De Groene Hartstellingen van Winsemius Scheidend minister Pieter Winsemius riep tijdens de manifestatie Vrienden van het Groene Hart (februari 2007) op tot actie dotterbloem. Dit is dé bloem van het Groene Hart. De groene oase van de randstad die onvermijdelijk dichtslibt als aan de verrommeling geen halt wordt toegeroepen: en wat dichtslibt, moet je dotteren. Zorg dat het blijft bewegen, dat de vitaliteit erin blijft. Stelling één is, zegt de minister, dat het behoud van het Groene Hart staat of valt met goede bestemmingsplannen. Dat is het enige plan dat burgers bindt. Regels stellen en handhaven, dat komt eerst. Stelling twee gaat over. bestemmingsplannen met Groene Hartkwaliteit.. Het Woerdens Beraad pakt de handschoen op, die Winsemius aan de gemeenten toegeworpen heeft. Dat gebeurt in het project Bestemmingsplannen met Groene Hartkwaliteit : bijeenbrengen van kennis en ervaring van de Groene Hartgemeenten om te komen tot een checklist van basale kwaliteitsvereisten, waaraan bestemmingsplannen in het Groene Hart moeten voldoen. Die basiskwaliteit van een bestemmingsplan moet blijken uit: - bijdrage aan bewustwording (inzake kwaliteit van landschap en wat daarvoor nodig is) - stimulans om aan landschapskwaliteit te werken - effectief in het beschermen tegen landschapsbedreigende ontwikkeling. Bestemmingsplannen met Groene Hartkwaliteit gaat over de inhoud van bestemmingsplannen, de wijze van totstandkoming en de manier waarop ermee gewerkt wordt. Het project is opgezet in samenwerking met het Netwerk Platteland, waar het deel uitmaakt van een landelijk programma met gemeenten. INHOUD hoofdstuk1:gemeentenindeslag p.1 hoofdstuk2:bestemmingsplannenmetgroene hoofdstuk3:hoegaanweditdoen? p.9 Hartkwaliteit p.4 kennis bij elkaar brengen: ambtelijk en bestuurlijk Het project is in drie stappen opgezet, waarin na elkaar een ambtelijk en bestuurlijk kennistraject plaats vinden: - een ambtelijke 24-uursconferentie (17/18 oktober 2007) - presentatie van bevindingen en discussie tijdens de bestuurdersconferentie op 23 november 2007 - bestuurlijke 24-uursconferentie (9-10 april 2008): wat betekent Groene Hartkwaliteit voor gedrag en optreden van gemeentebestuurders? In het najaar van 2008 treedt het Woerdens Beraad naar buiten met conclusies uit dit traject. Naast de checklist over Bestemmingsplannen met Groene Hartkwaliteit kan het hierbij gaan om een jaarprijs voor bijdragen aan ruimtelijke kwaliteit in het Groene Hart BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit (werkplan, zomer 2007) juni2008 p.1
Hoofdstuk1:GemeentenindeSlag 1.1. ActieDotterbloem:de tienpunten vanwinsemius AanleidingvoorditprojectwaseenuitdagingdieministerWinsemiusop17februari2007aan hetadresvandegroenehartgemeentenrichtte.plaatsvanhandelingwaseenmanifestatie VriendenvanhetGroeneHart inhetkasteelvanwoerden.winsemiusriephieroptotactie Dotterbloem,want ditisdébloemvanhetgroenehart[ ]datonvermijdelijkdichtslibtals aandeverrommelinggeenhaltwordttoegeroepen.[ ]Enwatdichtslibt,moetjedotteren. ActieDotterbloembleekopgebouwduit10punten: enstellingéénisdathetbehoudvanhet GroeneHartstaatofvaltmetgoedebestemmingsplannen.Datishetenigeplandatburgers bindt.regelsstellenenhandhaven,datkomteerst.voordevolledigheidhieronderhetvolledige 10puntenplan datwinsemiusdiedagaanzijngehoorvoorhield. 1. Goede bestemmingsplannen (inclusief handhaving). 2. Spelregels voor woningbouw en bedrijventerreinen (bundeling, inpassing). 3. Onderkenning van glastuinbouw en intensieve veehouderij als rode bestemmingen. 4. Begrenzing van rood door hardgroen (bomen), blauw en/of non-profit eigendom. 5. Gebiedsgerichte aanpak inclusief rood-voor-groen -verevening (Groene Hartfonds). 6. Certificering van projectontwikkelaars (inclusief code, publieke beoordeling, peer review). 7. Bestuurlijke ruggengraat (incl. bestuurlijke en/of burgervisitaties). 8. Draagvlak bij bewoners op basis van gedeelde visie, promotiecampagne, aandelen. 9. Aanvalsvisie met meetbare doelstellingen (kernkwaliteiten, top 5 benoemen). 10. Gezamenlijk uitvoeringsplan. 1.2. Betekenissenvan verrommeling Verrommeling gaatoverhoeietseruitziet:hetwoordlijktoprommel.daarziteenwaardeoordeelin,wiehetwoordgebruiktlaatookietsvanzichzelfzien. Verrommeling betekentookdat erietsgaandeis.hetwoordlijktdanoprommelmaken,maarklinktminderactief:erisgeen duidelijkedaderaantewijzen,hetmeerisietswatzichafspeelt, indeluchthangt.ookhier wordttrouwenstegelijkietsduidelijkoverwiehetwoordgebruikt: verrommeling hoortbijhet woordgebruikvantoeschouwers,verontrustecritici,stuurluiaandewaldiewelbeterweten maarhetnakijkenhebben.wieimmerszoubewerendathijzelfeen verrommelaar is,datzijn tochaltijdanderen?inditprojectkwamenwe verrommeling tegenindebetekenisvan: verrommeling alseeneigenschapvan(objectenin)hetlandschap,ietswatstaattegenover objectiveerbarekwaliteit.hetgaatdanomzakenals:verzorgdvs.nietverzorgd,misplaatst gebruikvanruimte(nietalleendoorprivatepartijen,maarookplanmatigdoorgemeenten, rijketc.),dealdannietzichtbaremoeitedieisgedaanomietsintepassenineenlandschap c.q.eropbepaaldemanieruittelatenzien.gedachtegoedhierovervaltaantetreffeninwelstandsnota s,beeldkwaliteitsplannene.d. verrommeling alsuitingvantekortschietendonderhoud,slordigheidofgebrekaanaandacht.indegedachtewereldisbijditsoortverrommelingmeestalweleenbeheerderofeen eigenaarinzicht,diehetzaakje laatverrommelen verrommeling alsgevolgvankeuzes,c.q.kennelijk nietbeterkunnen.hetgaathierom watblijkbaarweinigmochtkosten,isneergezettoenanderstegendingenaangekekenwerd, domwegoverhethoofdgezien,enz.geenslordigheiddus,maarhadwel...betergemoeten. BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.2
