Zwolle Armoedevrij! Een stadsbreed verbond tegen armoede



Vergelijkbare documenten
CONVENANT OMMEN ARMOEDEVRIJ

Convenant Raalte Armoedevrij

Zwolle Armoedevrij! Een stadsbreed verbond tegen armoede

Een vitale economie. Economie, werk, inkomen en schulden

Ontwikkelprogramma armoede gemeente Leeuwarden 2014

6. Schuldhulpverlening

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE

Uitwerking revolverend fonds jongvolwassenen met

Minimabeleid Beek, september 2014 Danielle Marting

Vincentiusvereniging Zwolle

Inkomensondersteuning voor mensen met een laag inkomen. in Asten, Deurne, Gemert-Bakel, Helmond, Laarbeek en Someren

Diaconieën ondersteunen mensen in armoede, binnen en buiten de kerk.

Armoede & Veerkracht: Hoe vinden mensen met weinig geld hun weg?

"Alle kinderen mogen meedoen; ook in Deurne"!

Samen doen. Zorgvisie. Zorg- en dienstverlening van A tot Z

Wmo-raad gemeente Oss - Postbus BA Oss - telefoon wmoraad@oss.nl

Ambitie- en actieplan Financieel Netwerk Rijswijk

VOORSTEL OPSCHRIFT AANHEF MOTIVERING BESLISSING BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT. Vergadering van 24 februari 2015

Effectiever minimabeleid in Amersfoort

Beleidsregels financieel vangnet.

Besluitenlijst d.d. d.d. (paraaf adjunct-secretaris) Bijlagen Voorstel buurtgericht werken schuldhulpverlening

Aanleiding en probleemstelling

Hoe voorkomt u schulden bij uw medewerkers?

College van Burgemeester en Wethouders Postbus AP Kerkrade. SP Kerkrade Kaardebol HV Kerkrade. Vragen artikel 38 inzake armoede.

Gemeente Oss. Pilot Duurzame Financiële Dienstverlening

Raadsstuk. Onderwerp: Maatschappelijke participatie door kinderen (Kansen voor de jeugd II) Reg.nummer: 2009/235363

Acht financiële regelingen voor minima in Nunspeet

Stand van zaken Minimabeleid Maart 2016

Het Meedoenarrangement. Armoede mag niemand uitsluiten

Surplus Welzijn Drimmelen

U kunt deze brief zelf aanpassen: vragen toevoegen, vragen weglaten, vragen wijzigen.

Probleem? Geen probleem. Met de vaardigheden die Humanitas je aanreikt, verander je je leven. Helemaal zelf. En het mooie is: iedereen kan het.

MEMO. Lokaal. Geachte raad,

Samenwerken aan welzijn

Noodfonds Zwolle en omgeving. Jaarverslag 2013 publieksversie Stichting Noodfonds Zwolle en omgeving

Iedereen doet mee inspiratiebundel. Minimaregelingen

Jaarverslag 2015 TA RENKUM

De Budget Ster: omgaan met je schulden

PvdA D66. r i CDA. ChristenUnie GROEN LINKS. De gemeenteraad van Haarlem in vergadering bijeen op 10 november 2016; Constaterende dat:

Naam en telefoon. Sille Dohmen 5772 Afdeling. Portefeuillehouder

Op weg naar een inclusief Tynaarlo

Armoede Manifest. Armoede onder kinderen is dubbel triest. Realiseer maatwerk voor kwetsbare groepen. Signaleer vroegtijdig

Gegevens ANBI. Vincentiusvereniging Vught. Fiscaal nummer: Website:

Tussenevaluatie. Pilot Schuldhulpverlening Driebergen. Tussenevaluatie pilot schuldhulpverlening pagina 1 van 7

MAATSCHAPPELIJKE OPVANG EN BESCHERMD WONEN IN DE REGIO OOST-VELUWE

Goed voorbereid aan de slag

Beleidsplan Stichting FARE Almere

Armoede en schulden in Oostzaan en Wormerland. Martijnschut.wordpress.com

Beleidsregel tegenprestatie Participatiewet 2015

Armoede Vincentiusvereniging Wijchen juni ARMOEDE..het best bewaarde geheim

Cliëntenperspectief op de compensatieplicht

Regelgeving & Geldzaken

Gegevens ANBI. Vincentiusvereniging Vught. Fiscaal nummer: Website:

Geldzaken & regelgeving. Deel met ons je vragen of zorgen!

Reeks artikelen over de samenwerkende vrijwilligersorganisaties die zich bezighouden met armoedebestrijding in Amersfoort.

Stichting Urgente Noden Zoetermeer Beleidsplan bruggenbouwer tussen wat kan en wat moet

INFORMATIE VOOR INTERMEDIAIRS VAN VECHT VOOR JEUGD

mooi meegenomen De gemeentelijke extraatjes voor mensen met een laag inkomen

Burgemeester en Wethouders 29 augustus Steller Documentnummer Afdeling. L. van der Hoeven Samenleving

Hoofdstuk 24. Financiële dienstverlening

Deelplan Minimabeleid Beleidsplan sociaal domein

Meerjarenbeleidsplan Stichting Leergeld Hilvarenbeek

Bijzondere bijstand en minimaregelingen

Afdeling Sociaal Beleid Participatie en Onderwijs. Aan de leden van de gemeenteraad. Onderwerp: Afronding project economische crisis

Bruggenbouwers Linko ping, Zweden

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

Sociaal makelaar De vraag is leidend Organiserend vermogen. Sociaal Team Klanttevredenheid Omslag in denken en doen Expertise Sport en Bewegen

Kinderen vooruit! Verschillende gemeenten

Wij verwachten gemiddeld 3 tot 5 'Catch 22' situaties per jaar in de gemeente Woerden die opgevangen kunnen worden door de 'Catch 22 aanpak'.

Meer Mee-Doen. Regelingen bijzondere bijstand en minimabeleid

Verslag bijeenkomst zorg & ondersteuning 22 maart 2017

Aanvullende notitie op het Beleidsplan schuldhulpverlening gemeente Menterwolde

w gemeenu, ( ) o s t e r h o u t

Waarom de inzet van ervaringsdeskundigen bijdraagt aan herstel en participatie van kwetsbare burgers

Welkom. Presentatie wijkteams in de gemeente Leeuwarden en hoe zij de financiële hulpverlening hebben ingericht

Stichting Leergeld Heerenveen e.o. Alle kinderen mogen meedoen, want nu meedoen is straks meetellen

Postbus AA Enschede. Langestraat 24. DATUM ONS KENMERK BEHANDELD DOOR 26 maart 2013 J.E.M. Bannenberg

Verordening participatie schoolgaande kinderen Wet werk en bijstand 2012

Thuisadministratie & Budgetbegeleiding

Overzicht huidige minimaregelingen

standpunt noodhulp 18 augustus 2009

Bijlage 3 Samenvatting onderzoek HAN naar werkzame factoren vanuit gebruikersperspectief

Met ingang 2015 zijn er op het gebied van de bijzondere bijstand een aantal zaken veranderd.

5 januari 2017 S. Dohmen 5772

De Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de heer A. Aboutaleb, handelend als bestuursorgaan, hierna te noemen: de Staatssecretaris,

met de wmo doet iedereen gewoon mee

Wmo beleidsplan 2013 INLEIDING

Plek Empathie Rust Ruimte Ontmoeting Niets hoeft

Uw financiën in de hand door het (even) uit handen te geven! Budgetbeheer en Beschermingsbewind

Aan het college van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Maassluis. Geacht college van Burgemeester en Wethouders,

Gegevens ANBI Vincentiusvereniging Vught Fiscaal nummer: Website: Voorwoord

ACTIEPLAN. Auteurs: Aart van Zevenbergen Josine Strörmann

Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling. Bijzondere bijstand. Informatie van Sociale Zaken & Werkgelegenheid.

