1. Voorwoord Inleiding 3

Vergelijkbare documenten
Rekenkamercommissie gemeente Duiven Onderzoek bedrijventerreinenbeleid

Onderzoek bedrijventerreinenbeleid

Bedrijventerreinen in de steigers. Provincie Overijssel

Bedrijventerreinen in de steigers. Deel 1: Bestuurlijke nota

Datum: 11 februari 2013 Versie definitief. Uitgifteprotocol Bedrijfsgrond Gemeente Oldebroek (2013)

Concept Convenant Voorraadbeheersing en Afstemming Werklocaties Flevoland. 1. Het College van burgemeester en wethouders van de gemeente Almere,

Gelders financieel toezicht: meerwaarde in goede en slechte tijden. Arnhem, 3 februari 2014

Convenant Vestigingscriteria Bedrijventerreinen Noord-Veluwe

Rapportage. Effectmeting naar onderzoek Weten waarom uit Alphen-Chaam. Rekenkamercommissie Alphen-Chaam / Baarle-Nassau.

Zicht op doorwerking

Deze centrale vraag leidt tot de volgende deelvragen, die in het onderzoek beantwoord zullen worden.

Onderzoeksplan. Onderbesteding in de provincies Gelderland en Overijssel

REKENKAMERCOMMISSIE TYNAARLO JAARVERSLAG Rekenkamercommissie Tynaarlo Jaarverslag 2007, vastgesteld 6 maart

Startnotitie. Grondbeleid provincie Noord Brabant. 1 Inleiding. 1.1 Grondbeleid

Bijlagen: Ondertekende brief met verzoek om bijdrage uit het Provinciaal Herstructurerings Programma. Brief Gedeputeerde Staten van 21 maart 2012

Onderwerp: Regionaal Convenant Bedrijventerreinen Utrecht-West

RKC Opsterland. Onderzoeksplan Integratie Statushouders in de gemeente Opsterland

Quick scan programmabegroting. Bestuurlijk rapport. Rekenkamercommissie Alphen aan den Rijn

TUSSENEVALUATIE REKENKAMERCOMMISSIE Inzicht in de werkwijze

GEMEENTE OLDEBROEK. Samenvatting

Portefeuillehouder: M.A.P. Michels Behandelend ambtenaar J. van der Meer, (t.a.v. J. van der Meer)

Aan Provinciale Staten

De Toekomst van Bedrijventerreinen. Gusta Renes

opvolgingsonderzoek re-integratie en voortijdig schoolverlaten

Onderzoeksprogramma 2016

verbonden stichtingen

PS2011RGW : Statenvoorstel rapport Randstedelijke Rekenkamer Vitaal Platteland Provincie Utrecht. Ontwerp-besluit pag. 5

Beslispunten In te stemmen met het revitaliseringsplan bedrijventerrein West-Betuwe in Geldermalsen

Bedrijventerreinen Noord-Veluwe. Regionale bijeenkomst raadsleden Gerrit Marskamp

NOTITIE COLLEGES BESLUITVORMING AFSPRAKEN KWALITEIT BEDRIJVENTERREINEN REGIO GRONINGEN-ASSEN

Reactie college op onderzoek Jaarstukken 2017 Rekenkamercommissie

Rekenkamercommissie Onderzoeksaanpak

Aan de gemeenteraad. Uw brief van: Uw kenmerk: Ons kenmerk: Datum: 26 november 2015

Jaarverslag Rekenkamercommissie Bernheze

Rapport bij de jaarstukken 2007 provincies Noord-Brabant en Limburg

De rekenkamercommissie heeft voor het onderzoek offertes gevraagd aan 3 adviesbureaus en heeft de opdracht gegund aan Partners+Pröpper.

Rekenkamer. Súdwest-Fryslân. Plan van aanpak Inkopen en Aanbesteden

Jaarplan periode januari juni

De kaders in de kadernota Een onderzoek naar de kadernota van de gemeente Súdwest-Fryslân

Overijssels financieel toezicht: meerwaarde in goede en slechte tijden. Zwolle, 4 december 2013

Raadsstuk. Onderwerp: 213a verordening Reg.nummer: 2012/469231

Rapport Op zoek naar de eigen invloedssfeer

onderzoeksopzet handhaving

Rekenkamercommissie. Onderzoeksplan proces- kwaliteit majeure projecten. gemeente Best

Stand van zaken uitvoering aanbevelingen en toezeggingen Rekenkameronderzoek financiële ondersteuning sportverenigingen door de gemeente

Jelly Smink/Frits van Vugt. Namens de rekenkamercommissie doe ik u deze rekenkamerbrief toekomen over sturing op subsidie aan de bibliotheek.