Voorbeeldvanditspraakgebruikistevindenopp.2.vandeVolkskrant,11juni2008.De kopluidt Groningenstoptverrommeling endeondertitel: blokkendozenlangssnelwegen, eentonigevinexwijkenenrafeligedorpsranden.geenslordigheiddus,maar ontworpen lelijks.hetartikelgaatovereenprovincialelandschapsbouwmeesterdieinvesteerders (privaat,gemeenten)opdehuidzit verrommeling alsuitingvanbotsendesmakenenbelangen.hetgroenehartzieteranders uitvoordeboerdieerzijngeldverdient,destedelingdiezijnhonduitlaatofdeekoloogop zoeknaareenhaastverdwenenplantje.daarbijvindtdeburgerhetboerenerfvaakmaar eenrommeltje,maarvindtdeboerdatweervandelanderijenvanstaatsbosbeheer(enz.). Verrommeling heeftdusooktemakenmetderuimtelijkebelangenstrijd,diezichinons kleinelandjeoveralafspeelt.enzekerindedrukkerandstad,waariedereenaltijdwel ergensinhetuitzichtvaneenanderzit verrommeling alsuitingvangekrenktheid,omdateenuitzichtdatiemandmooivondis bedorvenzonderdathijdaarwataandeedofdoenkon.eenwoorddatdusietsuitdruktvan vervreemdingenerbuitenstaan: zedoenmaar.endaarmeemisschienookdevingerlegt optekortschietendepolitiek bestuurlijkeprocessen. Samenvattend:hetgaatbijBestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteitom(a)hoehetGroeneHarteruitzieten(b)hoedeburger/belanghebbendevindtdatomgegaanwordtmetwathem dierbaaris.vanbelangzijndusdeplannenzelféndebestuurstijldaaromheen:demanierwaaropeenplantotstandkomt,hoeermeegewerktwordt. 1.3. BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit HetWoerdensBeraadpaktde handschoenvanwinsemius opinhetprojectbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteit.doelishetbijeenbrengenvankennisenervaringvangemeenten omtekomentoteenchecklistvanbasalekwaliteitsvereisten,waaraanbestemmingsplannenin hetgroenehartmoetenvoldoen.diebasiskwaliteitzoumoetenzittenin: - bijdragenaanbewustwording(inzakekwaliteitvanlandschapenwatdaarvoornodigis) - stimulansomaanlandschapskwaliteittewerken - effectiviteitinhetbeschermentegenlandschapsbedreigendeontwikkeling. DeanalogieisdievandeAPK:eenautokeuringdienietgaatoverwathetperfecteautoplezieris, maarweloverwatinelkgevalinordemoetzijnomveilig dewegoptekunnen.hetwoerdens Beraadwilzulkebasisvereistenformulereneneenprogrammainwerkingzettenwaardoorze invloedkrijgenopdepraktijk.hetprojectisopgezetmethetnetwerkplatteland,waarhetdeel uitmaaktvaneenlandelijkkennisnetwerkvoorgemeenten. 1.4. Alsweblijvendoenwatwealtijddeden Wanneer zoalsinditprojectgebeurde gemeentemensenmetelkaaringesprekgaanover bestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteit,danwordtdatonderwerpserieusgenomen.het bewustzijnissterkaanwezig,datalomveelkritiekleeftophoenederlanderdelaatstejarenuitziet.enjekuntalsgemeentebestuurder uiteraard altijdnaaranderenwijzenalshetgaatom wiewatteverwijtenvalt 1,maardevraagiswatdathiernoghelpt.Wantnubijveelburgers tocheenindrukisontstaanvanonomkeerbareprocessendiemakendat watmooiisenhet beschermenwaard tochgaandeweggewoonverdwijnt,wordtruimtelijkbesturenmoeilijk, steedsmoeilijker.gemeentebestuurdersinhetgroenehartmerkendataan: 1 Nietmoeilijk:andereoverhedendiewegen,bedrijfsterreinenenVINEX locatiesaanwijzen.ofburgersdie nietwillenkiezen:graagveelopenruimtemaarookallemaaleenhuis met tuintje,graagstilteennatuurmaarook liefsthetgemakvanschiphol(dewerkgelegenheiddaar,etc.). BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.3
- wantrouwenbijboerenénburgersoveralleswatjeinderuimtelijkeordeningnogaanwilt pakken,regelenofbesturen - een dagelijksegevoelvanrommeligheid,omdatwevaakoptekleineschaalallesmaareen plekwillengevenendaarooknogeensopduizendplaatsenoverpraten - despagaatwaarinhetlokaalbestuurterechtkomtbijderealisatievan groteopgaven van provincieenrijk natteas,ehs,groeneruggengraat(etc.) omdatdieplannenhaaksstaan opwatburgerswillenofvertrouwen - teweinigcapaciteitinhuis,daardooronhandigmanoeuvrerenenvaakuiteindelijkhetnakij kenhebbenbijsnelleinitiatievenvanondernemers - onhandigomgaanmetregelsen verbieden,zodatalleenverpauperingontstaatenjuistniet watjewildebereiken - tezwaarleunenopexterneexpertise,dus geengeheugen meerinhuis, slaphandhaven en eenspeelbalwordenvan Samenvattend:wekomenuiteenperiodewaarinondanksrijks,provinciaalengemeentebeleid voorhetgroenehart,ondankstoezichtopbestemmingsplannen(enz.)deindruktochsteeds sterkerwerddatietsinderesultatenvandatbeleidnietklopte.de handschoenvanwinsemius wordtdaaromopgepakt.datleverdeinditprojectgesprekkenopwaarin zowelbijambtenarenalsbestuurders eenbreedgedeeldezekerheidnaarvorenkwam(a)dat doorgaanopde oudevoetnietkan 2,(b)dathetveelbetermoeten(c) datwedattochmoetenkunnen!. 2. Hoofdstuk2:BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit Inoktober2007enapril2008zijnalsonderdeelvanditprojecttwee 24 uursconferenties belegd:éénmetambtenarenenéénmetbestuurdersuitgemeenteninhetgroenehart.devoorbereidingbestondtelkensuitinterviewsmetalledeelnemers,wantdeagendavandeconferentiesbestonduit praktijkvragenvandeelnemerszelf endievragenwerdenininterviewsverzameld.dewerkformuleindeconferentieswasdatdiscussiesteedsopgangkwamnareacties opeenpraktijkvraagdoordeandereaanwezigen.diereactieswerdenuitgeloktmetvragenals: - hoezouuditoplossen? - hoehebtuzoietsweleensopgelost? - watvooraanpakvanditvraagstukheeft GroeneHartkwaliteit? Weschetsenindithoofdstukeensamenvattingvanwat blijkensdereactiesindeconferenties breedgedeeldwerdalsnastrevenswaardigindeaanpakvaneenvraagstuk,eenstijldiepastbij GroeneHartkwaliteit.Aangetekendmoetdaarbijworden,datindeinterviewsméérvraagstukkengenoemdwarendan omredenenvantijd indeconferentiesaanbodkondenkomen.aan heteindevandenavolgendeparagrafenwordendaaromdiewelgenoemdemaarnietbesproken onderwerpentelkenskortvermeld:voervoorvolgendekeren. 