'Voor mekaar, actieprogramma gericht op het bestrijden van eenzaamheid'

Beleidsregels Tegenprestatie in de Participatiewet ingaande 1 januari 2015 concept

Herstel en rehabilitatie in het licht van herziening zorgstelsel

BELEIDSREGELS MINIMABELEID GEMEENTE HOOGEVEEN

Vincentiusvereniging Zwolle

het college van Burgemeester en Wethouders van Winsum. Drie scenario s voor het invoeren van een eigen bijdrage in de Wmo

Alle kinderen moeten kunnen sporten

Transcriptie:

Een stadsbreed verbond tegen armoede Vanuit een gezamenlijk onderschreven visie worden door organisaties en groepen in de stad activiteiten opgezet om het gestelde doel - - een stap dichterbij te brengen. Zwolle

Inhoudsopgave Pagina Inhoudsopgave 3 4 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 Voorwoord Achtergrondinformatie bij een pretentieus plan Ne9en paden naar Lokale Sociale Agenda 2010 Adoptiegroep: Gevoel voor armoede vergroten Bolwerk Advocaten Zwolle: Cliënten hebben recht op rechtshulp Cliëntenraad SoZaWe: Stem geven aan mensen met een laag inkomen De Kern Maatschappelijke Dienstverlening: Herstellen en bevorderen zelfredzaamheid van kwetsbare mensen deltawonen: Vroegtijdig een persoonlijk gesprek om erger te voorkomen Parochie Thomas à Kempis: De kracht van de armsten laten zien Sociaal Raadslieden/ Formulierenbrigade: Inkomen herstellen, bemiddeling bij betalings achterstand en voorzieningen benutten Frion ambulant: Je eigen leven leiden Gemeente Zwolle, Icare en GGD IJsselland: Samenwerken binnen het project Armoede en Gezondheid van kinderen Groene Land Achmea: Alle mensen met een laag inkomen goed en betaalbaar verzekerd tegen zorgkosten! Jeugdsportfonds Zwolle: Alle kinderen moeten kunnen sporten Het Juridisch Loket: Snel en gratis juridisch advies en informatie Thuisadministratie Humanitas: Overzicht krijgen en houden over financiën Inloophuis De Bres: Een gastvrij onthaal voor iedereen: om te ont-moeten Project Kwartiermakers, Stichting Focus: Taboes en isolement doorbreken Monitorgroep Sociale Conferenties: Discussie aanwakkeren en oplossingsrichtingen aangeven Stichting Noodfonds Zwolle en omgeving: Het Noodfonds helpt vèrder helpen Stichting Meedoen: Alle kinderen mogen meedoen! Bezoekvrouwen Travers: Leer iedereen budgetteren en verleidelijke reclames weerstaan Voedselbank Zwolle e.o.: Steeds meer mensen naar de voedselbank Project Volkstuinen voor minima: Een eigen, gezonde voedselbank Werkgroep Welzijn en Levensbeschouwing: Respect voor ieder individu Woningstichting SWZ: Huurachterstand beperken en huisuitzetting voorkomen Rode draad 2010 2

Voorwoord Na een aantal bijeenkomsten met maatschappelijke organisaties, hadden we 25 september een inspirerende slotbijeenkomst waar u allen aanwezig was. Deze dag ondertekenden we het Zwolse Armoedepact Zwolle Armoedevrij waarbij we ook nadachten over concrete activiteiten voor 2010. De bijeenkomst was hiermee de afsluiting van het debat over Zwolle armoedevrij in 2009 en gelijk de start van het debat in 2010. Want nu is het zaak samen te werken om de armoede verder aan te pakken. Samen moeten wij ervoor zorgen dat Zwolle een stad wordt zonder armen. Een stad waarin iedereen ten volle meetelt en meedoet. Helaas is het zo dat in Zwolle nog steeds 4500 huishoudens vaak jarenlang leven van een inkomen rond het sociaal minimum. Hier moeten we wat aan doen. Dit kunnen we niet allemaal afzonderlijk. In de bestrijding tegen armoede hebben we elkaar nodig. Ik vond het in september fijn om te zien hoe betrokken u allen bent. Armoede is van ons allemaal. Onze aanpak is daarom een prachtig voorbeeld van Samen maken we de stad. De resultaten van de bijeenkomst van 25 september vormen een goede aanzet voor de aanpak van armoede. De concrete activiteiten en ideeën zijn gebundeld in dit document dat ik graag met u wil delen. Zodat ook in 2010 en verder de discussie over en aanpak van armoede levend blijft. Martin Knol Wethouder Sociale Zaken 3

Achtergrondinformatie bij een pretentieus plan Dat klinkt pretentieus en lijkt onhaalbaar. Het is pretentieus, zonder meer. Maar onhaalbaar is het niet. In dit hoofdstuk leest u wat wordt verstaan onder een armoedevrije stad. Ook wordt uitleg gegeven over hoe het project Zwolle Armoedevrij is ontstaan en hoe het zich verder ontwikkelt. Een armoedevrije stad Kun je in Nederland wel spreken van armoede? Met die vraag heeft Nederland tientallen jaren geworsteld. In de jaren zeventig en tachtig kwamen er steeds meer signalen vanuit de gemeenten dat er sprake was van armoede. Lokaal en landelijk ontstonden anti- armoedegroepen die ijverden voor een verbetering van de situatie van de groeiende groep mensen met een (te) laag inkomen. Het duurde tot 1995 voordat de landelijke overheid erkende dat ook in Nederland sprake is van armoede. Er werd beleid geformuleerd om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden en te voorkómen. Het zwaartepunt van dit beleid werd gelegd bij de weg die de lokale overheid al vanaf de jaren tachtig was ingeslagen: in de eigen gemeente (nood)maatregelen nemen om huishoudens met een laag inkomen te ondersteunen. Die lijn werd vanaf 1995 stelselmatig uitgebouwd. Het rijk stelde ook steeds meer middelen beschikbaar voor dit aanvullende beleid. Bij de invoering van de Wet Werk en Bijstand in 2004 werd dit beleid bijgesteld en verminderde het rijk de steun aan het lokale minimabeleid. Maar intussen is die steun weer volop aanwezig. Er wordt vanuit het rijk zelfs toegegeven dat het sociaal minimum alleen voldoende is als de lokale voorzieningen daaraan toegevoegd worden. Lokale minimavoorzieningen zijn nodig om mensen uit de armoede te brengen en te houden. Daarom wordt er terecht door gemeenten geld en aandacht besteed aan goede aanvullende minimavoorzieningen en aan het goed gebruik van deze voorzieningen. Als een gemeente goede minimavoorzieningen heeft en als deze voorzieningen daadwerkelijk gebruikt worden door iedereen die er recht op heeft, mag deze gemeente zich armoedevrij noemen. Maar de stad is daarmee nog niet armoedevrij. In een armoedevrije stad is ook geen sociale uitsluiting. Daar tellen mensen mee zoals ze zijn en hebben ze mogelijkheden om mee te doen in de samenleving. Om naast inkomensgebrek ook sociale uitsluiting te bestrijden en te voorkómen is de inzet nodig van maatschappelijke organisaties en groepen van burgers. Alleen een stad die dat voor elkaar krijgt, mag zichzelf een armoedevrije stad noemen. Stip op de horizon Met de nota Armoedebeleid 2008-2011; van kwetsbaar naar weerbaar heeft de gemeente Zwolle een duidelijke lijn naar de toekomst uitgestippeld. Er wordt vanuit de gemeentelijke overheid vol ingezet op inkomensondersteuning. Tegelijk is de gemeente Zwolle er zich van bewust dat zij het armoedevraagstuk niet alleen kan oplossen. Ook de maatschappij werkgevers, instellingen, burgers heeft een verantwoordelijkheid. Net als op andere terreinen in Zwolle geldt ook hier het uitgangspunt: Samen maken we de stad! Bedrijven, organisaties en inwoners werken samen aan de ontwikkeling van Zwolle. Alleen in gezamenlijkheid lukt het om op termijn van Zwolle een armoedevrije stad te maken, een stad waarin alle mensen meetellen en meedoen. Dat is de stip op de horizon. Stap voor stap Een stip op de horizon zetten is één zaak. Deze stip echt bereiken is een andere zaak. Sommigen hebben die stip in het vizier en zijn enthousiast over de duidelijke en radicale doelstelling: Anderen richten hun ogen op de vele stappen die nog gezet moeten worden om iets meer zicht te krijgen op het uiteindelijke doel. Ze zijn daarom iets voorzichtiger over de stip op de horizon. Maar uiteindelijk is iedereen het eens met het doel om armoede en sociale uitsluiting te bestrijden en te voorkómen. Dat blijkt uit gesprekken die Stichting CliëntenPerspectief (CliP) in het voorjaar van 2009 heeft gevoerd met een groot aantal organisaties in Zwolle. Uit deze gesprekken komen negen paden naar voren die uiteindelijk leiden naar een armoedevrije stad. Verschillende organisaties en groepen burgers zetten op een of enkele paden concrete stappen in de richting van dat uiteindelijke doel, die stip op de horizon. 4