Jaarplan 2015 Rekenkamercommissie Woerden

Onderbesteding in de provincie Noord-Brabant; deelonderzoek bij de jaarstukken 2008

Onderzoek Invoering nieuwe WMO per 2015

CONCEPT ONDERZOEKSPLAN SUBSIDIEBELEID. Verantwoord vertrouwen

REKENKAMERCOMMISSIES GEMEENTEN ELBURG - NUNSPEET - OLDEBROEK - PUTTEN

REKENKAMERCOMMISSIE HOF VAN TWENTE : BEDRIJVENTERREINENBELEID IN REGIONAAL PERSPECTIEF

Plan van aanpak onderzoek Winterland in het perspectief van het nieuwe evenementenbeleid

Evaluatie bedrijventerreinenbeleid. Deel 2: Nota van bevindingen Gelderland

Rekenkamercommissie Borne. Onderzoek bedrijventerreinen gemeente Borne

Samenwerking Bedrijventerreinen West Achterhoek 3.0 Uitwerkingen rapport Feijtel 2018

Regionaal Programma Bedrijventerreinen Noord-Veluwe Evaluatieverslag 2015

Datum : 6 september 2005 Nummer PS : PS2005IME06 Dienst/sector : MEC/DER Commissie : IME

= Datum raadsvergadering: 15 december 2010 Agenda nr.: (in te vullen door griffie) Voorstel invulling aanbevelingen rapport Sturing grote projecten

Nadere toelichting Op 15 april 2010 presenteert de Rekenkamercommissie Noordoost Fryslân (RKC) haar rapport inzake het grondbeleid in Achtkarspelen.

Startnotitie. Westerscheldeferry

Rekenkamerbrief betreffende vertaling coalitieakkoord Vertrouwen verbinden versnellen in programmabegroting 2008

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Gemeente Hellendoorn. Aan de raad

De uitvoering van de onderzoeken is gebaseerd op het zogenaamde Groninger Model. Over dit model hebben wij u reeds eerder geïnformeerd.

REKENKAMERCOMMISSIE KEMPENGEMEENTEN

17 november 2015 Corr.nr , FC Nummer 82/2015 Zaaknr

Olst/Wijhe, doc. nr.: MID-NF. Jaarverslag 2007 Rekenkamercommissie gemeente Olst-Wijhe

Rekenkamer Nijmegen De Rekenkamer neemt een onafhankelijke positie in binnen de gemeente Nijmegen OPLEGNOTITIE. Grip krijgen op Veilig Thuis

Onderzoeksopzet wijkplatforms gemeente Barneveld

Jaarverslag 2015 en Onderzoeksplan 2016

Rekenkamercommissie Wijk bij Duurstede Jaarverslag 2008

Blijvend geld en aandacht nodig voor Nationale landschappen, Provincies doen meer dan het Rijk

ONDERZOEKSPROTOCOL REKENKAMERCOMMISSIE STAPHORST. Beschrijving werkwijze onderzoeken rekenkamercommissie

onderzoeksopzet Verbonden partijen (Gemeenschappelijke regelingen) Lansingerland

Totaalbeeld rekenkameronderzoek naar de positie van de raad bij kaderstelling, sturing en controle van grote projecten Overkoepelende rapportage

Gelders en Overijssels financieel toezicht: meerwaarde in goede en slechte tijden. << Stel gerust vragen tijdens de presentatie!

Evaluatie bedrijventerreinenbeleid. Deel 2: Nota van bevindingen Zwolle

Raadsvoorstel. Aan de gemeenteraad.

ONDERZOEKSPLAN VASTGOED

JAARVERSLAG 2015 EN JAARPLAN 2016

Aanbevelingen Rekenkamer Breda in relatie tot nota Verbonden Partijen

Raadsvoorstel. 22 mei Geachte raad,

Datum 24 april 2019 Beantwoording Kamervragen GroenLinks over het bericht in het FD over verdozing van het landschap

Jaarplan 2015 Jaarverslag 2014

megen Gemeenteraad Nijmegen In afschrift: fracties, college Geachte leden van de gemeenteraad,

s t r u c t u u r v i s i e G o o r Goor 202

Stand van zaken uitvoering aanbevelingen en toezeggingen Rekenkameronderzoek financiële ondersteuning sportverenigingen door de gemeente

Raadsvoorstel Registratienummer: Portefeuillehouder: J. Boskeljon

ACTUALISATIE STRUCTUURVISIE BLADEL

Rekenkamercommissie. Jaarverslag datum mei Auteur Rekenkamercommissie. Raadsnummer

Regionaal Bedrijventerrein Twente. Onderzoeksplan

gemeente Bergen op Zoom.

Vaststellen plan van aanpak herijking Regionale Structuurvisie Wonen Noord-Limburg

onderzoeksopzet effecten van subsidies

Onderzoeksplan 2006 Doelmatigheid en rechtmatigheid sector Grondgebiedzaken. Opgesteld door de Rekenkamercommissie van Oostzaan d.d.

