Nieuwsbrief gezonde leefstijl - 3 e kwartaal 2018 Overzicht nieuws Agenda Kennismaking met nieuwe onderzoekers Marjolijn Wagenaar en Inge Meinen Onderzoek Rianne Steenbergen Leefstijlaanpak binnen zorgorganisaties Onderzoek Annelies Overwijk De Krachten Gebundeld! Onderzoek Mariël Willems Gedragsverandering bij mensen met LVB Agenda Wat Congres: Samen naar een gezonde leefomgeving Wanneer 10 oktober 2018 Locatie: WestCord WTC Hotel Leeuwarden (Heliconweg 52) Onderzoek in de praktijk: workshops 14 januari 9.30-12.00 14 januari 13.00-15.30 28 januari 9.30-12.00 10 oktober organiseert het Healthy Ageing Network een congres over een gezonde leefomgeving, gericht op wonen, werken, leren en de openbare ruimte. Meer informatie is te vinden op de website: https://www.congresgezondeleefomgeving.nl/ Op bovenstaande data worden (net als voorgaande jaren) workshops georganiseerd door de IWP-VB. In deze workshops worden resultaten van het leefstijlonderzoek gedeeld door de betrokken onderzoekers. Zoek een geschikte datum uit en zet deze vast in je agenda, de uitnodiging volgt nog!
Kennismaking met nieuwe onderzoekers Onderzoek naar obstipatie bij mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen - Kennismaking met Marjolijn Wagenaar Graag maak ik van deze mogelijkheid gebruik om me even voor te stellen: ik ben Marjolijn Wagenaar, docente HBO Verpleegkunde aan de Hanzehogeschool. Na mijn opleiding aan de HBO-V, heb ik de master orthopedagogiek aan de RUG afgerond. Vervolgens heb ik gewerkt bij Ilmarine in Groningen en bij Vanboeijen in Meppel. Tijdens mijn werk heb ik kennis gemaakt met de doelgroep mensen met ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen. Ik ben altijd onder de indruk van de lichamelijke problemen die deze mensen hebben en de invloed daarvan op hun kwaliteit van leven. Onderwerp van het onderzoek Uit onderzoek is gebleken dat volgens de dossiers, 94% van de mensen met een ernstig meervoudige beperking obstipatie heeft. Ondanks deze cijfers is er weinig onderzoek gedaan naar dit probleem. Er is nog geen werkbare definitie om obstipatie te kunnen definiëren bij mensen met EMB in de praktijk. Niet alleen de definitie is van belang, maar ook het kunnen signaleren in de dagelijkse praktijk aan de hand van instrumenten die toegepast worden bij de doelgroep. Het krijgen van obstipatie kan door meerdere factoren beïnvloed worden, wanneer er meer zicht op is welke factoren dat zijn kunnen er passende interventies worden beschreven voor deze doelgroep. Conclusie Momenteel ben ik in de literatuur aan het zoeken en aan het oriënteren hoe het onderzoek er precies uit zal gaan zien. Dit doe ik in samenspraak met mijn copromotor Aly Waninge en promotoren Cees van der Schans en Annette van der Putten. Onderzoek naar (differentiële) dementiediagnostiek bij mensen met een verstandelijke beperking- Kennismaking met Inge Meinen Mijn naam is Inge Meinen en vanaf 17 september 2018 ben ik de onderzoeksgroep komen versterken. Na mijn studies HBO-V, Gezondheidswetenschappen en Gezondheids- en Sociale Psychologie is het nu tijd om aan het werk te gaan. Tijdens mijn stages heb ik al gewerkt op een PG-afdeling van een verpleeghuis en met mensen met een verstandelijke beperking. Dat ik de ervaringen uit de praktijk nu kan gebruiken voor mijn onderzoek, vind ik erg leuk! Het onderzoeksproject Ik zal tijdens mijn promotietraject onderzoek gaan doen naar (differentiële) dementiediagnostiek bij mensen met een verstandelijke beperking. Door middel van dossieronderzoek is het de bedoeling om een zo goed mogelijk beeld te verkrijgen van de situatie hier in Nederland. Daarbij wordt gekeken hoe vaak verschillende vormen van dementie voorkomen en hoe het zit met medicijngebruik en de mogelijke invloed daarvan. Ook gaan we kijken welke andere lichamelijke en geestelijke ziektes en aandoeningen veel voorkomen en hoe deze zich verhouden tot dementiediagnostiek. Daarnaast zal er aandacht uitgaan naar problemen in het bewegen en de mogelijke rol in het signaleren van dementie.
