwikkeld. Marlijn Academie heeft de finale check uitgevoerd of alle vereisten uit het kwalificatiedossier in het programma zijn opgenomen. De opleiding voldoet aan de eisen die het kwalificatiedossier stelt. Het programma kent voldoende aansluiting van de theorie op de praktijk en er zijn passende praktijkopdrachten. Maatwerk voldoet niet omdat Marlijn Academie en het bedrijf er gezamenlijk voor hebben gekozen geen maatwerktrajecten in te richten. Deze keuze is enerzijds ingegeven door de filosofie dat het belangrijk is veel aandacht te besteden aan het groepsproces en het kunnen verwoorden van de procesmatige stappen die binnen het bedrijf van toepassing zijn. Anderzijds hecht het bedrijf eraan dat de medewerkers breed opgeleid worden, zodat zij ook bij veranderingen in de bedrijfsprocessen zoals bijvoorbeeld het in werking zetten van een nieuwe machine, over voldoende inhoudelijke kennis beschikken. Een en ander betekent voor de student dat er nu geen mogelijkheden zijn tot versnellen of verdiepen als dit noodzakelijk of gewenst is. Remediëren behoort wel tot de mogelijkheden. Het didactisch handelen, de leertijd en leeromgeving beoordelen we als voldoende. De docenten die het beroepsinhoudelijke onderwijs van de opleiding verzorgen worden door de opleidingspartner aangesteld. Marlijn Academie heeft dit deel van het onderwijs uitbesteedt aan de opleidingspartner. Het onderwijs van de generieke vakken wordt uitgevoerd door docenten die door Marlijn Academie zijn aangesteld. Tijdens de lessen krijgen de studenten voldoende feedback op hun leerprestaties en zij ervaren de docenten als deskundig. De leeromgeving is op orde en de leertijd wordt optimaal benut. De studenten ervoeren in de eerste periode van de opleiding een hoge werkdruk door de vele opdrachten die zij moeten uitvoeren. Het bedrijf Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Marlijn Academie pagina 10 van 14
komt de studenten hierin tegemoet door hen twee dagen per maand vrij te roosteren zodat zij extra tijd hebben om aan de opdrachten te werken. Hoewel bovengenoemde aspecten op orde zijn is het een aandachtspunt dat Marlijn Academie zich nadrukkelijker als erkend opleidingsinstituut op moet stellen. Bijvoorbeeld; het is de vraag of de beroepsinhoudelijke docenten die door de opleidingspartner aangesteld worden (ook al worden er bekwaamheidsverklaringen overlegd) voldoen aan de eisen die Marlijn Academie stelt. Daarnaast bestaat er een reële mogelijkheid dat de werkdruk die de studenten ervaren voor een belangrijk deel komt door de opzet van het onderwijsprogramma. Dat is de verantwoordelijkheid van de Marlijn Academie. Het is positief dat het leerbedrijf extra studietijd beschikbaar stelt voor de studenten. De studieloopbaanbegeleiding en zorg beoordelen we als voldoende maar de intake en plaasting voldoen niet. Marlijn Academie is niet direct betrokken bij de intake en heeft daardoor niet vanaf de start zicht of de opleiding passend is voor de student. Dit knelt temeer daar het de bedoeling is dat deze studenten meteen doorstromen naar de niveau 4 opleiding. Om de haalbaarheid van het vereiste niveau voor talen en rekenen te bepalen wordt vijf maanden nadat de studenten met de opleiding zijn begonnen de hiervoor bedoelde instaptoets afgenomen. De late planning van deze instaptoets komt doordat Marlijn Academie de student niet al bij aanvang van de opleiding wil ontmoedigen, mocht blijken dat hij voor deze instaptoets minder goed scoort. Hierdoor kan blijken dat de al gestarte opleiding meer van de student vraagt dan gedacht en kan pas laat in de opleiding hiervoor extra ondersteuning worden aangeboden. Het aanleverende bedrijf selecteert de medewerkers waarvan wordt ingeschat dat zij de betreffende opleiding succesvol zullen afronden. Een functionaris van de opleidingspartner voert het intakgesprek met de student waarna de student geplaatst wordt. Pas op de eerste lesdag/kickoff is er een eerste contact tussen Marlijn Academie en de student. De studieloopbaanbegeleiding voldoet omdat de praktijkopleiders van het bedrijf zorg dragen voor een goede begeleiding van de student. Zij monitoren de studievoortgang van de student, voeren beoordelingen uit en leggen gegevens hierover vast in het digitale portfolio van de student in het Marlijn Academie