2015 IN EEN OOG-OPSLAG

Jaarverslag 2015

Jaarverslag 2015 3

2015 IN EEN OOG-OPSLAG Eye Care Foundation ondersteunde in vier Aziatische landen en één Afrikaans land projecten ten behoeve van het bestrijden en voorkomen van onnodige blindheid en slechtziendheid. Resultaten 2015 Staaroperaties 20.656 Behandeling van andere oogaandoeningen 19.799 Aantal oogonderzoeken (screening) 441.147 Aangemeten brillen 2142 Aantal opleidingen: Oogartsen 10 Optometristen 8 Oogheelkundig ondersteunend personeel 121 Overig ondersteunend personeel 4.176 Baten en Lasten 2015 begroot werkelijk Baten (in euro) 1.595.290 1.458.805 Lasten (in euro) 1.748.453 1.641.641 Projecten, structurele hulp: 1.123.724 1.021.202 Voorlichting, bewustwording: 299.437 280.502 Kosten eigen fondsenwerving: 246.790 252.851 Kosten beheer en administratie: 78.502 87.086 5

Inhoud Bestuursverslag en directieverslag 9 Voorwoord 11 Visie 12 Missie 12 Doelstelling, strategie en beleid 13 Besturen en toezicht houden 17 Financieel 20 Omgaan met belanghebbenden 22 Vooruitblik 24 Begroting 2016 25 Projecten 27 Inleiding 27 Nepal 31 Vietnam 37 Cambodja 43 Laos 49 Tanzania 53 Fondsenwerving en Communicatie 59 Verantwoordingsverklaring 61 Jaarrekening 65 Balans per 31 december 2015 66 Staat van baten en lasten over 2015 67 Toelichting behorende tot de jaarrekening 2015 68 Toelichting op de balans 71 Toelichting op de staat van baten lasten 75 Controleverklaring 83 Algemene gegevens 85 Verklarende woordenlijst 87 7

Bestuursverslag en Directieverslag 9

Voorwoord Ons beleid is erop gericht met professionele steun vanuit Nederland de buitenlandse activiteiten zoveel mogelijk zelfstandig te laten draaien. Dat betekent dat de veldkantoren een steeds grotere verantwoordelijkheid zullen dragen in de voorbereiding en uitvoering van de plannen. Vanuit diezelfde gedachte worden duurzame structuren versterkt die zich zoveel mogelijk zelf kunnen bedruipen. Voor financiering van onze projecten kijken de veldkantoren steeds nadrukkelijker naar lokale mogelijkheden voor steun. We hebben daarom het afgelopen jaar geïnvesteerd in de versterking van de lokale organisatie. Anil Gorkhaly, onze veldvertegenwoordiger in Nepal, heeft met succes een interculturele managementtraining afgerond, waarbij hij een aantal studies in de regio waar Eye Care Foundation actief is, heeft uitgevoerd. Dit stelt hem in staat visie te ontwikkelen in ons werkgebied en sturing te geven aan de projecten. In dit kader vermeld ik dat een Nederlandse onderneming en twee internationale banken, gevestigd in Vietnam, projecten hebben geadopteerd. Dat is alleen mogelijk geworden doordat Eye Care Foundation, met de steun van haar donors, de eigen structuur zodanig heeft versterkt, en zodanig in de regio herkenbaar is, dat daarmee een vliegwielwerking ontstaat, geheel passend binnen het beleid van decentralisatie. De opening van de twee nieuwe oogziekenhuizen in Svay Rieng, Cambodja en in Xieng Khouang, Laos, is ook een tastbaar resultaat van de inspanning van allen die Eye Care Foundation een goed hart toedragen. In het vorig bestuursverslag berichtten we al over de tragische gevolgen van de aardbeving in Nepal. Mede op verzoek van donateurs heeft onze stichting een hulpfonds opengesteld. Dit heeft een bedrag van 85.534 opgeleverd. Met een deel hiervan zijn de eerste noden gelenigd. Het overige deel zal worden aangewend, zodra daarvoor concrete herbouwplannen zijn uitgewerkt. We moeten daarin de lijn van de overheid volgen, maar moeten helaas vaststellen dat de officiële vaststelling van onze plannen door de overheid, langer op zich laat wachten dan gehoopt. Het jaar 2015 werd als geheel beter afgesloten dan begroot. De baten hebben zich, ten opzichte van de over 2014 gerealiseerde baten, positief ontwikkeld. De lasten vielen lager uit, omdat niet alle bestedingen voor de projecten zijn gerealiseerd. Samenvattend sluiten we het jaar 2015 af met een overschot, terwijl er een tekort begroot was. De bereikte resultaten zijn, hoe kan het ook anders zou ik zeggen, opnieuw het gevolg van de betrokkenheid van onze trouwe donateurs, projectfinanciers en de inzet van onze vrijwilligers die al jarenlang belangeloos onze stichting steunen. Mede namens ons bestuur wil ik hen van harte bedanken voor hun bijdragen. We hopen ook dit jaar op uw steun als donateur te mogen blijven rekenen, omdat we nog veel plannen graag willen uitvoeren. Rob W.M.van Rooijen, Voorzitter Eye Care Foundation 11

Visie Een wereld waarin onnodige blindheid niet langer de mogelijkheden van mensen beperkt. Een wereld waarin de ongelijkheid tussen mensen op het punt van toegang tot oogzorg verdwenen is en er voor allen gelijkwaardige kansen bestaan om met een scherp zicht een toekomst op te bouwen. Missie Eye Care Foundation is een niet-gouvernementele organisatie, die zich ten doel stelt een bijdrage te leveren aan de strijd tegen onnodige blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden. Daarnaast stelt Eye Care Foundation zich ten doel bij te dragen aan de bewustwording van de Nederlandse samenleving met betrekking tot deze problematiek. 12

Doelstelling, beleid en strategie Eye Care Foundation is ontstaan uit de behoefte om vanuit Nederland ondersteuning te geven aan het opzetten en versterken van goede en betaalbare oogzorg in ontwikkelingslanden. Dit gebeurt door opleidingen mogelijk te maken en zo de lokale capaciteit uit te breiden. Door het bouwen van oogklinieken en het doneren van apparatuur wordt de infrastructuur versterkt. Eye Care Foundation heeft projecten in de Himalaya regio (Nepal), Zuidoost Azië (Vietnam, Cambodja, Laos) en Afrika (Tanzania). De ondersteuning is het meest succesvol als in deze regio s netwerken van oogcentra ontstaan met goed opgeleid, lokaal personeel, vrijwilligers, geschikte apparatuur en goede huisvesting. Het doel van onze projectondersteuning is deze netwerken te bevorderen. De netwerken moeten zich na verloop van tijd financieel en qua kennisniveau zelf in stand kunnen houden. Hierbij is inbedding in lokaal beleid van belang om de duurzaamheid, continuïteit en kwaliteit te waarborgen. Vanuit Nederland en via de veldkantoren in Nepal, Vietnam en Cambodja wordt algemene ondersteuning en medische management aan onze projectpartners verleend. Het stelt de lokale partners in staat in toenemende mate op eigen kracht de noodzakelijke oogzorg te organiseren en uit te voeren. Richtinggevende doelstellingen Eye Care Foundation werkt met meerjarenbeleidsplannen die tussentijds vorm krijgen in jaarplannen. In september 2015 zijn de uitgangspunten voor het tweede meerjarenbeleidsplan, voor de periode 2016 2020, opgesteld. De stichting heeft enerzijds tot doel het in de ruimste zin van het woord preventief en curatief bestrijden van blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden en anderzijds het hieromtrent voorlichten van het publiek in Nederland. De stichting is op 1 juli 2008 ontstaan uit de stichtingen Mekong Eye Doctors en Oogzorg Wereldwijd. In het meerjarenbeleidsplan 2011 2015 zijn richtinggevende doelstellingen uitgewerkt op het gebied van: Projectondersteuning: de geografische speerpunten zijn vastgelegd; de relatie met en de rol van de veldkantoren is uitgewerkt; de ruimte voor groei is geïnventariseerd; projectondersteuning is gericht op inbedding in nationale oogzorgstructuren; differentiatie naar omvang en duur is geoptimaliseerd. Fondsenwerving: een evenwichtige verdeling van donaties op private basis en uit projectfinanciering; een fondsenwervingmatrix die voldoende rendeert om de kosten te rechtvaardigen; het uitbreiden van de inkomsten, zowel op de zakelijke- en institutionele markt als op de particuliere markt. Voorlichting: het vergroten van het draagvlak in de Nederlandse samenleving; een regionale insteek bij het voorlichten van het Nederlandse publiek over onnodige blindheid en slechtziendheid in ontwikkelingslanden. Financiën, planning en controle: een adequaat systeem van periodieke financiële rapportage; een administratief systeem dat voldoet aan de richtlijnen gesteld in Richtlijn 650 voor financiële verslaglegging van fondsenwervende instellingen. HRM: adequaat beleid met betrekking tot de inzet van betaalde en niet-betaalde krachten op het kantoor in Nederland en op de veldkantoren. Bovenstaande opsomming is niet volledig, maar dient ter illustratie van de gemaakte beleidsafspraken. Een meerjarenbegroting maakt onderdeel uit van het vastgestelde meerjarenbeleidsplan. In deze begroting zijn de doelstellingen per bestedingscategorie uitgewerkt en de daarvoor, naar verwachting, benodigde budgetten beschreven. 13

Planning, monitoring en evaluatie Eye Care Foundation heeft een systeem waarin op een uniforme wijze de projectinformatie wordt vastgelegd. De relatie met de veldkantoren is beschreven. Aan de hand van deze systematiek is het mogelijk om de doelstellingen, de beoogde resultaten en het belang van het project op een meetbare en reële wijze te beschrijven voor de doelgroep. Bij meerjarige projectondersteuning wordt door de projectleiding periodiek een voortgangsrapportage verstrekt, waarin de besteding van middelen en de behaalde resultaten opgenomen zijn. Na afronding wordt een financiële- en inhoudelijke eindevaluatie opgesteld. Het bestuur wordt per kwartaal door de directie geïnformeerd over de voortgang van de lopende projecten en over de effectiviteit van de besteding van gebudgetteerde middelen. Aanpassing naar aanleiding van de evaluaties Bij projecten, waarin Eye Care Foundation een uitvoerende rol speelt, worden de projectactiviteiten, indien nodig, direct bijgestuurd door de programmamanager. Dit gebeurt op basis van evaluaties uit het veld. In de gevallen waarin Eye Care Foundation de uitvoering van projecten overlaat aan andere instanties, en zij slechts optreedt als financier, geschiedt voortgaande beschikbaarstelling van geld op basis van periodieke projectevaluatie en periodieke projectrapportage. Concrete afspraken hierover worden met de projectpartner gemaakt in de projectovereenkomst. Communicatie uitingen in het kader van de voorlichtingsdoelstelling worden door de communicatiemedewerker periodiek geëvalueerd en bijgesteld op het punt van resultaat en relevantie. Impact Om te meten en inzichtelijk te maken in hoeverre de activiteiten en steun van Eye Care Foundation resultaat opleveren, hanteert de stichting een systeem waarbij de projecten in fases en meetbare eenheden zijn ingedeeld. 14

Beleggen Het beleggingsbeleid van Eye Care Foundation is erop gericht om met minimale risico s een optimaal rendement te behalen met gelden die niet direct hoeven te worden ingezet voor de doelstelling of de bedrijfsvoering. Eye Care Foundation houdt, conform de richtlijn voor jaarverslaglegging voor fondsenwervende instellingen, alleen deze specifiek bestemde reserves aan. Dit betekent dat de nog niet uitgegeven middelen op een spaarrekening worden gezet. Vermogen De stichting hanteert een conservatief vermogensbeleid. Dit houdt in dat het bestuur de solvabiliteitspositie op regelmatige basis beoordeelt, dat er een richtlijn is voor de minimale beschikbaarheid aan fondsen voor nieuwe projecten en dat projecten op individuele basis worden beoordeeld, alvorens verplichtingen aan te gaan. Bestemmingsfondsen bevatten geworven gelden die door de donor voor specifieke activiteiten of projecten zijn bestemd. Bestemmingsreserves bevatten geworven gelden, waaraan door het bestuur ten behoeve van de projectdoelstelling een bestemming is gegeven. Eye Care Foundation steunt in de meeste gevallen projecten met een looptijd van meerdere jaren. Bij de bestemming van middelen door het bestuur is niet alleen rekening gehouden met de projectverplichtingen op korte termijn, maar ook met de plannen op langere termijn. De bestemmingsreserves bieden de garantie dat de (meerjarige) activiteiten waaraan Eye Care Foundation zich heeft gecommitteerd ook daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd. Salarissen Eye Care Foundation hanteert in haar beloningsbeleid een marktconforme benadering. Dit betekent dat de salariëring in overeenstemming is met die van vergelijkbare non-profit organisaties, ook voor wat betreft de omvang van de organisatie. Dit beleid voorkomt dat onverantwoord hoge salarissen worden betaald en het bevordert tegelijk een toereikende wervingskracht voor professioneel, gekwalificeerd personeel. Voor het salaris van een directeur geldt de regeling van Goede Doelen Nederland (voorheen VFI) Regeling beloning directeuren van goede doelen ten behoeve van besturen en raden van toezicht. 15

