Memo Thuiszitters en Risicoleerlingen September 2018 Inleiding: Deze memo beschrijft de wijze waarop het Samenwerkingsverband V(S)O Duin- en Bollenstreek (hierna benoemd als het Samenwerkingsverband) informatie over thuiszitters en risicoleerlingen vastlegt en monitort. Het terugbrengen van het aantal thuiszitters en risicoleerlingen vormt een belangrijke doelstelling van passend onderwijs. Het Samenwerkingsverband werkt met de handreiking schoolverzuim en voorkoming van thuiszitten zoals is samengesteld door Regionaal Bureau Leerplicht in overleg met de Samenwerkingsverbanden PO en VO in de regio Holland Rijnland. Deze afspraken en protocollen richten zich enerzijds op thuiszittende leerlingen en anderzijds op het signaleren van trends in de problematiek, zoals die speelt in onze regio. Inhoud: Inleiding:... 1 Doelstellingen:... 2 Registratie, Categorieën en redenen... 2 Melding vanuit de scholen:... 2 Activiteiten van het Loket Passend Onderwijs... 3 Monitoring... 3 Periodieke uitwisseling en afstemming met RBL... 5 Overleg binnen het Samenwerkingsverband... 5 Overleg met gemeenten... 5 Doelgroep... 5 Overstapmomenten:... 6 Doorzettingsmacht... 6 Bijlage:... 8 1
Doelstellingen: Het Samenwerkingsverband heeft ten aanzien van effectieve thuiszittersregistratie de volgende doelstellingen: 1. Het terugbrengen van het aantal thuiszitters en risicoleerlingen in het V(S)O in de regio Duin- en Bollenstreek. 2. Terugdringen van duur periode thuiszitten en risicoleerlingen tot maximaal 3 maanden. 3. De taxatie van het profiel leidt tot aanwijzen van regievoerder in elke casus. 4. De taxatie van het profiel leidt binnen 4 weken tot een integraal plan van aanpak. 5. Er wordt in de regio eenduidig terminologie m.b.t thuiszittende leerlingen gehanteerd door scholen, Samenwerkingsverband en Regionaal Bureau Leerplicht 6. De registratie leidt tot een lijst met de belangrijkste oorzaken van thuiszitten en knelpunten bij plaatsing. Registratie, Categorieën en redenen Het Samenwerkingsverband voert een registratie van thuiszitters en risicoleerlingen volgens verder in dit memo omschreven criteria. Registratie van leerlingen met absoluut verzuim, vrijstelling van leerplicht onder artikel 5a of 11d leerplichtwet en luxeverzuim wordt door Regionaal Bureau Leerplicht gevoerd. De door het Samenwerkingsverband geregistreerde leerlingen kunnen in het verloop wel bijvoorbeeld onder de categorie vrijstelling gaan vallen. Ten behoeve van een eenduidige registratie is binnen Holland Rijnland in samenspraak tussen het Regionaal Bureau Leerplicht en de Samenwerkingsverbanden PO en VO uit de 3 Swv-regio's (Duin- en Bollenstreek, Leiden en Midden Holland Rijnstreek) besloten om de thuiszittersregistratie te voeren als het gaat om leerlingen die al vier weken thuiszitten die vallen onder de categorie: Thuiszitters volgens art. 25 (Langdurig Relatief Verzuim) Risicoleerling We gebruiken de term risicoleerlingen wanneer een leerling gedurende 4 weken structureel verzuimt wegens medische of psychische omstandigheden. Binnen de thuiszitters maken we onderscheid in duur: van vier weken tot drie maanden, langer dan drie maanden. Redenen van verzuim die geregistreerd worden zijn uitgewerkt in het schema thuiszittende leerlingen (bijlage op website). Melding vanuit de scholen: Meldingen van thuiszitters verloopt via de school van inschrijving middels de registratie zorgwekkend verzuim binnen OnderwijsTransparant en worden door het Samenwerkingsverband op casusniveau geadministreerd en gemonitord. Meldingen kunnen uiteraard op elk moment plaatsvinden. School signaleert verzuim en neemt acties volgens het eigen protocol en schaalt op bij constatering zorgwekkend verzuim richting Samenwerkingsverband en Leerplicht. Minimaal vier keer per schooljaar dienen 2