2.1. GroeneHartkwaliteit:eentypelandschap geenzand,geenklei,veelgras,veelwater.het GroeneHart isgeenbestuurlijkeeenheid,het kentzelfsbinnenhaargrenzenstevigegeografischeenculturelebarrières.daaromhebben gemeentenvaakwelcontactmethunbuurgemeentenindeeigenbestuurlijkeregio,maar 2 Hetlandschapisachteruitgegaan:hetRuimtelijkPlanbureaumeetdekwaliteitalinzichtsecondenvanafde snelweg.deminimalemaatiseenuitzichtdatbijeensnelheidvan120km/uurnoggedurende5secondenwordt waargenomen:eenkortere zichtbaartijd teltniet,wantleidtniettotbeleving.erblijkeninnederlandnogmaar enkelesnelwegpanorama stebestaanwaarmenmetdegenoemdesnelheidlangerdaneenminuutvankangenieten (bron:adviesbriefrpbaandgruimtevrom:zichtbaarheidsanalysesnelweguitzichten,26november2007). BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.4
veelminderdaarbuiten 3.Desteopvallenderwasdus,dataanheteindvanbeideconferentieszowelambtenarenalsbestuurdersenigszinsverrastvaststelden,hoesnelzeoveren weer devragen vanhuncollega seldershaddenbegrepenenhoeovereenkomstigeigenlijk depuzzelswaren.blijkbaarleidtde oer hollandse combinatievanwater,koeien,gras, natuurenkleineoudestedenopditmomentoveralinhetgroeneharttotsoortgelijke vraagstukkenc.q.puzzelsalsjedaarwataanwiltdoen.vooralhetgelijktijdiginverandering verkerenvanwat ruimtelijkaandehandis metwater,koeien,natuurenoudesteden speeltdaarbijeenrol.diemixvangelijktijdigevernieuwingenspeeltinhethelegroene Hart. eerstekenmerkvanbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteitis,datzedesamenhangadresserenvanveranderingenophetgebiedvanwater,grondgebondenlandbouw, natuurenkleinesteden. eigendynamiekéndeelvanderandstad.hetgroenehartheeftzijneigendynamieken ruimtelijkeagenda.maarhetisookhetgroenehartvanderandstad.despanningdiedat oplevertspeeltinallegebieden.zekomtfysiektotuitingin,bijvoorbeeld,denabijheidvan landschappenvolrustenruimtemetdrukkewegenvolverkeer.zemaaktdatergebouwd wordtwaardatmag huizen,kassen,bedrijfsgebouwen endatdusgrondpositieswaarde hebben,losvanhoediegrondopditmomentgebruiktwordt.elkegemeentemoetdiebalanstussen veranderingvanbinnenuit en watdoenwemetwateroponsafkomt? zelftot standbrengen.wantvananderebestuurslagenzalhetnietsnelkomen:deagenda simmers vanhetgroenehartenvanderandstadstedenvallengoeddeelsonderanderebeleidssectorenbijprovinciesenhetrijk.enerisookweinigoverlappendegespreksstoftussen,bijvoorbeeld,instantiesalshetwoerdensberaadendebestuurlijkekerngroepnoordvleugel. tweedekenmerkvanbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteitisdatzenietalleen richtinggevenaanderuimtelijkedynamiekvaneengebiedzelf,maarookaanhoewordt gereageerdopdemaatschappelijkeenbeleidsagendavanderandstaderomheen. hetagrarischecultuurlandschapalsdrager.indebestuurlijkepraktijkkringvanaprilwerd veelgesprokenoverhet hollandsboerenlandschap.hetonderwerp watvindenweervan, hoewerkenweeraan,hoegaanweermeeominonzebestemmingsplannen,enz. kwamter sprakeintalvanpraktijkvoorbeelden.dediscussiewerdvooralgevoeddoorenkeledaarvan,waarinopgroteschaalboerenlandschap wegbestemdwas tenbehoevevannieuwe water enrecreatiefunctiesennatuur.terplekkeontstondhetvoornemenom tegenover zulketendenties dewaardeenbetekenisvanboerenlandschapnogeensmetnadrukinde bestuurlijkediscussieoverhetgroenehartteagenderen 4.Menvondditomeenaantal redenenbelangrijk: a)cultuurhistorisch:koeienenboerenhorenbijhethollandslandschap.hetisongewenst dathelelandschappenontstaanwaarinzenietmeertezienzijn. b)praktisch/economisch:boerenonderhoudenmeerdan70%vanhethollandslandschap: wehebbenhendaaromnodigomditlandschaptebehouden c)politiek/maatschappelijk:agrarischegrondwordttotnutoeinhetnederlandsruimtelijk beleidgebruiktals reservegrond voornieuwefuncties:zodrameerruimtenodigis,halen wediedaarvandaan.datprocesisinmiddelszovergevorderd,datmaatschappelijketegendrukontstaat:burgerskomeninverzet( wewillendatditnietzodoorgaat ),boerenwerpen zichopalsbeheerdersvanhetnatuurenlandschap(..maardatvraagtweldatwedoorkunnengaanmetschaalvergrotenennietopallerleiplekkenineen postzegellandschap achter 3 Verschillendedeelnemersaandeconferentiesmerktenop,datzijnuvoorheteerstinjareneenskennis maaktenmet watspeelde ingemeentenverderop.dat verderop wassomsnietver:erlag,bijvoorbeeld,eenpontje overderiviertussen(delek).eneenprovinciegrens,natuurlijk 4 DitisinmiddelsookgebeurdinderecentebijdragevanhetWoerdensBeraadaandenieuweprovinciale structuurvisies(visiegroenehart,mei2008). BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.5
