Uitgangspunten Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV

Vergelijkbare documenten
De rol van duurzame biobrandstoffen in terugdringen van CO 2 -uitstoot in de transportsector

Low carbon opties voor duurzame mobiliteit Nieuwe ontwikkelingen in motortechniek en biobrandstoffen

BioMCN: Advanced Sustainable Biofuels BIObased Industry april 2015 Jeroen Koot -CEO

Biomassa. Pilaar in de energietransitie. Uitgangspunt voor de biobased economie

Hernieuwbare brandstoffen in transport. en de bredere betekenis van bioraffinage

GROENE KOOLWATERSTOFFEN. Marcel Weeda, Remko Detz, Jeffrey Sipma

Strategische visie Biomassa drs. Marten Hamelink Directie Topsectoren & Industriebeleid

Duurzame Warmte uit Biomassa

Reactie visiedocument: Duurzame bio-economie 2030

EnergyNL2050, een serie van 4 bijeenkomsten, Korte uitleg over de bijeenkomsten. KIVI-E/USI energynl2050 UvU 13 /10/16

Governance Energietransitie Haven en Industrieel Complex Rotterdam Moerdijk. Huibert van Rossum Adviseur External Affairs Havenbedrijf Rotterdam N.V.

Quickscan impacts implementatie ILUC-Richtlijn

Circulair Congres TKI-BBE Ronald Zwart, Platform Bio-Energie 08 mei 2019

Shell NL & Shell New Energies

Activiteiten van leveranciers van biobrandstoffen, ontwikkelingen en toekomstverwachtingen

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Energie voorziening op weg naar duurzaamheid: biomassa? Chris Westra.

Impact analyse: ambitie elektrisch transport

Waterstof, het nieuwe gas. Klimaatneutraal is de toekomst Frans Rooijers directeur CE Delft

Biobased Economy economie en duurzaamheid

Energy2050NL Klimaatneutraal energiesysteem. Frans Rooijers - directeur CE Delft

Perspectief voor klimaat neutraal en hernieuwbaar gas

Kansen en milieuaspecten van de verschillende nieuwe transportbrandstoffen

Modelbeschrijving REST-NL. Model voor het maken van energiescenario s voor verkeer in Nederland

Energie uit bintjes en bieten 1981 een doodlopende weg

Hernieuwbare Energie na Frans Rooijers - directeur CE Delft

Visietraject Energiemix Verkeer Fase 1: scenariobouw

EnergieConversiePark Moerdijk Een ECP aansluitend op bestaande verwerking van biomassa

Uitwegen voor de moeilijke situatie van NL (industriële) WKK

Amsterdam 9 mei 2017 Guy Konings, Joulz

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Provinciaal klimaat- en energiebeleid: doelen, emissies, maatregelen. Robert Koelemeijer - PBL

Hoe snel verandert de energiemarkt?

BRANDSTOFFEN WEGVERKEER

Duurzaam vervoer, gewoon doen! Els de Wit Ministerie I&M

Quickscan impacts implementatie ILUC-richtlijn

Biomassa in het Voorstel voor Hoofdlijnen van het Klimaatakkoord (VHKA)

De noodzaak van waterstof. InnoTeP 2017 Jochem Huygen.

Duurzame energie De Wereld, Nederland en Nieuwegein

GROEN GAS HEEFT DE TOEKOMST en de toekomst begint nu

CO 2 capture overview

Het KlimaatAkkoord (ieder z n opinie; hier is de mijne)

Minder en duurzamer vliegen?

De rol van brandstof en vliegtuig

Biobased economy vanuit ketenperspectief. Woody Maijers Lector Integrale voedsel- en productieketens Directeur van De Ketencoach

Mondiale en Europese energie trends Uitdagingen, prioriteiten en kansen

Empyro Van concept naar eerste pyrolysefabriek

Nut en noodzaak van schaliegas vanuit energieperspectief

Zonnestroom en windstroom Samen meer

Inschatting CO2-winst vervanging diesel door groengas in diverse transportmodaliteiten. auteur: Anouk van Grinsven (CE Delft) versie: 22 januari 2018

VERKENNING van de BioBased Economy

WELKOM BIJ PORT OF ROTTERDAM! Remco Neumann en Ankie Janssen 19 April 2018

Op weg naar een duurzame energievoorziening in Mark Dierikx Directeur Generaal Energie, Telecom en Mededinging

Willemien Terpstra Vice President, Fuels and Styrene. Chemie is overal

VERANDERENDE VERBINDINGEN ASSETMANAGEMENT VERBINDT NEDERLAND

Dolf Gielen. Brussel, 12 December 2008

Wat is de rationale voor Regionale Biomassaketens?