Regionale behoefteraming Brainport Industries Campus Eindhoven

Bestemmingsplan Weideveld 2016, 1 e herziening. (ontwerp 25 januari 2019)

VAN OVERUSE 5EL. o\z, N 2012 ) JU. ontv.: " * Routing

Bestuurlijke integriteit

Transcriptie:

Inhoudsopgave 1. Voorwoord 3 2. Inleiding 3 2.0 Waarom dit onderzoek? 3 2.1 Waarom in samenwerking? 3 2.2 Wat is het doel van het onderzoek? 4 2.3 Hoe luidt de hoofdvraag? 4 2.4 Welke deelvragen worden in dit onderzoek beantwoord? 4 2.5 Hoe is het onderzoek uitgevoerd? 4 2.6 Wat u nog moet weten voordat u gaat lezen 5 3. Leeswijzer 5 4. Conclusies 6 4.0 Algemeen 6 4.1 Bedrijventerreinen gemeente Heerde 6 4.2 Gemeentelijke visie/doelen 6 4.3 Beleidsinstrumenten en financiële middelen 6 4.4 Samenwerking/Regionale aanpak 7 4.5 Procesresultaten en maatschappelijke effecten 7 4.6 Invulling kaderstellende en controlerende rol gemeenteraad 8 5. Ontwikkelingen na de onderzoeksperiode (2010 en later) 8 5.0 Provinciaal bedrijventerreinenbeleid 8 5.1 Ontwikkelingen terrein Berghuizer Papierfabriek (StoraEnso) 8 5.2 Actualisatie bestemmingsplannen Bedrijventerreinen en sportvelden 8 5.3 Startnotitie Economisch Offensief Heerde 8 5.4 Afspraken met netwerkstad Zwolle/Kampen 8 5.5 H2O bedrijvenpark 9 5.6 Bedrijvenloket/accountmanager 9 6. Aanbevelingen 10 6.0 Opzetten bedrijventerreinenbeleid 10 6.1 Economisch beleidsplan 10 6.2 Versterken overleg bedrijfsleven 10 6.3 H2O Bedrijvenpark 10 6.4 Risicofactoren 10 6.5 Werkgelegenheid 10 6.6 Beleidsdoelen 10 Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 2 van 10

1. Voorwoord De toegenomen maatschappelijke zorg over de verrommeling van het Nederlandse landschap heeft ertoe geleid dat voor de bedrijventerreinen in Nederland de politieke aandacht is toegenomen. Relatief nieuw in het beleid is de aandacht voor ruimtelijke kwaliteit naast de economische kwaliteit van bedrijventerreinen. Dat zien we concreet terug in bijvoorbeeld de aanpak van verouderde bedrijventerreinen (kortweg herstructurering genoemd) om zuiniger om te gaan met ruimte. De nieuwe beleidsrichting zien we terugkomen in strategische beleidsdocumenten als de Nota Ruimte (2006) van de rijksoverheid en in de samenwerkingsagenda Mooi Nederland van Rijk, IPO en VNG (2007). Op een meer specifiek niveau zien we de gecombineerde aandacht voor economie en ruimtelijke kwaliteit terug in het Convenant Bedrijventerreinen 2010-2020. Het convenant is ondertekend door het Rijk, de provincies (via IPO) en de gemeenten (via VNG). De rekenkamercommissie Heerde heeft in haar onderzoeksprogramma voor 2011 een onderzoek naar het H2O bedrijvenpark als optie genoemd. Het intergemeentelijk bedrijventerrein is een gezamenlijk project van de gemeenten Hattem, Heerde en Oldebroek. De gemeenteraad heeft diverse keren aangestuurd op verbetering van haar kaderstellende en controlerende taak als het gaat om de bedrijfsvoering met betrekking tot dit terrein. Door de Kring Oost van de Nederlandse Vereniging van Rekenkamers en Rekenkamercommissies (NVRR) is een onderzoek geïnitieerd met betrekking tot het regionaal bedrijventerreinenbeleid. De Rekenkamer Oost Nederland (RKON) heeft gedurende het proces de begeleiding op zich genomen. Het onderzoek is uitgevoerd door een 6-tal rekenkamer(commissie)s uit de provincies Gelderland en Overijssel en de RKON. Om meer inzicht te krijgen in het bedrijventerreinenbeleid in zijn algemeenheid en daardoor een basis te hebben voor een mogelijk onderzoek naar het H2Obedrijventerrein, heeft de rekenkamercommissie van Heerde besloten zich hierbij aan te sluiten. Het onderzoek richt zich op de periode 2006-2010, waarbij recente ontwikkelingen op onderdelen worden meegenomen. 2. Inleiding 2.0 Waarom dit onderzoek? Het vernieuwde rijks- en provinciale bedrijventerreinenbeleid is intussen enkele jaren onderweg. Beleid is opgesteld en beleidsinstrumenten worden ingezet. De rijksoverheid heeft echter aangegeven om na 2013 te stoppen met de ondersteuning van het beleid gericht op de herstructurering van verouderde bedrijventerreinen. De eerste ervaringen met het nieuwe beleid in combinatie met een toekomstige terugtredende rijksoverheid maakt dit een goed moment om de stand van zaken op te nemen. Er kan dan geleerd worden van de ervaringen tot nu toe en daar waar nodig en politiek gewenst, kunnen verbeteringen worden aangebracht voor de toekomst. 2.1 Waarom in samenwerking? Het onderzoek is uitgevoerd door de Rekenkamer Oost (rekenkamer van de provincies Gelderland en Overijssel) en zes gemeentelijke rekenkamers (Borne, Duiven, Heerde, Hof van Twente, Nijmegen en Overbetuwe). De samenwerking biedt het onderzoek een belangrijke verdieping. Samen kunnen wij de beleidsketen (rijk-provincie-regio-gemeente) beter in beeld brengen en de prestaties en effecten ervan beoordelen, dan dat we afzonderlijk zouden kunnen. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 3 van 10

