Verandering van Tijdperk: unieke kans voor glastuinbouw Naaldwijk, 15 Oktober 2015 twitter.com/janrotmans
We leven niet in tijdperk van verandering maar in een verandering van tijdperken
19 de Eeuw vs 21 ste Eeuw industriële revolutie angst voor machines langdurige onrust sociale ongelijkheid Marx digitale revolutie angst voor robots steeds meer onrust sociale ongelijkheid Piketty
Kantelperiode 1. samenleving wordt decentraal en bottom-up 2. economie wordt decentraal en circulair 3. nieuwe macht ontstaat
Samenleving 3.0
Overgang naar Samenleving 3.0 Opbouw van Samenleving 3.0 Voorontwikkelingsfase Kantelperiode De afbeelding kan momenteel niet worden weergegeven. Doorontwikkelingsfase Verticaal Centraal Top-down Horizontaal Decentraal Bottom-up We zitten hier Tijd
Burger Initiatieven
Explosie van BurgerCoöperaties
Economie 3.0
Oude Economie vs Nieuwe Economie banken energiebedrijven taxibedrijven hotelketens boekenwinkels platenmaatschappij financiële coöperaties google, tesla, van de bron Uber Airbnb Amazon Itunes
Economische Kanteling - robotisering en automatisering - digitalisering van productieproces - ontbundeling& ontvlechting - circulaire & bio-economie
Economie 3.0 deeleconomie digitale economie circulaire economie maker-economie robot-economie bio-en groene economie
Traditionele Sectoren in Transitie Energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam Bouw van aanbod & product naar vraag & dienst Zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht Onderwijs van organisatie centraal naar leerling centraal Agrofood van efficient& lineair naar biobaseden circulair
elk verdienmodel in elke sector van elk bedrijf staat onder druk
Nieuwe Economie is booming Clean Tech Industry snelst groeiende industrie in de wereld 300 miljard dollar in 2012-30% groei t.o.v. 2011 China Duitsland VS Italië Nederland $ 60 miljard $ 45 miljard $ 40 miljard $ 17 miljard $ 5 miljard
Nieuwe Economie in Nederland Nieuwe Economie = ca. 2-4% van BNP in 2025 10% -20% bij15% groeiper jaar in 2030 25% -50% bij15% groeiper jaar
Rendement van Nieuwe Economie elke euro geïnvesteerd in de groene economie levert 3 euro rendement op voor economie elke euro geïnvesteerd in de zwarte economie kost de samenleving 2 euro PBL, 2013
Fossiel Mausoleum
Wat betekentditvoor de glastuinbouw?
Westland DuurzaamsteGemeente ligging [groen gebied, nabij steden] economisch kapitaal ++ sociaal-cultureel kapitaal ++ ecologisch kapitaal +-
TransitieGlastuinbouw wasserbombe affaire 1988 transitie in glastuinbouw van wasserbombe naar smaakbom innovatie: cherrytomaat, trostomaat, vleestomaat transport werd verbeterd visie Greenport Westland 2020
glastuinbouw één van de meest innovatieve sectoren in Nederland NIET een van de duurzaamste!
Energie 3% duurzame energie [doel 202020%!] energie-efficiëntie stabiel [laatste 10 jaar] CO2-uitstoot daalt licht [op niveau 1990] energiegebruik per m2 kas constant sterke kostenfluctuaties door aardgasprijzen
KasalsEnergiebron prachtig revolutionair concept 2005 concept 2007 prototype 2015 7 proefprojecten???? grootschalige toepassing
Milieu bestrijdingsmiddelen overschrijden norm normoverschrijdingen van 3000 keer waterkwaliteit ver onder de maat [Westboezem] illegale lozingen door glastuinbouwers mentaliteitsverandering nodig! Hoogheemraadschap Delfland
Urgentie: waarom veranderen?
EconomischPerspectief toenemende internationale concurrentie schaalvergroting: 1980 8000 bedrijven 2014 2000 bedrijven 2040 100 bedrijven?? afname glastuinbouwopp: 400 ha sinds 2000 80% van cultuurgrond is glastuinbouw
Alarmbellen glastuinbouw dreigt ten onder te gaan veel telers in financiële problemen niet vraaggestuurd maar aanbodgestuurd prijzen onder druk, verzadigde markt sector te versnipperd, te weinig samenwerking
Alarmbellen ondernemers vergrijzen snel weinig aanvoer van nieuwe kundige telers kennis verdwijnt en veroudert greenports beconcurreren elkaar geen krachtenbundeling maar lokaal denken
We produceren de verkeerde dingen
3 van 5 bedrijven sneuvelen in kantelfase van transitie
Survival of the Fittest niet de grootste bedrijven overleven, ook niet de slimste bedrijven, maar de meest adaptieve bedrijven
Het RoerMoet Om nieuwe oriëntatie nieuwe producten nieuwe verdienmodellen
Urgentie: wat te doen?
Waanzin: steeds hetzelfdeblijvendoenen tochbetereresultatenverwachten Einstein
RadicaleInnovatie incrementele innovatie: dingen slimmer doen proces innovatie: dingen efficiënter doen radicale innovatie: dingen anders doen
VeranderStrategie DualeStrategie ontwikkel schaduwlijn binnen bedrijf experimenteer met nieuw verdienmodel zoek samenwerken nieuwe partners
Niche Producten zeekraal zeewier lamsoor kruiden & cressen snel groeiende niche-markten
ZilteLandbouw economie ontwikkelen rondom zilte landbouw 125.000 ha landbouw in Nederland verzilt in 10-20 jaar maakt gebruik van zouttolerante planten traditionele en nieuwe (biologische) gewassen duurzame, rendabele landbouw met zout kwelwater zeeaster, zeekraal, zeekool zilte bloembollenteelt combinatie viskweek en zilte gewassen
Meerlagenteelt
NieuweKlanten& Afzetmarkten pharmacie cosmetica verpakking kleding zorg
NieuweKlanten
Duurzaam gezond schoon kwaliteit veilig zonder verspilling
Rob Baan Koploper micro-groenten voeding & gezondheid LED-lampen slimme marketing vraaggestuurde productie
Duurzaam energieleverend geen chemische bestrijdingsmiddelen gesloten watersysteem verwaarden reststoffen geen afval
GlastuinbouwbedrijfLans trostomaten geothermie bespaart 28 miljoen m3 gas/jaar, 18.500 huishoudens energieleverend 13 warmtekrachtkoppelingsinstallaties
Circulair& Biobased van restmateriaal producten maken van plantenresten veevoer, bouwmateriaal Nova Lignum aubergineteler in Zevenbergen afwerkplaten uit de auberginekas cross-overs met pharmacie, cosmetica
KruisbestuivingenNodig cross-overs nodig tussen: boeren en chemici glastuinbouw en melkveehouderij telers en bouwers boeren met voedingsdeskundigen
Slimmer & BeterOrganiseren niet alleen via traditionele branche-organisaties vooral via innovatiehubs & communities regionale samenwerking is cruciaal kantelaar, koplopers en verbinders
Industriebeleid3.0 duurzaam industriebeleid glastuinbouw grootschalige investeringen faciliterende overheid niches & traditionele bedrijven verbinden barrières & belemmeringen wegnemen
glastuinbouw staat voor de grootste opgave in 150 jaar