Klimaatbeleid gericht op een energietransitie. 11 maart 2016, Ros PBL

SLOGANS & MEGATRENDS. Duurzaam ondernemen. Recycling. Cradle to grave. Bioplastics. Greenhouse gas emissions

Emissievrije mobiliteit

Biobrandstoffen: Hype of duurzame oplossing? Prof. Wim Soetaert

RAAD VOOR HET VERBRUIK ADVIES

Een nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers

DUURZAME MOBILITEIT IN TERMEN VAN CO2

Ontwikkelingen in aandrijftechniek en de rol van biobrandstoffen. Jaap Tuinstra, Manager Public Affairs, Pon

Een nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers

NWA WORKSHOP SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS. NWA Circulaire Economie en SDG Ardi Dortmans

Energie uit hout. Inzet van lokaal en niet-lokaal hout en borging van duurzaamheid. Your partner in bioenergy

Welkom. Terence Otemann Area Service Manager DAF Nederland A PACCAR COMPANY DRIVEN BY QUALITY

Bioethanol in den Niëderlanden

Notitie 5 september Handhaaf doelstellingen en verplichtingen

Informatiebijeenkomst schone scheepvaart. SHIP, 1 november Henri van der Weide

ROTTERDAM BIOPORT. Frans Jan Hellenthal Business Developer Havenbedrijf Rotterdam 8 december 2011

BEHOEFTE AAN INFRA VOOR ALTERNATIEVE ENERGIEDRAGERS. Maarten Verbeek

Marktcontouren duurzame energie in Europa en Nederland

Elektrische auto stoot evenveel CO 2 uit als gewone auto

Komt CCS op tijd of haalt duurzame energie in? Pieter Boot Vijfde nationaal CCS Symposium 25 juni 2010

ENERGIE-INFRASTRUCTUUR IN HET ROTTERDAMSE HAVENGEBIED. Maart 2019

Duurzaam transport voor nu en de toekomst

Biomassa: brood of brandstof?

Nederlands beleid Wind op Zee. Marjan Botman,

Gas is geen aardgas, en hard nodig. Frans Rooijers - 4 november 2016

Energie. Gebruik, kosten & transitie. Frans Rooijers directeur CE Delft

Prof. Dr. Martin Junginger Copernicus Instituut, Universiteit Utrecht. Expert-meeting plaatsvinden over het raadsvoorstel Houtenergiestation

Klimaatrisico en energietransitie CFA Society VBA Netherlands 20 september Ridzert van der Zee

Monitor Schoon en Zuinig

Het Energiebeleid van komende jaren. dr.j.a. Vijlbrief DG Energie, Telecom en Markten

Energievoorziening Rotterdam 2025

Bio is een marketing kreet. Die veel te vaak wordt misbruikt

Presenta/e door Jan de Kraker - 5 mei Energie in Beweging

DECARBONISATION AND THE PORT OF ROTTERDAM: CHALLENGES & OPPORTUNITIES

Biobased Economy. Wageningen UR Food & Biobased Research. Windesheim 3 december, Ben van den Broek

NL In verscheidenheid verenigd NL A7-0279/123. Amendement. Amalia Sartori namens de Commissie industrie, onderzoek en energie

Curaçao Carbon Footprint 2015

De toekomst van energie

BioWanze De nieuwe generatie

Transport in 2050 binnen strenge CO2 grenzen

In het hol van de leeuw?

Bioenergie en de Richtlijn voor hernieuwbare energie

Transcriptie:

Uitgangspunten 1 Doelen Klimaatakkoord Parijs Houd ruimte in beschikbare carbon budget voor BV Nederland 1 (versnel waar mogelijk) Organiseer zo optionaliteit / ruimte om tegenvallers op te vangen 2 Impact op economie / draagvlak en verdien vermogen BV Nederland 3 1) CE/Stichting Natuur&Milieu (2017) Klimaatbeleid voor mobiliteit op de kaart. 2) McKinsey (2016) Accelerating the energy transition: cost or opportunity? To ensure decarbonization, installation of renewable power supply must proceed at the same pace as electrification. 4) McKinsey (2016) Use long term value for the Netherlands as the main variable to optimize emission reduction schemes and GDP stimuli. (vgl. Brief Minister Wiebes)

Uitdaging: in 2050 fossielvrij 2 Vraag in luchtvaart en scheepvaart: Nederland levert aan internationale luchtvaart en scheepvaart Duurzame biobrandstoffen-chemie nexus 1,2 De ontwikkeling naar synfuels / solar fuels /Power-to-X 3 1) CE/Natuur & Milieu (2017), Eurostat 2017: http://ec.europa.eu/eurostat/statisticsexplained/index.php/file:consumption_of_oil_eu-28,_2015,_percentage.png: na weggebruik is chemie grootste vraagmarkt verwerking olie in Europa. Nederland heeft 10% van de Europese markt. 2) Wuppertal Institute (2016). The production of bio-based chemicals and fuels is widely expected to be an important element of a low-carbon future, as biomass provides the only natural source of carbon. 3) McKinsey (2016). We see several existing strengths that could give the Netherlands a particular advantage in markets for low-carbon energy technology: a sophisticated (petro-)chemicals industry, spanning the value chain from petroleum refining to specialty-chemical manufacturing