Lokale sociale agenda Eind juni 2009 hebben organisaties elkaar geïnformeerd over de stappen die ieder van hen al zet en nog wil zetten. Dat gebeurde tijdens een eerste stadsdialoog. Tijdens een tweede bijeenkomst eind september 2009 hebben de verschillende organisaties hun doelstelling en werkwijze verder verduidelijkt en zijn concrete stappen voor komend jaar aangegeven. Ook hebben maatschappelijke organisaties en particuliere instellingen zich bereid verklaard elk jaar nieuwe concrete stappen op het terrein van de armoedebestrijding te blijven zetten, totdat Zwolle een stad is waarin alle burgers meetellen en meedoen. Daarmee is het idee verwerkelijkt van een lokale sociale agenda. Alle organisaties die meedoen geven in de lokale sociale agenda aan welke stappen ze komend jaar zetten om van Zwolle een armoedevrije stad te maken. Ze verplichten zich om halverwege het jaar voor een derde keer bij elkaar te komen. Dan wordt de balans opgemaakt: hoe gaat het met de afgesproken stappen en welke stappen kunnen we daar komend jaar aan toevoegen? Alle organisaties beantwoorden die vraag en geven daarmee input voor het opstellen van de lokale sociale agenda voor het jaar daarop. Zo komen we stap voor stap dichter bij het uiteindelijke doel: Meetellen en meedoen Het doel om van Zwolle een armoedevrije stad te maken wordt niet bereikt als mensen met lage inkomens niet zelf betrokken worden bij het bewandelen van de wegen naar dat doel. In de moderne samenleving wordt veel en vaak gesproken over de eigen verantwoordelijkheid van burgers. Dat uitgangspunt verplicht de burgers om naar vermogen zelf actie te ondernemen. Anderzijds verplicht het de gemeente en de gemeenschap tot het scheppen van mogelijkheden voor burgers om hun verantwoordelijkheid te némen. Mensen die permanent in onzekerheid verkeren over hun materiële bestaansvoorwaarden kunnen niet ten volle inhoud geven aan hun rechten en plichten als burger. Mensen die niet met respect worden behandeld, die met onverschilligheid of vooroordelen tegemoet worden getreden en aan wie sociale erkenning wordt onthouden, kunnen niet ten volle deelnemen aan de samenleving. Dit houdt in dat mensen met weinig geld voldoende ruimte en middelen moeten krijgen om hun eigen ervaringen en denkbeelden in te brengen in de maatschappelijke dialoog. En aan mensen met een handicap of beperking moet voldoende compensatie worden geboden via voorzieningen om als gelijkwaardig burger maatschappelijk te kunnen participeren. Kortom, mensen moeten ervaren dat ze meetellen en meedoen. Zij moeten ervaren dat ze er toe doen! Bij de activiteiten en stappen die in 2010 worden ondernomen voor de lokale sociale agenda wordt gestimuleerd dat armen zelf het woord nemen, dat zij duidelijk aangeven wat ze van zichzelf en van de samenleving verwachten. Daartoe worden in 2010 een reeks gesprekken aan de keukentafel georganiseerd. 5

Ne 9en paden naar Pad 1: Armen nemen het woord Armoede wordt aangepakt in directe samenspraak en samenwerking met betrokkenen en hun vertegenwoordigers. 1 Pad 2: De samenleving erbij betrekken Bij het bestrijden van armoede en sociale uitsluiting gaat het om meetellen en meedoen. De samenleving is zo ingericht dat alle mensen de ruimte krijgen om zichzelf te zijn en mee te doen zoals ze zijn, 2 met de mogelijkheden die ze hebben en kunnen ontwikkelen. Pad 3: Wat goed gaat versterken Bij het bestrijden van armoede is er niet alleen aandacht voor problemen, voor wat fout gaat, voor wat er niet is. Eerst en vooral wordt aangesloten bij de aanwezige veerkracht van mensen, bij hun capaciteiten en mogelijkheden. Die worden (her)ontdekt en versterkt. 3 Pad 4: Samenwerken vanuit mensenbelang Zwolle wordt alleen armoedevrij als instellingen de handen ineen slaan om de ze doel stelling te bereiken. Bij deze samen werking staat niet het instellingsbelang voorop. De samenwerking krijgt inhoud en vorm vanuit het grondvlak, vanuit uit voerende 4 werkers -beroepskrachten en vrijwilligers-, vanuit de belangen van mensen. Pad 5: Bouwen op vertrouwen Instanties en organisaties die diensten verlenen aan minima kennen de leefwereld van hun cliënten. Ze schenken mensen vertrouwen en ze geven hun medewerkers de ruimte om professioneel maatwerk te leveren. 5 Pad 6: Eigen mogelijkheden aanspreken Consulenten en hulpverleners opereren als mogelijkheidsmakelaars: ze hebben overal in de samenleving antennes om te ontdekken waar mensen hun mogelijkheden tot ontplooiing en emplooi kunnen brengen. 6 Pad 7: Goed gebruik van voorziening en bevorderen Zolang het sociaal minimum te laag is om duurzaam van te leven, is aanvullende inkomensondersteuning nodig. Mensen die recht hebben op aanvullende regelingen weten dat en maken er ook daadwerkelijk 7 gebruik van. Pad 8: Schulden voorkómen Mensen met problematische schulden worden adequaat geholpen: de toegang tot voorzieningen wordt verbeterd, de administratieve vaardigheden worden vergroot, agressieve reclame wordt tegengegaan, betalingsachterstanden worden 8 vroegtijdig gesignaleerd. Pad 9: Kinderen toekomst bieden In onderwijs en vrije tijd wordt extra aandacht besteed aan het ondersteunen en toerusten van kinderen die op groeien in huishoudens met een laag inkomen. Het zelfbeeld, de zelfwaardering en de veerkracht van deze kinderen worden versterkt. 9 Voor de uitwerking van deze negen paden zie de publicatie Zwolle armoedevrij! Lange visies en korte klappen. Stichting CliëntenPerspectief (CliP) in opdracht van de gemeente Zwolle, mei 2009 Een stadsbreed verbond tegen armoede In Zwolle moeten 4.500 huishoudens vaak jarenlang leven van een inkomen rond het sociaal minimum. In totaal groeien er 2.215 kinderen op in een huishouden met een laag inkomen. Velen van hen verkeren in een situatie van armoede. Ze ontberen de middelen en mogelijkheden om mee te doen in de samenleving. Dat is niet alleen hun persoonlijke probleem. Armoede is een maatschappelijk vraagstuk dat iedereen in de stad aangaat. Door de handen ineen te slaan en activiteiten op elkaar af te stemmen kan worden bereikt dat Zwolle een stad wordt zonder armen, een stad waarin iedereen ten volle meetelt en meedoet. Dit doel kunnen we niet op korte termijn bereiken. Daarvoor is het vraagstuk te complex. Wel kunnen concrete stappen worden gezet die dit doel dichterbij brengen. Betrokkenen zelf, groepen burgers, maatschappelijke organisaties en de gemeente binden de strijd aan met armoede in de stad. Allen leveren bijdragen aan het uiteindelijke doel om Zwolle armoedevrij te maken. Deze bijdragen hebben betrekking op een of enkele van de negen onderwerpen die centraal staan in de Zwolse aanpak van het armoedevraagstuk. Samen aan de slag Er zijn negen paden die bewandeld worden om Zwolle armoedevrij te maken en te houden. Dat doel kan alleen worden bereikt via kleine concrete stappen. Er zijn veel van die stappen nodig. Naast de inzet van de gemeente zetten particuliere instellingen en maatschappelijke organisaties ieder jaar een aantal van die stappen. Maatschappelijke organisaties en particuliere instellingen verklaren zich bereid elk jaar stappen op het terrein van armoedebestrijding te blijven zetten, totdat Zwolle een stad is waarin alle burgers meetellen en meedoen! 6