2.2 Wat is het doel van het onderzoek? Het doel is om inzicht te bieden in de effectiviteit van het bedrijventerreinenbeleid op provinciaal en gemeentelijk niveau om Provinciale Staten en de gemeenteraden te ondersteunen in hun kaderstellende en controlerende rol. In het onderzoek leggen we de focus op het beleid gericht op de (regionale) planning van bedrijventerreinen en het herstructureringsbeleid. 2.3 Hoe luidt de hoofdvraag? In hoeverre leidt het door provincies en gemeenten gevoerde bedrijventerreinenbeleid in Overijssel en Gelderland tot de gewenste resultaten en effecten, en welke aanbevelingen kunnen worden gedaan? 2.4 Welke deelvragen worden in dit onderzoek beantwoord? 1. Welke maatschappelijke doelen streven rijksoverheid, provincies Gelderland en Overijssel en (in regio s samenwerkende) gemeenten na met het door hen gevoerde bedrijventerreinenbeleid? 2. Welke beleidsinstrumenten en financiële middelen hebben de provincies en (in regio s samenwerkende) gemeenten tot hun beschikking voor het bedrijventerreinenbeleid en hoe zijn die in de onderzoeksperiode ingezet? 3. Hoe is de regionale aanpak georganiseerd en op welke wijze zijn (semi)publieke en private organisaties hierbij betrokken? 4. Wat zijn de procesresultaten 1 en maatschappelijke effecten geweest in de onderzoeksperiode, en in welke mate zijn daarmee de doelstellingen gerealiseerd? 5. Op welke wijze hebben provinciale staten en de gemeenteraden hun kaderstellende en controlerende rol ingevuld? 6. Welke aanbevelingen kunnen op basis van het onderzoek worden gedaan voor het huidige en toekomstige beleid? 2.5 Hoe is het onderzoek uitgevoerd? De deelnemende rekenkamers hebben gezamenlijk een onderzoeksplan en werkprogramma opgesteld, en hebben regelmatig overleg gehad gedurende het onderzoek. De Rekenkamer Oost- Nederland heeft naast haar eigen onderzoek het materiaal verzameld over de gemeente Zwolle, om ook een Overijsselse grote stad in het onderzoek te kunnen betrekken. Er is voor Zwolle gekozen vanwege de gewenste spreiding binnen Overijssel; daarnaast is Zwolle interessant omdat ook wij als Gelderse (buur)gemeente meedoen aan het onderzoek. 2 Voor de uitvoering van het onderzoek hebben we net als de provinciale en andere gemeentelijke rekenkamers - gebruik gemaakt van de volgende methoden: analyse van beleids- en uitvoeringsdocumenten van de gemeente; interviews met de portefeuillehouder, ambtenaren en de voorzitter van het Bedrijven Contact Heerde. 1 2 Procesresultaten geven aan hoe bepaalde einddoelen (maatschappelijke effecten) bereikt kunnen worden (bijv. door inzet personeel, verspreiden kennis, e.a.). Er wordt ook wel van prestaties gesproken. Een onderzoeksteam van de Rekenkamer Oost-Nederland heeft het onderzoeksproces begeleid. Het initiatief voor het gezamenlijke onderzoek ontstond eind 2010 binnen de NVRR Kring Oost. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 4 van 10