blijvenwaarindatnietmeerkan ).Hetisdaarombelangrijkdatdeoverheideen groene grens trektenhetboerenlandexplicietbeschermt. derdekenmerkvanbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteitisdatzeeenonderbouwdenduurzaamtoekomstbeeldbevattenoverhetbehoudvanhetagrarischecultuurlandschap eengroenehartbestemmingsplanheeftschaalnodig.inbeideconferentieskwameenervaringvande(nieuwe)gemeentenieuwkooptersprake:degemeenteisrecentontstaandoor hetsamenvoegenvanliemeer,teraaren(hetoude)nieuwkoopenmenmerktnudathet ruimtelijkbeleidveelbeterenharmonischerdanvroeger eenplekkangeven aandediverseclaimsen ruimtevragers dieophaargrondgebiedvanbelangzijn.menervaartditals eenduidelijkeverbeteringmetdetijd,datdittoewijzenvanruimteopdekleinereschaal vandeoudegemeentenplaatsvond:deuitkomstisnubeter(danhet proppen vanveel functiesineeneigenlijktekleingebied)ookloopthetgesprekmetburgersenbelanghebbendeneenstuksoepeler(wantjekunt veelgemakkelijkerneezeggen,alsjevoordatgene watgevraagdwordtweleenplekeldersaankuntbieden ). vierdekenmerkvanbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteitisdatdeschaalwaaropeenbestemmingsplangemaaktwordtgrootgenoegisomeeneigenvolwaardigeplekte gevenaanfunctiesdiemenvanbelangvindt Welgeagendeerd,nietuitgewerkt inde(rand)stedelijkeomgevingisiedereenheteensoverdewaardevanhetopenlandschap,maarlevenzeerverschillendebeeldenoverwatmendaaronderverstaat!! iseen AgrarischeHoofdstructuur (c.q.robuustlandbouwgebied)eenfysiekeplekopde landkaartzoalsdeehsofook(c.q.misschienzelfsweltotaal)ietsanders? hoeomgaanmetdepaardeninhetlandschap:erkomenersteedsmeerenzezijnvoorhet bestemmingsplannietandersdankoeien.tochaangepasteregelsnodig(?).... 2.2. GroeneHartkwaliteit:eenactievestijlvanbesturen hetplan,deregelsendevisie.delooptijdvaneenbestemmingsplanisdoorgaanslangerdan 10jaar.Inzo nperiodeverandertveelenhetisdusrealistischomervanuittegaan,datzich indetussentijdinitiatieven,vrijstellingsverzoekenetc.zullenvoordoen,waaropbijhetvaststellenvanhetbestemmingsplannietwasgerekend.tochmoeteenbestemmingsplan,als hetgoedis,ookdanhouvastbiedenvoorhetnemenvanverstandigeenbeleidsmatigpassendebesluiten.zo nhouvastligtmeestalmeerophetniveauvanvisiedandatvanconcreteregels. vijfdekenmerkvanbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteitisdatzenietalleenuit concreteregelsbestaan,maarookeenvisieopderuimtelijkeontwikkelingbevattendie houvastgeeftover wattedoen ingevalvanniet voorzienesituaties. samenspelmetburgersenondernemers.eenbestemmingsplankanregelenenverbieden, maarhetkangeen wenselijketoekomstcreëren.sterkernog:eenbestemmingsplandat alleenmaarverbiedtkan alshetinvesteringeninhetbuitengebiedontmoedigt weleens averechtsegevolgenkrijgen(verpaupering,verkrotting,leegstand).dekunstisdus,hetbestemmingsplaneenconstructieveroltelatenvervullenineenontwikkelingsplanologische aanpak.dehiervoorgenoemdevisieisdaarbijbelangrijk. BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.6
BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.7 zesdekenmerkvaneenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteitisdathetonderdeel vormtvaneengebiedsaanpakdooroverheidenburgers(ondernemers)samen.devisie waarophetgebaseerdismoetdaaromberustenopvoldoendedraagvlakbijdiegroepen. Endatdraagvlakmoetbijvoorkeurnietalleendeplannenvandeoverheidbetreffen,maar ookdievanburgersenondernemers.hetbestemmingsplanmoetmogelijkhedenbieden omburgersofondernemerstebelonenopmomentendathungedrageninzetvanbelang zijnvoorhetrealiserenvanbepaaldedoeleninhetlandschap. Inhuurencommunicatiemetburgersenondernemers.Bestemmingsplannenwordenvaak voorbereidenopgestelddoorgespecialiseerdeexternebureaus.omdatzulkebureauser uiteraardnaarstrevendatvoldoendedraagvlakvoorhunplanbestaat,organiserenzij meerofminderuitgebreid consultatierondesmetburgersenondernemersineengebied. Ookvooranderebeleidsonderwerpeninhetbuitengebied(waterbeheersplan,landschapsontwikkelingsplan,recreatieplan,etc.)gebeurtervaakietsdergelijks:bureauingehuurd, draagvlaknodig,bureauvoertdusgesprekkenmetdeburgers.dezewerkwijzeheeftdrie nadelen: deburgerpraatmetbureaus,nietmetdegemeente degemeentemistinformatiediezijwellichtlater alshetomhandhavengaat goed hadkunnengebruiken omdatdeburger zijnverhaal bijelkbureauopnieuwmoetdoen,wordtongewildhet beeldovergebrachtvaneenoverheiddienietluistert,nietonthoudt,telkensalleenwil horen watpastbijditloket (etc.),kortomzichnietechtalseengebiedspartnergedraagtmetwiejebetrouwbaarzakenkuntdoen. Ditallesdraagtnietbijaanhetsamenspeldathierbovenwerdbepleit.Enhetvaltslechtste voorkomendoordecommunicatiemetburgersenondernemersoverminderschijvente latenlopen. zevendekenmerkvaneenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteitisdatdegemeente haarcontactmetburgersenondernemersnietaanexternenoverlaat,maarsystematisch zelfonderhoudt.alleenzokanineengebiedeen blijvendecoalitievoorhetlandschap wordengeformeerd. Onderhandelendbesturen:delokaleoverheidalszakenpartner.Bepalingenineenbestemmingsplanhebbenvaakeenminofmeervoorwaardelijkkarakter:sommigedingenmogen nooit,anderealtijd,maareenheleboelzittendaartussenin.eenburgerofondernemermoet indat tussengebied aanvoorwaardenvoldoenomzijnvergunning(toestemming,onthef fing,enz.)tekrijgen.eenbestemmingsplankanmeerofminderprecieszijnoverdievoorwaarden:somszijnregelsduidelijk,somsjuistheelergvaag.indepraktijkkomtdaarnog bijdatdeinterpretatieruimteomtrentzulkevoorwaardenvaaktoeneemtalseenbestemmingsplanalouderis,de casus dieeenburgervoorlegtnietvoorzienwasofindetussentijdeennieuwbeleidinzwangkwamwaarvanintussen iedereenwelweet datditbijde eerstvolgendeherzieningmeegenomengaatworden achtstekenmerkvaneenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteitisdatdoorhetontwerpvanhetbestemmingsplanéndemaniervanermeewerkenselectief somsweldusen somsniet kanwordenmeebewogenmetdeburgeropeenwijzedietransparantis(dus betrouwbaar),flexibel(dusbescheiden)endoelgericht(wantmoeiteloosalsconsistent herkenbaarvanuitdeinhetplangekozenvisie).dekwaliteitvaneenbestemmingsplanzit daarmeedusnietalleenin wathetregelt,maarook enevenbelangrijk!! inhoehetde gemeente inpositiebrengt omtransparant,flexibelendoelgerichtmetdeeigenburgers indeslagtegaanvoorhetrealiserenvanbeleid Integraalbesturen,metdeprovincieopdeachterhand.Eenonderhandelendegemeentezoals hiergeschetstregelt alseenoverheid debestemmingvanderuimte,maarnietvanuitde beleidsagendavandeoverheidalleen.dekrachtvaneengoedingezetenuitgevoerdbe