Lokale Sociale Agenda 2010 In het voorjaar van 2009 zijn gesprekken gevoerd met maatschappelijke organisaties in Zwolle. De resultaten daarvan zijn besproken tijdens een eerste stadsdialoogbijeenkomst op 9 juni 2009. Daar zijn de negen paden naar een armoedevrije stad uitgewerkt. Ook is een aantal concrete activiteiten benoemd. Een aantal ervan wordt hier kort omschreven. Maatschappelijke organisaties en groepen burgers worden uitgenodigd deze lijst aan te vullen. Samen vormen deze activiteiten de Lokale Sociale Agenda 2010. De rode draad door al deze activiteiten is het gezamenlijke thema Armen nemen het woord. Met een korte uitwerking van dit thema wordt het Zwolse armoedepact afgesloten. Handen uit de mouwen! Er is veel werk aan de winkel! Wij tekenen voor Adoptiegroep Bolwerk Advocaten Cliëntenraad SoZaWe De Herberg daklozenopvang De Kern deltawonen Diaconieën van de Protestantse Kerk Zwolle Diakonie Rectoraat Dominicanen Diakonie Thomas à Kempis Parochie Formulierenbrigade / Sociaal Raadslieden Frion Ambulant GGD IJsselland Groene Land Achmea Het Jeugdsportfonds Het Juridisch Loket Humanitas Icare Inloophuis De Bres Integratieraad Interparochiele Caritas Instelling (IPCI) Kwartiermakers/ Stichting Focus Leger des Heils Monitorgroep Noodfonds RIBW IJssel-Vecht Stichting Meedoen Travers Welzijn Voedselbank Volkstuinproject Werkgroep Welzijn en Levensbeschouwing Woningstichting SWZ Zwolse gehandicaptenraad Wilt u ook ondertekenen, meld u dan aan: info@ stichtingclip.nl o.v.v. Dan nemen wij contact met u op. 7

Adoptiegroep Gevoel voor armoede vergroten De Adoptiegroep Zwolle is een onderdeel van de Werkgroep Welzijn en Levensbeschouwing. De Adoptiegroep brengt ontmoetingen tot stand tussen mensen in financieel zwaar weer en politici uit de Tweede Kamer en de gemeenteraad. In de Adoptiegroep zitten vooral ervaringsdeskundigen. Het zijn mensen die zelf ervaring hebben met leven van een uitkering. Onder hen zijn onder meer ondernemers die gefailleerd zijn. Voorzitter ds. Lútzen Miedema: De teleurstelling van uitkeringsgerechtigden in leven en samenleving is vaak groot. Dat uit niet ieder genuanceerd en kies. De meningen over bijvoorbeeld de politiek zijn wel eens heftig. Wij zijn als diaconie vaak niet bij machte om hun situatie of hun optreden te veranderen. Wat we wel doen, is deze mensen een luisterend oor bieden, evenals aandacht en respect. En we brengen hen in contact met politici en bestuurders. We hopen dat door deze contacten bij de politiek meer gevoel ontstaat over wat het betekent om in armoede te moeten leven. En soms worden er ook wegen geopend die mensen de mogelijkheid bieden te ontsnappen aan hun ellendesituatie of om veranderingen te bewerkstelligen die voor groepen mensen het leven aangenamer maken. In 2010 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. De nieuw gekozen gemeenteraadsleden gaan we benaderen voor gesprekken met ervaringsdeskundigen, zodat zij uit eerste hand horen wat leven in armoede in Nederland is. 8

Bolwerk Advocaten Zwolle Cliënten hebben recht op rechtshulp Bolwerk Advocaten is voortgekomen uit Bureau Rechtshulp en richt zich vooral op mensen met weinig geld die hulp van een advocaat nodig hebben. Daarbij kan het gaan om problemen op het terrein van inkomen (werk, ontslag, uitkeringen, bijstand), huur, consumentenzaken, strafzaken en familierecht. Altijd wordt beoordeeld of gebruikgemaakt kan worden van rechtsbijstand, die grotendeels door de overheid wordt gefinancierd. Voor de cliënt blijven in dat geval de kosten van de rechtshulp beperkt tot een eigen bijdrage, waarvan het bedrag afhankelijk is van het inkomen. Wij zien het als onze taak om naast de aanpak van het concrete probleem cliënten meer in het algemeen te informeren over hun rechten, waaronder aanspraken op inkomensondersteuning en lastenverlichting. Waar nodig wordt verwezen naar de afdeling Inkomensondersteuning van de gemeente, de Sociaal Raadslieden en maatschappelijk werk. Bert Nijk: Er ontstaan vaak financiële problemen door verlaging, intrekking en/ of terugvordering van een bijstandsuitkering. Dergelijke besluiten worden door de gemeente uiteraard niet zonder reden genomen, maar zijn niet altijd terecht. In procedures wordt dan geprobeerd de uitkering te herstellen. Schrijnend blijven de gevallen waarin bijstand moet worden teruggevorderd als de uitkering voor tien procent is ingehouden, waardoor mensen vele jaren onder het sociaal minimum hebben moeten leven. Dat is ernstige armoede. Extra aandacht geven aan de informatie over de mogelijkheid van rechtshulp voor cliënten en voor mensen met lage inkomens. Naast de juridische vraag kijken we bij financiële problemen in de breedte naar de situatie van de cliënt en bevorderen we het gebruik van voorzieningen voor mensen met een laag inkomen. 9

Cliëntenraad SoZaWe Stem geven aan mensen met een laag inkomen De Cliëntenraad SoZaWe komt op voor de burgers van Zwolle die moeten rondkomen van een (te) laag inkomen en die, om welke reden dan ook, niet kunnen participeren in de samenleving. Het is belangrijk dat armen het woord nemen. De Cliëntenraad SoZaWe gaat in gesprek met deze mensen om te horen waar zij tegenaan lopen en hoe zij denken dat het beter kan. Lubbert Schenk, voorzitter: De mensen moeten kunnen meepraten over het beleid dat voor hen bedoeld is. Als het goed is, gebeurt dat bij het maken van plannen en voorstellen. De beste inspraak is beginspraak! Ook bij het evalueren en uitvoeren van beleid moeten mensen met een laag inkomen een stem hebben. Om dit goed te kunnen doen, is het nodig dat Cliëntenraden een onafhankelijke positie hebben en kunnen beschikken over eigen ondersteuners. De beleving en de mening van cliënten nog meer centraal stellen. Mensen met een laag inkomen moeten ervaren dat ze meetellen èn meedoen. De Cliëntenraad SoZaWe gaat: Via minimaal vier keukentafelgesprekken met mensen praten over hun eigen situatie, wat daar speelt en wat daar goed gaat of beter kan. In drie wijken samen met maatschappelijke organisaties een bijeenkomst organiseren waar cliënten (en hulpverleners) informatie en ervaringen uitwisselen over (over)leven met een laag inkomen. Twee keer per jaar een bijeenkomst over bejegening organiseren om ervaringsdeskundigen en dienstverleners te laten uitwisselen wat in hun ogen goede dienstverlening is. 10