De provinciale rekenkamer heeft daarnaast ook nog de volgende methoden gebruikt: inhoudsanalyse op (regionale) afspraken over planning en herstructurering; literatuuronderzoek naar de planning en/of herstructurering van bedrijventerreinen; advies van een klankbordgroep bestaande uit een programmaleider van het NICIS Institute en een senior onderzoeker van de Algemene Rekenkamer. Beide hebben ervaring in onderzoek naar bedrijventerreinen. 2.6 Wat u nog moet weten voordat u gaat lezen De bevindingen uit het onderzoek zijn door alle deelnemende rekenkamers opgenomen in een afzonderlijke Nota van Bevindingen per deelnemer. De daaraan te verbinden conclusies en aanbevelingen hebben zij opgenomen in een. Bij de start van het onderzoek was het idee om daarnaast ook een gezamenlijke op te stellen. Door de beperkte omvang van het aantal deelnemende gemeentelijke rekenkamers in combinatie met de grote diversiteit aan bevindingen, bleek het opstellen van een gezamenlijke die recht doet aan het materiaal van alle deelnemers niet mogelijk. Zo n overkoepelende is dus niet opgesteld. Aan de gemeenteraad van Heerde zijn toegestuurd: Heerde; Nota van Bevindingen Heerde; provincies Gelderland en Overijssel 3. Alle nota s van bevindingen en alle s zijn vanaf 14 maart 2012 te vinden op onze website www.heerde.nl > Bestuur en organisatie > Gemeenteraad > Bestuursinformatie > Rekenkamercommissie > Onderzoeken; op verzoek wordt een papieren exemplaar toegestuurd door de secretaris van de Rekenkamercommissie 4. Het onderzoek beperkt zich tot de periode 2006-2010. Er is voor Heerde een globale studie gedaan en er is geen sprake van een verdiepingsonderzoek. In paragraaf 5 is een aantal opmerkingen meegenomen die voor 2011 e.v. geldend zijn als het gaat om de ontwikkeling van het bedrijventerreinenbeleid binnen de gemeente Heerde en met betrekking tot intergemeentelijke terreinen. Het zou het onderzoek tekort doen om deze ingezette ontwikkelingen niet te noemen, ondanks dat ze buiten de onderzoeksperiode vallen. 3. Leeswijzer Dit rapport bestaat uit twee delen: de en de Nota van bevindingen Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid. In de vindt u de conclusies en aanbevelingen die specifiek voor de gemeente Heerde gelden. In de Nota van bevindingen Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid zijn de resultaten van het onderzoek van de rekenkamercommissie van Heerde verwoord, evenals de lijst van geraadpleegde personen en beleidsdocumenten en dergelijke. In de bijlagen zijn de beleidsdoelen op rijks-, provinciaal en gemeentelijk niveau genoemd. 3 4 Uiteraard zijn die stukken ook toegestuurd aan het college en geïnterviewden. U stuurt daarvoor een e-mail naar rekenkamer@heerde.nl of belt 0578-699494. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 5 van 10

Daar waar onder de subkopjes in de staat vermeld (Hoofdstuk.. Nota van Bevindingen) wordt verwezen naar het hoofdstuk in de Nota van Bevindingen waar een uitgebreidere beschrijving van het onderdeel terug te vinden is. 4. CONCLUSIES In dit hoofdstuk vindt u onze conclusies over het Heerder bedrijventerreinenbeleid. 4.0 Algemeen In de onderzoeksperiode heeft de gemeente Heerde geen direct uitgeefbare bedrijventerrein binnen de gemeentegrenzen. Dit maakte voor de beleidsmakers (college en raad) de noodzaak voor een gemeentelijk bedrijventerreinenbeleid minimaal. Bovendien ligt Heerde in een gebied met hoge natuur- en landschappelijke waarden, waar uitbreiding van bedrijventerreinen zeer moeilijk is. Het is daarom zaak vooral te richten op regionaal bedrijventerreinenbeleid. Daar is dan ook volop op ingezet, gerekend vanaf ongeveer het tot stand komen van het bedrijvenpark H2O en de vaststelling van de bedrijventerreinenvisie van de provincie in 2010. 4.1 Bedrijventerreinen gemeente Heerde (Hoofdstuk 1. Nota van Bevindingen) De gemeente Heerde beschikt over vier bedrijventerreinen binnen haar gemeentegrens, te weten Europaweg/Molenweg, Dalli De Klok, StoraEnso (BPF-terrein)/Euroma en de Vlijt. Naast de genoemde vier bedrijventerreinen neemt de gemeente Heerde deel in het intergemeentelijk bedrijvenpark H2O. 4.2 Gemeentelijke visie/doelen (Hoofdstuk 2. Nota van Bevindingen) Ondanks dat er geen gemeentelijke beleidsnota bedrijventerreinen is, is er wel sprake van een visie op bedrijventerreinen, die twee sporen bewandelt. Enerzijds is er de taak en de wens om te zorgen voor voldoende werkgelegenheid en vitale economische ontwikkeling. Anderzijds is er de realiteit dat door de grote natuur- en landschappelijke waarde de ruimte voor aanleg van nieuwe bedrijventerreinen in Heerde beperkt is en dat zorgvuldig met de bestaande ruimte moet worden omgegaan. In de Visie gemeente Heerde 2025 wordt daar nadrukkelijk op gewezen. Dit noodzaakt Heerde tot afstemming in bovengemeentelijk verband. Als het gaat om werkgelegenheid en bedrijventerreinen heeft de gemeente Heerde in haar verschillende beleidsdocumenten (bijv. economische en/of financiële beleidsstukken) haar doelen verwoord. Dit zijn algemeen omschreven doelen. Ze zijn helder geformuleerd, maar verschillen van document tot document. Heerde conformeert zich aan de doelen die de provincie zich heeft gesteld. 4.3 Beleidsinstrumenten en financiële middelen (Paragraaf 2.2 Nota van Bevindingen) Er is een aantal juridische instrumenten die de basis vormen voor de gemeentelijke visie op het bedrijventerreinenbeleid. Voor het H2O bedrijvenpark is ingezet op parkmanagement en geldt bijvoorbeeld een beeldkwaliteitsplan. Ook zijn er, in navolging van het rijks- en provinciaal beleid, afspraken gemaakt over het gebruik van de SER-ladder 5. 5 Allereerst moet nagegaan worden of verouderde terreinen door revitalisering weer voldoende aantrekkingskracht en ruimte kunnen krijgen om in de ruimtebehoefte te voorzien. Vervolgens moet worden bezien of bestaande terreinen intensiever gebruikt kunnen worden. Pas als ook dat niet voldoende is, kan tot uitbreiding van de bestaande ruimte worden besloten. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 6 van 10

