Communicatieplan afvalscheiding 2014-2015 Achtergrond Op 6 februari 2014 heeft de Commissie Ruimte de nota afvalinzameling en afvalscheiding op weg naar 65%- besproken. Onderdeel van deze nota is het Uitvoeringsplan 2014 en 2015. Hierin zijn de projecten voor de komende twee jaar bepaald. Dit communicatieplan is de uitwerking van het uitvoeringsplan. Er worden de komende jaren diverse ontwikkelingen verwacht die gevolgen hebben voor de wijze van inzamelen, zoals het mogelijk afschaffen van statiegeld en inzameling drankenkartons. Het is op dit moment niet te voorspellen welke ontwikkelingen en wettelijke regels de komende jaren op ons af komen. In het eerste kwartaal van 2016 wordt het resultaat van de uitgevoerde acties geëvalueerd. Hiervoor zijn de afvalgegevens van 2014 en 2015 nodig. De effectiviteit van de verschillende acties zal worden bepaald en vervolgens kan wederom worden gekozen op welke afvalstromen de focus wordt gelegd. De doelstelling is om de afvalscheiding integraal te verbeteren en daarom aan alle afvalsoorten aandacht te besteden. Voor de planning van de acties is de opzet van de afvalnota gebruikt. 2014 2015 Focus op de stromen waar het meeste resultaat is te boeken - groente, fruit en tuinafval (gft) X - plastic (kunststof verpakkingsafval) X - restafval X - grofvuil en de milieustraat X Hoge(re) service op waardevolle grondstoffen - papier en karton X - textiel X X - glas Aandacht voor alle afvalstromen - kca en batterijen X - frituurvet X - oude apparaten en spaarlampen X X Projectdoelstelling Heemstede kent een relatief hoog percentage van gescheiden inzameling en ligt op ongeveer 10% boven het landelijke gemiddelde. N.a.v. de beleidsnota afvalinzameling en afvalscheiding worden een aantal maatregelen voorgesteld om een streefpercentage van 65% (*) gescheiden afvalinzameling te halen (momenteel is dit ca. 60%). Hierbij ligt de focus op de stromen waar het meeste resultaat is te boeken: gft-afval en plastic. Uit sorteeranalyses blijkt dat er veel gftafval in het restafval zit. Hier valt winst te behalen. (*) Ter info: om dit percentage te halen moet 80/90 % van de inwoners hun afval scheiden. Communicatiedoelstelling In de nota is beschreven dat wordt ingezet op communicatie. Met communicatie als een van de instrumenten kan moeilijk resultaat geboekt worden. Om met communicatie een bepaald gewenste houding of gedrag te bevorderen moeten er immers andere instrumenten worden ingezet. Denk hierbij aan economische prikkels, belonen/straffen, voorzieningen, diensten die 1
aansluiten bij de doelstelling. Deze instrumenten en beschreven maatregelen uit de nota kunnen met communicatie ondersteund worden. Daarnaast kan communicatie bijdragen aan het stimuleren van dit gewenst gedrag door in te zetten op de bewustwording. Kernboodschap Gescheiden afval is waardevolle grondstof. Strategie Omdat we de doelgroep niet kennen en niet weten hoe ze benaderd willen worden, kunnen we (nog) geen onderscheid maken naar alles-scheiders, niet-altijd-scheiders, niet-alles-scheiders, niet-scheiders. Willen we een doelgroepcampagne opzetten, moeten we eerst onderzoek doen. Een algemene communicatiecampagne over het belang van gft scheiding is een ondersteuning bij de bewustwording rondom afvalscheiding. Hiervoor heeft Meerlanden een offerte/communicatieplan geschreven maar de kosten zijn erg hoog. Ook Bloemendaal waarmee we samen in zouden kunnen stappen gaat hier niet mee verder. Voorstel is om in te zetten op mondelinge communicatie. In gesprekken kunnen we achterhalen wat werkt en wat niet, hoe mensen benaderd willen worden, etc. Zo kan via een selectief onderzoek meer bekend worden over hoe bewust de inwoners omgaan met afvalscheiding. Aanpak Er wordt tijd vrijgemaakt om in gesprek te gaan met bewoners. Hiervoor wordt in eerste instantie contact gezocht met de VVE s. Door direct met mensen in gesprek te gaan, krijg je informatie over het waarom wel/niet scheiden van afval. Door dit soort gesprekken proberen we achterhalen wat ervoor nodig is om het afval goed te (willen) scheiden. Dit soort basisinfo ontbreekt nu en kan heel