De Kern Maatschappelijke Dienstverlening Herstellen en bevorderen zelfredzaamheid van kwetsbare mensen De Kern helpt inwoners van Zwolle de zelfredzaamheid te herstellen en te bevorderen. Dit doet zij door psychosociale hulpverlening en het bieden van hulp bij materiële zaken. Steeds vaker komt het voor dat problemen samengaan met financiële problemen. De Kern acteert daarom aan de achterkant van het armoedeproces, namelijk daar waar het leidt of al geleid heeft tot grote psychische en materiële problemen. De Kern heeft goede afspraken met o.a. woningbouwcorporaties: bij drie maanden huurachterstand worden medewerkers van De Kern ingeschakeld. Daarnaast zijn er goede contacten met de kerkdiaconie, het Noodfonds en Jeugdsportfonds. Deze organisaties zijn vooral in noodsituaties nodig. Bijvoorbeeld als cliënten bij De Kern aangeven geen geld voor eten te hebben. Herbert van Petersen: Er rust nog steeds een taboe op schulden en omgaan met geld. Daarnaast is geld steeds minder tastbaar geworden door de pin en chip. Tegelijkertijd is er de trend onder met name jongeren om uiterlijk vertoon belangrijker te vinden dan de basis (huur, voorzieningen en eten). Dit vraagt om een radicaal andere aanpak rondom geld en financiën in de privésfeer, waar ook commerciële organisaties als banken en internetshops hun maatschappelijke verantwoordelijkheid nemen en samenwerken met (gemeentelijk gefinancierde) hulpverlenende instanties. Op bestuurlijk niveau de eerste contacten leggen met banken en met hen verkennen hoe de signalen eerder in het armoedeproces bij De Kern kunnen komen. Met tenminste drie banken in Zwolle is al gesproken over samenwerking, zodat dreigende armoede in een zo vroeg mogelijk stadium wordt aangepakt. 11

deltawonen Vroegtijdig een persoonlijk gesprek om erger te voorkomen Met 15.000 woningen is deltawonen één van de grootste woningcorporaties in Noordoost- Nederland. Wij zijn actief in de gemeenten Zwolle, Kampen en Oldebroek. In deze regio wonen ongeveer 200.000 mensen. Een vijfde deel hiervan woont in een huis van deltawonen. Als woningcorporatie hebben wij een belangrijke maatschappelijke rol en daar geven wij zorgvuldig invulling aan. Martin Post, teammanager Wijk- en Buurtbeheer: Als corporatie merken wij vaak al in een vroeg stadium of er financiële problemen zijn of dreigen te ontstaan. Juist dan is het van groot belang om snel met onze huurders in gesprek te zijn en waar nodig actie te ondernemen. Wij gaan ons inzetten voor het verbeteren en optimaliseren van onze basis incassoprocedure. Het vroegtijdig onderkennen van problemen die voortkomen uit huurschulden of die de oorzaak zijn van huurschulden, kunnen escalaties in de totale schuldsituatie bij de huurders voorkomen. Bij twee maanden huurachterstand willen wij een persoonlijk gesprek aangaan met onze klant. Hierdoor kunnen we ook eventuele andere problemen boven tafel krijgen en, als dat nodig is, onze klanten doorverwijzen naar de juiste instanties. Met deze aanpak hopen wij het aantal uitzettingen wegens betalingsachterstand verder te verlagen. 12

Parochie Thomas à Kempis De kracht van de armsten laten zien De parochie Thomas à Kempis heeft nauwe banden met de Père Joseph Wresinski Cultuurstichting, die opkomt voor de allerarmsten. De stichting is vernoemd naar de Franse priester die zich voor hen inzette: De armsten zeggen het ons vaak: het ergste ongeluk voor de mens is niet de honger, niet het ongeletterd zijn, zelfs niet het zonder werk zitten. Het ergste ongeluk is te weten dat je niet meetelt, dat zelfs je leed wordt genegeerd. De stichting laat mensen in armoede hun verhaal vertellen door middel van toneel en theater. Voor 17 oktober organiseert de stichting, samen met de parochie in de Verrijzeniskerk in Holtenbroek, de dag van verzet tegen extreme armoede. Mensen die in armoede leven staan die dag in de schijnwerpers en tonen middels culturele bijdragen hun kracht. Tevens ontmoeten arm en niet-arm elkaar. De parochie is medebeheerder van de IPCI, de interparochiële caritas instelling, die incidenteel financiële hulp geeft aan vrijwilligersorganisaties die zich voor mensen in armoede inzetten. Soms geeft de IPCI aan mensen noodhulp in de vorm van goederen of geld. Met Kerst geeft de IPCI aan mensen met een laag inkomen. Vrijwilligers komen bij parochianen op bezoek. Zonodig wijzen zij hen op gemeentelijke regelingen of verwijzen door naar de IPCI. Wij ondersteunen de Joseph Wresinski Cultuurstichting bij de organisatie van een theatervoorstelling in het voorjaar en bij de culturele viering van 17 oktober. Het zou mooi zijn als op 17 oktober meer armen uit Zwolle meedoen. Cultuur is een wapen tegen armoede. Armen krijgen zo het gevoel dat zij ertoe doen en mogen zijn zoals ze zijn. 13

Sociaal Raadslieden/Formulierenbrigade Inkomen herstellen, bemiddeling bij betalingsachterstand en voorzieningen benutten De Sociaal Raadslieden, een specialistisch team van De Kern, richt zich op materiële hulpverlening. Het team helpt inwoners van Zwolle o.a. met het herstellen van inkomen, het toeleiden naar schuldhulpverlening en het treffen van betalingsregelingen met instanties. Daarnaast helpen de Sociaal Raadslieden kwetsbare burgers met het invullen van belastingformulieren. Ook onderzoeken ze of mensen in aanmerking komen voor regelingen/ voorzieningen. De Sociaal Raadslieden helpen ongeveer 2500 cliënten per jaar. De hulp is gratis. De Formulierenbrigade is een werkervaringsproject waarin mensen uit de bijstand zich inzetten voor kwetsbare burgers. Zij kunnen, na een intensieve training van een half jaar, inwoners van Zwolle helpen met het invullen van formulieren. Zij gaan in wijken en buurten op pad, komen bij mensen op bezoek en hebben een plaats op het kantoor van De Kern. De Formulierenbrigadiers kunnen ook in een paar minuten verkennen of inwoners van Zwolle voor een regeling in aanmerking komen: de zogenaamde voorzieningencheck. Klaaske Heidemans: Er blijft nog steeds veel geld op de plank liggen. Met de komst van een formulierenbrigade in Zwolle en een speciaal voor dit project ontwikkelde voorzieningencheck hopen we de Zwolse burger nog beter te bereiken en erin bij te dragen dat men datgene krijgt waar men recht op heeft. Samen met de scholen in de gemeente Zwolle ervoor zorgen dat ieder kind kan sporten of deelnemen aan culturele activiteiten. Huis aan huis acties organiseren met name gericht op ouderen en arbeidsongeschikte mensen, om ze te wijzen op regelingen en voorzieningen die er ook voor hen zijn. 14