stemmingsplanzitjuistinhetcombinerenvandieoverheidsagendametkrachtenenambitiesindesamenlevingzelf.indieziniszulkgemeentelijkruimtelijkbeleidnietalleenveel integralerdanhetbeleidvanprovinciesenhetrijk(hetvoegtaande planet doelstellingen uithetilg profit en people doelentoe)maarookmeerintegrerend(metmaatschappelijke krachten).dieeigenbestuurlijkeaanpakdoorgemeentenkanuiteraardopspanningkomen metdeneigingbijsommigeprovinciesenhetrijkomlouternogbeleidteformulerendat zichleentvoorhettegengeldafrekenenvanprestaties 5.Hetisdusaangemeentenomaan RijkendeprovincieduidelijktemakendatdetoekomstvanhetGroeneHartopdiemanier niet gekocht wordt. negendekenmerkvaneenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteitisdathetermee werkengesteundwordtdoorprovincieenhetrijk.ditvraagtookdáárbereidheidomde realisatievansectoraledoelenalsonderdeeltezienvaneenveelintegraleraanpakende voortgangookopdiemaniertehonoreren Welgeagendeerd,nietuitgewerkt hoekomjetot georganiseerdoverleg metgroepenburgersenondernemers? schaalvergrotingensteedskleinerwordendaantal ondernemersinhetlandschap :nieuwe juridische vormennodig(convenant,contract)? opdrachtgeverschapaanbureau s hoewerktdesplitsingtussenbeleidenuitvoeringuitopambtelijkeknowhowenconsistentie?hoeorganiseerjeinjegemeentehuiszowelambtelijkecontinuïteit( wetenwater speelt )alsfrisseonbevangenheid( indiennodignaïefstreng )zodanigdatdebuitenwereldjetochbetrouwbaarvindt?.. 2.3. GroeneHartkwaliteit:diverseonderwerpen Ruziëndeburgersenambtelijkecapaciteit.Inbeideconferentieskwamtersprake,datjuridischeproceduresveelwerkmetzichkunnenmeebrengeneneenzwaarbeslagleggenopde meestalkrapbemetenambtelijkecapaciteit.deelszijnzulkeprocedures ingebakken in RO werkenhoorthetbij deklus.andersligthetwanneerburgersonderlingeruziesop RO terreingaanuitvechtenendaarookdegemeentebijbetrekken.naarvorenkwamdat hettochwelheelvervelendisendemoraliserendomovernietveelambtelijkecapaciteitte beschikkenendaarvanooknogeenseengrootdeel kwijtteraken aanzulkeniet gekozen prioriteiten. preventieveaandachtkanleidentothetbijleggenvanconflicten,voordatzeinjuridische proceduresalleennogmaarverderverharden.eengemeentekandaaromzijntijden middelenmaarhetbestedaaropconcentreren.teoverwegenvaltom tijdvrijtespelen doorhet taaierewerk (bijgeëscaleerdeconflicten)uittebestedenopregioniveauofnaar hetprovinciehuis Vrijkomendeagrarischebebouwingendóórgaandeschaalvergroting.InsommigeGroene Hartgebieden(o.a.deAlblasserwaard)zetdeschaalvergrotingindemelkveehouderijalzo verdoor,datnuookalrelatiefnieuweboerderijgebouwen aanderuilverkavelingswegen 5 Met het ILG als in het oog springend voorbeeld van zo n beleidsbenadering, waarin ontwikkelen van het landelijk gebied feitelijk is terug gebracht tot het realiseren van een bestellijst aan bijzondere hectares voor het Rijk. De laatste tijd komt er gelukkig steeds meer kritiek los - ook bij bestuurskundigen - op deze bedrijfsmatige opvatting van besturen (zie F. Ankersmit & L. Klinkers red., De Tien Plagen van de Staat: de bedrijfsmatige overheid gewogen, Van Gennep Amsterdam 2008). BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.8
leegkomen.watkannuhetbestegebeuren,gegevendatdegemeentedeschaalvergroting indelandbouwwilondersteunenomdatdatgoedevooruitzichtengeeftophetblijvendopen houdenvanhaarbuitengebied waarschijnlijkis RoodvoorRood debesteoplossingvoorzulkesituaties:destalmaggesloopt,deeigenaarkrijgttoestemmingvooreenbouwkavel.devraagiswaardiekavel hetbestekankomen.groenehartkwaliteitiserlangnietaltijdmeegediendalsdat,bijvoorbeeld,zougebeurenopdeplekvandieleegkomendebebouwingzelf.anderswordt namelijkelkegestopteboerderijeenkleindorpjeopzich. vervolg ennevenfunctiesopagrarischebedrijven.detrendlijktwattekeren,datinelkbestemmingsplanopvoorhandruimtewerdgebodenaannieuwevormenvaneconomische bedrijvigheid:opdatdeboerhetnogwatlangervolhoudt.opdekortetermijnimmersbiedt ditsoelaas:extraverdienstenopdeboerderij.wanneerdeopvolgingskwestiegaatspelen, danbestaatvaakechtermeer koopkrachtigevraag voordenevenfuncties(c.q.watdaarvoor bijvoorbeeld ingebouwenisgeïnvesteerd)danvoorhetvoortzettenvanhetmelkveebedrijf. ineenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteitwordtingezetopschaalvergrotingen robuusteagrarischebedrijven.verbredingennieuweeconomischeactiviteitenmoetenbij zo nbeeldomtrentdetoekomstpassen sloopennieuwbouw.voorhetslopenvanoudekassenheeftdegemeentenieuwkoopeen variantopdeopderoodvoorrood aanpakgekozen.geblevenishetprincipedathetslopenvanoudekassenleidttothetbouwrechtvooreenwoning(eenkavel).om vraagen aanbod opdezemarktbijelkaartebrengenheeftdegemeentenueenbeurssysteemvoor kassensloopgeïntroduceerd:hetbestaatuitverhandelbarecertificaten(wieeenkassloopt krijgtzo ncertificaat,wieeenwoningwilbouwenheeftereennodig).degemeentegarandeertdeprijzen,zodatgeenspeculatiehoeftteontstaan. OveralinhetGroeneHartspeeltdeopgaveomverouderdekassen(e.d.)teslopen,maar heeftdeeigenaareruitzichzelfvaakweinigzinin.hetbeurssysteemiseenhulpmiddel omde incentive aanhetwerktekrijgen,nodigomdatwieeenkasmoetslopenvaakniet dezelfdeisdieeenhuiswilbouwen.inanderegemeentenwordtdezerol zobegrijpenwij ookweldoorgewonemakelaarsvervuld. Welgeagendeerd,nietuitgewerkt welkeregelskunjestellenaanpaardenbakken? welkemiddelenuitderegulieregemeentebegrotingzijn,metwatgoedewil,aantewenden voorhetplatteland? bedrijfslocaties? geurweten opslotzetten vanagrarischebedrijven.. 3. 3.1. Gemeenten,bestemmingsplannenenverrommeling Gemeentelijkebestemmingsplannenkunnennietalleverrommelingvoorkomen:daarvoorheeft verrommeling teveelgezichten (ziep.2).ookschietdejuridischeinvalshoektekort,wantde strijdtegenverrommelingvraagtméérdanalleenverbieden(p.6).tochhebbendegroene Hoofdstuk3:Aanbevelingen,hoegaanweditdoen? BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.9