account. Zo nodig voeren zij extra begeleidingsactiviteiten uit. Marlijn Academie bekijkt geregeld de studentenportfolio s om de praktijkopleiders van feed back te kunnen voorzien over de onderbouwing van hun bevindingen. Ook heeft de instelling zes wekelijks overleg met de praktijkopleiders om studentenzaken te bespreken. Blijft van belang dat de instelling haar verantwoordelijkheid neemt ten aanzien van de studieloopbaanbegeleiding, ook al zijn de studenten en de praktijkopleiders tevreden over de wijze waarop dit nu vorm krijgt. Indien een student een zorgvraag heeft dan draagt het bedrijf er zorg voor dat de student geholpen wordt. De beroepspraktijkvorming (bpv) beoordelen we als onvoldoende omdat Marlijn Academie hier nagenoeg niet bij betrokken is. De bpv wordt door de opleidingspartner in samenspraak met de praktijkopleiders van het bedrijf uitgevoerd. Zij bereiden de studenten voor op de beroepspraktijkvorming, dragen zorg voor de bpv-opdrachten en zorgen zo nodig zorg voor een excursie of stage indien bepaalde werkprocessen niet binnen het bedrijf uitgevoerd kunnen worden. Deze begeleiding gebeurt zorgvuldig en de studenten zijn hierover tevreden. Marlijn Academie heeft een driedaagse cursus verzorgd voor de praktijkopleiders Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Marlijn Academie pagina 11 van 14
zodat zij de praktijkopdrachten op een juiste wijze via de STARR methode beoordelen. Kwaliteitsborging Omdat dit onderzoek een start kwaliteitsonderzoek is geven wij geen oordeel over de kwaliteitsborging maar beschrijven we onze bevindingen. Voor de sturing beschikt de instelling over een meerjarenplan en een jaarplan 2103-2015. Hierin is vastgelegd wat de instelling belangrijk vindt als het gaat om de kwaliteit van de dienstverlening als opleidingsinstituut en ligt de focus op een vijftal globale aandachtsvelden. Concrete kwaliteitsdoelstellingen en acties gekoppeld aan de inhoud van het onderwijs en de examinering en waarop effectief gestuurd kan worden ontbreken nog. Duidelijk is echter dat de Marlijn Academie de inhoud van de kwalificatiedossiers hanteert als basis voor het onderwijsprogramma. Voor de beoordeling zet de instelling al diverse instrumenten in. Er vinden evaluaties plaats met de studenten, studenten beoordelen de docenten en docenten vullen een zelfbeoordeling in. Het systematisch analyseren van de bevindingen en deze koppelen aan vooraf gestelde kwaliteitsdoelen vindt nog niet plaats. Hierdoor is er onvoldoende zicht op mogelijke risico s. De verbetering en verankering is nog niet aantoonbaar en niet systematisch ingebed in de organisatie. De focus voor kwaliteitszorg is nog teveel gericht op bedrijfsmatige onderwerpen en niet op het verbeteren van het onderwijsproces. Na een uitgevoerde beoordeling neemt de directie wel verbetermaatregelen. Een analyse van deze beoordelingsgegevens of het breder beschouwen ervan vindt echter nog niet plaats. Hierdoor bestaat het risico dat de verbeteringmaatregelen niet altijd aansluiten op de oorzaken van de kwaliteitstekorten en dat ingezette verbeteringen onvoldoende adequaat zijn. Er is een aanzet gemaakt voor het bevorderen van de deskundigheid zoals blijkt uit de scholing van de praktijkopleiders. Er zijn vormen van interne dialoog, echter een interne systematische dialoog met studenten ontbreekt nog. Wel bezoekt de directeur regelmatig lesactiviteiten en voert daarbij informele gesprekken met studenten. De dialoog met docenten is rechtstreeks en vindt telefonisch of per email plaats. Naast een zes wekelijks overleg met de praktijkopleiders van het bedrijf zijn er ook andere overlegstructuren met belanghebbenden binnen het bedrijf. Voor de externe dialoog heeft de instelling contacten met externe belanghebbenden zoals bedrijven en kenniscentra van diverse branches. Wettelijke vereisten De opleiding voldoet niet aan de aan de onderzochte wettelijke eisen, omdat is vastgesteld dat de volgende wettelijke vereisten niet zijn nageleefd: Artikel 8.1.3. van de WEB: Onderwijsovereenkomst. In de onderwijsovereenkomst ontbreekt een juiste vermelding van de studieduur en het aantal studiebelastingsuren van de opleiding; Artikel 7.2.8., tweede lid a van de WEB: Praktijkovereenkomst. In de praktijkovereenkomst ontbreekt een juiste vermelding van de aanvangsdatum en einddatum van de beroepspraktijkvorming, alsmede het totale aantal te volgen praktijkuren en de verdeling daarvan over de studiejaren. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Marlijn Academie pagina 12 van 14