Frion ambulant Je eigen leven leven Frion biedt ondersteuning aan mensen met een verstandelijke beperking. Klanten van Frion geven aan dat zij veel zaken zelfstandig kunnen afhandelen, maar dat zij financiën en administratie als lastig ervaren. Verzanden in rekeningen, overzichten en schulden gebeurt gemakkelijk. Maar ze vinden het ook lastig omdat zij hun geldzaken niet door een ander willen laten beheren. Mensen willen graag zelf bepalen hoe ze hun geld besteden. Klanten die hulp willen op financieel gebied kunnen samen met hun begeleider een traject aangaan. Dat traject varieert van zelf de financiën beheren met iemand op de achtergrond, tot het starten van een schuldhulpsaneringstraject. Schuldenvrije klanten binnen Frion kunnen gebruikmaken van Stichting Cliënten Gelden (SCG). Budgetbeheer of bewindvoering behoren dan tot de mogelijkheden. Samen met een medewerker van SCG maakt de klant afspraken over hoe zijn geld wordt besteed. Zo worden zekerheden ingebouwd voor de vaste lasten en beschikt de klant zelf over de rest van zijn geld. Age Braad, manager organisatorische eenheid: Frion wil samen met de klant zijn of haar mogelijkheden en kansen optimaal benutten. Dat betekent dat je als organisatie mensen keuzes moet bieden en er één gedachte centraal staat: het is voor de mensen. Daar werken we voor. Frion ambulant heeft een intentieovereenkomst met de Formulierenbrigade in Zwolle. De Formulierenbrigade ontvangt, signaleert en start ondersteuning op voor mensen die met armoede te maken hebben of krijgen. Frion ambulant heeft expertise om deze doelgroep op een professionele wijze te ondersteunen. In 2010 wil Frion drie collega s opleiden die gespecialiseerd zijn in het netwerk en in de wet- en regelgeving ter ondersteuning van armoedebestrijding. 15

Gemeente Zwolle, Icare en GGD IJsselland Samenwerken binnen het project Armoede en Gezondheid van kinderen Armoede en gezondheid hangen nauw met elkaar samen. Juist voor kinderen is armoede ongunstig, omdat zij nog in ontwikkeling zijn. Met dit project proberen we kinderen in Zwolle, ook de kinderen uit minder bedeelde gezinnen, gelijke kansen op gezondheid te bieden. De Jeugdgezondheidszorg (JGZ) ligt in Zwolle in handen van Icare en GGD IJsselland. Samen zien zij vrijwel alle kinderen in Zwolle en zijn zij expert op het gebied van gezondheid. Sociale Zaken en Werkgelegenheid van de gemeente Zwolle is expert op het gebied van armoede en financiële voorzieningen. Door samen te werken kunnen we de negatieve invloed van armoede op de gezondheid van kinderen beter aanpakken. Karla Kuiperij: De interventie kan ingezet worden als een JGZ-medewerker een gezondheidsprobleem of -risico signaleert bij een kind (0-12 jaar), dat samenhangt met geldgebrek in het gezin (inkomen tot 115% van de bijstandsnorm). De JGZ-medewerker kan dan de ouder/verzorger een concreet product of activiteit adviseren dat ten goede komt aan de gezondheid van het kind. Daarbij kan gedacht worden aan een winterjas, zwemles, sportclub, sociale vaardigheidstraining, plaswekker of een nieuw matras. SoZaWe ziet het advies van de JGZ als zwaarwegend en zorgt voor de verstrekking van het geadviseerde. Bij alle organisaties die te maken hebben met kinderen in de leeftijd van 0-12 jaar het project bekend maken en stimuleren, zodat kinderen die in armoede opgroeien ook deel kunnen nemen aan activiteiten die hun gezondheid ten goede komen. 16

Groene Land Achmea Alle mensen met een laag inkomen goed en betaalbaar verzekerd tegen zorgkosten! Iedereen met een laag inkomen moet zich goed en betaalbaar kunnen verzekeren tegen zorgkosten en moet eenvoudig aanspraak op voorzieningen kunnen maken. Dit lijkt vanzelfsprekend. Toch is het dat niet: immers de premie voor de zorgverzekering wordt als hoog ervaren en het systeem van basisverzekering en aanvullende verzekering, verplicht eigen risico en andere eigen bijdragen is voor veel mensen ingewikkeld. Groene Land Achmea en de gemeente Zwolle willen als partners samenwerken. Gezondheid is een van de factoren die er toe kunnen leiden dat mensen in een situatie van armoede geraken of dat mensen in armoede blijven. De gemeente Zwolle vindt het belangrijk dat mensen goed verzekerd zijn en heeft met Groene Land Achmea afspraken gemaakt over een collectieve zorgverzekering. Groene Land Achmea biedt een korting op de te betalen premie, geeft de mogelijkheid dat naast de vergoedingen vanuit de reguliere verzekeringen er extra vergoedingen verstrekt worden, waardoor de eigen risico s voor mensen minder worden. Deelnemers aan de collectieve zorgverzekering hoeven voor deze verstrekkingen geen beroep op de bijzondere bijstand bij de gemeente Zwolle te doen. De gemeente Zwolle verstrekt aan Groene Land Achmea een financiële vergoeding voor de extra verstrekkingen. Het in 2010 voortzetten van de collectieve zorgverzekering. Samen met de gemeente nagaan of aanpassingen in het pakket nodig zijn. In samenwerking met de gemeente achterstanden in de premiebetaling tegengaan en eventuele achterstanden zo beperkt mogelijk te houden. Verder worden de mogelijkheden bezien om in samenwerking met de gemeente projecten uit te voeren die gericht zijn op gezondheidspreventie of het bevorderen van de gezondheid van mensen die in armoede leven. 17

Jeugdsportfonds Zwolle Alle kinderen moeten kunnen sporten Sporten moet voor alle kinderen mogelijk zijn, ook voor kinderen uit gezinnen die de contributie van een sportvereniging financieel niet kunnen opbrengen. Het Jeugdsportfonds biedt deze kinderen en jongeren een kans door voor ze de contributie en eventueel benodigde sportkleding te betalen. Jeugdsportfonds Zwolle is bestemd voor kinderen en jongeren in de leeftijd van 4 tot 16 jaar die in Zwolle wonen en van wie de ouder(s) de kosten van het sporten niet kunnen betalen. Voor meerdere kinderen uit één gezin kan een aanvraag worden ingediend. Als de financiële positie van het gezin niet verandert, is het mogelijk elk jaar opnieuw een aanvraag in te dienen. Een intermediair (iemand die professioneel betrokken is bij de leefwereld van het kind, zoals een leerkracht, maatschappelijk werker of jongerenwerker) kan voor deze kinderen en jongeren een aanvraag indienen. Het Jeugdsportfonds draagt zorg voor de betaling van de contributie. Sandra van Beesten en Jeroen van Leeuwen, consulenten: Op een laagdrempelige en effectieve wijze willen wij kinderen en jongeren in Zwolle de kans bieden om te sporten. Kinderen en jongeren kunnen zich door sport positief ontwikkelen. Sporten is leuk, je groeit fysiek en mentaal en het brengt je in contact met anderen. Sporten bevordert de individuele, sociale en maatschappelijke integratie. In 2008 hebben wij ongeveer 75 kinderen en jongeren aan het sporten geholpen, in 2009 is dit aantal meer dan verdubbeld. In 2010 willen wij deze groei graag doorzetten, mede door veel samen te werken met andere organisaties en fondsen. Immers, alle kinderen moeten kunnen sporten! 18

Het Juridisch Loket Snel en gratis juridisch advies en informatie Wat zijn de mogelijkheden als je spijt hebt van een (telefonische) aankoop? Welke stappen kun je ondernemen als je bent ontslagen of als je uitkering is stopgezet? Wat komt er kijken bij een echtscheiding? Het Juridisch Loket Zwolle krijgt dergelijke vragen dagelijks voorgelegd. Dat gebeurt telefonisch, aan de balie of per e-mail. Het Juridisch Loket helpt iedereen met een juridische vraag. De medewerkers verhelderen de vraag, vertellen welke mogelijkheden er zijn en welke stappen de klant kan ondernemen. Deze hulp is gratis. De juridische vragen gaan over arbeidsconflicten, familiekwesties, sociale zekerheid (uitkeringen), huur- en woonrecht, vreemdelingenzaken en problemen met producten of diensten. Ook voor andere juridische kwesties zoals strafzaken, burenkwesties, vergunningen, rijbewijzen en huur- en zorgtoeslag kunnen burgers bij ons terecht. Vestigingsmanager van het Juridisch Loket Zwolle, Gea Smid: Het Juridisch Loket Zwolle geeft de kortste weg naar een oplossing en kijkt ook naar de mogelijkheden voor bemiddeling (mediation). Als bemiddeling nodig is, verwijst een medewerker de klant naar een advocaat of mediator die in de buurt van de klant is gevestigd en met wie het Juridisch Loket samenwerkt. Om te voorkomen dat zaken oplopen tot conflictsituaties, kunnen klanten het beste in een vroeg stadium de hulp inroepen van het Juridisch Loket. Komende tijd gaat de vestiging in Zwolle diverse doelgroepen actief benaderen. Door contact te leggen met onder andere buurthuizen in de gemeente Zwolle willen we ook de minder draagkrachtigen bereiken en uitnodigen voor een gratis adviesgesprek. 19