Uitdaging voor 2030 (volgens DuMO) 475 PJ 475 PJ Bijv. 134 PJ Max 21,5 Mton CO 2eq (TtW) = 266 PJ Max ca. 275 Mton CO 2eq (WtW) Referentiewaarde CO2- intensiteit fossiel 2010 (FQD): 94,1 gco 2eq /MJ Max 266 PJ fossiel + 2016 2030 Min 134 PJ hernieuwbare brandstoffen/ energiedragers daarvan 100 PJ biofuels Komt overeen met max 62,5 gco 2eq /MJ in 2030 1) Assumptie: totale energievraag transport is door maatregelen minder in 2030. En elektrisch/waterstof leveren samen 34 hernieuwbare PJ in 2030

Ambitie: van nu naar 2050 1 Elektrisch: batterij en brandstofcel Aandeel hernieuwbaar in wegverkeer Aandeel hernieuwbaar in: personenauto s 200 PJ zwaar en langeafstand vervoer andere biobased markten Hernieuwbaar/ Biobrandstof 34 PJ 100 PJ 100+? PJ Incl bunkering: Max: + 1000 PJ +? PJ 18 PJ 36 PJ 2016 2020 2030 1) Duurzaamheid is voorwaarde 2050 2050

Wat kan, wat daarvoor nodig? max 753 PJ min 115 PJ Qua beschikbaarheid grondstoffen - zie EZ (2016) Biomassa 2030 115 753 PJ Qua productiefaciliteiten: Thans: geïnstalleerde productiecapaciteit in NL 64 PJ (vnl voor export) 1 Per 2030 (conservatief, uit ledenuitvraag, februari 2018: 100 PJ inzet van 100 PJ duurzame biobrandstoffen past hierin) Nodig voor inzet in NL: realiseren productiecapaciteit organiseren aanbod duurzame biomassagrondstoffen 1 ) Hoe maken we deze volumes beschikbaar voor Nederlandse markt? bio-ethanol is bijvoorbeeld op de Duitse markt meer waard. Dit komt door Duitse sturing op CO2.. Kopieer Duitse sturing op maximale CO2-intensiteit. Leg FQDverplichting op aan de markt.

Concrete maatregelen T.b.v. realiseren productiecapaciteit daag bedrijfsleven uit (vgl. India & Engeland: competitie; of SDE+ voor productie) stuur daadwerkelijk op CO2 (vgl. Duitsland: prijs per % CO2 prestatie; bovengrens CO2-intensiteit van 60 gco2/mj) fiscaal systeem (vgl. Zweden, Finland) inzet DME, ED95, pyrolyse-olie voor HVO voor meer grondstoffen/conversie-opties Meer bijmengingsopties (ethanol in diesel/e85), introductie nieuwe brandstof (op de huidige brandstofspecificaties) T.b.v. verzekeren toegang tot duurzame biomassa voor Nederland Creëer voorwaarden voor langlopende contracten: realiseren productie-capaciteit ambitieuze sturing op ontwikkeling biobased economy (innovatiebeleid) koppel energie-, biobased economy- en grondstoffenbeleid Verken en ontwikkel duurzame grondstoffen-levering & stimuleer ontwikkeling en introductie van nieuwe conversietechnologiee n (innovatiebeleid)

Reserve slides

Terug naar 0 g CO 2 uitstoot in 2050: 100 koolstofintensiteit brandstof/energiedrager (gco2eq/mj 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032 2033 2034 2035 2036 2037 2038 2039 2040 2041 2042 2043 2044 2045 2046 2047 2048 2049 2050 Prog. DuMO-lijn berekende NEA FQD-waarde ref-waarde 2010 RED-2

100 PJ in 2030 hoeveel extra CO 2 -reductie? Volgens NEV-2017 inzet duurzame biobrandstoffen 33 PJ Extra benodigde inzet volgens Platformleden: 100 33 = 67 PJ Resulterende extra CO 2eq -reductie: WtW: 5 miljoen ton CO 2eq *) TtW: 5,4,miljoen ton CO 2eq *) met aangenomen WtW CO 2 -reductie van duurzame biobrandstoffen: 80%

100 PJ in 2030 hoeveel extra kosten Zijn we nog aan het ophalen bij onze leden Volgens laatste PBL-rapport voor advanced biofuels: 125-125 /ton CO 2eq *) met aangenomen WtW CO 2 -reductie van duurzame biobrandstoffen: 80%