Conclusie Ik kan niet wachten om dit onderzoek steeds meer vorm te gaan geven en de data daadwerkelijk te gaan verzamelen. Ik doe dit allemaal in samenwerking met Aly Waninge, Hans Hobbelen en Peter de Deyn en Alain Dekker van het UMCG. Onderzoek Rianne Steenbergen: leefstijlaanpak binnen zorgorganisaties De leefstijlaanpak van een zorgorganisatie: een voorbeeld uit de praktijk. Vijfde onderzoek, systematische analyse van één leefstijlaanpak Op dit moment werken we aan het analyseren van de leefstijlaanpak van één zorgorganisatie. Met behulp van de ontwikkelde vragenlijsten uit de eerste vier onderzoeken, analyseren we systematisch een locatie van één zorgorganisatie. Met de checklist ontwikkeld in het eerste onderzoek, brengen we de leefstijlaanpak van de zorgorganisatie in kaart. Om verder uit te zoeken welke factoren helpen of belemmeren bij het ondersteunen van een gezonde leefstijl in de praktijk, gebruiken we de vragenlijst uit het tweede onderzoek. Hiermee brengen we de factoren in kaart van een aantal leefstijlinterventies die worden uitgevoerd binnen een locatie. Dit zijn o.a. de aandacht voor bewegen binnen dagbesteding, een wandelinterventie, een bootcampinterventie en een kookinterventie. Hiernaast wordt de attitude van begeleiders over het ondersteunen van gezond bewegen gemeten met de korte vragenlijst ontwikkeld in onderzoeken drie en vier. Met de resultaten uit dit vijfde onderzoek willen we een praktijkvoorbeeld delen. Daarom staat ook in dit vijfde onderzoek de volgende vraag centraal: Wat kunnen zorgorganisaties veranderen aan hun huidige leefstijlaanpak en bijbehorende leefstijlinterventies waardoor deze succesvol geïmplementeerd, geborgd en overgedragen kunnen worden - passend bij de zorgvisie van de zorgorganisatie? Heb je vragen, ben je enthousiast of wil je meer weten over dit en de vorige vier onderzoeken, neem dan contact op met Rianne (h.a.steenbergen@pl.hanze.nl).