Thuisadministratie Humanitas Overzicht krijgen en houden over financiën Het project Thuisadministratie van Stichting Humanitas helpt inwoners van Zwolle die geen overzicht meer hebben over hun financiële administratie. Door verschillende oorzaken en omstandigheden is het risico dat deze mensen in de schulden terecht komen vrij groot. Het merendeel van de mensen dat aanklopt bij Humanitas is helaas al te laat en heeft schulden opgebouwd. Geschoolde vrijwilligers helpen dan om puin te ruimen en de weg naar budgetbeheer en schuldhulpverlening te vinden. Mensen krijgen maximaal één jaar gratis ondersteuning en begeleiding om weer baas over de eigen financiën te worden. Els Hergaarden: Goed met geld omgaan vereist bepaalde vaardigheden. Mensen moeten de kans krijgen om zich die vaardigheden eigen te maken. Veel mensen hebben steun nodig bij het overzichtelijk maken van hun inkomen en uitgaven. Die steun bieden wij hen. Informeel en laagdrempelig. Omgaan met geld moet je leren. Daarom zou het ook in lesprogramma s op scholen aan de orde moeten komen. Humanitas gaat een ordner ontwikkelen voor cliënten in de schuldhulpverlening of in budgetbeheer. De ordner is handig voor het doen van de basisadministratie. Contracten, polissen, belastingpapieren en zorgpolissen kunnen er overzichtelijk in worden opgeborgen. Ook zit er een voorbeeldblad in de map, waarop wordt uitgelegd hoe inkomsten en uitgaven in kaart kunnen worden gebracht. In de map zitten ook contactgegevens van instanties waar men terecht kan voor financiële tegemoetkomingen voor bijvoorbeeld sport en de collectieve zorgverzekering. In overleg met de afdeling Schuldhulpverlening van de gemeente Zwolle wordt de map aan cliënten beschikbaar gesteld. 20

Inloophuis De Bres Een gastvrij onthaal voor iedereen: om te ont-moeten De Bres is een inloophuis nabij het centrum van Zwolle. Gastvriendschappelijkheid staat centraal. Iedereen kan zo binnenlopen voor een praatje met vrijwilligers of mede- Zwollenaren. Om even je verhaal kwijt te kunnen bij een gratis kop koffie, de krant te lezen, een potje rummikub of schaak te spelen, of gewoon voor een beetje rust. In het inloophuis moet niets, daarom kan er sprake zijn van echte ont-moetingen. Bij bezoekers brengt dit geregeld positieve veranderingen op gang, die binnen een professionele hulpverlenende instelling niet gerealiseerd worden. Veel gasten van De Bres hebben alle officiële hulpverlenende instellingen achter de rug. De Bres is hun laatste plek, waar het bovendien goed toeven is. Mensen vatten hier weer moed, worden zelfredzaam, leggen spontaan sociale contacten en werken aan maatschappelijk herstel. Het inloophuis is op doordeweekse dagen elke middag geopend. Ook kunnen mensen er eens per maand op zondag terecht. Coördinator Lucia den Besten: Bijna al onze bezoekers hebben te maken met armoede en sociale uitsluiting. Het zijn vaak mensen die tussen wal en schip vallen en een vrij eenzaam bestaan leiden. De vrijwilligers van De Bres bieden hen een luisterend oor en de vrijheid om contacten te leggen. Voor de vaste gasten brengt het bezoek aan De Bres structuur in hun leven. We willen in 2010 een bredere doelgroep bereiken. Ouderen, mensen uit de opvang en eenzame mensen willen we een ontmoetingsplaats bieden. Daarvoor leggen we komend jaar contacten met organisaties die werken met kwetsbare mensen om ook hen uit te nodigen en gastvrij te onthalen. 21

Project Kwartiermakers, Stichting Focus Taboes en isolement doorbreken Het organiseren van gastvrijheid en het maken van ruimte voor mensen met een psychiatrische achtergrond in Assendorp, Zwolle-Zuid, Holtenbroek en Dieze-Oost: dat is wat de Kwartiermakers van Stichting Focus voor ogen hebben. Participatie en integratie staan hierbij centraal. De Kwartiermakers werken samen met o.a. woningcorporaties, gemeente, Travers, moskeeën en kerken. Daarbij betrekken zij de GGZ-instellingen en/ of mensen individueel om een brug te slaan tussen de psychiatrie en de Zwolse samenleving. De doelgroep heeft vaak een laag inkomen. Daarom kijken de Kwartiermakers mee met organisaties in de wijk om activiteiten toegankelijker en zonnodig goedkoper te maken. Een voorbeeld is het zondagmiddagcafé fifty fifty. In samenwerking met café de Hetebrij kunnen mensen hier discussiëren over psychiatrie. Het eerste uur kan men een drankje nuttigen voor een gereduceerd tarief. Richard Schonewille: Mensen met psychische problematiek staan vaak aan de zijlijn. Buitenstaanders hebben vaak vooroordelen en gaan contacten met hen uit de weg, waardoor onze doelgroep steeds eenzamer wordt. Voor (GGZ-)organisaties maken wij kwartier, om zo de wijk toegankelijker te maken voor hun cliënten. In sommige gevallen werken we individueel en vraaggericht. Het is aan de mensen zelf of ze iets willen organiseren in hun straat of wijk. Wij willen hen hierbij graag adviseren en zonodig praktisch ondersteunen. Overigens zijn wij geen hulpverleners, iets dat wij ook niet willen uitstralen. Taboes rondom psychiatrie doorbreken en zorgen dat activiteiten zowel psychisch als financieel toegankelijk zijn. Naast het zondagmiddagcafé stimuleren we muziek en sport voor onze doelgroep. Verder spelen we in op de ontwikkelingen in de vier wijken. 22

Monitorgroep Sociale Conferenties Discussie aanwakkeren en oplossingsrichtingen aangeven De Monitorgroep Sociale Conferenties is indertijd gestart als een werkgroep van het Podium van Kerken. Oorspronkelijke doel was om de gemeente te monitoren, met name waar het ging om het sociale beleid in de breedste zin van het woord. Dit monitoren heeft geresulteerd in het organiseren van sociale conferenties. De Monitorgroep constateerde knelpunten bij bepaalde maatschappelijk vraagstukken. Verschillende partijen en belanghebbenden werden bij sociale conferenties betrokken om niet alleen over betrokkenen te praten, maar juist met hen. Inmiddels zijn er zes sociale conferenties gehouden. Die van vorig jaar oktober ging over bejegening. Met het Nederlands Terugspeeltheater werd het onderwerp letterlijk uitgebeeld. De Monitorgroep bestaat uit een aantal kernleden uit verschillende religieuze en maatschappelijke organisaties. Ook de gemeente Zwolle heeft een vertegenwoordiger. Wim van Ree (secretaris): De monitorgroep brengt knelpunten in beeld door mensen voor wie het beleid bedoeld is, erbij te betrekken. Het blijft belangrijk om de mèns achter het administratieve verhaal te vinden. We willen de discussie aanwakkeren en oplossingsrichtingen aangeven door er themagericht aandacht aan te schenken in zo n Zwolse Sociale Conferentie. Het organiseren van de zevende sociale conferentie over de dreigende gevolgen van werkloosheid voor het individu. Werkloosheid grijpt diep in een mensenleven, te denken valt aan crisis in gezinnen, sociaal isolement en verlies van structuur in het leven. De gevolgen en problemen die mensen ervaren dienen vertaald te worden naar wat kerken en maatschappelijke organisaties kunnen doen om te voorkomen dat mensen afglijden. 23