Besturen en toezicht houden Intern toezicht Eye Care Foundation heeft een bestuur dat uit zes personen bestaat en dat een belangrijk deel van haar taken heeft gedelegeerd aan de directeur, die zowel beleidsinitiërend als beleidsuitvoerend is. De directeur geeft leiding aan de uitvoerende organisatie van de stichting en verricht zijn werkzaamheden op basis van een directiereglement, waarin de taken en bevoegdheden van de directeur zijn vastgelegd. De directeur staat onder toezicht van het bestuur. Het bestuur stelt de, door de directie voor te bereiden, beleids- en jaarplannen en begroting van de organisatie vast en toetst deze zorgvuldig. Hiermee wordt gewaarborgd dat de functies besturen en toezicht houden gescheiden zijn. In voorkomende gevallen doet de directeur een beroep op de specifieke expertise van bestuursleden ter ondersteuning van de uitvoering. Het bestuur van Eye Care Foundation vergaderde in 2015 zes keer. De belangrijkste onderwerpen waren: Vaststelling jaarverslag 2014 Visie en meerjarenbeleidsplan voor de komende jaren Vaststelling jaarplan 2016 en bespreking begroting 2016 Kansen en bedreigingen met betrekking tot de fondsenwerving Human Resource Management (HRM) beleid Rapportage en verantwoording directie aan het bestuur Zelfevaluatie Kantoor in Nederland De belangrijkste taken op het kantoor in Amsterdam zijn fondsenwerving en het bewaken, evalueren en inhoudelijk ondersteunen van de voortgang in de projecten en de wijze waarop middelen worden ingezet. Daarnaast onderhoudt het kantoor de communicatie met de donateurs en met de Nederlandse samenleving. Ook internationale contacten worden vanuit Amsterdam opgezet en onderhouden. Ruud Wiedijk (0.4 fte) was uitvoerend directeur voor Eye Care Foundation. Yvonne Reifler (0.9 fte) stond aan het hoofd van de projectenafdeling en was verantwoordelijk voor de realisatie van de doelstellingen van de projecten. Elise Kenter (0.6 fte) was programmamanager voor Vietnam. Margreet Geels (0.8 fte) was verantwoordelijk voor de communicatie en voorlichting en de donateurscontacten. Bas van Leeuwen was hoofd financiën en databasemanagement. Fatma Ergincanli (0.5 fte) was medewerker financiën en administratie. Maaike van Veen (0.9 fte) was hoofd fondsenwering en communicatie. Tessa Wortman (0.7 fte) was medewerker communicatie en fondsenwerving. Naast de betaalde krachten waren er voor Eye Care Foundation een aantal mensen op vrijwillige basis actief: Lia Marmelstein ondersteunde één dag per week de medewerkers communicatie en fondsenwerving. Ook reisde zij als fotograaf voor Eye Care Foundation in oktober naar Laos en Cambodja ter gelegenheid van de opening van de twee oogklinieken hier. Met betrekking tot oogheelkundige zaken kon Eye Care Foundation rekenen op advies en ondersteuning van de oogartsen Marius den Boon, medisch adviseur Tanzania; Hedwig Kemme, medisch adviseur Cambodja; Coen Hiemstra, medisch adviseur Nepal; John van Haarlem, medisch adviseur Vietnam; Cees van der Wind, medisch adviseur Laos. 17

Daarnaast werd Eye Care Foundation op incidentele basis bijgestaan door diverse andere specialisten op het terrein van de oogheelkunde. Samenstelling van het bestuur Het bestuur van Eye Care Foundation is samengesteld op basis van gewenste profielen: Medisch/oogheelkundige expertise Expertise op het gebied van HRM Financieel-administratieve expertise Expertise op het terrein van fondsenwerving en marketing Bestuursleden worden benoemd voor een termijn van vier jaar met maximaal één herbenoeming. Er is een rooster van aftreden. Bestuursleden ontvangen geen financiële vergoeding voor hun activiteiten voor de stichting. Evaluatie functioneren bestuur Het bestuur onderwerpt zich jaarlijks aan een evaluatie met betrekking tot het eigen functioneren. Hiervoor is een procedure vastgesteld. Evaluatie functioneren directeur Het functioneren van de directeur wordt jaarlijks door een delegatie van het bestuur aan de hand van een functionerings- en beoordelingsgesprek geëvalueerd. Basis voor de evaluatie is het directiereglement, evenals jaarplan en -begroting. Het gespreksverslag maakt onderdeel uit van het personeelsdossier. De bevindingen worden mondeling met het bestuur gedeeld. Good Governance Eye Care Foundation volgt de algemeen geldende richtlijnen betreffende Good Governance en de principes die daarbij gebruikelijk zijn. Het in 2005 aan Goede Doelen Nederland (voorheen VFI geheten) uitgebrachte advies van de Commissie Wijffels betreffende een code voor goed bestuur van goede doelen is ook door Eye Care Foundation ter harte genomen. In de toetsingscriteria van het CBF, zoals die in 2008 met betrekking tot Eye Care Foundation zijn gehanteerd, zijn de aanbevelingen van de Commissie Wijffels vervlochten. Het bestuur heeft het bezoldigingsbeleid, de hoogte van de directiebeloning en de hoogte van andere bezoldigingscomponenten vastgesteld. Het beleid wordt periodiek geactualiseerd. Bij de vaststelling van de beloning van de directeur volgt het bestuur de Adviesregeling Beloning Directeuren van Goede Doelen van Goede Doelen Nederland. De Adviesregeling geeft aan de hand van zwaartecriteria een maximumnorm voor het jaarinkomen. Algemeen Eye Care Foundation rapporteert over de financiën op basis van richtlijn RJ 650, waarin de uitgangspunten voor financiële rapportage van fondsenwervende instellingen zijn vastgelegd. 18

Financieel Staat van baten en lasten In de staat van baten en lasten worden de werkelijke opbrengsten en kosten in 2015 vergeleken met de begrote bedragen voor 2015 en met de werkelijke bedragen over 2014. 2015 is afgesloten met een positief saldo van 81.036, terwijl er een tekort van 72.668 was begroot. Na het 3e kwartaal van 2015 werd over het gehele jaar nog een tekort voorzien, maar we eindigden het jaar, als gevolg van een zeer goede ontwikkeling van de baten in het 4e kwartaal, met een positief saldo. De baten over 2015 zijn 174.887 hoger dan over 2014. Ze zijn echter 103.435 lager dan begroot. De baten uit mailingen ontwikkelden zich zeer positief en hebben zelfs het begrote bedrag aanzienlijk overschreden. Ook de baten uit donaties zijn veel hoger dan over 2014, doch het begrote bedrag is net niet gehaald. De baten uit nalatenschappen zijn hoger dan het gerealiseerde bedrag over 2014 en ook voor deze baten geldt dat het begrote bedrag ruimschoots is overschreden. De baten uit projectfinanciering zijn lager dan 2014 en begroot. De baten uit acties zijn lager dan begroot, omdat een actie, waar we een behoorlijke bate voor hadden begroot, door omstandigheden geen doorgang kon vinden. De bestedingen aan de doelstellingen zijn over 2015 297.213 lager dan begroot en 141.219 lager dan over 2014. In 2015 zijn oogklinieken in Laos (Xieng Khouang) en Cambodja (Svay Rieng) gebouwd, waarvan de baten en de lasten reeds in 2014 zijn verantwoord. Deze projecten zijn in 2015 gerealiseerd en hebben in dat jaar de noodzakelijke aandacht gevraagd. Verder zijn om verschillende redenen een aantal projecten uitgesteld. De lasten voor voorlichting en bewustmaking zijn voor 2015 hoger begroot vanwege de vernieuwing van de website. Het was de verwachting dat dit in 2015 geheel of nagenoeg geheel zou kunnen worden afgerond. Gebleken is dat de nieuwe website pas in 2016 live kan gaan, vandaar dat de werkelijke lasten lager zijn dan begroot. De kosten van eigen fondsenwerving zijn hoger dan begroot en werkelijk 2014 Eye Care Foundation hanteert voor de kosten Beheer en Administratie (op basis van de door Goede Doelen Nederland opgestelde aanbeveling Kosten B&A) een norm van 5-7,5%. Kosten voor financiën, planning en control (waaronder accountants- en administratiekosten) en kosten van het bestuur worden volledig aan beheer en administratie toegerekend. Voor de overige uitvoeringskosten eigen organisatie vindt een naar rato toerekening plaats. Balans De door Eye Care Foundation aangehouden reserves en fondsen vallen uiteen in bestemmingsfondsen, bestemmingsreserves (Eye Care Foundation houdt geen onbestemde reserves aan) en een continuïteitsreserve. Met betrekking tot de continuïteitsreserve hanteert Eye Care Foundation de richtlijn van het Centraal Bureau Fondsenwerving dat deze reserve maximaal 1,5 maal de kosten van de werkorganisatie omvat. 20

De bestemmingsfondsen betreffen middelen waaraan door derden (de gevers) een beperkte bestemming is gegeven (geoormerkte of gelabelde giften). Eye Care Foundation is niet vrij in het wijzigen van deze bestemming. Aan de bestemmingsreserves is door het bestuur van Eye Care Foundation een beperkte bestemming ten behoeve van de doelstelling gegeven. Eye Care Foundation committeert zich in de meeste gevallen voor meerdere jaren aan projecten. De bestemmingsreserves worden aangehouden om aan deze meerjarige toezeggingen te kunnen voldoen. Jaarlijks worden deze reserves door het bestuur bijgesteld, op basis van de lopende projectverplichtingen. Bestemmingsreserves worden ingezet ten behoeve van projectkosten. Kosten voor de voorlichtingsdoelstelling en kosten voor de eigen organisatie worden hieruit niet gedekt. Van het totaalbedrag van de reserves en fondsen ad 1.492.651 (2014: 1.411.615) is een bedrag ad 611.278 (2014: 521,688) vastgelegd, enerzijds vanwege meerjarige financiële verplichtingen en anderzijds omdat derden een bestemming aan de gelden hebben gegeven. Het bedrag van de continuïteitsreserve ad 842.136 is nodig als buffer ter dekking van risico s op korte termijn en om zeker te stellen dat Eye Care Foundation ook in de toekomst aan haar verplichtingen kan voldoen. Tegenover het bedrag aan reserves en fondsen staan voldoende liquide middelen. Eye Care Foundation volgt voor de haar ter beschikking staande gelden een zeer terughoudend beleggingsbeleid. Om een enigszins acceptabel rendement te behalen, wordt bijna het gehele bedrag aan liquide middelen op spaarrekeningen gestald. 21

Omgaan met belanghebbenden Eye Care Foundation hecht veel waarde aan goede contacten met haar belanghebbenden. In de loop der tijd is zo een aantal, voor de stichting zeer waardevolle, netwerken ontstaan met subsidiënten, donoren en andere belanghebbenden. De groepen van belanghebbenden die de stichting onderscheidt, waarmee specifieke communicatie wordt onderhouden, zijn hieronder weergegeven. Genoemde doelgroep communicatie is verwerkt in het jaarplan dat door het bestuur wordt geaccordeerd. Communicatie met donateurs en grote donoren De stichting informeert haar donateurs via een nieuwsbrief, die tweemaal per jaar via de post en online verspreid wordt. Daarnaast ontvangen donateurs informatie over specifieke projecten. De stichting is zeer geïnteresseerd in de mening van haar achterban. Daarom wordt persoonlijk contact onderhouden met donoren die aandacht hebben voor speciale onderdelen van het werkterrein of die een specifieke donatiehistorie hebben. Bestuurslid Fer Wijstma was verantwoordelijk voor de contacten met deze donateurs, stichtingen en ondernemingen. Communicatie met organisaties Met organisaties waarmee een subsidierelatie bestaat, onderhoudt de stichting functionele en zakelijke contacten om de zuiverheid van beoordeling en evaluatie te kunnen garanderen. Regelmatig hebben projectpartners contact met het kantoor in Amsterdam om informatie over de projecten te geven. Van haar kant houdt de stichting via werkbezoeken een vinger aan de pols over de besteding van gelden. Eye Care Foundation ondersteunt of voert oogheelkundige projecten uit die zoveel mogelijk zijn ingebed in de nationale planning voor blindheidbestrijding. Dat betekent dat veelvuldig contact met nationale overheden gewenst is. Indien nodig, wordt er gepleit voor bijstelling van het nationale beleid, zodat het in lijn is met internationale afspraken op dit gebied. Communicatie met vrijwilligers Voor Eye Care Foundation geven vrijwilligers ondersteuning bij de fondsenwerving en communicatie op het kantoor in Amsterdam. Daarnaast werkt er een aantal vrijwilligers als medisch of technisch adviseur voor de stichting. Met alle groepen vrijwilligers 22