De financieel beschikbare middelen beperken zich tot de begrote kosten voor een bedrijfscontactambtenaar. Voor revitalisering en herstructurering zijn bijvoorbeeld geen middelen gereserveerd. Wel zijn er gelden gereserveerd voor de opwaardering van de infrastructuur aan de Europaweg in Heerde. 4.4 Samenwerking/Regionale aanpak (Hoofdstuk 4. Nota van Bevindingen) De gemeente Heerde werkt in regionaal verband samen in het Sociaal Economisch Overleg Noord- Veluwe. Voor het Bedrijvenpark H2O wordt nauw samengewerkt met de gemeenten Hattem en Oldebroek. Met het bedrijfsleven vindt samenwerking plaats via het Bedrijven Contact Heerde (BCH) en de plaatselijke ondernemersverenigingen. In de onderzoeksperiode is bij het formuleren van bedrijventerreinenbeleid vooral samengewerkt met andere overheden. Vanuit het bedrijfsleven is opgemerkt dat er geen samenwerking (in de vorm van overleg, inspraak, advisering of informatie delen) vooraf heeft plaatsgevonden waar het bijvoorbeeld gaat om het Bedrijvenpark H2O, wat als een manco wordt gezien. Wel is aangegeven dat hierin sinds de huidige collegeperiode (dus vanaf 2010) en het opzetten van het regionaal programma bedrijventerreinen enigszins verandering is gekomen. Bij incidentele zaken is er overigens direct contact. Door BCH is aangegeven dat er in de onderzoeksperiode een tweetal rapporten zijn aangereikt aan de gemeente, namelijk een economisch beleidsplan en een startnotitie voor de revitalisering van het terrein Europaweg/Molenweg. Het laatste document is bij de ambtelijke organisatie bekend. Hiervan is in de beleidsstukken niets opgenomen of terug te vinden. Er is volgens de commissie te weinig duidelijk wat de wensen van het bedrijfsleven zijn. 4.5 Procesresultaten en maatschappelijke effecten (Hoofdstuk 5. Nota van Bevindingen) De bedrijventerreinen in de gemeente Heerde geven geen verrommeld beeld. Voor sommige terreinen is revitalisering gewenst. Daarbij is onduidelijk wat onder revitalisering wordt verstaan. Dit moet vooraf worden aangegeven om te voorkomen dat er bijvoorbeeld enkel met het opplussen van het openbaar groen al gesproken zou worden van revitalisering. Overige resultaten zijn moeilijk te meten. In het IBIS wordt bijgehouden hoe de uitgifte van bedrijventerreinen verloopt. Voor de gemeente Heerde zijn deze gegevens zeer betrouwbaar. Dit komt met name door het feit dat Heerde al een groot aantal jaren geen direct uitgeefbare bedrijventerreinen heeft. De gegevens van de uitgeefbare terreinen voor het Bedrijvenpark H2O worden door de gemeente Hattem verstrekt aan het IBIS. Dit, omdat dit onderling zo is afgesproken en omdat het terrein deels op Hattems grondgebied ligt. Verder is er een provinciale werkgelegenheidsenquête die jaarlijks wordt gehouden. Daaruit wordt de plaatselijke werkgelegenheid duidelijk. De gemeente heeft ieder jaar de beschikking over deze cijfers. Hierop wordt niet gestuurd. Door diverse ontwikkelingen (te denken valt aan bijvoorbeeld de economische crisis, plaatsgebonden bedrijfsvoering, hoge verplaatsingskosten, etc.) is het moeilijk als gemeente de volledige regie te voeren op het ingezette beleid. Hiervan wordt in 5.6 in de Nota van Bevindingen een aantal voorbeelden genoemd. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 7 van 10