HartgemeentenvanwegehunbevoegdhedenopRO gebied enhetbestemmingsplanalskern daarvan eenuniekenbelangrijkspeelveldomaandekwaliteitvanhetgroeneharttewerken: omdatzijdoordezebevoegdheden(veelsterkerdanenigeandereoverheid)rechtstreeks invloedhebbenophet ruimtelijkgedrag vanburgers 6, omdatindemaniervanwerkenmeteenbestemmingsplan zowelbijdetotstandkomingals wanneerheterligt allerleimogelijkhedenliggenomineenonderhandelingsspeltekomenmetdieburger,een spel waarinaandekwaliteitvanlandschapenomgevingkan wordengewerkt enomdatinhetrechtstreeksecontactmetburgersookdesleutelligtomietstedoenaanhet ongrijpbaarsteaspectvanverrommeling,t.w.debelevingvan erbuitenstaan en zedoen maar :eengevoeldatdoorgeenenkelplanofvoorschrifttenietkanwordengedaanomdat hetnietomdatplanofvoorschriftgaat. Wiekijktnaarhetverleden,kanziendatgemeentenopditvlakzowelsuccesvolwaren(erzijn heelmooiestukkengroenehart!!)alsstekenhebbenlatenliggen.eenroldaarbijspeeltongetwijfeld,datro vraagstukkeninhetgroenehartbijnaaltijddraaienomhetvindenvaneen praktischeuitweginsituatieswaarintegenstrijdigebelangenspelen,politiekecompromissen, optiesvandiverseaardeneenmeestalintensievelobbyvoorelkeoptieenelkbelang:deuitweg isdusaltijdmaatwerk(positiefgeformuleerd),eenkeuzediemaarinbeperktemateeenduidig englashelderis(wanthetblijftwikkenenwegen!)ensomsookgewoonbroddelwerk(omdat keuzessomsteslordigofkortzichtigwordengemaakt,ditisuiteraardzeernegatiefgeformuleerd). DeambitieachterBestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteitisomhierineensystematische verbeteringtebrengen.waaromdenkenwedatditkan?onderstaandkijkenwedaartoeallereerstterugopdeopbrengstvanhetprojecttotnutoe(3.2)enschetseneenperspectiefvoorhet vervolg(3.3).wegaandaarnainopdetezetteneerstestappenenmogelijkhedentot verknoping metdeq atlasgroenehart(3.4).wesluitenhethoofdstukafmet waaromdenkenwedat ditkan? (3.5). 3.2. Projectopbrengsttotnutoe HetprojectBestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteitgingeenjaargeledenvanstart,met pittigeambities(apkvoorbestemmingsplannen,eigengemeentelijkeinvullingvan Groene Hartkwaliteit )endekeusvooreenzelfbewusteen eigenzinnige maniervanwerken:geen adviesvraagaandeskundigen,maarvoortbouwenoppraktijkervaringvangemeentenzelf.die uitgangspuntenkwamenbijeenindetwee24 uursconferenties(oktober2007,april2008), waardeagendahelemaalgevuldwerddoorpraktijkvragenvandeelnemerszelfendeantwoordenookvoortkwamenuithunverzameldepraktijkervaring.ditleverdehetvolgendeop: a)inhoudelijk.deconferentiesleiddentothetidentificerenvannegen kenmerkenvangroene Hartkwaliteit enviermeerpraktische tips&tricks 7 : eenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteit - geeftrichtingaanruimtegebruikdatverandertdoorgelijktijdigeontwikkelingenophet gebiedvanwater,landbouw,natuurenkleinesteden - integreertdeeigendynamiekvaneengebiedmethet antwoord opverlangensvande omgeving/derandstad - bevateenonderbouwdenduurzaamtoekomstbeeldvaneenlandbouwdiedelandschapskwaliteitvanhetgroenehartversterkt 6 DaarombegondelijstvanActieDotterbloem(ziep.3)metderolvangemeentenenhunbestemmingsplannen:..hetenigeplandatburgersbindt.Regelsstellenenhandhaven,datkomteerst. 7 Daarnaastbleefuitdevoorbereidingvandeconferentiesnogeenlijstovervantwaalfnietbeantwoorde praktijkvragen(samengevatindebijlage). BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.10
- heeftvoldoende schaal omfunctieseenvolwaardigeplektegeven(eventueelinafstemmingmetbuurgemeentenofprovincie) - bestaatnietalleenuitregels,maarbevatookeenvisiediehouvastbiedtvoorbeslissingen inniet voorzienesituaties - iseen gedragen onderdeelvaneengebiedsaanpakmetburgersenondernemerssamen - zorgtvoorrechtstreeksecommunicatietussenburgerengemeente(c.q.maaktdatburgers hunverhaal niettelkensaaningehuurdeexpertsmoetenvertellen) - brengtdegemeenteinpositieomtransparant,flexibelendoelgerichtmetinitiatievenvan burgersenondernemersomtegaan - resulteertinzulkeduidelijkevoordelenvaneenintegralegebiedsaanpak,datgerekendkan wordenopsteunbijprovincieenhetrijk bijeenbestemmingsplanmetgroenehartkwaliteit(tips&tricks:) - looptgeenambtelijkewerktijd vol doorjuridischeprocedurestussenburgers - wordtdóórgaandeschaalvergrotingindemelkveehouderijenondersteund o o maarblijfthetlandschapopendooreenactiefsloopbeleidvanleegkomendestallen zijnverbredingvandelandbouwennieuweeconomischeactiviteitenop(voormalige)boerenbedrijvenalleengewenstalszebijdragenaaneenduurzametoekomst vanhetgebied - wordenmoderne beurssystemen (verhandelbarerechten)benutomnieuwbouwvanwoningentekoppelenaandesloopvanoudekassenenbedrijfsgebouwen Afgaandopdeconferentiessluitbovenstaandelijstgoedaanbijwat actueelspeelt inveelgemeenten 8.Wegaanervoorhetmomentvanuitdatditeenrepresentatiefbeeldgeeftvoorhet helegroenehart.dieaansluiting..ophetactuele blijktookuithetkaraktervandegenoemde items:overdemeesteishetlaatstewoordnogduidelijknietgesprokenenwordtmeereenrichtingaangegevendaneenconcreet