wordt periodiek overlegd. De uitgangspunten van het beleid, met betrekking tot de vrijwilligers, zijn vastgesteld. Hierdoor wordt een beter inzicht verkregen in de relatie met vrijwilligers en de wijze waarop Eye Care Foundation met hen communiceert. De communicatie met de medisch vrijwilligers is georganiseerd in de Klankbord Groep. Dit is een platform waarin de, als vrijwilliger aan de stichting verbonden, oogartsen en andere specialisten zitting hebben. In 2015 zijn zij eenmaal bijeen gekomen om samen met het de hoofd projecten te overleggen over de invulling van de portfolio en de operationele strategie. Op deze wijze wordt de oogheelkundige expertise, behalve in de projecten zelf, ook beschikbaar voor de organisatie in brede zin. Communicatie met personeel Personeel van Eye Care Foundation, zowel op het kantoor in Amsterdam als op de veldkantoren in Nepal, Cambodja en Vietnam, wordt nadrukkelijk gevraagd mee te denken over- en een bijdrage te leveren aan de beleidsvoorbereiding op diverse terreinen. Er is kantooroverleg tussen alle medewerkers en tussen medewerkers van de verschillende terreinen onderling, zoals projectondersteuning, voorlichting, fondsenwerving en beheer en administratie. Communicatie met media Eye Care Foundation creëert zoveel mogelijk media aandacht voor het probleem van onnodige blindheid in ontwikkelingslanden om zodoende in Nederland het publiek hierover. Daarbij doet de stichting aan (potentiële) donateurs verslag van de manier waarop Eye Care Foundation de haar ter beschikking staande middelen inzet en welke resultaten daarmee worden geboekt of welke problemen worden ervaren. Communicatie met leveranciers Eye Care Foundation onderhoudt contact met haar leveranciers om een goede balans tussen de dienstverlening en de kosten daarvan te waarborgen. In voorkomende gevallen wordt met leveranciers overlegd over de mogelijkheden van (gedeeltelijke) sponsoring, om zo de kosten beperkt te houden. Overige communicatie Eye Care Foundation is aangesloten bij Goede Doelen Nederland, de branchevereniging van landelijk wervende goede doelen. Dit is noodzakelijk om op de hoogte te zijn van- en te kunnen bijdragen aan relevante discussies in de goede doelenmarkt. Eye Care Foundation werkt samen met collega oogzorgorganisaties in Nederland en in het buitenland op het gebied van fondsenwerving of projectmanagement. Daarnaast wordt in de Werkgroep Tropische Oogheelkunde met Nederlandse professionals op het gebied van oogzorg en oogheelkunde in ontwikkelingslanden overleg gevoerd. Klachten De stichting kent een klachtenprocedure. Het klachtenregister wordt periodiek ter kennis gesteld aan het bestuur. Eye Care Foundation ontving in 2015 tien klachten, die allen, conform de richtlijnen van het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF), zijn afgehandeld. De klachten betroffen niet doorgevoerde mutaties, teveel ontvangen post en de toon van communicatie met de donateurs. Eye Care Foundation heeft de opmerkingen ter harte genomen. 23

Vooruitblik Het jaar 2015 hebben we met een positief saldo afgesloten, terwijl een tekort werd begroot. Dit is het resultaat van een zeer positieve ontwikkeling van de baten in het 4e kwartaal van 2015. Weliswaar zijn de begrote baten uit eigen fondsenwerving niet gerealiseerd, de lasten zijn ook lager uitgevallen dan begroot. Met een positief saldo als resultaat. We zijn tevreden met wat we in 2015 hebben gerealiseerd en bereikt. Voor 2016 begroten we een lichte toename van de baten uit eigen fondsenwerving. Deze toename van de baten uit eigen fondsenwerving zal zich naar verwachting vooral voordoen bij de baten uit de zakelijke en institutionele markt. Deze baten stellen ons in staat nieuwe projecten op te starten, c.q. doorlopende projecten af te ronden. In 2015 hebben we de bouw van oogklinieken in Laos en Cambodja afgerond, alsmede de bouw van een aparte vleugel bij een bestaand oogziekenhuis in Nepal. Hele mooie projecten waarmee de oogzorg in de betreffende landen verder wordt geholpen. Voor 2016 staan wederom een aantal bijzondere projecten op stapel. Zo krijgt de samenwerking vanuit de zakelijke markt in Vietnam inhoud door de realisatie van enkele vison centra*. Deze vorm van samenwerken stelt ons in staat op duurzame wijze oogzorg aan te bieden. Door de steun van Eye Care Foundation worden projecten ter bestrijding van onnodige blindheid en slechtziendheid uitgevoerd en wordt de uitvoering voor langere termijn gegarandeerd. Daarnaast worden de middelen ingezet om de oogzorg in de landen waar wij actief zijn in te bedden in de landelijke en/of provinciale zorg van de overheid. Ook dit laatste is voor Eye Care Foundation een zeer belangrijk onderdeel van haar werk en ondersteuning. Samenwerken met andere nationale en internationale organisaties blijft voor Eye Care Foundation van essentieel belang. Wanneer wij samenwerken met andere organisaties kunnen we als geheel meer bereiken en dit heeft een grotere impact op het leven van mensen in het betreffende land. Ook in 2016 en volgende jaren zoeken we actief naar mogelijkheden samen echte stappen in de ontwikkeling van de oogzorg te zetten. 2015 was het laatste jaar van de vorige strategische periode. Het strategisch plan voor de periode van 2016 tot en met 2020 wordt deze zomer afgerond. Onze doelstellingen zullen niet veranderen, wel komen de accenten anders te liggen. Voorop staat dat we ons moeten blijven focussen op die activiteiten waarmee we bewezen hebben goed in te zijn. Het bestrijden van onnodige blindheid en slechtziendheid in de ontwikkelingslanden waar we actief zijn, blijft noodzakelijk. De vraag naar onze ondersteuning vanuit deze landen is onverminderd groter dan we in kunnen vullen. Onze deskundigheid en professionele aanpak wordt door velen als sterk punt van Eye Care Foundation genoemd. Daar zijn we uiteraard trots op, maar we zullen de verwachtingen die daaruit voortvloeien steeds weer waar moeten maken. Dat is onze uitdaging voor 2016 en de volgende jaren. De woorden met een * zijn opgenomen in een verklarende woordenlijst aan het eind van het jaarverslag. 24

Begroting 2016 (x EUR 1.000) Begroot 2016 EUR Werkelijk 2015 EUR Begroot 2015 EUR Baten: Eigen fondsenwerving 1.677 1.620 1.712 Acties derden 3 2 3 Rentebaten 11 12 22 Som der baten 1.691 1.634 1.737 Lasten: Besteed aan doelstellingen Projecten 975 860 1.139 Voorlichting 338 301 319 1.313 1.161 1.458 Werving baten Eigen fondsenwerving 291 298 267 Beheer en administratie Kosten B&A 87 94 85 Som der lasten 1.691 1.553 1.810 Resultaat 0 81-73 25

Projecten Inleiding Om de resultaten van de inspanningen inzichtelijker te maken is een systeem ontwikkeld waarbij de projecten in fases en meetbare eenheden zijn ingedeeld. Daarnaast zijn doelstellingen geformuleerd voor de projectperiode 2011-2015. Per projectland worden de geplande en de behaalde resultaten weergegeven. Om goede oogzorg voor iedereen in de betreffende samenleving toegankelijk en bereikbaar te maken, werkt Eye Care Foundation samen met nationale en lokale oogzorg autoriteiten en draagt zij kennis en ervaring over aan specialisten, gezondheidzorg medewerkers en ondersteunend personeel die een rol vervullen binnen het oogzorg netwerk. Op deze wijze draagt Eye Care Foundation bij aan de realisering van Vision 2020: een mondiale campagne die oogzorg in het jaar 2020 voor iedereen bereikbaar wil maken. Eye Care Foundation richt haar activiteiten op twee geografische speerpunten; Azië en Afrika. De nadruk in de vijf projectlanden ligt in de eerste plaats op het versterken van primaire oogzorgstructuren met speciale aandacht voor staar, refractie-afwijkingen* en blindheid bij kinderen. Daarnaast zet Eye Care Foundation zich in voor het versterken en vergroten van de capaciteit bij nationale- en provinciale oogheelkundige adviesorganen en beleidsorganen, bij onderwijsinstituten en van oogheelkundig- en ondersteunend personeel. Tevens richt Eye Care Foundation zich op het verbeteren van de infrastructuur. Dit betekent aandacht voor adequate voorzieningen en de aanschaf van passende apparatuur en instrumenten, zodat optimale oogzorg mogelijk wordt. Tenslotte is er aandacht voor bewustwording en beleidsbeïnvloeding. Activiteiten die plaatsvinden in het kader van bewustwording zijn gericht op de lokale bevolking terwijl beleidsbeïnvloeding zich afspeelt op nationaal niveau. 27

Besteding middelen De totaal bestede middelen (directe projectkosten), in de door Eye Care Foundation gesteunde projectlanden waren als volgt verdeeld: 26% oogheelkundige behandelingen, 39% versterking van de capaciteit, 21% verbeteren van de infrastructuur en 14% bewustwording en beleidsbeïnvloeding. 21% 14% 39% 26% Oogheelkundige behandelingen Capaciteitsverbetering Infrastructurele ondersteuning Bewustwording/ beleidbeïnvloeding Oogheelkundige behandelingen 77% van de uitgaven aan oogheelkundige behandelingen is besteed in Nepal terwijl de bestedingen in Cambodja, Laos en Vietnam volgen met respectievelijk 13%, 7% en 3%. 0% 13% 7% 77% Capaciteitsverbetering Bij de capaciteitsverbetering neemt Vietnam met 33% het grootste deel voor haar rekening. De kosten van de opleiding van acht optometrie studenten in Maleisië vormen hiervan een aanzienlijk aandeel. De uitgaven in Nepal beslaan 25%, terwijl de middelen in Cambodja 23% aangewend worden voor het opleiden van oogartsen, hetgeen eveneens in Laos 10% en Tanzania 9% het geval is. 25% 9% 33% 23% 10% 28

Infrastructurele ondersteuning Voor het verbeteren van de infrastructuur komt 35% van de bestede middelen op rekening van het programma in Nepal, 24% wordt in Vietnam uitgegeven, 23% in Laos terwijl Cambodja de rij sluit met 18%. De uitgaven in Tanzania zijn te gering om te vermelden. De kosten betreffen vooral de aanschaf van apparatuur en instrumenten. 0% 35% 24% 23% 18% Bewustwording en beleidsbeïnvloeding In de meeste projectlanden werkt Eye Care Foundation aan beleidsbeïnvloeding. Bevolkingsonderzoeken die de omvang van de oogproblematiek in kaart brengen, worden samen met de behaalde resultaten ingezet om de overheden te bewegen meer verantwoordelijkheid te nemen. Tegelijkertijd wordt er in de projecten aandacht besteed aan bewustwording en voorlichting aan de lokale bevolking met interventies die gericht zijn op preventie of gedragsverandering ten opzichte van oogaandoeningen. Enkel in Nepal ondersteunt Eye Care Foundation interventies die gericht zijn op bewustwording. 8.304 66.061 Landenoverzichten In de navolgende landenpresentaties wordt specifiek ingegaan op de aangewende middelen en de resultaten die geboekt zijn. 29

Nepal Karnali zone Dhaulagiri zone Gandaki zone Mechi zone Pokhara Kathmandu Birtamod De doelstellingen van Eye Care Foundation in het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 voor Nepal waren het succesvol afsluiten van twee projecten, het naar een volgende fase brengen van één project en het opstarten van twee nieuwe projecten. Zowel in 2012 en 2013 is een project beëindigd. De projecten in Pokhara en Mechi werden in 2014 naar een volgende fase gebracht. Er zijn in deze fase door Eye Care Foundation twee nieuwe projecten gestart: de Nepalese NGO Nepal Netra Jyoti Sangh (NJJS) werd versterkt en het Nepal National Eye Health Program (NEHEP) is opgestart. Hiermee wordt de bewustwording onder de bevolking over oogproblematiek vergroot. De doelstellingen zijn inmiddels behaald. 31

Nationale ontwikkelingen De aardbevingen in april en mei 2015 hebben grote delen van het land voor een lange periode verlamd. De invoering van de nieuwe grondwet heeft voor onrust gezorgd en de verhouding met buurland India is verslechterd. Dit leidt nog steeds tot geringere aanvoer van essentiële producten (brandstof, bouwmaterialen en medicijnen) uit India. Economische teruggang door onder andere onvoldoende energie, een hoge mate van corruptie en een grote werkeloosheid. Nationaal beleid in de oogzorg Nepal onderschrijft Vision 2020 en werkt sinds 1981 aan de verbetering van oogzorg. De Nepalese NGO, Nepal Netra Jyoti Sangh (NNJS), heeft als doel een uitgebreid oogzorgnetwerk te vormen, waarin oogzorg toegankelijk is voor de gehele bevolking. Haar netwerk omvat een twaalftal oogziekenhuizen waaronder het Himalaya Eye Hospital in Pokhara dat door Eye Care Foundation is opgezet. Voor een ontwikkelingsland heeft Nepal een goede oogzorg. Deze is opgebouwd door NGO s. Door middel van lobby en het aantonen van de effectiviteit van de oogzorg heeft de Nepalese regering meer verantwoordelijkheid genomen. Zo ontvangen Primary Eye Care Centra in toenemende mate operationele ondersteuning van de overheid. In 2020 zal de oogzorg in alle districten onder (financiële) verantwoordelijkheid van de overheid vallen. Sterktes in de oogzorg Goede kwalitatieve oogzorg. Gespecialiseerde oogheelkunde en gespecialiseerde oogartsen. Goede opleidingsmogelijkheden in Nepal. Zwaktes in oogzorg Onvoldoende overheidsparticipatie. De oogheelkundige zorg is niet ingebed in nationale gezondheidszorgbeleid. NNJS glijdt af naar een meer politiek orgaan. Transparantie en daadkrachtige aansturing ontbreken. Het instituut is onvoldoende uitgerust voor wetenschappelijk onderzoek. Meeste oogartsen zijn werkzaam in de hoofdstad. Goed opgeleid personeel is moeilijk te mobiliseren naar rurale gebieden. NGO (NNJS) afhankelijke en gestuurde oogklinieken. Onvoldoende spreiding van oogklinieken. De meeste klinieken liggen in de Terai en zijn financieel afhankelijk van Indiase patiëntenstroom. 32