4.6 Invulling kaderstellende en controlerende rol gemeenteraad (Hoofdstuk 6. Nota van Bevindingen) Doordat het bedrijventerreinenbeleid niet is uitgewerkt in een beleidsdocument stuurt de raad vooral op de actualiteit. Via de Planning & Control-cyclus blijft de raad op de hoogte van de ontwikkelingen en financiële middelen ten aanzien van Economische Zaken. Uit het interview met het bedrijfsleven is duidelijk naar voren gekomen dat er behoefte is aan een economisch beleidsplan. (red.: Door de gemeente is eind 2011 een Startnotitie Economisch Offensief Heerde opgesteld. Hierbij is gesteld dat er niet zozeer behoefte is aan een economisch beleidsplan, maar meer aan een economisch uitvoeringsprogramma. Het argument dat hieraan ten grondslag ligt is dat er al diverse economische beleidsplannen liggen van hogere overheden waarbij is gesteld dat het beter is hierop voort te borduren met een uitvoeringsprogramma dan nog weer eens een nieuw beleidsdocument neer te leggen.) 5. Ontwikkelingen na de onderzoeksperiode (2010 en later) 5.0 Provinciaal bedrijventerreinenbeleid Op 30 juni 2010 heeft Provinciale Staten van Gelderland het nieuwe provinciale bedrijventerreinenbeleid vastgesteld: de Structuurvisie bedrijventerreinen en werklocaties. Op basis daarvan is inmiddels een Regionaal Programma Bedrijventerreinen vastgesteld. Met dit nieuwe beleid heeft de gemeenteraad van Heerde ingestemd. 5.1 Ontwikkelingen terrein Berghuizer Papierfabriek (Stora Enso) Verder ligt er het provinciale besluit om financiële middelen ter beschikking te stellen voor de aankoop van een deel van het BPF-terrein, zodat dit teruggegeven kan worden aan de natuur. 5.2 Actualisatie bestemmingsplannen Bedrijventerreinen en Sportvelden Een andere ontwikkeling is de start van de actualisatie van de bestemmingsplannen "bedrijventerreinen en Sportvelden" binnen de gemeente Heerde. De nota's van uitgangspunten daarvan zijn inmiddels vastgesteld. 5.3 Startnotitie Economisch Offensief Heerde In de vastgestelde programmabegroting voor 2011 is het opstellen van een economisch beleidsplan voor de gemeente Heerde opgenomen. Dit is ook een nadrukkelijke wens van het bedrijfsleven in de gemeente. Uit een eerste verkenning is naar voren gekomen dat er minder behoefte is aan een economisch beleidsplan en meer aan een economisch uitvoeringsprogramma. In de Startnotitie Economisch Offensief Heerde is hiervoor een eerste aanzet gegeven. De commissie Ruimte heeft op 12 december 2011 hiervan kennisgenomen. Na overleg met het bedrijfsleven en vaststelling van het conceptplan in het college (naar verwachting medio 2012) zal definitieve vaststelling plaatsvinden. 5.4 Afspraken met netwerkstad Zwolle/Kampen Omdat Heerde, en dan vooral als het gaat om de invulling van het H2O bedrijvenpark, zeer dicht aanligt tegen de Overijsselse netwerksteden Zwolle en Kampen zijn er eind 2011 afspraken gemaakt voor een betere regionale afstemming met deze netwerksteden. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 8 van 10