de scholen (VSO en VO) expliciet een geactualiseerd overzicht te verstrekken aan het samenwerkingsverband van de thuiszitters en de risicoleerlingen op de school. Een melding bestaat uit: Gegevens leerling, school, ouders Beschrijving (categorie en hoofdoorzaak) Regievoerder Start- en einddatum Betrokkenen Interventies Logboek en Agenda Bijlagen Activiteiten van het Loket Passend Onderwijs Vanuit een actueel beeld van de situatie zijn de activiteiten van het Loket Passend Onderwijs van het samenwerkingsverband ten aanzien van thuiszitters tweeledig: 1. Het adviseren m.b.t. de aanpak bij dreigend voortijdig schoolverlaten en/of adviseren m.b.t. risicoleerlingen met als doel een school, alternatief traject of hulpverlening te realiseren, zodat de mogelijkheid tot het behalen van een startkwalificatie blijft bestaan. 2. Het ontwikkelen en uitvoeren van preventieve activiteiten om voortijdig schoolverlaten/ thuiszitten te voorkomen. Monitoring Naast de registratie van soort en duur van thuiszitten, volgen we wie casemanager is en of er planmatig gewerkt wordt aan het vinden van een oplossing om het thuiszitten te verminderen of te beëindigen. Zodra er door de school een melding is gestart en ingediend, wordt de melding inzichtelijk voor het Samenwerkingsverband. Het is nu een lopend traject. Indien nodig organiseert school een breed multidisciplinair overleg waarin heldere afspraken gemaakt worden over: regie, maatregelen, en evaluatiemomenten. Eventueel wordt er een plan van aanpak of een OPP opgesteld. De regievoerder en interventie verschilt per casus en worden vermeld bij het traject. School en Samenwerkingsverband kunnen informatie, interventies en ontwikkelingen aan het lopende traject toevoegen. Bij een melding zitten de functie: logboek, bijlagen en agenda. Er kan ook een extern deskundige (zoals leerplicht) uitgenodigd worden om mee te kijken in het dossier, waarvoor alleen het logboek bewerkbaar is. Bij het afsluiten van het traject door school of het Samenwerkingsverband, heeft de extern deskundige automatisch geen inzage meer. De melding van zorgwekkend verzuim loopt separaat aan een consult en een arrangementsaanvraag. Wanneer de scholen inspanning van het Samenwerkingsverband wensen bij een casus, kunnen ze parallel aan de melding vanuit het leerlingdossier een consult starten. 3
In overzichtslijsten kan ook een kwantitatieve registratie plaatsvinden. Het is mogelijk om in de overzichten te filteren. Zo hoeft identiteitsinformatie niet getoond te worden op een printversie. Er kan een geanonimiseerd overzicht worden gestuurd naar de Inspectie. Omschrijving Frequentie Door Bespreken met Lopende schooljaar actueel beeld thuiszitters en risicoleerlingen Einde schooljaar, jaarrapportage en vergelijking met voorgaand jaar. Geanonimiseerd afschrift registratie van langdurig relatief verzuim en risicoleerlingen ri. inspectie doorlopend juni 15 september 15 december 15 maart 15 juni Melding via scholen bij Loket Passend Onderwijs Loket Passend Onderwijs Loket Passend Onderwijs RBL RLB Document OT OT en jaarverslag Rapportage uit OT 4