Ondersteuning van Eye Care Foundation Het lokale Eye Care Foundation kantoor in Kathmandu begeleidt de projectpartners in Nepal bij het ontwikkelen en uitvoeren van de projectplannen. Oprichting en ondersteunen van twee oogziekenhuizen in Pokhara en Mechi. Ondersteunen van oogzorgprogramma s in drie zones Gandaki, Dhaulagiri en Mechi en in drie districten in de Karnali zone. Ondersteuning van een nationaal voorlichting- en bewustwording programma. De projecten kunnen rekenen op inbreng van een medisch adviseur van Eye Care Foundation. Partners van Eye Care Foundation Himalaya Eye Hospital in Pokhara. Mechi Eye Hospital in Birtamod. Nepal Netra Jyoti Sangh. Sterktes in de projecten Het Himalaya oogziekenhuis in Pokhara is operationeel onafhankelijk. Mechi oogziekenhuis investeert zelf in aanzienlijke mate in opleiding, apparatuur en uitbreiding specialisaties en faciliteiten. Ziekenhuizen hebben goed opgeleide en gespecialiseerde medewerkers en bieden gespecialiseerde zorgverlening. Oogzorgprogramma s in verafgelegen gebieden staan onder toezicht van capabele ziekenhuismedewerkers en kunnen rekenen op de steun van een goed geoutilleerd oogziekenhuis. Zwaktes in de projecten Het bestuur in beide ziekenhuizen is onervaren. Het ontwikkelen van een lange termijn beleid voor de ziekenhuizen is een uitdaging. Oogzorgprogramma s in de verafgelegen gebieden zijn kostbaar en tijdrovend. Het aantrekken en behouden van hoogopgeleide staf in afgelegen gebieden is een uitdaging. Activiteiten Eye Care Foundation Voortzetting bouw van een nieuwe vleugel voor privé patiënten en een kantine voor personeel en patiënten. Vervangen en aanschaf van apparatuur en instrumenten. Ondersteuning oogcentra in afgelegen gebieden. Uitvoeren van oogkampen.* Oogonderzoeken bij schoolkinderen. Training van oogheelkundig-, gezondheidszorg- en ondersteunend personeel. 33

Verdeling middelen 25% 15% Infrastructurele ondersteuning Capaciteitsverbetering 20% 40% Oogheelkundige behandelingen Bewustwording Resultaten Oogheelkundige behandelingen Oogaandoeningen 359.578 Kinderblindheid 41.511 Brillen aangemeten 761 Capaciteit verbetering Training oogheelkundig personeel 67 Training ondersteunend personeel 3.961 Infrastructurele ondersteuning De kosten van de bouw voor de kantine en de privé vleugel van het ziekenhuis in Mechi zijn opgenomen in de jaarrekening 2013 en vormen geen deel van de kosten die in dit verslag opgenomen zijn. Het doel van de steun aan beide projecten is om de service aan de patiënten te verhogen en het ziekenhuis in staat te stellen meer inkomsten te genereren. Bewustwordingen beleidsbeïnvloeding Het National Eye Health Education programma is succesvol met het delegeren en overdragen van activiteiten van nationaal niveau naar lokaal niveau. Meewerkende oogziekenhuizen hebben inmiddels een eigen voorlichtingsafdeling van waaruit het programma voor de dorpsgemeenschappen wordt gesuperviseerd en lokale groeperingen getraind. 34

Toekomstplannen De privé vleugel en de kantine in het ziekenhuis in Mechi worden in het eerste kwartaal van 2016 in gebruik genomen. Het ziekenhuis is inmiddels in staat om de operationele kosten alsmede de aanschaf van apparatuur, instrumenten en de opleiding voor personeel voor haar rekening te nemen. Eye Care Foundation participeert in het bestuur van het ziekenhuis en zal haar invloed aanwenden om het management te versterken. Het programma met Himalaya Eye Hospital is gericht op het verbeteren van de oogzorg en voorzieningen in de drie zones waar het ziekenhuis verantwoordelijk voor is. In de districten Baglung en Gorkha wordt een bijdrage geleverd voor het upgraden de Primary Eye Care Centra naar chirurgische centra. Deze ontwikkeling is in lijn met de beleidsplannen zoals die in Nepal ontwikkeld zijn. De steun aan het nationale voorlichting- en bewustwordingsprogramma wordt voortgezet. Verder zal Eye Care Foundation de overheid stimuleren om haar verantwoordelijkheid te nemen voor de oogzorg in Nepal. Samen met het platvorm van (oog) NGO s zullen de nodige stappen worden gemaakt. 35

Vietnam Hanoi Binh Duong Dong Thap Ca Mau Vinh Long Soc Trang Ho Chi Minh stad De doelstelling van het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 voor de projecten in Vietnam was: tenminste twee projecten succesvol afsluiten en tenminste twee projecten naar een volgende fase brengen. Deze doelstelling is al in 2013 behaald. 37

Nationale ontwikkelingen Millenniumdoelen voor wat betreft armoede bestrijding, onderwijs en gender gelijkheid zijn reeds gehaald of overschreden. Ondanks de economische vooruitgang is 8,7% van de bevolking near poor (UNDP, 2014). Sterk vergrijzende bevolking en sterke toename van armoede onder ouderen, vooral op het platteland. Toename bijziendheid bij kinderen vanwege verschillende sociaal-economische, demografische en culturele verschijnselen, zoals verstedelijking, grote toename gebruik sociale media en leerdruk. Nationaal beleid in de oogzorg Het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid heeft een Nationaal actieplan voor Blindheidspreventie 2016-2020 en visie tot 2030 opgesteld. Dit actieplan zal naar alle waarschijnlijkheid binnenkort worden goedgekeurd. Aan de hand van dit actieplan werkt de overheid aan het realiseren van de doelstellingen van Vision 2020. Oogzorg wordt langs twee verschillende, parallelle, kanalen aangeboden: Centre of Social Diseases (COSD) en de ziekenhuizen. Dit model wordt in de meeste provincies niet meer als efficiënt en wenselijk ervaren. Er wordt nu een verschuiving zichtbaar op provinciaalen districtsniveau. Oogcentra nemen de preventieve en curatieve oogzorg over op provinciaal niveau. Op districtsniveau wordt curatieve en preventieve (oog)zorg gefuseerd. De organisatie van de oogzorg blijft echter ondoorzichtig en de organisatiegraad varieert per provincie. Bovendien spelen politieke belangen een belangrijke rol. Sterktes in de oogzorg De ziektekostenverzekering vergoedt voor arme burgers steeds meer oogoperaties. Evenals in Ho Chi Minh City is nu ook in Hanoi een optometrie opleiding gestart. Toenemende belangstelling voor het verder ontwikkelen van diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen In de meeste provincies wordt de moderne Phaco techniek* gebruikt voor oogoperaties. Daling in prevalentie van blindheid (, RAAB* 2015). Zwaktes in de oogzorg Mensen in afgelegen gebieden hebben nog onvoldoende toegang tot oogzorg. Onvoldoende informatie beschikbaar in de provincies over vergoeding en mogelijkheden van oogbehandeling. Zorgverzekering bekostigt enkel de phaco techniek, voor arme patiënten met staar, terwijl de effectieve en kostenbesparende small incision * techniek niet wordt vergoed. Bijkomende kosten als transport en medicijnen worden niet vergoed. Onvoldoende capaciteit om toename van staar patiënten, door een sterk vergrijzende bevolking, te dekken (RAAB 2015). De kwaliteit van staartoperaties ligt onder de WHO standaard (RAAB 2015). Refractiediensten zijn buiten de grote steden nauwelijks beschikbaar en/of van slechte kwaliteit. 38

Tekort aan professioneel opgeleide refractionisten.* Gebrek aan samenwerking en draagvlak bij Ministerie van Onderwijs en Ministerie van gezondheidszorg waardoor oogonderzoek bij schoolkinderen stagneert. Ondersteuning van Eye Care Foundation In vier provincies in de Mekong delta wordt de oogzorg, met name het behandelen van refractie-afwijkingen, versterkt. Opzetten van vision centres* in districtsziekenhuizen. Deze vision centers zullen werken volgens een social-entrepeunerial model, waarbij de winst geïnvesteerd wordt in oogzorg en brillen voor de allerarmsten gesubsidieerd worden. Twee tertiaire oogziekenhuizen worden gesteund bij het versterken van de capaciteit op het gebied van optometrie. Het lokale Eye Care Foundation kantoor in Ho Chi Minh City begeleidt de projectpartners bij het ontwikkelen en uitvoeren van de projectplannen. De projecten kunnen rekenen op inbreng van een medisch adviseur van Eye Care Foundation. Eye Care Foundation neemt deel aan de werkgroep van alle NGO s actief op het gebied van oogzorg in Vietnam. Deze groep werkt nauw samen met het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid. Partners van Eye Care Foundation Vietnamees Nationaal Ooginstituut Ho Chi Minh City Oogziekenhuis VNIO ziekenhuis in Hanoi Provinciale gezondheidsdiensten: Binh Duong Ca Mau Dong Thap Soc Trang Sterktes in de projecten De eerste vier studenten optometrie zijn afgestudeerd en werken nu als assistent docent aan de optometrie opleiding en in tertiaire oogziekenhuizen in Hanoi en Ho Chi Minh City. De overige vier studenten optometrie die nu met steun van Eye Care Foundation worden opgeleid, presteren goed. Belangstelling en enthousiasme om diensten die refractie-afwijkingen behandelen, op te zetten op provinciaalen districtsniveau. Motivatie om ondernemingsplannen voor vision centres te ontwikkelen, is groot. Zwaktes in de projecten De (lokale) overheid is pas bereid om activiteiten over te nemen en te financieren als de activiteit haar waarde bewezen heeft. In de meeste provincies wordt door de zorgverleners geen Comprehensive Eye Care geboden. Kwantiteit lijkt voor de overheid belangrijker dan kwaliteit van oogzorg. Hierdoor wordt er nauwelijks aandacht besteedt aan het opvolgen van de uitkomsten van staaroperaties. Bij refractie is er nauwelijks follow up van het gebruik van de brillen. Sinds Eye Care Foundation gestopt is met het subsidiëren van staaroperaties zijn er signalen dat lokale partners minder gemotiveerd zijn om outreach te doen. 39

Activiteiten van Eye Care Foundation Vier provincies in de Mekong Delta zijn begonnen met het opzetten van alomvattende diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen. Er zijn refractionisten en schoolzusters opgeleid, instrumentarien voor refractie-afwijkingen en brillen gedoneerd. Er zijn ouderen en kinderen tijdens outreach* activiteiten getest op oogafwijkingen. Ook zijn er door de lokale partners ondernemingsplannen geschreven voor het opzetten van vision centres. Supervisors zijn geselecteerd die de refractionisten zullen begeleiden. Diverse trainingen zijn gehouden, waaronder bijscholing van refractionisten en het opleiden van supervisors. Tevens is er een training gegeven met betrekking tot deskundige bedrijfsvoering voor vision centres. Twee medewerkers van het Vietnamees Nationaal Ooginstituut in Hanoi en twee medewerkers van het Ho Chi Minh City oogziekenhuis hebben hun vierjarige opleiding optometrie afgerond en zijn begonnen met werken. Vier anderen volgen, met goed resultaat, de vierjarige opleiding Optometrie in Maleisië. Er is een RAAB* uitgevoerd in het hele land, waaronder provincies waar Eye Care Foundation projecten heeft. Er is een workshop voor de lokale partners gehouden met aandacht voor het opzetten van vision centres en de organisatie van outreach. Verdeling Middelen 64% 8% 25% 3% Infrastructurele ondersteuning Oogheelkundige behandelingen Capaciteitsverbetering Bewustwording Resultaten Oogheelkundige behandelingen en preventie Capaciteit verbetering kinderblindheid Refractieafwijkingen oogonderzoek bij 88.309 schoolkinderen oogonderzoek bij ouderen 5.588 brillen aangemeten 1.346 training oogheelkundig 43 personeel training ondersteunend 94 personeel opleiding optometristen 8 40

Toekomstplannen De aanbevelingen van het evaluatierapport uit 2013, om de kwaliteit van de oogheelkunde te verbeteren en de diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen te versterken, zijn in 2014 uitgewerkt in projectvoorstellen. In 2015 is een begin gemaakt met het versterken van deze diensten op provinciaalen districtsniveau. Voor de toekomst zal de nadruk liggen op: 1. Verdere versterking van diensten voor het behandelen van refractie-afwijkingen waarbij de nadruk zal komen te liggen op het opzetten van pilot vision centers. 2. Kwaliteit van zorg en service. Dit zal worden gedaan op verschillende vlakken. Ten eerste wordt er een supervisie systeem van refractionisten geïntroduceerd. Ten tweede wordt de data collectie op provinciaalen districtsniveau verbeterd en gestandaardiseerd. Ten derde wordt de nazorg van brilgebruik verbeterd. Als laatste zal er gewerkt worden aan verhogen van de kwaliteit van staaroperaties. 3. Inventarisatie van de ondersteuning van staaroperaties, indirecte kosten van staaroperaties (zoals transportvergoeding voor de allerarmsten) en outreach. 4. Ondersteuning van optometrie studenten in Maleisië. Indien nodig begeleiden van afgestudeerde optometristen en het ondersteunen van de optometrie opleiding in Ho Chi Minh stad. 5. Versterken van voorlichting- en bewustwordingsactiviteiten voor de verschillende doelgroepen. 6. Opzetten van strategische samenwerkingen tussen Internationale 0ogzorg NGO s en lokale bedrijven. 7. Verkennen van mogelijkheden voor toepassen van technologische innovaties in de oogzorg. 41