Onderzoek Annelies Overwijk: De Krachten Gebundeld! De eerste resultaten zijn binnen! Project 1: Informatie verzamelen Er zijn interviews afgenomen bij 28 begeleiders van 7 zorgorganisaties, deze interviews zijn geanalyseerd. Hierbij is gekeken naar de ondersteuningsbehoefte van begeleiders op het gebied van voeding en beweging voor mensen met een VB. Begeleiders geven aan dat ze op de volgende gebieden nog ondersteuning nodig hebben: omgeving en hulpmiddelen, sociale/professionele rol en identiteit, sociale invloed, vaardigheden en kennis. Met deze informatie worden nu een e-learning en een training ontwikkeld. Voor de observaties worden nog een aantal opnames gemaakt, de eerste resultaten van de observaties zijn wel bekend. We hebben gekeken naar welke manieren er worden ingezet om gedrag te veranderen bij mensen met een verstandelijke beperking als het gaat om gezond eten en bewegen. Bij de eerste 10 begeleiders hebben we gezien dat er manieren worden gebruikt om gezond gedrag bij mensen met een matige tot (zeer) ernstige VB te ondersteunen. Manieren die begeleiders bijvoorbeeld gebruik en zijn: feedback geven op uitvoering van het gedrag en het gedrag uitleggen. We willen door de training begeleiders bewuster maken van het toepassen van gedragsveranderingstechnieken. Project 2: Maken cursus voor begeleiders We zijn nog tot eind 2018 bezig met het maken van de cursus voor begeleiders. Dit doen we met cliënten, verwanten, begeleiders, experts (fysiotherapeuten, diëtisten, bewegingsagogen en gedragswetenschappers), de betrokken zorgorganisaties en onderwijsontwikkelaars. Project 3: Gebruiken en evalueren cursus Ondanks dat de cursus nog niet af is, zijn we begonnen met het werven van teams die mee willen doen aan de cursus. Twee teams in Noord-Nederland en twee teams in Midden/Zuid-Nederland worden geschoold. Inmiddels heeft zich al een enthousiast team aangemeld! Vanaf maart 2019 gaat de cursus starten, de cursus duurt tot en met de zomer van 2019. Conclusie We zijn op veel vlakken binnen het project bezig en houden ons aan een strakke planning. In de volgende nieuwsbrief lees je weer meer over de vorderingen! Houd in de tussentijd ook onze Facebook pagina in de gaten: www.facebook.com/groups/krachtengebundeld/ of volg ons via het Kennisplein: www.kennispleingehandicaptensector.nl/krachtengebundeld Hier kun je ook meer informatie vinden over het onderzoek van Kristel Vlot-van Anrooij. Zij is bezig met de voorbereidingen voor een omgevingsscan, die gelijktijdig met de cursus voor begeleiders wordt ontwikkeld en ingezet.
Onderzoek Mariël Willems: gedragsverandering bij mensen met LVB Mariël is weer terug van verlof en bezig met de laatste twee onderzoeken van haar promotie traject. Samenvatting onderzoek naar effectiviteit van leefstijlinterventies bij mensen met VB Bij de nieuwsbrief vind je een Nederlandse samenvatting over de effectiviteit van leefstijlinterventies bij mensen met VB. Er is een versie voor mensen die bekend zijn met wetenschappelijk onderzoek en een voor mensen die hier minder bekend mee zijn (praktijkversie). Veel leesplezier! Observatie van begeleiders die werken met mensen met LVB De eerste observaties worden uitgevoerd en binnen de meeste zorgorganisaties zijn een of meerdere begeleiders enthousiast om mee te doen. De video-opnames worden uitgevoerd door een stagiair van de locatie. Vervolgens wordt er gekeken of er technieken uit de literatuur worden gebruikt om gedrag te veranderen bij mensen met LVB. Deze informatie zal vervolgens worden vergeleken met eerdere onderzoeken: worden technieken gebruikt, waarvan eerder door professionals werd gezegd dat ze geschikt zijn om te gebruiken? Of worden er hele andere technieken gebruikt? En hoe vaak worden er technieken gebruikt om gedrag te veranderen? Deze informatie kan worden gebruikt om scholing van (toekomstige) begeleiders nog beter af te stemmen op de begeleidingsbehoeften van mensen met LVB. Deelnemen kan nog! Dus mocht jij, of een collega-begeleider, geïnteresseerd zijn om mee te doen, neem dan contact op met Mariël (m.willems@pl.hanze.nl). Scholing van begeleiders die werken met mensen met LVB Een team van begeleiders wordt geschoold in een techniek om leefstijlgedrag te veranderen. Het doel is om te onderzoeken in hoeverre de scholing geschikt is om begeleiders te trainen in het uitvoeren van gedragsveranderingstechnieken. Op dit moment worden de voorbereidingen getroffen voor uitvoering van de training. Heb je vragen, ben je enthousiast of wil je meer weten over deze onderzoeken, neem vooral contact op met Mariël (m.willems@pl.hanze.nl).