receptenboek aangereikt.beginvaneenapk norm??ja beslist maarjemoeterwelietsbijkunnenafspreken Wekomenhierzoopterug. b)procesmatigeopbrengst.dewaardevanwatindeconferentieswerdgevondenhangtsamen met demanierwaarop datging.tenaanziendaarvanwerdinhoofdstuk2aldeverrassingbij dedeelnemersgemeld,datmenzosnelengemakkelijkelkaarsoptiesenvragenhadherkend,en detypische GroeneHart mix vanro puzzelsdietemakenhebbenhetwater,dekoeien,dekleineoudestadjes(enz.) 9. Eenbelangrijkeervaringindeconferentieswasdaarnaast,datGroeneHartkwaliteitnietmoeilijk was:bijdevraagofeenbepaaldeaanpak GroeneHartkwaliteit had,blekenconferentiedeelnemershetinconcretegevallenmeestalvrijgemakkelijkmetelkaareenstekunnenworden.we vindenditopvallend,omdatindiscussiesoverhetgroenehartbeleidzovaakgehoordwordt datgemeentenhetnooitmetelkaareensworden.ookvalttrouwensop,dateenexplicieteen wetenschappelijke definitievangroenehartkwaliteitnietnodigisommetelkaaringesprekte raken,afwegingentemakenenjeopentestellenvoorintervisie. Wélbestondeenforsevariëteitaaninzichtenenideeën,waarhetgingomdetactiekenaanpak bijpraktijkvragen,c.q.hetoplossenvanpuzzelsendilemma sdiezichdaarbijvoordoen.hetantwoordopzulkevragenvariëerdealnaargelangwieantwoordgaf,deervaringdiedaarachter zatendeassociatiewaardoorjuistdieervaringnueenrolgingspelen.opzichwasditoverigens eenvariëteitdiehelemaalnietstoorde,integendeelhetgesprekjuistboeiendmaakte. 8 Zie lijst van deelnemers achterin. 9 Vgl. ook wat in hoofdstuk 2 gemeld werd over bestuurlijke en andere barrières in het Groene Hart: het beleggen van dit soort gesprekken zou dus ook zónder de aanleiding van dit project wel eens de moeite waard kunnen zijn voor het Woerdens Beraad. Als een investering in onderlinge bindingskracht, ter voorbereiding van bepaalde standpunten (etc.). De waardering voor dit soort bijeenkomsten - waar men anders over zaken praat dan in de normale bestuurlijke gremia - blijkt ook in andere gebieden van het land, waar het Netwerk Platteland praktijkkringen voor wethouders buitengebied organiseert. BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.11
Wijvattenhetvoorgaandezosamen,datinhetprojecteenzelfbewustebereidheidisgebleken ambtelijkenbestuurlijk bij(inelkgevaleenaantal)groenehartgemeentenomde handschoen vanwinsemius optepakkeneneenkwaliteitsimpulstegevenaanbestemmingsplanneninhet GroeneHart.HetWoerdensBeraadkanhieropvoortbouwen. 3.3. Hetperspectief: wesnappenwatermoetgebeuren WijstellenhetWoerdensberaadeentrajectvoormetalseinddoel,datalleGroeneHartgemeentenmeedoenaaneenkwaliteitssysteemdatgaatzorgenvoorBestemmingsplannenmetGroene Hartkwaliteit.Ditbetekentdatopdriefrontenaangepaktmoetworden: verderontwikkelenvankwaliteitssysteem delenvaninzichtenengedachtegoedmetanderegroenehartgemeenten besprekenvanaanpakengedachtegoedmetprovinciesenhetrijkomerhunmedewerking voortekrijgen. Deonderdelenvanhet(inter)gemeentelijkekwaliteitssysteemzijn: hetonderschrijvenvaneenkwaliteitsmaatstafvoorbestemmingsplannen(deinhoudvande plannenzelfendemanierwaaropermeegewerktwordt):groenehartkwaliteit deelnameaanonderlingevisitaties( peerreview ). DeAPKanalogie.OokhetAPK systeembestaatuit(a)eenkwaliteitsmaatstafen(b)afspraken overeenmaniervantoetsen 10.Wevolgenhierdusdatvoorbeeld.Erzijnechterookverschillen. Belangrijkismetname,dathetvoorauto s waarhetgaatomveiligheid redelijkvaststaatwat (voldoende)kwaliteitheeftenwatniet.diemaatstafligtvoorelkeauto(enelkkeuringsstation) hetzelfdeenwekunnenerzelfsredelijkzekervanzijn,datditover10jaarnogzois.verderis hetbijdeapkookzo,datgeenbestuurlijkestrijdwoedtoverwiedeapk maatstavenvastmag stellen. BijBestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteitligtdatanders,wanthierzijn(plaats entijdgebonden)maatwerkjuisteentekenvankwaliteit,ishet watwerkterenwatwerkterniet? veelminderduidelijkenzijngemeentenookietverplichtomvormenvantoezichttoetelaten dieverdergaandanindewrobepaald.inplaatsvande vasteset vanapk normenishethier dusveelverstandigerom: a)meteenaantalkwaliteitsdomeinentebeginnen,endieindeloopdertijdverderaantescherpen b)ervooropentestaan(enteblijvenstaan),datgroenehartkwaliteitnooitafis,maaronvermijdelijk meebeweegt metdemaatschappelijkeenbestuurlijkeactualiteit c)ertegelijkertijdvanuittegaan,dateen (inter)gemeentelijk kwaliteitssysteemvoorgroene Hartbestemmingsplannennietopgelegdkanworden,maar dus zijnplekonderdezonmoet verdienen!door bijvoorbeeld duidelijktelatenworden,datmeedoenaanhetkwaliteitssysteemaantrekkelijkisvanwegeeenaantaldaaraanverbondenvoordelen. Groeimodel.HetvoorgaandebijeennemendkanhetWoerdensBeraaddushetbesteinzettenop eenafspraakomopwegtegaan: wesnappenwatermoetgebeuren,werespectereniedereen dieerverderovergaat,maarwegaanhetwelgewoonnudoen 11.Destartafspraakkanbestaan uitdevolgendeingrediënten: hetwoerdensberaad(=devertegenwoordigersvande6regio s)maaktonderlingde afspraakomtegaanwerkenaanbestemmingsplannenmetgroenehartkwaliteit 10 I.c. de verplichting om auto s ouder dan 3 jaar jaarlijks te laten controleren door een daartoe erkende instantie. 11 Geciteerd bij Johan Schaberg, Het Managementmodel van Oranje, NRC 21/22 juni 2008 (p. 26) BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.12