nuttige beleidsinput opleveren maar ook de communicatieboodschap voor de vervolgaanpak aanscherpen. bij de hoogbouw van Vogelpark. In februari 2014 is een proef in de wijk Vogelpark gestart. De gft containers waren te vervuild met restafval. De bewoners hebben een brief ontvangen waarin staat dat ze moeten aangeven of ze gebruik willen maken van het gescheiden aanleveren van gft, waarna de ondergrondse containers alhier alleen nog toegankelijk zijn voor bewoners die zich hebben aangemeld als gft-scheider. Door in gesprek te gaan met de VVE van Vogelpark kan direct worden gevraagd waarom men zich wel/niet heeft aangemeld als gft-scheider en kunnen ze wellicht nog van gedachte veranderen. De proef bij Vogelpark is succesvol - kijkend naar de hoeveelheid restafval in gft container. Dit wordt uitgebreid naar andere locaties en onder andere via de VVE s worden gecommuniceerd. De gftscheiders ontvangen een gratis gf-emmertje (zie bijlage 1) met 40 zakjes, voldoende voor ongeveer een half jaar. Mogelijk aanvullend monitoring: voor de start en enkele maanden erna de hoeveelheid gft in de verzamelcontainers meten. Hiervoor zal Meerlanden nog een offerte opstellen. 2
Communicatie(acties) in 2014 De communicatie(acties) voor 2014 zijn uitgewerkt. De acties voor 2015 worden in overleg met Meerlanden en afdeling communicatie eind 2014 geconcretiseerd. GFT: - Tips om scheiden te stimuleren: gebruik een grote rolemmer gft (omruilen qua grootte met grijze), extra gft rolemmer is gratis, brengen naar milieustraat is gratis - Grof snoeiafval, alternatieve takkenronde Verschillende alternatieven voor de takkenronde worden nader onderzocht. Dit wordt nog uitgewerkt. In overleg met Meerlanden wordt een kosten-batenanalyse gemaakt en de meest efficiënte oplossing gekozen. - Behalve voor de inzet bij de proef, kan het GF-emmertje (ook wel biobakje genoemd) met korting te koop worden aangeboden bij winkels. Plastic: - Bekendmaken uitbreiding locaties plasticcontainers na plaatsing medio okt 2014 De 5 bovengrondse containers worden vervangen door ondergrondse (pers)containers. De bovengrondse containers worden op andere locaties geplaatst. Textiel: - Textielinzameling meer inzamellocaties, bekendheid vergroten heel 2014 en 2015 Communicatie vooral door Humana. Sinds 1 april 2014 zamelt Humana textiel in via de containers in de openbare ruimte. Zij hebben bij hun inschrijving aangegeven welke acties zij in 2014 en 2015 ondernemen om de textielinzameling te verbeteren. - plaatsen driehoeksborden, 2 keer per jaar - actie containerhanger, september 2014 (mogelijk herhaling in 2015) - actie prijsuitreiking, zomer 2014 (en 2015) - persberichten over textiel, iedere 2 maanden - mogelijk overige actie: actie met Lionsclub Heemstede-Bennebroek, acties met scholen, acties met sportverenigingen, kunstcontainer voor evenementen, textielruilbeurs (Frituur)vet: - Start pilot frituurvet container in wijk Merlenhoven. Gebruikt frituurvet en bakolie krijgen door het gescheiden in te zamelen een tweede leven als biobrandstof. In samenwerking met Meerlanden wordt in 2014 één inzamellocaties in de openbare ruimte gerealiseerd als proef. Verder wordt ingezet op het realiseren en bekendmaken van inzamelpunten bij winkels. - Belang van scheiding (frituur)vet benadrukken. Aansluiten bij landelijke campagne Vet recycle het. Elektrisch: - Het bekendmaken van de locaties voor inleveren oude apparaten (milieustraat en winkels) - Ondersteuning van en aansluiting bij acties van Wecycle. De stichting Wecycle heeft een uitgebreid pakket aan acties, voorlichtings- en informatiemiddelen voor scholen en verenigingen. Ook hebben ze een aantal landelijke acties, om het inleveren van apparaten en elektronisch speelgoed te promoten; vooral rond de feestdagen: Koningsdag, Sinterklaas, Kerst. 3