Stichting Noodfonds Zwolle en omgeving Het Noodfonds helpt vèrder helpen Stichting Noodfonds is een zelfstandige organisatie waarin hulpverleningsorganisatie, gemeente en bedrijfsleven samenwerken. Het Noodfonds biedt hulpverleners een handvat om verder te komen met cliënten. Het gaat dan om financiële hulp als de normale (voorliggende) voorzieningen niet bereikbaar zijn. Alleen hulp- of dienstverleners kunnen aanvragen indienen bij het Noodfonds. Zij komen de mensen in nood in hun directe werkomgeving tegen en kunnen vanuit hun beroepskwaliteiten beoordelen of een bijdrage noodzakelijk en terecht is. Via een heel korte weg en in goed overleg biedt het Noodfonds dan hulp. Natuurlijk moet het Noodfonds de bijdragen wel kunnen verantwoorden. Daarom dient een aanvraag via een aanvraagformulier te gebeuren en te worden onderbouwd met vooral beschikbare (en voor de hand liggende) gegevens. De formulieren mogen dus in de praktijk niet belemmerend werken. Als het dringend nodig is, draaien we zelfs de volgorde om: eerst helpen, dan verantwoorden. Deze werkwijze wordt jaarlijks samen met o.a. Algemeen Maatschappelijk Werk De Kern geëvalueerd. Johan Groothedde: Vorig jaar hebben we 85 aanvragen binnengekregen. Bij het merendeel hebben we direct kunnen helpen of er (mede) voor kunnen zorgen dat het benodigde er op een of andere manier komt. Het gaat dan stuk voor stuk om mensen die in de knel komen te zitten en waar dat bekende duwtje nodig is. Menselijkerwijs, maar ook in hulpverleningstechnisch opzicht kan dat doorslaggevend werken en soms zelfs bijdragen tot structurele oplossingen. Als Noodfonds zorgen dat deze werkwijze goed gaat werken voor de betreffende hulpverleners. Zo kunnen hulpverleners ook mensen in nood sneller en doeltreffender helpen! 24

Stichting Meedoen Alle kinderen mogen meedoen! Kinderen van ouders in een armoedesituatie kunnen vaak niet meedoen aan binnen- en buitenschoolse activiteiten, zoals excursies van school, sporten en muziekles. Als zij niet kunnen deelnemen, dreigt sociale uitsluiting. Dat is slecht voor betrokken kinderen, en op de langere termijn, slecht voor de samenleving. Stichting Meedoen Zwolle is een fonds dat in de gemeente Zwolle steun verleent aan kinderen die zich in de greep van de armoede bevinden. Via financiële hulp bevordert de stichting dat ook deze kinderen kunnen deelnemen aan het sociale leven binnen en buiten school. Door bijvoorbeeld bij te springen in de betaling van extra opleidingskosten, het lidmaatschap van een sportclub of de kosten voor excursies. De gemeente streeft ernaar om partners in de stad te versterken en is bereid dat te ondersteunen met faciliteiten. De uitvoering van regelingen wordt zoveel mogelijk in handen gelegd van deskundige professionele organisaties in de stad. Stichting Meedoen en de gemeente zijn overeengekomen dat de gemeentelijke activiteitensubsidie en de behandeling van aanvragen voor jongeren van 4 tot 18 jaar overgedragen wordt aan Stichting Meedoen en Stichting Jeugdsportfonds Zwolle. Jennifer Dresscher (voorzitter): Met deze samenwerking hopen we dat de drempel voor het aanvragen van financiële steun voor mensen lager wordt. Bovendien worden door de samenwerking de lijnen korter met de gemeente, het Jeugdsportfonds en het Noodfonds, zodat we sneller èn beter kunnen werken! De samenwerking met de gemeente en de andere fondsen zodanig uitvoeren dat ons hele activiteitenbudget terecht komt bij de kinderen die het nodig hebben, zodat zij kunnen opbloeien. Deze kinderen tellen mee en doen mee in onze samenleving! 25

Bezoekvrouwen TRAVERS Leer iedereen budgetteren en verleidelijke reclames weerstaan Bezoekvrouwen van Travers zijn allochtone vrouwen die andere allochtone vrouwen helpen wegwijs te worden in de Nederlandse samenleving. De bezoekvrouwen hebben veel contacten in de stad. Steeds vaker zien zij mensen met een laag inkomen in de financiële problemen komen. De druk van reclames en het moeten meedoen met de laatste trends is groot. Ouders en kinderen kijken daardoor meer naar status en overzien de gevolgen van hun uitgaven niet. Financiële problemen zijn het gevolg. zoals de afdeling Schuldhulpverlening, De Kern en de voedselbank. Petra Staas, coördinator: Het zou beter zijn vrouwen in een vroeg stadium te leren hoe zij een kasboek moeten maken en bijhouden. Dan hebben zij meer inzicht in hun eigen uitgaven en worden zij bewust van hun uitgavepatroon. Hierdoor kan voorkomen worden dat men meer uitgeeft dan het werkelijke inkomen is. bijeenkomsten laten we vrouwen bewust kijken naar hun eigen financiële situatie. De verleidingen van reclames, aanbiedingen, leningen, mobiele telefoons, merkkleding en bijvoorbeeld flatscreens zijn hier onderwerp van gesprek. Het doel is dat vrouwen weerstand leren te bieden. Ook stimuleren we ze actief deel te nemen aan een cursus budgetteren. Door vrouwen bewust te laten zijn van hun inkomsten en uitgaven kunnen zij ook hun kinderen hierin beter voorlichten en begeleiden. De bezoekvrouwen ondersteunen deze gezinnen in het zoeken naar oplossingen. Dit betekent veel contacten leggen en verwijzen naar instanties Wij organiseren in de verschillende wijken minimaal tien voorlichtingsbijeenkomsten. Tijdens die 26

Voedselbank Zwolle e.o. Steeds meer mensen naar de voedselbank Zwolle heeft sinds 2006 een voedselbank. Als een echtpaar met twee kinderen na aftrek van vaste lasten minder dan 300,- per maand te besteden heeft, komt het in aanmerking voor een voedselpakket. Helaas moeten steeds meer mensen om allerlei redenen van dergelijke lage bedragen rondkomen. Begin 2009 namen ongeveer 250 gezinnen deel aan de voedselbank. Twee keer per maand kunnen zij hun pakket afhalen aan de Friese Wal. Om 14.00 uur staat de koffie klaar om andere deelnemers en vrijwilligers te ontmoeten; vanaf 14.30 uur kunnen mensen hun pakket meenemen. De producten zijn afkomstig van bedrijven die voedsel hebben dat nog goed te gebruiken is, maar dat niet meer geschikt is voor de verkoop. Het gaat dan om producten waarvan de verpakking iets is beschadigd of waarvan de houdbaarheidsdatum binnenkort verloopt. Ook dagverse producten, zoals brood en fruit, worden aangeleverd. Veel ondernemingen staan sympathiek tegenover de voedselbank. Het is ze een doorn in het oog dat goed voedsel wordt vernietigd, terwijl steeds meer mensen geen goede maaltijden kunnen nuttigen. Ad Marijs (secretaris): De voedselbank Zwolle werkt in principe door middel van sponsoring. Middelen komen bij de mensen zelf terecht. Vrijwilligers doen al het werk, niemand krijgt geld voor de werkzaamheden. Daardoor is de sfeer opbouwend en positief. Alleen daarom is het al inspirerend vrijwilligerswerk te doen bij de voedselbank. De voedselbank hoopt voldoende bedrijven te vinden die voedsel schenken en andere organisaties, zoals kerken en overheden, bereid te vinden die het benodigde geld en de ruimte schenken. Het werk van de voedselbank blijft broodnodig! 27