Wieteke Conen Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies (AIAS) Trends in de waardering van werk Ontwikkelingen in Nederland in internationaal perspectief
Achtergrond Arbeidsmarkt in Westerse landen sterk veranderd (o.a. aard en organisatie) Invloed op hoe individuen hun werk ervaren en waarderen Sterke toename van onderzoek op dit gebied, maar geen coherent beeld (Kalleberg, 2011; Osterman, 2013) Bijdragen: Samenbrengen van bestaande kennis Hoe verhoudt Nederland zich? WvW Den Haag - 15 februari 2018 2
Conceptualisering waarde van werk ALGEMEEN NIVEAU ROL IN LEVEN - Werkcentraliteit - Werkethos - Niet-financiële werkbetrokkenheid WAARDE VAN WERK OVERKOEPELENDE MATEN - Arbeidstevredenheid INDIVIDUEEL NIVEAU ASPECTEN VAN WERK - Arbeidsoriëntaties - Kwaliteit/ kenmerken van werk WvW Den Haag - 15 februari 2018 3
Behoeftepiramide van Maslow 'Hogere' behoeften zelfontplooin g waardering en erkenning sociaal contact Relationele en intrinsieke waarden van werk bv. sociale aspecten van werk, interessant werk en kunnen benutten /ontplooien eigen capaciteiten Fundamentele behoeften veiligheid en zekerheid lichamelijke behoeften Extrinsieke waarden van werk bv. belang van inkomen, werkomstandigheden, zekerheid WvW Den Haag - 15 februari 2018 4
Literatuurstudie Gezocht in elektronische databases (ISI Web of Science, Scopus en Google scholar) naar gepubliceerde empirische artikelen (1990-2017) Trefwoorden als work centrality, work values, employment commitment + nagaan van referenties in gevonden studies Sample: 33 cross-nationale studies 23 studies in de tijd WvW Den Haag - 15 februari 2018 5
Cross-nationale studies: algemene waarden - + Werkcentraliteit (Tweede na familie in veel landen) Werkethos Scandinavisch Continentaal Landen met lager welvaartsniveau CO-Europees Zuid-Europees Angelsaksisch Betrokkenheid CO-Europees Zuid-Europees Niet-Europees Scandinavisch Continentaal Angelsaksisch WvW Den Haag - 15 februari 2018 6
Veranderingen in de tijd: algemene waarden - + Werkcentraliteit Israël Werkethos Betrokkenheid VS Hongarije* Denemarken* VK Zweden* OECD landen (incl. VS) * Korte periode (1997-2005) WvW Den Haag - 15 februari 2018 7
Relatieve werkcentraliteit = Relatieve belang van werk (+1) versus vrije tijd (-1) 0,2 0,1 0,0-0,1 Nederland Denemarken Verenigd Koninkrijk Tjechië Duitsland Italië -0,2 1990 1999 2008 Bron: Europees Waardenonderzoek, eigen berekeningen WvW Den Haag - 15 februari 2018 8
Cross-nationale studies: individuele waarden - + Arbeidstevredenheid (over algemeen tevreden) CO- Zuid- Angelsaksisch Scand. Europees Europees Continentaal Arbeidsoriëntaties Intrinsiek Extrinsiek Intrinsic Extrinsic - Geen duidelijk patroon - Lager niveau socio-economische ontwikkeling, incl. CO-Europees Kwaliteit/ kenmerken Intrinsiek Extrinsiek CO-Europees Zuid-Europees Angelsaksisch NAD 2017 - Utrecht - 12 oktober 2017 9 Scand. Continentaal
Veranderingen in tijd: individuele waarden - + Arbeidstevredenheid Stabiel Afname (jaren 80/crisis) Arbeidsoriëntaties Stabiel Toename: extrinsieke waarden GB, DE Duitsland, GB, Noorwegen, VS Verschillende landen Verschillend, GB, US Kwaliteit/ kenmerken Stabiel: extrinsiek en intrinsiek Verschillende landen* * klein/ inconsistent WvW Den Haag - 15 februari 2018 10
Arbeidsoriëntaties 0,2 0,1 0,0-0,1-0,2 100 75 50 25 0 b) Sociale dimensie a) Relatieve arbeidsoriëntatie-index (extrinsiek-intrinsiek) 1981 1990 1999 2008 Bron: Europees Waardenonderzoek, eigen berekeningen WvW Den Haag - 15 februari 2018 11
Conclusies Rijke hoeveelheid en diversiteit in empirische studies m.b.t. de waarde van werk Weinig onderzoek veranderingen algemene waarden Nederlandse werkenden hechten relatief sterk belang aan vrije tijd Intrinsieke waarden en sociale dimensie steeds belangrijker geworden WvW Den Haag - 15 februari 2018 12
Vervolgvragen Recente data 100% 80% 60% 40% 100% 80% 60% 40% 2015 20% 20% 0% 0% Italíë Tsjechië Duitsland VK Nederland Denemarken Duitsland Denemarken VK Tsjechië Italíë Nederland Enthousiast over werk Beloning Verschillende groepen arbeidsmarkt Onzekerheid Waarde van onbetaald werk Gender-perspectief WvW Den Haag - 15 februari 2018 13
Bedankt voor uw aandacht Wieteke Conen W.S.Conen@uva.nl WvW Den Haag - 15 februari 2018