Cambodja Ratanakiri Kratie Mondul Kiri Tbong Khmum Kampong Cham Svay Rieng Phnom Penh De doelstellingen van Eye Care Foundation in het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 voor Cambodja zijn: het naar een volgende fase brengen van tenminste twee projecten en het opstarten van tenminste één nieuw project voor 2015. In 2015 zijn er twee nieuwe projecten gestart. Er is een nieuwe oogkliniek gebouwd in Svay Rieng. In het ziekenhuis in Kampong Cham wordt de oogafdeling door Eye Care Foundation gesteund op het gebied van infrastructuur, capaciteitsversterking en oogheelkundige behandeling. 43

Inmiddels is de opleiding voor oogartsen in de volgende fase terecht gekomen. In deze fase van het project zijn de activiteiten gericht op het verder verbeteren van de training en het toewerken naar overdracht aan de lokale projectpartner. Ook het project in Ratanakiri is in een volgende fase beland. Inmiddels heeft het oogteam van het ziekenhuis, bestaande uit een oogarts en drie medewerkers, een oogafdeling opgezet waarin permanente oogheelkundige zorgverlening wordt geboden waardoor patiënten niet meer afhankelijk zijn van bezoekende oogteams die oogkampen uitvoeren. Nationale ontwikkelingen Politieke spanningen en -onrust met name door landonteigening in grensgebieden met Vietnam. De ontwikkeling in de landbouw verloopt langzaam en stagneerde in 2015. Economische groei van 7% onder andere door kledingindustrie en toerisme. Verschuiving naar lower middle income country. Nationaal beleid in de oogzorg Het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid werkt, op basis van een nationaal actieplan, aan het realiseren van de doelstellingen van Vision 2020. De overheid heeft een substantiële buitenlandse gift ontvangen die deels en voor een periode van drie jaar (2014-2016) aan de verbetering van de oogzorg in de provincies besteed wordt. Het doel is dat de overheid na beëindiging van de buitenlandse financiële steun oogzorg opneemt in haar beleid. Sterktes in de oogzorg Goede samenwerking met het nationale comité ter bestrijding van onnodige blindheid. Goede samenwerking tussen de internationale NGO s die in Cambodja werkzaam zijn. Internationale ondersteuning van oogzorg is gericht op het verder ontwikkelen en verzelfstandigen van de oogzorg in Cambodja. Zwaktes in de oogzorg Mensen in afgelegen gebieden worden moeilijk bereikt. Grote mate van afhankelijkheid van internationale NGO s. Oogheelkundige dienstverlening in Cambodja heeft concurrentie van oogkampen die worden uitgevoerd door buitenlandse organisaties op Cambodjaans grondgebied. Veel oogartsen zijn werkzaam in grote steden. Toename van privé praktijken. Gering aantal subspecialisaties. Ondersteuning van Eye Care Foundation Het lokale Eye Care Foundation kantoor in Phnom Penh begeleidt de projectpartners in Cambodja bij het ontwikkelen en uitvoeren van de projectplannen. Vijf provincies in Cambodja krijgen ondersteuning bij het versterken van de oogzorgstructuren. Eye Care Foundation ondersteunt in samenwerking met de Fred Hollows Foundation (Australië) de nationale opleiding voor oogartsen aan de Universiteit van Gezondheidswetenschappen in Phnom Penh. 44

Eye Care Foundation neemt deel aan het overleg van alle NGO s actief op het gebied van oogzorg in Cambodja. Er bestaat een nauwe samenwerking tussen de NGO s en het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid. De projecten kunnen rekenen op inbreng van een medisch adviseur van Eye Care Foundation. Partners van Eye Care Foundation Het nationale comité ter bestrijding van onnodige blindheid Het Khmer Russian Friendship ziekenhuis in Phnom Penh De Universiteit van Gezondheidswetenschappen in Phnom Penh Provinciale gezondheidsdiensten: Ratanakiri Mondulkiri Tbong Khmum Kampong Cham Svay Rieng Sterktes in de projecten De projecten dragen bij aan een betere kwaliteit van zorg en een toename van het aantal mensen dat geholpen kan worden. Kwaliteit van geboden oogzorg is goed. Eye Care Foundation werkt nauw samen met andere NGO s om de steun aan projectpartners te optimaliseren. Zwaktes in de projecten De projecten zijn in min of meerdere mate afhankelijk van de steun van Eye Care Foundation. Aansturing vanuit het Nationale Oogzorg Comité is gering. Het behouden van oogartsen in provinciale oogafdelingen is een uitdaging. Voortdurende spanning tussen private en publieke oogzorgverlening. Activiteiten van Eye Care Foundation Donatie van instrumenten en apparatuur. Verrichten van oogoperaties ter voorkoming of behandeling van blindheid. Oogkampen georganiseerd, om mensen in moeilijk begaanbare gebieden te bereiken. Trainingen gegeven over basale oogzorg aan gezondheidswerkers en dorpsvrijwilligers. Aanvullende opleidingen en nascholing voor oogartsen en oogverpleegkundigen; Voorlichting over vroege herkenning van oogproblemen en de behandelmogelijkheden daarvan. Participatie in landelijk oogheelkundig overleg orgaan waarin de gezamenlijke lobby naar de overheid geresulteerd heeft in een financiële bijdrage voor oogzorg aan alle provincies. Bouw oogkliniek Svay Rieng. 45

Verdeling Middelen 24% 56% 20% Infrastructurele ondersteuning Capaciteitsverbetering Oogheelkundige behandelingen Resultaten Oogheelkundige behandelingen Staar staaroperaties 830 Capaciteitsverbetering andere oogoperaties 47 training oogheelkundig personeel opleiding oogartsen 4 4 Infrastructurele ondersteuning De bouw van een nieuwe oogkliniek in Svay Rieng is in december 2014 van start gegaan. De oplevering vond plaats in augustus 2015. Alle kosten zijn echter ten laste gekomen van het boekjaar 2014 46

Toekomstplannen In 2015 heeft Eye Care Foundation haar steun aan dit land uitgebreid. Samen met de partners in de provincie Kampong Cham is een programma opgesteld voor de duur van een jaar. De komende periode wordt bekeken of uitbreiding van het programma mogelijk is. In Ratanakiri staat de bouw van een nieuwe oogkliniek op het programma. Het huidige onderkomen is klein en voldoet niet aan de eisen die gesteld mogen worden aan een efficiënte en moderne praktijk. Zodra de financiële middelen het toelaten, wordt een start gemaakt met de bouw. 47

Laos Houaphan Xieng Khouang Xaysomboun Vientiane In het meerjarenbeleidsplan 2011-2015 zijn voor de projecten in Laos de volgende doelstellingen opgenomen: tenminste één project wordt naar een volgende fase gebracht en tenminste één nieuw project wordt gestart. Het nieuwe project is in 2011 gestart in Houaphan. De verwachting is dat het project in Xieng Khouang naar een volgende fase kan worden gebracht. 49

Nationale ontwikkelingen Snel groeiende economie, voornamelijk veroorzaakt door mijnbouw en bouw waterkracht centrales. In beide sectoren zijn weinig banen beschikbaar. Snel groeiende bevolking. Achterblijvende ontwikkeling van onderwijs. Zeven van de tien Laotianen zijn werkzaam in arbeidsintensieve landbouw. Nationaal beleid oogzorg In tegenstelling tot enkele jaren geleden staat het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid open voor samenwerking met NGO s en betrekt hen actief bij de ontwikkeling van de oogzorg in Laos. Nationaal oogzorgcomité werkt, op basis van een nationaal actieplan, aan het realiseren van de doelstellingen van Vision 2020. Sterktes in de oogzorg Nationale opleiding voor oogartsen en voor oogverpleegkundigen in Vientiane; Ambitieus nationale comité voor de bestrijding van blindheid dat streeft naar kwaliteitsverbetering. Zwaktes in de oogzorg Tekort aan oogartsen en de interesse in het specialisme oogheelkunde is gering. De kwaliteit van de oogzorg is nog onvoldoende. Beperkte middelen en mogelijkheden in de oogzorg. Ondersteuning van Eye Care Foundation Laotiaanse parttime medewerker ondersteunt de projecten in de door Eye Care Foundation ondersteunde provincies en het nationale oogzorg centrum. Ondersteuning van drie artsen in opleiding tot oogarts. Donatie apparatuur en instrumenten. Bouw oogkliniek in Xieng Khouang. On the job training van oogartsen, in de door Eye Care Foundation gesteunde provincies door haar medisch adviseur. Partners van Eye Care Foundation Het nationaal oogheelkundig centrum in Vientiane (NOC) De provinciale gezondheidsdiensten van de provincie Xieng Khouang De provinciale gezondheidsdiensten van de provincie Houaphan De provinciale gezondheidsdiensten van de provincie Xaysomboun Sterktes in het project De projecten worden met enthousiasme uitgevoerd door de oogartsen in de provincies Xieng Khouang en Houaphan. Goede samenwerking tussen Eye Care Foundation en de directies van de provinciale ziekenhuizen en de oogartsen. Toename van kwaliteit van de zorg door de donatie van apparatuur en instrumenten, en door on the job training door de medisch adviseur van Eye Care Foundation. Zwaktes in de projecten De kwaliteit van de oogzorg blijft een aandachtspunt. De infrastructuur van de oogzorg behoeft versterking. Oogartsen hebben meerdere taken, waardoor aandacht voor oogzorg in het gedrang komt. 50

Activiteiten van Eye Care Foundation In Houaphan verlopen de ontwikkelingen op het gebied van oogzorg minder voorspoedig door de nevenfuncties van de oogarts, die tevens algemeen chirurg en onderdirecteur van het ziekenhuis is. In Xieng Khouang is in augustus de nieuwe oogkliniek geopend en in dienst genomen. De kosten voor de bouw zijn echter opgenomen in het boekjaar 2014. Tegelijkertijd heeft een nieuw afgestudeerde oogarts de taken van de, inmiddels tot ziekenhuis directeur gepromoveerde, vorige oogarts, overgenomen. Eye Care Foundation steunt vanaf 2015 de nieuw gevormde provincie Xaysomboun met een bescheiden programma. Nadat een oogarts en verpleegkundige getraind zijn, wordt een programma opgesteld voor de opbouw van de oogzorg in dit gebied. Tevens ondersteunt Eye Care Foundation het nationale oogheelkundig centrum in Vientiane met apparatuur, training van een oogarts en het uitvoeren van een jaarlijks nationaal congres. Verdeling Middelen 36% 18% 46% Infrastructurele ondersteuning Oogheelkundige behandelingen Capaciteitsverbetering Resultaten Oogheelkundige behandelingen Operaties staar operaties 320 Capaciteitsverbetering brillen aangemeten 35 training oogheelkundig personeel opleiding oogartsen 3 7 Infrastructurele ondersteuning Aanschaf van apparatuur en instrumenten voor de oogklinieken in Xieng Khouang, Houaphan en het nationale oogheelkundige centrum in Vientiane. 51

Toekomstplannen Een algemeen arts uit Houaphan volgt de opleiding tot oogarts om de dienstverlening in Houaphan te verbeteren. De voorbereidingen voor een nieuw en bescheiden oogzorg project in de provincie Xaysomboun worden in 2016 getroffen. Sinds 2015 volgt een algemeen arts uit deze provincie de opleiding tot oogarts en wordt er ondersteunend personeel getraind. Tenslotte heeft Eye Care Foundation zich gecommitteerd aan de steun van het Nationale Oogcentrum (NOC) in Vientiane. Naast het doneren van apparatuur wordt een oogarts opgeleid die in de toekomst de huidige bezetting zal vervangen.