deinditrapportbeschrevenconclusiesuitbeideconferentieswordendaarbijovergenomen als ijkpunt 2008 voorwatweondergroenehartkwaliteitverstaan elkeregioneemtdeverplichtingopzichomhetkomendjaarmetminstensééngemeentete gaandeelnemenaaneensysteemvanpeerreviewenonderlingeconsultatie.hetlijktaante bevelendaarookraadsledenbijinteschakelen overeenjaar medio2009 wordt ijkpunt 2008 geactualiseerd(indiengewenst,opbasis vanervaringen,etc.)zodatgroenehartkwaliteitactueelblijft. omtekomentotpraktischewerkafsprakenvoorpeerreviewenonderlingeconsultatie wordtinhetnajaarvan2008eennieuwe24 uursconferentiebelegdmetambtenarenen bestuurdersuitde6deelnemendegemeenten.alsvoorbereidinggaan2x2gemeentenal bijelkaarop peerreview omdeleercurve van het anders gaan werkenteversnellengaandedeelnemersaandeze activiteitenhunervaringeneninzichtendelenmetcollega sinanderegroenehartgemeenten intussentredendegemeentenzelf ofhetwoerdensberaadnamenshen incontactmet deprovincies(waargewenstookmethetrijk)omdenieuweaanpaktoetelichtenen daarvoormedewerkingteverwerven.hiervoorlijkteengerichtecommunicatiestrategieaan tebevelen. Omhiermeeaanhetwerktekunnengaan,zijnenkeleorganisatorischeafsprakennodig.AangeslotenkanwordenopdebestaandesamenwerkingmethetNetwerkPlatteland. 3.4. OnderdeelvandeQ atlasgroenehart EenambitiebijdestartvanditprojectwasalomhetonderwerpBestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteitzomogelijk intesteken alsgemeentelijkeinbrengindeonderwegzijnde KwaliteitsatlasGroeneHart.IndeplannenzoalsdienuoverdeQ atlasbekendzijn 12,zouzeker plaatszijnvoordiekoppeling.onsinziensmoetdaarbijwelgoedbewaaktworden,datindit onderdeelvandeq atlasdegemeentenzelf viahetwoerdensberaad deregiehebben. Geadviseerdwordtommethetin3.3geschetsttrajectdusinelkgevaltestartenenindeloop vanhetnajaar parallelaanhetopgangkomenmetdeeerstegroepgroenehartgemeenten naarafsprakentoetewerkenovereenvoortzettinginhetkadervandeq atlasvanaf2009. Daarbijnaderafsprekenwieditbetaaltentrektenwiehetuitvoertenbijhoudt. 3.5. Waaromditechtkanwerken: hetspelkomtdezekantop Meteenaanpakzoalshiervoorgeschetstgevengemeenteninvullingaanmeerderepuntenuitde lijst DotterbloemvanWinsemius:inelkgevalaandie,waarinhijdegemeentenuitdrukkelijk aansprak.wijdenkendatdeaanpakookdaadwerkelijksucceskanhebben,want hetspel rondomdedynamiekvanhetbuitengebiedkomtsowiesodekomendejaren dezekantop. Wedoelendaarmeeondermeerophetinwerkingtreden dezedagen vandenieuwewetro. Indiewetwordenrollenenverantwoordelijkhedenvangemeentenscherperbepaaldenmet meerautonomezeggenschapbekleed.watditvoordewetspraktijkzalgaanbetekenen bijvoorbeeld:gaangemeenten scherpersturen ofwordenzejuistvoorzichtiger,etc. moetnogblijken. MaarhetspelrondombestemmingsplannenbuitengebiedisdoordeWetwelechtveranderd:de tijdisnamelijkvoorbij,datdeherzieningvanzo nplannodigwerdomdat hetmoestworden aangepast aanhetnieuwestreekplanvandeprovincie Eentweedebelangrijkeveranderingishetveranderendkaraktervanhetbuitengebiedzelf.Het isnietlangeralleenagrarischendebesturingervanligtveelminderdanvoorheeninhanden vanprovincies,lnvendelandbouw ennatuurorganisaties.hetbesturenvraagtookveelmeer 12 Zie onder meer L. Graaff, Plan van Aanpak Kwaliteitsatlas Groene Hart (mei 2008) BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.13
BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.14 danalleenhetcreatiefbenuttenvansubsidies,wantdemoderneondernemerinhetbuitengebiedheeftnietveelmeermetsubsidies:hijwilweten..watermag.degemeentekomtalleen alhierdoorineennieuwesleutelrolophet bestuurlijkkruispunt tussenondernemers,burgers, politiek,buurgemeenten,provincieenhetrijk.endieplekopdatkruispuntcruciaalomhet GroeneHarteenkwaliteitsimpulstekunnengeven. HetspelvanWinsemiusisbegrepen hetkomtdezekantop.
bijlage1:deagendavanniet beantwoordevragenuitde24 uursconferenties inde(rand)stedelijkeomgevingisiedereenheteensoverdewaardevanhetopenlandschap,maarlevenzeerverschillendebeeldenoverwatmendaaronderverstaat!! iseen AgrarischeHoofdstructuur (c.q.robuustlandbouwgebied)eenfysiekeplekopde landkaartzoalsdeehsofook(c.q.misschienzelfsweltotaal)ietsanders? hoeomgaanmetdepaardeninhetlandschap:erkomenersteedsmeerenzezijnvoorhet bestemmingsplannietandersdankoeien.tochaangepasteregelsnodig(?) hoekomjetot georganiseerdoverleg metgroepenburgersenondernemers? schaalvergrotingensteedskleinerwordendaantal ondernemersinhetlandschap :nieuwe juridische vormennodig(convenant,contract)? opdrachtgeverschapaanbureau s hoewerktdesplitsingtussenbeleidenuitvoeringuitopambtelijkeknowhowenconsistentie?hoeorganiseerjeinjegemeentehuiszowelambtelijkecontinuïteit( wetenwater speelt )alsfrisseonbevangenheid( indiennodignaïefstreng )zodanigdatdebuitenwereldjetochbetrouwbaarvindt? welkeregelskunjestellenaanpaardenbakken? welkemiddelenuitderegulieregemeentebegrotingzijn,metwatgoedewil,aantewenden voorhetplatteland? bedrijfslocaties? geurweten opslotzetten vanagrarischebedrijven BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.15
bijlage2:deelnemersaanconferenties oktober 2007 Mw. E. Schep G.J. Hanning mw. E. Kruijt mw. A. Blijleven mw. M. de Groot gemeente Giessenlanden gemeente Zederik gemeente Nieuwkoop gemeente Reeuwijk gemeente Woerden april 2008 mw. R. Boere C de Jong mw. M. Cates F. Uljee mw. I. Lambregts W. Groeneweg mw. E. van der Klauw J. Bouwens J. Gast N. Jonker T. van Gelder mw. D. Verhagen H. Lappee gemeente Ouderkerk gemeente Hardinxveld-Giessendam gemeente Zoeterwoude gemeente Rijnwoude gemeente De Ronde Venen gemeente Woerden gemeente Vlist gemeente Bodegraven gemeente Moordrecht gemeente Nieuwkoop gemeente Liesveld gemeente Jacobswoude gemeente IJsselstein dr.janhendriks(ao,www.ao.nl) E j.hendriks@ao.nl T 0651327345 ir.henkkieft(etc,www.netwerkplatteland.nl) E h.kieft@etcnl.nl T 0653371111 BestemmingsplannenmetGroeneHartkwaliteit juni2008 p.16