Periodieke uitwisseling en afstemming met RBL Casuïstiekniveau Er is vanuit het Loket Passend Onderwijs een periodiek overleg met Bureau Leerplicht op casuïstiek niveau. Thuiszitters worden dan doorgenomen en vastgesteld wordt of elke thuiszitter een regievoerder heeft en of adequate acties zijn ondernomen. Dat wil zeggen: iemand vanuit school/swv/leerplicht/jgt/jgz die de leerling volgt en initiatieven neemt om de leerling weer in het onderwijs te krijgen. Waar nodig zoekt het Loket Passend Onderwijs na een melding van school samen met de school en andere partijen naar een oplossing voor de thuiszitter. Waar adequate acties achterwege zijn gebleven of stagneren wordt via melding of verzoek tot interventie opgeschaald naar het management van de betrokken instellingen. Van Bureau Leerplicht ontvangt het Samenwerkingsverband aantallen rond absoluut verzuim, vrijstelling en thuiszitters. Overeenkomsten en afwijkingen op aantallen worden met elkaar vergeleken en geanalyseerd. Binnen de beleidstafel worden privacyafspraken op dit gebied nader uitgewerkt. Overleg binnen het Samenwerkingsverband In het overleg met de directies en zorgcoördinatoren binnen het Samenwerkingsverband worden knelpunten, trends, wensen en opvallende zaken besproken en waar mogelijk en noodzakelijk gezamenlijke afspraken gemaakt. Overleg met gemeenten De beleidstafel thuiszitters heeft als doel om op basis van signalen uit verschillende regio s te komen tot het signaleren van trends en bovenregionale oplossingen als het gaat om thuiszitters. Doelgroep Het Samenwerkingsverband hanteert de volgende doelgroep ten aanzien van de thuiszittersregistratie: Leerplichtige of kwalificatieplichtige (indien ouder dan 16 jaar en niet in bezit van startkwalificatie) jongeren, die ingeschreven zijn in het voortgezet onderwijs en vallen onder de regio van het Samenwerkingsverband. Als het een leerling in het VSO betreft, is woonplaats leidend. Jongeren die geïndiceerd zijn als zeer moeilijk lerend, meervoudig gehandicapte leerlingen of leerlingen met een schooldiploma van het praktijkonderwijs zijn vrijgesteld van de kwalificatieplicht. Dit geldt ook voor VSO-leerlingen met uitstroomprofiel arbeidsmarkt of dagbesteding. Zodra er een vrijstelling is afgegeven, worden leerlingen niet langer door het Samenwerkingsverband geregistreerd. 5
Overstapmomenten: a. Overstap PO/SO VO/VSO Voor 15 maart vindt de aanmelding van leerlingen vanuit het PO en SO plaats bij scholen voor VO en VSO. Wanneer scholen twijfel hebben over de juiste v(s)o school kunnen zij overleg hebben met het Samenwerkingsverband. Wanneer men van mening is dat vso geïndiceerd is, hebben zij altijd contact met het Loket Passend Onderwijs en leggen zij voor 1 januari contact met de beoogde vso-school. Bij moeilijk plaatsbare leerlingen kan advies gevraagd worden aan het Loket Passend Onderwijs. Zonodig wordt er een overleg belegd met mogelijke scholen om de meest geschikte onderwijsplek te vinden. Het resultaat moet zijn: alle leerlingen geplaatst. b. Overstappende leerlingen VO-VO, VO-VSO en VSO-VO Het komt voor dat tijdens het schooljaar leerlingen worden aangemeld voor een school. Dat kan zijn omdat de leerling verhuisd is of om een andere reden. Eenzelfde procedure zoals beschreven onder a is van toepassing, voor leerlingen die binnen het V(S)O overstappen. Verhuisleerlingen Ouders melden hun kind aan op een school. Wanneer er plaatsingsproblemen zijn, kunnen ouders en/of school het Loket Passend Onderwijs vragen mee te denken, conform het hiervoor gestelde. Leerlingen die ondersteuning nodig hebben Zorgplicht betekent dat zodra ouders hun kind aanmelden dat ondersteuning nodig heeft, de school de verantwoordelijkheid heeft een zo goed