Tanzania Moshi Kilimanjaro Dodoma Dar es Salaam Morogoro In het meerjarenbeleidplan zijn voor Tanzania de volgende doelstellingen opgenomen: Tenminste één project wordt naar een volgende fase gebracht. Deze doelstelling is eind 2011 gerealiseerd. De andere doelstelling, met succes twee nieuwe projecten opzetten, zal in 2016 verder worden uitgewerkt. 53

Nationale ontwikkelingen Economische groei van 6-7% onder andere door transport, communicatie, natuurlijke hulpbronnen, waaronder goud en gas. De uitdaging is om de groei ten gunste te laten komen van de gehele bevolking. Recent onderzoek wijst uit dat ruim een kwart van de bevolking onder de armoede grens leeft en dat de ongelijkheid onder de bevolking stijgt. Sterke afhankelijk van buitenlandse hulp. Een derde van haar budget wordt opgebracht door buitenlandse donoren. Gebrek aan basis gezondheidszorg, de impact van HIV en malaria, lage scholing, geringe landbouwproductie en corruptie vormen de grootste uitdaging voor de ontwikkeling van het land. Sinds november 2015 is de nieuwe democratisch gekozen president John Magufuli hoofd van de regering. Nationaal beleid in de oogzorg Het nationaal comité voor de bestrijding van blindheid werkt, op basis van het nationale actieplan, aan het realiseren van de doelstellingen van Vision 2020. Van overheidswege is er geringe gerichte steun voor oogzorg. Sterktes in de oogzorg De goed betalende publieke sector vormt een geduchte concurrent voor de private sector. Goed opleidingscentrum voor oogartsen en optometristen in Moshi. Zwaktes in de oogzorg Het overheidssysteem kent geen marktwerking en geen prestatiegerichte beloning. De verdiensten zijn beter dan in de op resultaat gerichte private sector, waaronder missie ziekenhuizen, waar de kwaliteit een hogere prioriteit heeft. De medewerkers in de publieke sector worden door het systeem niet gemotiveerd om kwalitatief goede service te leveren. De gevolgen zijn een weinig klantgerichte, weinig effectieve dienstverlening en een geringe output. Matige tot geen follow-up en ondersteuning van staarartsen leidt tot slechte resultaten. Ondersteuning van Eye Care Foundation Onderwijssteun aan de opleiding voor oogartsen in Moshi en trainen van subspecialisten. Ondersteuning van oogafdeling van het ziekenhuis in Morogoro. Partner van Eye Care Foundation Kilimanjaro Christian Medical Centre; Eye Health Department, Moshi Morogoro Referal Hospital, Morogoro Sterktes in het project Hoog opleidingsniveau van buitenlandse docenten bij de oogartsenopleiding in Moshi trekt studenten aan uit omliggende landen. Door de aanwezigheid van sub specialisten zijn ook behandelingen voor bijzondere oogproblemen mogelijk. 54

Zwaktes in het project Gering aantal (gespecialiseerde) oogartsen. Afwezigheid van oogarts in regionaal ziekenhuis in Morogoro. Activiteiten van Eye Care Foundation Twee Nederlandse oogartsen hebben colleges en hands-on training gegeven aan de opleiding voor oogartsen. Donatie van instrumentarium en lesmateriaal. Een arts uit Morogoro is sinds september 2015 in opleiding tot oogarts. Technische steun verleend door Nederlandse oogarts bij de opleiding tot oogarts aan het KCCO. Verdeling Middelen 5% Infrastructurele ondersteuning 95% Capaciteitsverbetering Resultaten Capaciteitsverbetering opleiding oogartsen 3 Infrastructuur Instrumenten en lesboeken voor studenten en oogafdeling. 55

Toekomstplannen In 2016 wordt een bevolkingsonderzoek uitgevoerd waarbij de omvang van de oogproblematiek, evenals de reeds aanwezige faciliteiten en de kwaliteit van de geleverde zorg, in kaart gebracht wordt. Aan de hand van de resultaten wordt een plan van aanpak opgesteld.

Fondsenwerving en Communicatie 2015 was het jaar waarin de fondsenwerving voor de projecten in een projectland zelf, namelijk Vietnam, van start ging. Eind 2014 kwam de eerste steun van de Consular Club in Ho Chi Minh stad. Vervolgens zegde Standard Chartered Bank Vietnam in 2015 haar 3-jaarlijkse steun toe voor het project Sight for Children And People Aged Over 50 In The Mekong Delta (2016-2018) in de provincie Ca Mau. Voor dit project is Eye Care Foundation een samenwerking aangegaan met de Amerikaanse NGO s Helen Keller International en Orbis International. In het kader van hun corporate social responsibility program benaderde Hong Kong and Shanghai Banking Corporation (HSBC) Eye Care Foundation-Vietnam met het verzoek een aantal projecten voor te leggen. Bij deze oogzorgprojecten krijgen staf en medewerkers van HSBC een actieve rol toebedeeld als vrijwilligers. Dit is de start voor een lange termijnrelatie met deze bank. Een 10-jarige strategische samenwerking met Koninklijke De Heus Vietnam, voor ondersteuning van oogzorgprojecten in de provincie Vinh Long in Vietnam, werd in gang gezet. In het kader hiervan is eind 2015 de bezetting van het kantoor van Eye Care Foundation in Vietnam aangepast. Ook het meedingen bij internationale fondsen door het indienen van voorstellen ging in 2015 van start. Bij de Lions Club International Sight First Research Grants worden twee voorstellen ingediend, voor twee bevolkingsonderzoeken die de omvang van de oogproblematiek in kaart brengen (Rapid Assessment of Avoidable Blindness, RAAB, een nulmeting). In Tanzania in samenwerking met onder andere het Morogoro Regional Health Department. In Laos in samenwerking met onder andere Laos National Ophthalmic Center, CBM International en Fred Hollows Foundation. Op de Nederlandse institutionele markt loopt het aantal stichtingen licht terug. Voor Eye Care Foundation betekent deze trend nog geen inkomstenderving maar er wordt wel actief gezocht naar nieuwe stichtingen. Het leggen van contacten met de zakelijke markt in Nederland vraagt veel inspanning en een lange adem alvorens het rendement oplevert. De eerste successen zijn er. Er zijn nieuwe samenwerkingen aangegaan met de bedrijven Ophtec, Crown Card, Sight Service en Lensdeal BV. In 2015 is een plan voor de fondsenwerving opgesteld. Voor de komende jaren zijn de prioriteiten vastgesteld voor de zakelijke en de institutionele markt, met een focus op het optimaliseren van de inkomsten en de effectiviteit van de inspanningen. Een al lang lopende fondsenwervende campagne is de Dam tot Damloop. Voor de tiende keer deed Eye Care Foundation mee aan de Charity Run van deze loop. In totaal werd er 169.425 opgehaald door alle lopers. De sponsorgelden waren onder andere bestemd voor staaroperaties, opleiding dorpsgezondheidswerkers en bouw en inrichting oogklinieken. In 2015 brachten de 100 enthousiaste lopers 19.308 bijeen voor de opleiding tot oogarts van Nassania Yohana Shillain in Tanzania. Volgend op de aardbeving in Nepal op 25 april vorig jaar, werd het Nepal Noodfonds in het leven geroepen, bedoeld voor eerste noodhulp aan de slachtoffers in het getroffen gebied. De giften ten bate van het noodfonds hebben onze verwachtingen ver overtroffen en stellen ons in staat een echte bijdrage te leveren aan de noodzakelijke hulp. Ook heeft de actie veel persaandacht en nieuwe donateurs opgeleverd. De geplande donateursreis naar Nepal is door de aardbeving komen te vervallen. 59

Het versterken van de aanwas van nieuwe donateurs bleef een belangrijk punt van aandacht. Net als het optimaal inspelen op de veranderende behoeften en wensen van bestaande donateurs en potentiële donateurs. De inzet van social media door de veldkantoren, zoals het gebruik van de eigen Facebookpagina in eigen land, groeide door. In 2015 is gestart met het aanpassen van de website, zodat deze geschikt wordt voor campagnes en acties online en offline. 60

Verantwoordingsverklaring Eye Care Foundation 2015 I Besturen en Toezicht houden Binnen de instelling dient de functie toezicht houden (het vaststellen of goedkeuren van plannen, en het kritisch volgen van de organisatie en haar resultaten) duidelijk te zijn gescheiden van het besturen dan wel van de uitvoering. Intern toezicht Het bestuur van Eye Care Foundation is in de eerste plaats een toezichthoudend orgaan. Een belangrijk deel van de besturende taken is gedelegeerd aan de uitvoerend directeur. De directeur geeft leiding aan de uitvoerende organisatie van de stichting en verricht zijn werkzaamheden op basis van een directiereglement. Het bestuur houdt toezicht op de directeur. Het bestuur stelt de door de directie voorbereide beleids- en jaarplannen en jaarbegroting van de organisatie vast en toetst de uitvoering daarvan op basis van kwartaalrapportages. Samenstelling van het bestuur Het bestuur is zodanig samengesteld, dat de voor de organisatie relevante kennis zoveel mogelijk aanwezig is: medisch/oogheelkundige expertise; HRM expertise; financieel-administratieve expertise; expertise op het terrein van fondsenwerving en marketing. De penningmeester van de stichting is in het dagelijks leven werkzaam als accountant bij PricewaterhouseCoopers (PwC). De vice-voorzitter van het bestuur is oogarts. Voor het overige is er binnen het bestuur geen sprake van relevante nevenfuncties. Bestuursleden worden benoemd voor een termijn van vier jaar met maximaal één herbenoeming. Er is een rooster van aftreden. Dit rooster voorziet in een geleidelijke vervanging van bestuursleden. Onlangs zijn de heren W.M. Meijer en F.A. Wijstma vanwege het bereiken van de maximum duur van hun lidmaatschap van het bestuur teruggetreden. Mevrouw R.M.J. van den Brink en de heer S.J. Terpstra zijn hen als bestuurslid opgevolgd. Tegenstrijdige belangen De directeur, leden van het bestuur en commissies met taken op het gebied van besturen of toezicht houden, opereren onafhankelijk en onbevangen. Elke vorm en schijn van belangenverstrengeling van de directeur, het bestuur en leden van commissies van de organisatie, die de uitoefening van hun taak kunnen beïnvloeden, wordt vermeden. Het bestuur bewaakt dit. 61

De directeur, een lid van het bestuur of een commissie meldt een (potentieel) tegenstrijdig belang aan de voorzitter van het bestuur en verschaft alle relevante informatie, indien en zodra het vermoeden bestaat van een tegenstrijdig belang. Het bestuur beslist of er sprake is van een tegenstrijdig belang en hoe daarmee wordt omgegaan. De directeur, een lid van het bestuur of een commissie dat een tegenstrijdig belang heeft, dat van materiële betekenis is voor de organisatie en/of de betreffende persoon, neemt niet deel aan de discussie en besluitvorming over het onderwerp waarbij die persoon het tegenstrijdig belang heeft. Degene bij wie sprake is van belangenverstrengeling vertegenwoordigt Eye Care Foundation niet in zaken waarbij de belangenverstrengeling speelt. In de statuten (artikel 4) staat toegelicht wanneer er sprake is van belangenverstrengeling en tegenstrijdige belangen en zijn regels vastgelegd die bepalen hoe daarmee om te gaan. Evaluatie 4a. Evaluatie functioneren bestuur Het bestuur evalueert jaarlijks haar eigen functioneren. 4b. Evaluatie functioneren directeur Het functioneren van de directeur wordt jaarlijks door de voorzitter van het bestuur en het bestuurslid belast met personeelszaken aan de hand van een functionering- en beoordelingsgesprek geëvalueerd. II Besteding van de middelen De instelling dient continue te werken aan een optimale besteding van middelen, zodat effectief en doelmatig gewerkt wordt aan het realiseren van de doelstelling. Richtinggevende doelstellingen Eye Care Foundation heeft enerzijds tot doel het preventief en curatief bestrijden van blindheid en slechtziendheid, met name in ontwikkelingslanden, in de ruimste zin van het woord, en anderzijds het hieromtrent voorlichten van het publiek in Nederland. In september 2010 stelde Eye Care Foundation het meerjarenbeleidsplan 2010-2015 op. Op basis van dit document werden in de periode 2011-2015 de jaarplannen gemaakt. Tijdens een beleidsdag met het bestuur en het team, september 2015, zijn de contouren van het beleid voor 2016-2020 besproken en vormgegeven. Deze contouren worden nu uitgewerkt tot het meerjarenbeleidsplan 2016-2020. In het beleidsplan worden richtinggevende doelstellingen uitgewerkt op het gebied van projectondersteuning, fondsenwerving, voorlichting, financiën en HRM. 62

Planning, monitoring en evaluatie Het versterken en verdiepen van de door de organisatie gehanteerde procedures en protocollen heeft ook in 2015 aandacht gehad. De voortgang- en eindrapportage van projecten vindt plaats op basis van deze procedures. Het bestuur werd door middel van de kwartaalrapportages geïnformeerd over de voortgang van projecten en de effectiviteit van de besteding van middelen. Aanpassingen naar aanleiding van de evaluaties Bij projecten waarin Eye Care Foundation zelf een uitvoerende rol heeft wordt de implementatie van projectactiviteiten direct bijgestuurd door de verantwoordelijke programma manager op basis van evaluaties van de projecten. In gevallen waarin Eye Care Foundation de uitvoering van projecten overlaat aan uitvoerende instanties en slechts optreedt als financier, geschiedt de voortgaande beschikbaarstelling van middelen op basis van periodieke projectevaluatie en projectrapportage. De resultaten van de projectevaluaties worden meegenomen bij de opzet van toekomstige projecten. Eye Care Foundation speelt een actieve rol bij de ontwikkeling van nieuwe projecten en weegt haar eigen input samen met de input van degenen die in het veld direct bij de projectuitvoering betrokken zijn en met de behaalde resultaten op basis van de uitkomst van projectevaluaties. III Omgaan met belanghebbenden De instelling streeft naar optimale relaties met interne en externe belanghebbenden, met gerichte aandacht voor de informatieverschaffing en de inname en verwerking van wensen, vragen en klachten. Eye Care Foundation hecht waarde aan goede contacten met haar belanghebbenden. De belangrijkste groepen belanghebbenden die de stichting onderscheidt, en waarop specifieke communicatie wordt gericht, zijn hieronder kort weergegeven. Communicatie met donateurs Eye Care Foundation publiceert tweemaal per jaar de Nieuwsbrief om haar donateurs te infomeren over het werk van stichting. Daarnaast ontvangen donateurs informatie over specifieke projecten. Communicatie met begunstigde organisaties Met organisaties waarmee een subsidierelatie bestaat, onderhoudt de stichting functionele, betrokken, maar zakelijke contacten. 63