5.5 H2O bedrijvenpark Op 21 december 2011 is door de Raad van Bestuur van de Ontwikkelingsmaatschappij Hattemerbroek BV een presentatie gegeven aan de gezamenlijke gemeenteraden van Hattem, Heerde en Oldebroek over beleidswijzigingen als het gaat om het H2O bedrijvenpark. De te geringe uitgifte van bedrijventerrein op dit park noodzaakt dat er maatregelen worden getroffen. Voor de gemeenten is dit van belang, omdat zij elk voor 1/3 deel garant staan voor de nodige financiële middelen voor dit park. Er is al een aantal maatregelen getroffen om de slechte verkoop vlot te trekken. Een daarvan is het openstellen van de mogelijkheid voor bedrijven van buiten de drie deelnemende gemeenten om zich op het park te vestigen. Inmiddels is er ook door de accountant een rapport opgesteld met conclusies en aanbevelingen. De rekenkamercommissie heeft het beleid rondom het H2O bedrijvenpark niet verder onderzocht. Het maakt daarom niet meer onderdeel van dit onderzoeksrapport uit dan alleen het benoemen ervan en het doen van een enkel aanbeveling. Over een betere ontsluiting op de A28 worden volop gesprekken gevoerd op gemeentelijk en provinciaal niveau. Er zijn gesprekken gaande met de rekenkamercommissies van de gemeenten Hattem en Oldebroek over het voornemen een gezamenlijk onderzoek te doen naar specifiek dit onderdeel van het bedrijventerreinenbeleid. Het financiële risico, in de vorm van een garantstelling, bedraagt voor de gemeente Heerde in februari 2012 11 miljoen. Verder is er vanaf 1 januari 2012 prijsdifferentiatie toegepast op de grondprijzen. Het in lijn brengen van de gronduitgifteprijzen met de omliggende gemeenten Zwolle en Kampen is volgens de directeur van het Bedrijvenpark een logische stap, omdat het commercieel speelveld ook binnen het IJsseldelta gebied ligt. 5.6 Bedrijvenloket/accountmanager De opzet is om via een bedrijvenloket het proces van bedrijfsverplaatsing meer te stroomlijnen. Aan de startende ondernemer moet extra ondersteuning geboden worden door een accountmanager aan te wijzen. Iemand die alle contacten binnen de gemeente coördineert en contact met de ondernemer onderhoudt. (Bron: Perspectiefnota 2011-2014) Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 9 van 10

6. Aanbevelingen Aanbevelingen toekomstig beleid De rekenkamercommissie is van mening dat het niet hebben van een economisch beleidsplan in de jaren waarop het onderzoek zich heeft gericht geen nadelige gevolgen heeft gehad, gegeven de ruimtelijke beperkingen en het terughoudende beleid als gevolg daarvan. Er is vooral gereageerd op de actualiteit. Vanwege het huidige actievere beleid is de rekenkamercommissie van mening dat een meer gestructureerde opzet noodzakelijk is en beveelt daarom het volgende aan: 6.0 Opzetten bedrijventerreinenbeleid Denk als raad na over het op te zetten bedrijventerreinenbeleid of een plan van aanpak. Geef als raad een meer gestructureerde aandacht aan dat bedrijventerreinenbeleid. En denk als raad na over je positie in het besluitvormingsproces, zowel in de ontwikkel- als in de beheerfase. 6.1 Economisch beleidsplan Zet in op een economisch beleidsplan, waarin expliciet beleid is opgenomen over de bedrijventerreinen of delen daarvan. Dat kan een handvat zijn om kaders te stellen en sturingsmogelijkheden te creëren. Daarbij moet het beleid dan vooral gericht worden op het op niveau houden en krijgen van de bestaande bedrijventerreinen. Neem in een economisch beleidsplan Het nieuwe denken mee, waarin een verschuiving plaatsvindt van het realiseren van nieuwe bedrijventerreinen naar het realiseren van woon/werklandschappen. Deze ontwikkeling kan naadloos aansluiten bij het gewenste werkgelegenheidsprofiel van Care Valley Noord Veluwe. 6.2 Versterken overleg bedrijfsleven De relatie met het bedrijfsleven is voor verbetering vatbaar. Maak het beleid met en voor de ondernemers en gebruik daarbij de kennis en expertise vanuit het bedrijfsleven. Een steviger overleg met het bedrijfsleven verdient daarbij aanbeveling over zowel het beleid als het gaat om de invulling van bedrijventerreinen, als over het revitaliseren en herstructureren van bestaande bedrijventerreinen. 6.3 H2O bedrijvenpark Het verdient aanbeveling te bezien of een nauwere samenwerking met de netwerksteden Kampen en Zwolle gezocht moet worden. Immers, de scheidslijnen langs de grenzen van de provincies en regio s worden in de markt van de bedrijfshuisvesting niet zo ervaren. Bij de bedrijfsvestiging en -huisvesting spelen heel andere afwegingen een rol. 6.4 Risicofactoren Identificeer alle risicofactoren per bedrijventerrein in het bedrijventerreinenbeleid en geef aan of en hoe je daar mee om kunt gaan. 6.5 Werkgelegenheid Maak gebruik van de werkgelegenheidscijfers uit de Provinciale Werkgelegenheidsenquête om optimale economische groeimogelijkheden en werkgelegenheid in beeld te brengen. 6.6 Beleidsdoelen Stel heldere beleidsdoelen en gebruik hiervoor in alle documenten in de planning en controlcyclus dezelfde formulering en verstrek daarbij dezelfde informatie. Ga na of de behaalde resultaten afdoende zijn of om bijsturing van het beleid vragen. Heerde tegen het licht van het Regionaal bedrijventerreinenbeleid Pagina 10 van 10