Bijlagen Bijlage I Normering kwaliteitsgebieden De normering per gebied is per januari 2015 aangepast (zie het Toezichtkader bve 2012 en het Addendum 2015). De normering heeft betrekking op de toezichtperiode 2015-2016. De normen Op basis van het onderzoek spreekt de inspectie oordelen uit waarvoor zij gebruikmaakt van een normering. Deze bestaat uit twee stappen: 1. Een normering per aspect: per aspect wordt een beschrijving gegeven. Indicatoren en portretten zijn daarvoor indicerend en richtinggevend. 2. Een normering per kwaliteitsgebied. Voor de normering van het gebied Onderwijsproces zijn drie kernaspecten benoemd. De kernaspecten zijn: aspect 1.3 Didactisch handelen, aspect 1.7 Studieloopbaanbegeleiding en aspect 1.9 Beroepspraktijkvorming. Normering Onderwijsproces Goed Aan acht van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. De elementen in het portret worden op een uitstekende wijze uitgevoerd. Voldoende Aan zeven van de negen aspecten is voldaan. Aan alle kernaspecten is voldaan. Er wordt voor het grootste deel aan de omschrijving van de portretten van deze indicatoren voldaan, waaronder de essentiële onderdelen. Onvoldoende Aan één of meer kernaspecten is niet voldaan. Aan drie tot acht van de aspecten is niet voldaan. Slecht Aan geen van de aspecten is voldaan. Normering Naleving wettelijke vereisten: de instelling of opleiding voldoet niet aan de wettelijke bepalingen indien de inspectie vaststelt dat een van deze bepalingen niet wordt nageleefd. Bij sommige bepalingen vloeit de norm direct uit de wet voort. Voor enkele bepalingen zijn nadere operationaliseringen opgesteld (bijvoorbeeld onderwijstijd). Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Marlijn Academie pagina 13 van 14
Bijlage II Zienswijze instelling Resumerend zijn de bevindingen van de Inspectie van het Onderwijs inzake het kwaliteitsonderzoek MBO de volgende; - de studenten, praktijkopleiders, organisatie en docenten zijn tevreden. - de opleiding voldoet aan de eisen die het kwalificatiedossier stelt, - het programma kent voldoende aansluiting van de theorie op de praktijk, - er zijn passende praktijkopdrachten, - het didactisch handelen, en leeromgeving worden als voldoende beoordeeld, - de leertijd wordt optimaal benut - studenten krijgen voldoende feedback en voldoende remediëringsmogelijkheden - docenten worden als deskundig ervaren, - studieloopbaanbegeleiding en zorg worden als voldoende beoordeeld De Inspectie komt evenwel op grond van haar normering kwaliteitsgebieden en normering wettelijke vereisten tot de conclusie dat het kwaliteitsgebied onderwijsproces onvoldoende is en de wettelijke vereisten niet voldoen. Met betrekking tot het kwaliteitsgebied onderwijsproces vermeldt het rapport dat de kern van de tijdens het onderzoek geconstateerde tekortkomingen zit bij de te beperkte invulling van de verantwoordelijkheden van Marlijn Academie als onderwijsinstelling. Belangrijkste punt daarbij is dat alhoewel er sprake is van een hoge mate van betrokkenheid dit naar mening van de Inspectie onvoldoende direct zichtbaar is. Zulks blijkt uit de opmerkingen van de Inspectie inzake intake en plaatsing: niet zichtbaar betrokken en niet duidelijk de regie voerend en met betrekking tot de BPV, nagenoeg niet bij betrokken terwijl dit indirect (achter de schermen) wel het geval is. De Inspectie doet derhalve de aanbeveling dat Marlijn Academie zich nadrukkelijker als erkend opleidingsinstituut dient op te stellen. Voorts wordt geadviseerd de administratieve onvolkomenheden, m.b.t. de wettelijke vereisten, te voorkomen en de focus voor de kwaliteitszorg, die naar mening van de Inspectie teveel op de bedrijfsmatige onderwerpen ligt, meer te richten op de procesverbetering van het onderwijs. Marlijn Academie heeft voormelde aanbevelingen inmiddels opgenomen in haar beleid. Evenwel hebben wij het onderzoek als constructief en opbouwend ervaren en zien wij het vervolg onderzoek met vertrouwen tegemoet. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo - Marlijn Academie pagina 14 van 14