Communicatie met vrijwilligers Voor Eye Care Foundation zijn vrijwilligers actief op het gebied van fondsenwerving, ten behoeve van de kantoorondersteuning en als medisch adviseur ten behoeve van de projecten. Met alle groepen vrijwilligers wordt periodiek overleg gepleegd. Met de medisch adviseurs is in 2015 eenmaal inhoudelijk over de projecten gesproken. Communicatie met personeel De medewerkers van Eye Care Foundation denken expliciet mee over en leveren een concrete bijdrage aan de totstandkoming van het beleid op diverse terreinen. Amsterdam,.. mei 2016 Bestuur R.W.M. van Rooijen Directeur: R. Wiedijk H. Kemme M. Septer C. van Dijl R.M.J. van den Brink S.J. Terpstra 64

Jaarrekening 65

Jaarrekening Balans per 31 december 2015 Na resultaatbestemming ACTIVA 31 december 2015 31 december 2014 EUR EUR Materiële vaste activa A 56.918 34.991 Voorraden B 0 0 Vorderingen en overlopende activa C 131.393 151.097 Liquide middelen D 1.439.505 1.648.352 1.570.898 1.799.449 Totaal 1.627.816 1.834.440 PASSIVA Reserves en fondsen Reserves E - continuïteitsreserve 842.136 842.136 - bestemmingsreserves 342.508 367.068 1.184.644 1.209.204 Fondsen F - bestemmingsfonds(en) 268.770 154.620 - fonds op naam 39.237 47.791 308.007 202.411 1.492.651 1.411.615 Overlopende passiva G 135.165 422.825 Totaal 1.627.816 1.834.440 66

Staat van baten en lasten over 2015 Werkelijk 2015 Begroot 2015 EUR EUR Werkelijk 2014 EUR Baten: Baten uit eigen fondsenwerving H 1.619.686 1.712.127 1.435.911 Baten uit acties van derden I 1.971 2.500 3.696 Rentebaten J 12.035 22.500 19.198 Som der baten 1.633.692 1.737.127 1.458.805 Lasten: Besteed aan doelstellingen K Projecten, structurele hulp K1 859.567 1.138.777 1.021.202 Voorlichting/bewustmaking K2 300.918 318.921 280.502 1.160.485 1.457.698 1.301.704 Werving baten L Kosten eigen fondsenwerving L1 297.696 266.601 252.851 Kosten acties derden L2 0 0 0 297.696 266.601 252.851 Beheer en administratie M Kosten beheer en administratie 94.475 85.496 87.086 Som der lasten 1.552.656 1.809.795 1.641.641 Resultaat 81.036-72.668-182.836 Resultaatbestemming Toevoeging/onttrekking aan: - continuïteitsreserve 0 0 0 - bestemmingsreserves -24.559 58.332-254.060 - fonds op naam -8.554 0 47.791 - bestemmingsfonds 114.149-131.000 23.433 81.036-72.668-182.836 67

Toelichting behorende tot de jaarrekening 2015 Algemeen De jaarrekening is opgesteld conform de Richtlijn voor Fondsenwervende Instellingen (RJ 650). Verslaggevingperiode Deze jaarrekening is opgesteld uitgaande van een verslagperiode van een jaar. Het boekjaar valt samen met het kalenderjaar. Grondslagen voor waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling Algemeen De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten. Voorzover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen tegen nominale waarde. Ontvangsten en uitgaven worden toegerekend aan de periode waarop zij betrekking hebben. Transacties in vreemde valuta Transacties luidend in vreemde valuta worden omgerekend tegen de op de eerste dag van de voor het jaar geldende wisselkoers. In vreemde valuta luidende monetaire activa en passiva worden per balansdatum in de functionele valuta omgerekend tegen de op de laatste dag van de voor het jaar geldende wisselkoers. Niet monetaire activa en passiva in vreemde valuta's die tegen historische kostprijs worden opgenomen, worden naar euro's omgerekend tegen de op de laatste dag van de voor het jaar geldende wisselkoers. De bij omrekening optredende valutakoersverschillen worden in de staat van baten lasten opgenomen. Grondslagen voor de waardering van activa en passiva Materiële vaste activa De materiële vaste activa worden gewaardeerd tegen verkrijgings- of vervaardigingsprijs verminderd met de cumulatieve afschrijvingen. De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische levensduur. - Kantoorinventaris : 20% - Automatisering : 20% - Verbouwing : 10% Vorderingen en overlopende activa Vorderingen en overlopende activa worden gewaardeerd op de nominale waarde onder aftrek van een voorziening voor oninbaarheid. Voorzieningen worden bepaald op basis van individuele beoordeling van de inbaarheid van de vorderingen. Reserves Continuïteitsreserve De continuïteitsreserve wordt gevormd voor de dekking van risico's op korte termijn en om zeker te stellen dat de fondsenwervende instelling ook in de toekomst aan haar verplichtingen kan voldoen. 68

Bestemmingsreserves Bestemmingsreserves bevatten geworven gelden, waaraan door het bestuur ten behoeve van de projectdoelstelling een bestemming is gegeven. Eye Care Foundation steunt in de meeste gevallen projecten met een looptijd over meerdere jaren. Bij de bestemming van middelen door het bestuur is niet alleen rekening gehouden met de projectverplichtingen op korte termijn, maar ook met de plannen op langere termijn. De bestemmingsreserves bieden de garantie dat de (meerjarige) activiteiten waaraan Eye Care Foundation zich heeft gecommitteerd ook daadwerkelijk kunnen worden uitgevoerd. Fondsen Bestemmingsfonds(en) Bestemmingsfonds(en) betreffen middelen die zijn verkregen met een door derden aangegeven specifieke bestemming. Fonds op naam Fonds op naam betreft middelen ter financiële ondersteunig van de projecten van Eye Care Foundation ter bestrijding van blindheid in ontwikkelingslanden. Jaarlijks mag uit dit fonds 9.000 hiervoor onttrokken worden. Grondslagen voor de resultaatbepaling Baten uit eigen fondsenwerving Donaties en Giften Donaties en giften worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen of onvoorwaardelijk worden toegezegd. Giften van een zaak in natura worden gewaardeerd tegen de reële waarde in Nederland. Baten uit nalatenschappen Baten uit nalatenschappen worden opgenomen in het boekjaar waarin de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Voorlopige uitbetalingen in de vorm van voorschotten worden in het boekjaar waarin ze worden ontvangen verantwoord als baten uit nalatenschappen, voor zover deze niet al in een voorgaand boekjaar zijn verantwoord. Personeelsbeloningen/pensioenen Werknemers vanaf 21 jaar nemen deel aan de pensioenregeling van Pensioenfonds Zorg & Welzijn. De eigen bijdrage van werknemers bedraagt 1/3-gedeelte van de verschuldigde pensioenpremie. Verplichtingen in verband met bijdragen aan de pensioenregeling op basis van toegezegde bijdragen worden als last in de staat van baten en lasten opgenomen in de periode waarop de bijdragen betrekking hebben. De te betalen bijdrage uit hoofde van een pensioenregeling bestaat in beginsel uit de reguliere jaarlijkse bijdrage aan de pensioenuitvoerder te betalen premie. Algemene kosten beheer en administratie Kosten van beheer en administratie zijn die kosten die de organisatie maakt in het kader van de (interne) beheersing en administratievoering en niet worden toegerekend aan de doelstelling of de werving van baten. Hiertoe worden de accountantskosten, de administratiekosten (voor zover deze niet de projectadministratie betreffen) en de bestuurskosten gerekend. Stichting Eye Care Foundation volgt de aanbevelingen van de VFI over de toepassing van RJ 650 voor kosten beheer en administratie. 69

Kostentoerekening Kosten worden toegerekend aan de doelstelling, werving baten en beheer en administratie op basis van de volgende maatstaven: - direct toerekenbare kosten worden direct toegerekend; - niet direct toerekenbare kosten worden als volgt toegedeeld aan: - projecten, structurele hulp percentage: 40% - voorlichting/bewustmaking percentage: 25% - eigen fondsenwerving percentage: 25% - beheer en administratie percentage: 10% 70

Toelichting op de balans A. Materiële vaste activa Het verloop van de materiële vaste activa is als volgt weer te geven: Inventaris/ Totaal Totaal automatisering 2015 2014 EUR EUR EUR Aanschafwaarde Saldo 1 januari 67.564 67.564 72.615 Investeringen 36.970 36.970 22.761 Saldo 31 december 104.534 104.534 95.376 Afschrijvingen Saldo 1 januari 32.576 32.576 52.546 Afschrijvingen 15.040 15.040 7.839 Saldo 31 december 47.616 47.616 60.385 Boekwaarde 31 december 56.918 56.918 34.991 C. Vorderingen en overlopende activa 31 december 31 december 2015 2014 EUR EUR Donaties te vorderen 92.158 71.848 Vooruitbetaalde kosten 29.253 20.647 Te vorderen uit hoofde van nalatenschappen 0 13.132 Te vorderen interest 9.882 17.944 Overige vorderingen en overlopende activa 100 27.526 131.393 151.097 De post donaties te vorderen bestaat uit te vorderen nalatenschappen, onvoorwaardelijke projectfinanciering en overige donaties. Een voorziening voor oninbare debiteuren wordt niet noodzakelijk geacht. D. Liquide middelen 31 december 31 december 2015 2014 EUR EUR Spaarrekeningen 1.121.492 1.396.163 Bankrekeningen 311.818 244.555 Kapitaalrekening 4.124 4.090 Kasmiddelen 2.071 3.544 Kruisposten/gelden onderweg 0 0 1.439.505 1.648.352 De liquide middelen zijn terstond opeisbaar. 71

E. Reserves 31 december 31 december 2015 2014 EUR EUR Continuïteitsreserve 842.136 842.136 Bestemmingsreserves 342.508 367.068 1.184.644 1.209.204 De mutaties in de reserves in het boekjaar 2015: Continuïteits- Bestemmings- Totaal Totaal reserve reserve 2015 2014 EUR EUR EUR EUR Stand per 1 januari 842.136 367.068 1.209.204 1.463.264 Mutaties: - Toevoeging via resultaatbestemming 0 21.927 21.927 14.922 - Bestedingen via resultaatbestemming 0 46.487 46.487 268.982 Stand per 31 december 842.136 342.508 1.184.644 1.209.204 Continuïteitsreserve 31 december 31 december 2015 2014 EUR EUR Stand per 1 januari 842.136 842.136 Resultaatbestemming 0 0 Stand per 31 december 842.136 842.136 De continuïteitsreserve wordt gevormd voor de dekking van risico's op korte termijn en om zeker te stellen dat de fondsenwervende instelling ook in de toekomst aan haar verplichtingen kan voldoen. De hoogte van de continuïteitsreserve is conform het CBF-Keurmerk door het bestuur bepaald op maximaal anderhalf maal de kosten van de werkorganisatie. De minimale hoogte van de continuïteitsreserve is door het bestuur bepaald op eenmaal de jaarlijkse vaste kosten van de werkorganisatie ( 918.502). De continuïteitsreserve bedraagt 92% van de vaste kosten van de werkorganisatie. Bestemmingsreserves Reserve finan- Projecten Totaal ciering activa 2015 EUR EUR EUR Stand per 1 januari 2015 34.991 332.077 367.068 Mutaties: - Toevoegingen via resultaatbestemming 21.927 0 21.927 - Bestedingen via resultaatbestemming 0 46.487 46.487 Stand per 31 december 2015 56.918 285.591 342.508 De reserve Projecten dient ter dekking van de niet in de balans opgenomen projectverplichtingen. De niet in de balans opgenomen verplichtingen bedragen 944.507. 72

F. Fondsen Stand per Toe- Ont- Stand per 1 januari voeging trekking 31 december EUR EUR EUR EUR Cambodja 38.558 45.425 47.635 36.347 Vietnam 78.413 40.438 37.353 81.498 Tanzania 6.967 28.927 18.283 17.611 Nepal 22.644 228.868 176.663 74.848 Laos 6.004 123.019 72.592 56.431 Algemeen (Kinderen) 2.035 0 0 2.035 154.620 466.676 352.527 268.770 Fonds op naam 47.791 446 9.000 39.237 Fonds op naam betreft middelen ter financiële ondersteunig van de projecten van Eye Care Foundation ter bestrijding van blindheid in ontwikkelingslanden. Jaarlijks mag uit dit fonds 9.000 hiervoor onttrokken worden. G. Kortlopende schulden en overlopende passiva 31 december 31 december 2015 2014 EUR EUR Crediteuren 28.957 58.606 Belastingen en sociale premies 23.970 18.840 Onvoorwaardelijke projecttoezeggingen 34.180 297.759 Overige schulden en overlopende passiva 48.057 47.620 135.165 422.825 Onder de overige schulden en overlopende passiva zijn onder andere de reserveringen vakantiegeld en vakantiedagen opgenomen. 73

Niet in de balans opgenomen verplichtingen Meerjarige financiële verplichtingen Er zijn langlopende onvoorwaardelijke verplichtingen aangegaan ter zake van huur. De verplichtingen die hieruit voortvloeien bedragen voor 2016 t/m 2017 EUR 73.383 (2015: EUR 110.074 voor de periode 2014-2017). Overzicht van voorwaardelijke projectverplichtingen: Projectnr. Project Contractbedrag einddatum 11030 Mechi Eye Care Program (MEH) 210.717 16-06-19 11090 Mechi Eye Hospital Outreach 24.250 01-07-17 Totaal Nepal 234.967 21122 Mondul Kiri 39.630 31-12-17 21172 Tbong Khmum 27.918 31-12-17 21200 Svay Rieng 58.646 31-12-16 Totaal Cambodja 126.194 22120 Ca Mau 84.368 31-12-16 22600 Dong Thap 80.476 31-12-16 22750 Soc Trang 88.380 31-12-16 22853 HCMC 2013 22.492 31-12-16 22854 HCMC 2014 56.220 31-12-17 22910 Binh Duong 80.619 31-12-16 Totaal Vietnam 412.555 23012 Xieng Khouang 43.647 31-12-16 23022 Houa Phan 29.135 31-12-16 23040 Xay Somboum 7.586 31-05-19 23050 NOC 18.806 31-05-19 Totaal Laos 99.174 33021 KCMC 35.710 31-12-17 33040 Morogoro 45.424 31-12-17 Totaal Tanzania 81.134 Totaal generaal 954.024 Voorwaarden: - Voldoende financiering - Voldoende voortgang - Adequate rapportage 74

