Wat werkt in binnenklasdifferentiatie? Tips en technieken voor een goede les! Henk De Reviere Schoolbegeleider Regio Oost-Vlaanderen 0495 53 30 66 henk.dereviere@katholiekonderwijs.vlaanderen 1
Ideeën om te onthouden......... 2
Ideeën om te onthouden......... 3
Ideeën om te onthouden......... 4
Het EDI - model 1. Activeren van voorkennis Duidelijk lesdoel 2. Directe instructie (Vorm Inhoud) Begeleide inoefening Kleine lesafsluiting 3. Zelfstandige verwerking 4. Verlengde instructie 3. Feedback 3. Zelfstandige verwerking 5. Grote lesafsluiting 5
49 TECHNIEKEN OM LEERLINGEN TE LATEN EXCELLEREN 1. DE LAT HOOG LEGGEN (5) x 1. Weet niet geldt niet Verwachte deelname en hoge verwachtingen van de leerlingen (4) x 2. Goed is goed Honderd procent juiste antwoorden eisen (4) x 3. Rekken Bekomen van een goed antwoord door meer vragen te stellen (5) 4. De formulering telt Volledige en grammaticaal correcte zinnen eisen (4) 5. Geen excuses Zich niet verontschuldigen voor de leerstof (3) 2. EEN GOEDE PLANNING IS HET HALVE WERK (6) x 6. Begin aan het eind De les in de eerste plaats richten op het doel en niet op de activiteit 7. De HAMM-vraag Doelstellingen SMART formuleren (4) x 8. Zichtbaarheid Doelstelling van de les zichtbaar maken in de klas 9. Kortste route Beste en snelste manier om je doel te bereiken 10. Dubbele planning Planning gericht op jij (de leerkracht) en zij (de leerlingen) 11. Een plattegrond maken Flexibele klasopstelling en klaswanden 3. STRUCTUUR EN PRESENTATIE (10) x 12. De haak Een lekkermakertje om de leerlingen aan de haak te slaan (6) (3) x 13. Stap voor stap Complexe vaardigheden opsplitsen in verschillende stappen en deze benoemen (4) x 14. Bord=papier Alles op het bord exact overnemen op een blad of in het schrift x 15. Rondlopen Strategisch door het lokaal bewegen om allerlei problemen te voorkomen (5) x 16. Een stapje terug Bij een verkeerd antwoord de vraag opsplitsen in kleinere stappen (6) 17. Ratio Een aanbod waarin de leerlingen zelf zoveel mogelijk werken en denken (10) x 18. Begrip toetsen Het vergaren en reageren op informatie (4) (7) x 19. Balcontact Oefenen is waar het om draait x 20. De afzwaaier De les beëindigen met een eindtaakje (3) 21. Stelling nemen De lln. denken actief na door ze te laten oordelen over antwoorden van klasgenoten 4. HOE HOUD IK ZE BIJ DE LES (6) x 22. Bliksembeurt Men krijgt een beurt of men nu wel of niet de vinger opsteekt (4) (4) 23. Vraag en antwoord De leerkracht stelt een vraag, de klas antwoordt in koor in al zijn varianten (3) (5) 24. Pepper De leerkracht vuurt snel achter elkaar vragen af over basiskennis en vaardigheden (3) x 25. Korte stop Voldoende denkttijd inbouwen om tijd te besparen x 26. Iedereen schrijft Eerst wat gedachten op papier zetten (6) 27. Showtime Een spektakelmoment in de les waarin het ook gaat om de presentatie (5) 5. BOUWSTENEN VOOR EEN STERKE KLASCULTUUR (8) 28. De klas binnenkomen Gewoontes voor na de begroeting en de les effectief begint (4) x 29. Begintaak Korte activiteit bij het binnen komen van de klas (4) x 30. Strakke overgangen Overschakelingen van plaats of activiteit 31. Klapperbeheer Systeem invoeren voor het opbergen, organiseren en terug vinden x 32. VLORK Vijf gedragspatronen om beter op te letten (5) 33. Klaar? Af! Er voor zorgen dat de leerlingen klaar zijn voor de les (5) 34. Gebaren Tekens afspreken waarvoor leerlingen van hun stoel mogen opstaan (5) 35. Pluimen Complimenten voor leerlingen die goed presteren of het goede voorbeeld geven (5) 6. GEDRAGSNORMEN VASTLEGGEN EN HANDHAVEN (7) x 36. 100 Procent Iedereen voert voor honderd procent uit (3) 37. Klare taal Vertellen wat en hoe de leerlingen het moeten doen (4) x 38. Overwicht Gezag door vijf stelregels en register (5) x 39. En nog eens Gaat het mis dan gaan we extra oefenen (7) 40. Oog voor detail Leerlingen passen zich aan aan hun omgeving (5) 41. Drempel De leerlingen weten wat hen wordt verwacht als ze het lokaal binnenkomen 42. Niet waarschuwen Niet dreigen met actie, onmiddellijk concreet actie ondernemen (3) 7. WERKEN AAN KARAKTER EN VERTROUWEN (7) 43. Positief inkleden Bij terechtwijzingen uitgaan van het positieve (6) 44. Precies prijzen Positieve aanmoediging juist gebruiken (3) 45. Warm-Streng Ik geef om je en daarom ben ik zo streng voor jou (4) 46. De P-factor Plezier hebben in het leren (6) x 47. Gelijkmoedigheid De persoonlijke gevoelens van de leerkracht blijven buiten beschouwing 48. Alles uitleggen Leerkrachten wijzen voortdurend op waarom ze doen wat ze doen x 49. Fouten maken hoort er bij Normaal gegeven: je doet het fout en daarna doe je het goed (2) 6
Het EDI - model 1. Activeren van voorkennis Duidelijk lesdoel Voordat we beginnen, wil ik dat jullie eens nadenken over Aan het eind van deze les kun je. Technieken 6, 8, 12, 26, 29 2. Directe instructie (Vorm Inhoud) Ik ga uitleggen/voordoen/hardop denken Ik ga uitleggen wat we gaan leren en hoe je het precies aanpakt Begeleide inoefening Laten we het nu eens samen doen Jullie doen het nu eens samen Kleine lesafsluiting Jongens en meisjes voordat we zelfstandig aan het werk gaan, wil ik zeker weten dat iedereen het begrijpt. Je doet het nu eens zelf Techniek 14, 26, 49 3. Zelfstandige verwerking Jongens en meisjes, nu mogen jullie het zelf proberen Alleen moet oefeningen Zelfcorrectie Plustaken (Mapje, Hoeken en contractwerk) Coöperatief leren Tutor (Werken met een maatje) Techniek 19 3. Feedback Hoe ben je aan dit antwoord gekomen? Hoe heb je het aangepakt? 4. Verlengde instructie Jongens en meisjes, ik ga het jullie extra uitleggen wat we gaan leren en hoe je he precies aanpakt Ik ga dit voordoen en ik ga hardop denken Selectie door de leerkracht of de leerlingen kiezen zelf Aan de instructietafel, vooraan in U vorm, HIK - moment Techniek 16 3. Zelfstandige verwerking Jongens en meisjes, nu mogen jullie het zelf proberen Techniek 19 5. Grote lesafsluiting Jongens en meisjes, wat hebben we geleerd vandaag? Waarom hebben we dit geleerd? - Dit leren we de volgende keer! Techniek 20 In elke fase: Jongens en meisjes, ik ben benieuwd of jullie het begrijpen. Zullen we eens kijken of het lukt? Techniek 18 In combinatie met de technieken 13, 3, 25, 22, 26, 2, 1, 39, 49 7
8
9
10