Overige communicatie(acties) Afvalscheiding op basisscholen - Is gestart op 3 scholen medio augustus. Scholen hebben gastlessen gekregen en gaan ook kunstwerken en spellen maken van (zwerf)afval. Er komt een tentoonstelling in publiekshal van Raadhuis in oktober. Kringloop: - Pilotproject van The Vintage Store in Indische wijk. De planning is afhankelijk van het indienen van het businessplan door The Vintage Store. Start pas na goedkeuring van businessplan door de gemeente en Meerlanden. Voorbeelden teksten voor bewustwordingsitems: - Tips voor beperken voedselverlies - Tips voor afvalscheiding in de keuken - Grofvuil brengen naar de milieustraat: veel soorten grofvuil zijn gratis - Grofvuil of bruikbaar huisraad? promoten van de kringloopwinkels - Beperken van hoeveelheid papier: folders digitaal, nee-nee stickers, etc. - Belang van scheden batterijen, waar kun je deze inleveren? - Communicatie over zwerfafval - Communicatie over sorteeranalyses Welke communicatiemiddelen worden ingezet - Gebruik maken van bestaande middelen Meerlanden: Meerlanden maakt in uitingen gebruik van de slogan Mogen we bij u tanken? Van uw gft maken wij groengas. Hierbij kunnen we aanhaken als ondersteuning van acties. - Website gemeente - Gemeentegids - Persberichten - Facebookpagina gemeente Heemstede - Aansluiting vinden bij evenementen zoals nieuwe inwonersdag (workshop openbare ruimte en duurzaamheid ), najaarsmarkt, duurzaamheidsmarkt. - Bewonersbrieven voor wijkgerichte aanpak 4
Bijlage 1: Actie biobakje De gft-inzameling in Heemstede gaat op zich prima, maar kan nog wel aanzienlijk worden verbeterd. Afvalscheiding en vooral de scheiding van groente- en fruitafval (gfafval) begint in de keuken. Bijna de helft van het gft in het restafval is groente- en fruitafval. De gemeente wil u graag ondersteunen om het scheiden van keukenafval makkelijker te maken. Dat kan bijvoorbeeld met een speciaal ontwikkeld ventilerend afvalemmertje met biologisch afbreekbare en composteerbare zakjes. De zakjes ademen waardoor het groente- en fruitafval uitdroogt. Dit voorkomt schimmelvorming en geurtjes, ook tijdens warme zomermaanden. De biologisch afbreekbare zakjes zijn gemaakt van maïszetmeel en kunnen na gebruik bij het gft-afval. Minimaal één keer per week moet het zakje vervangen worden, dan blijft het afvalemmertje schoon. Wat zijn de voordelen van het Biobakje? - Keukenafval gaat uitdrogen en wordt beter composteerbaar - Gewichtsverlies tot 18 % in 4 dagen (door verdamping) - Geurhinder en schimmelvorming worden voorkomen - gft-container blijft droog en gaat niet "stinken" - Geen problemen met ongedierte - De Biozakjes zijn 100 % composteerbaar - Het Biobakje is zeer gebruiksvriendelijk en neemt weinig plaats in - Hygiëne in de keuken en gft-container - De Biozakjes zijn stevig Hoe gebruik ik het Biobakje? Alles wat thuishoort bij het GFT-afval, mag ook in het Biobakje. Wanneer het bakje vol is, gooit men de inhoud van het bakje met zak en al in de groene rolemmer of de ondergrondse gft-container. Minimaal één keer per week moet het zakje vervangen worden, dan blijft het afvalemmertje schoon. Het Biozakje is vervaardigd uit maïszetmeel en breekt volledig biologisch af. Het is van groot belang dat enkel de bijhorende zakjes gebruikt worden omdat deze waterdampdoorlatend en 100 % composteerbaar zijn. Waar is het biobakje te koop? Het biobakje is in Heemstede te koop bij: Kiebert Natuurlijk, Binnenweg 119 Arteka, Zandvoortselaan 16-18 ACTIE Gemeente Heemstede biedt het biobakje te koop aan in een 'startpakket': een biobakje, samen met 2 rollen biozakjes (in totaal 40 stuks). Zo'n pakket kost normaal ca. 11,00 euro, maar wordt u aangeboden door de gemeente Heemstede met een fikse korting. U betaalt nu slechts 5,00 euro De gemeente stelt vooralsnog maximaal 500 bakjes met korting ter beschikking. De actie geldt zolang de voorraad strekt. Maximaal 1 starterset per persoon. Niet voor publicatie Inkoopsprijs bakje ca. 4,50 zakjes: 1,75 per rol van 20st. kosten per set 8,00 Kosten gemeente 3,00 per verkocht starterpakket. Maximale kosten 1.500 Risico dat ook inwoners van buiten Heemstede dat bakjes kopen. Lijkt mij niet zo n groot probleem. Het gaat tenslotte vooral om de publiciteit die dit genereert. (we kunnen wel aan de winkeliers vragen of ze de mensen willen vragen waar ze vandaan komen, zodat we wel enig idee hebben hoeveel bakjes er in Heemstede in omloop zijn) 5