mogelijk passende plek te bieden. In de eigen school, of een andere school. De zorgplicht geldt voor zowel de nieuw aangemelde leerlingen, als zij die al op een school zitten. De school zoekt in overleg met de ouders een passende plek. Het Loket Passend Onderwijs ondersteunt scholen op hun verzoek bij het nakomen van de zorgplicht. Leerlingen uit residentiële setting Betreffende leerlingen worden tijdelijk uitgeschreven bij de school van herkomst en tijdelijk ingeschreven bij de VSO-school van de instelling die het onderwijs verzorgt. Wanneer de behandeling beëindigd wordt, gaat de leerling weer terug naar school van herkomst, waar de leerling voorafgaand aan de opname in de GGZ-instelling stond ingeschreven (en tijdelijk is uitgeschreven). Deze V(S)O school van het Samenwerkingsverband waar de leerling stond ingeschreven voor vertrek naar een dergelijke instelling of penitiaire inrichting behoudt de zorgplicht. Doorzettingsmacht Aan de directeur van het Samenwerkingsverband is doorzettingsmacht toegekend, voor zover het onderwijs betreft. De doorzettingsmacht is opgenomen in het visiedocument dat onderdeel uitmaakt van het ondersteuningsplan van het Samenwerkingsverband. Doorzettingsmacht kan o.a. worden ingezet als sprake is van thuiszitten. Met doorzettingsmacht bedoelen we het ingrijpen of nemen van besluiten bij impasses in besluitvormingsprocessen die gericht zijn op het realiseren van een onderwijsplek voor een leerling. Kern is dat er sluitende afspraken zijn gemaakt om bij ingewikkelde 6
casuïstiek uiteindelijk af te kunnen dwingen dat er een passende onderwijsplek beschikbaar is. 7
Bijlage: Werkagenda 2018-2010 Inleiding In de eerste periode van schooljaar 2018-2019 is door de samenwerkingsverbanden passend primair- en voortgezet onderwijs in samenwerking met het RBL, JGT en JGZ een analyse gemaakt van de thuiszitters en risicoleerlingen. Uit deze analyse zijn een aantal punten gekomen die we als regio kunnen verbeteren omtrent de aanpak en de samenwerking. Analyse Uit de analyse van afgelopen jaar komen onderstaande knelpunten: - Regie, wie heeft de procesregie en wie de inhoudelijke regie. - Wachtlijsten voor Curium en GGZ. - Aansluiting onderwijs-jeugdhulp - Opschalen wanneer en naar wie? - Samenwerking tussen scholen en ouders. - Samenwerking tussen onderwijs, jgt, jgz versterken. Ontwikkelpunten Procesfase thuiszitters/ risicoleerlingen Registratie Periodieke check op lijsten thuiszitters/ risicoleerlingen en voortgang proces per thuiszitter/ risicoleerling Adviseren m.b.t. de aanpak bij dreigend thuiszitten/voortijdig schoolverlaten en/of adviseren m.b.t. aanpak risicoleerlingen Analyse op registraties, processen Acties Actoren Ontwikkelpunten Uitwisselen lijsten tussen swv en leerplicht Doornemen lijsten met betrokkenen Periodiek bezoek aan de scholen om de casuïstiek te bespreken. Schooljaar 2018-2019: workshop MAS (Ingrado) bij coordinatoren ondersteuning. Analyse van problematieken, Swv en leerplicht, regisseur per casus Loket Passend Onderwijs Scholen Swv, leerplicht, Periodiek uitwisselen van kloppende lijsten swv en leerplicht en check hierop. Taxatie Gerichte aanpak, monitoren van acties. Verbeteren regie, samenwerking Regie Opschalen 8
en uitvoering t.b.v. vinden verbeterpunten aantallen, onderwijszorg-arrangementen e.d. Overleg met actoren; aanscherping van de aanpak van thuiszitters en risicoleerlingen. jeugdzorg, gemeenten Verbeteren aansluiting onderwijs-jeugdhulp Verbeteren onderwijs-zorgarrangementen Meer preventieve inzet jeugdhulp 9