Toelichting op de staat van baten en lasten H. Baten uit eigen fondsenwerving Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR Mailingen 468.509 426.913 431.709 Donaties 367.042 385.000 303.922 Nalatenschappen 316.883 275.000 131.053 Acties 19.143 40.000 30.973 Projectfinanciering 447.094 585.214 538.254 Zakelijke markt 1.015 0 0 Totaal 1.619.686 1.712.127 1.435.911 De hogere baten ten opzichte van de begroting en het boekjaar 2014 op het punt van mailingen is gelegen in het feit dat de responspercentages en gemiddelde gift per mailing gestegen is. De hogere baten ten opzichte van het boekjaar 2014 op het punt van donaties is gelegen in het feit dat door de aardbeving in Nepal er extra giften zijn binnengekomen. Dit compenseert ten dele de lagere inkomsten uit de zakelijke markt. De hogere baten ten opzichte van de begroting op het punt van de nalatenschappen is gelegen in het feit dat er enkele hoge nalatenschappen waren. De lagere inkomsten uit acties is gelegen in het feit dat de geplande donateursreis naar Nepal in verband met de aardbeving geen doorgang heeft gevonden. De lagere inkomsten ten opzichte van het boekjaar 2014 wordt veroorzaakt doordat er in 2014 extra acties in verband met het jubileum zijn gevoerd. De volgende baten zijn ontvangen ten behoeve van de onderstaande landen: Werkelijk Werkelijk 2015 2014 EUR EUR Cambodja 45.425 99.073 Vietnam 40.438 67.477 Laos 123.019 142.046 Nepal 228.868 222.538 Tanzania 28.927 22.187 Algemeen 0 0 466.676 553.321 I. Baten uit acties van derden Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 Cambodja, Mondulkiri 0 0 2.000 0 0 2.000 Support Actie 1.971 2.500 1.696 Totaal baten uit acties van derden 1.971 2.500 3.696 75

J. Rentebaten Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR Rente spaarrekeningen 12.035 22.500 19.198 12.035 22.500 19.198 De lagere rentebaten ten opzichte van de begroting en het boekjaar 2014 wordt veroorzaakt door de gedaalde rentestand. K. Besteed aan doelstellingen Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR K1 Projecten, structurele hulp: Cambodja 111.332 158.511 258.049 Vietnam 161.756 248.778 114.086 Laos 71.619 97.833 148.720 Nepal 225.588 264.442 257.395 Tanzania 16.059 73.930 15.214 Overige projectuitgaven 3.095 20.800 18.966 589.448 864.294 812.430 589.448 864.294 812.430 Uitvoeringskosten eigen organisatie 270.119 274.483 208.772 Totaal 859.567 1.138.777 1.021.202 De onderbesteding ten opzichte van de begroting ten aanzien van Cambodja wordt veroorzaakt doordat het project Kratie (begroot 36.000) stil heeft gelegen. De daling ten opzichte van boekjaar 2014 wordt veroorzaakt door het feit dat in 2014 een verplichting ten aanzien van de bouw van een oogkliniek in Svay Rieng is genomen. De onderbesteding in Vietnam ten opzichte van de begroting is gelegen in het feit dat door mindere inkomsten in de uitgaven gesneden is. De onderbesteding in Laos ten opzichte van de begroting is gelegen in het feit dat de kosten voor apparatuur lager zijn uitgevallen. Daarnaast zijn er door gebrek aan oogartsen minder activiteiten uitgevoerd. De daling ten opzichte van boekjaar 2014 wordt veroorzaakt doordat er in 2014 een verplichting is genomen inzake de bouw van een oogkliniek in Xieng Khuoang. De onderbesteding in Nepal ten opzichte van de begroting is gelegen in het feit dat door de aardbeving een aantal activiteiten niet zijn doorgegaan. De onderbesteding in Tanzania is gelegen in het feit dat een onderzoek (begroot op 50.000) geen doorgang kon vinden doordat de ethische commisie nog geen toestemming had gegeven. 76

Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR K2 Voorlichting/bewustmaking: Website 23.384 15.000 15.033 Advertenties 2.783 8.500 5.005 Audio-visueel 3.232 25.000 4.084 Persberichten 0 500 0 Congressen/Festivals/Lezingen 1.191 1.000 439 Lezingen 0 280 0 Promotiemateriaal 0 1.000 0 Nieuwsbrief 11.384 10.000 7.783 Jubileum 0 0 13.349 Communicatieworkshop 0 0 1.350 Voorlichting Prospect 89.390 105.151 101.905 Overig 729 0 1.071 132.093 166.431 150.019 Uitvoeringskosten eigen organisatie 168.825 152.490 130.483 Totaal 300.918 318.921 280.502 De overbesteding ten opzichte van de begroting en de toename ten opzichte van het boekjaar 2014 op het punt van de website is gelegen in het feit dat geen rekening is gehouden met een vernieuwing van de website. De onderbesteding ten opzichte van de begroting op het gebied van advertenties en audiovisueel is gelegen in het feit dat een deel van het budget verschoven is naar de website De onderbesteding ten opzichte van de begroting en daling ten opzichte van het boekjaar 2014 op het punt van voorlichting prospects is gelegen in het feit dat de pakketprijs en oplage lager is uitgevallen. Bestedingspercentages Onderstaand is de verhouding van de totale bestedingen aan de doelstelling(en) in relatie met de totale baten procentueel weergegeven. Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 Totaal bestedingen aan doelstelling 1.160.485 1.457.698 1.301.704 Totaal baten 1.633.692 1.737.127 1.458.805 Bestedingspercentage 71,0 83,9 89,2 Onderstaand is de verhouding van de totale bestedingen aan de doelstelling(en) in relatie met de totale lasten procentueel weergegeven. Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 Totaal bestedingen aan doelstelling 1.160.485 1.457.698 1.301.704 Totaal lasten 1.552.656 1.809.795 1.641.641 Bestedingspercentage 74,7 80,5 79,3 77

L. Werving baten L1 Kosten eigen fondsenwerving Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR Mailpacks 50.789 57.864 43.321 Koude werving 29.797 34.384 32.309 Nieuwe methoden 1.210 6.600 1.593 Telemarketing 24.563 18.241 6.195 Werving notariële akten 303 500 50 Dam tot Dam loop 7.689 7.000 6.623 Een lens voor een medemens 0 0 0 Zakelijke/institutionele markt 0 500 33 Kosten donateursreis 0 0 17.661 Overige acties 0 5.000 0 Overig 14.520 14.520 14.583 128.871 144.609 122.368 Uitvoeringskosten 168.825 121.992 130.483 Totaal 297.696 266.601 252.851 De onderbesteding ten opzichte van de begroting op het punt van mailpacks is gelegen in het feit dat een mailing niet is doorgegaan. De lagere besteding ten opzichte van de begroting op het punt van nieuwe methoden is gelegen in het feit dat er minder DRTV-spots zijn uitgezonden. De hogere besteding ten opzichte van de begroting en boekjaar 2014 op het punt van telemarketing is gelegen in het feit dat de er meer campagnes zijn uitgevoerd dan aanvankelijk begroot. Kostenpercentage fondsenwerving Het Centraal Bureau Fondsenwerving hanteert de norm dat gemiddeld over een periode van Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 Baten uit eigen fondsenwerving 1.619.686 1.712.127 1.435.911 Kosten eigen fondsenwerving 297.696 266.601 252.851 Kostenpercentage fondsenwerving 18,4 15,6 17,6 M. Kosten beheer en administratie Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR Bestuurskosten 6.725 8.000 8.581 Accountantskosten 12.736 13.000 12.118 Administratiekosten 6.752 0 11.044 Overig 733 3.500 3.150 26.946 24.500 34.893 Uitvoeringskosten eigen organisatie 67.529 60.996 52.193 78

Totaal 94.475 85.496 87.086 De overschrijding van ten opzichte van de begroting op het punt van administratiekosten is gelegen in het feit dat door drukte er meer externe hulp nodig was dan begroot. Kostenpercentage Beheer en administratie Onderstaand is de verhouding van de kosten Beheer en Administratie in relatie met de totale Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR Som der Lasten 1.552.656 1.809.795 1.641.641 Kosten Beheer en Administratie 94.475 85.496 87.086 Kostenpercentage Beheer en administratie 6,1 4,7 5,3 Bezoldiging directie Naam Functie R. Wiedijk directeur Dienstverband Aard (looptijd) Bepaald (3 jaar) Uren 36 Parttime percentage 33,3 Periode 1/01-31/12 Bezoldiging (EUR) Jaarinkomen Bruto loon/salaris 21.063 Vakantiegeld 1.672 Eindejaarsuitkering 1.734 24.469 SV lasten (wg deel) 3.986 Pensioenlasten (wg deel) 3.181 7.167 Totaal 2015 31.636 Totaal 2014 6.994 Het salaris is in overeenstemming met de in 2005 door Vereniging Goede Doelen Nederland, de branchevereniging voor landelijk wervende goede doelen, opgestelde Adviesregeling voor Beloning Directiefuncties. De regeling is aangepast op 8 september 2011 en geldt onder de naam 'Regeling beloning directeuren van goede doelen ten behoeve van besturen en raden van toezicht'. De directeur is per 1 oktober 2014 voor 12 uur per week in dienst getreden voor een periode van 3 jaar. Daarvoor heeft de directeur zijn werkzaamheden onbezoldigd uitgevoerd. 79

TOELICHTING LASTENVERDELING Specificatie en verdeling kosten naar bestemming Bestemming Doelstelling Werving Beheer en Totaal Begroot Totaal baten administratie 2015 2015 2014 Lasten Projecten Voorlichting/ Eigen fondsen- Bewustwording werving EUR EUR EUR EUR EUR EUR EUR Activiteiten 589.448 589.448 864.294 812.430 Fondsenwerving 128.871 128.871 144.609 122.368 Uitbesteed werk 26.946 26.946 24.500 34.893 Publiciteit en communicatie 132.093 132.093 166.431 150.019 Personeelskosten 186.073 116.296 116.296 46.518 465.183 463.925 388.840 Huisvestingskosten 19.881 12.426 12.426 4.970 49.703 51.536 50.228 Kantoor en algemene kosten 58.149 36.343 36.343 14.537 145.373 85.000 77.022 Afschrijving en rente 6.016 3.760 3.760 1.504 15.040 9.500 7.839 Totaal 859.567 300.918 297.696 94.475 1.552.656 1.809.795 1.643.639 80

Toelichting op lastenverdeling Werkelijk Begroting Werkelijk 2015 2015 2014 EUR EUR EUR Personeelskosten Lonen en salarissen 326.740 317.052 271.736 Werknemersverzekeringen 50.989 48.582 42.605 Pensioenverzekeringen 34.658 50.517 38.368 Arbeidsongeschiktheidsverzekeringen 16.781 12.500 9.263 Kosten vrijwilligers 351 1.000 2.283 Overige personeelskosten 35.664 34.274 24.585 465.183 463.925 388.840 De stijging van de personeelskosten ten opzicht van boekjaar 2014 is gelegen in het feit dat het aantal FTE's is toegenomen en weer ligt op het niveau van 2011. De lagere pensioenpremie ten opzichte van de begroting en het boekjaar 2014 wordt veroorzaakt door de overstap naar Pensioenfonds Zorg en Welzijn en de hogere eigen bijdrage werknemers. Huisvestingskosten Huur 46.749 49.516 48.062 Overige huisvestingskosten 2.954 2.020 2.166 49.703 51.536 50.228 Kantoor- en algemene kosten Overige algemene kosten 145.373 85.000 77.022 145.373 85.000 77.022 De overbesteding inzake de overige algemene kosten ten opzichte van de begroting is het gevolg van de verdere intrichting van het CRM-systeem en de daaraan gekoppelde administraties. Deze is eerder uitgevoerd dan voorzien was. Daarnaast is er 37.000 euro aan koersverschil geboekt. Dit wordt veroorzaakt door de verplichtingen inzake de bouw oogklinieken in Nepal, Laos en Cambodja. Afschrijving en rente Afschrijvingen 15.040 9.500 7.839 Rente lasten 0 0 0 15.040 9.500 7.839 In 2015 zijn er inversteringen gedaan op het gebied van ICT en de database, waardoor de afschrijvingskosten zijn gestegen. Totaal 675.299 609.961 523.929 81

Personeelsbestand Gedurende het boekjaar 2015 bedroeg het gemiddeld aantal werknemers 5,8 FTE (2014: 4,8 FTE). Deze medewerkers zijn als volgt verdeeld over de verschillende afdelingen: - Directie: 0,3 - Projecten: 1,6 - Fondsenwerving en communicatie: 2,5 - Financiën: 1,4 Bezoldiging bestuur Het bestuur verricht haar werkzaamheden onbezoldigd. Aan individuele bestuursleden werden in 2015 geen leningen, voorschotten of garanties verstrekt. 82