MEMO Datum : 16 januari 2015 Van : Ton van Snellenberg Aan : Gemeenteraad Onderwerp : Beantwoording raadsvragen bij het raadsvoorstel Lening aan HET Symfonieorkest voor het optimaliseren van zijn kantoorruimte in het Muziekcentrum Naar aanleiding van het raadsvoorstel Lening aan HET Symfonieorkest voor het optimaliseren van zijn kantoorruimte in het Muziekcentrum heeft raadslid Vic van Dijk (D 66) een vijftiental technische vragen gesteld, deze worden hieronder achtereenvolgens beantwoord. Beantwoording is afgestemd met Het Symfonieorkest. 1 Hoeveel vierkante meter kantoorruimte staat leeg in het Muziekcentrum en Wilminktheater? Waarom? En wat is de verwachting voor de toekomst t.a.v. leegstaande kantoorruimte in het Muziekcentrum en Wilminktheater? Op dit moment is er geen leegstand in het NMK noch in het Muziekcentrum. Het Conservatorium van ArtEZ heeft zelfs afgelopen jaar intern uitgebreid omdat er een ruimtetekort voor het Conservatorium dreigde. Leegstand wordt komende jaren in beide panden ook niet verwacht. 2 Hoeveel vierkante meter kantoorruimte wordt extra verkregen door de verbouwing? 251 m2 3 Hoeveel vierkante meter kantoorruimte is er totaal in het Muziekcentrum en in het Wilminktheater en hoeveel huurt het orkest in de huidige en in de beoogde nieuwe situatie? In overleg met de vragensteller is overeengekomen de vraag naar de vierkante meters kantoorruimte niet in detail te beantwoorden. De partners in het NMK en het MC huren ruimten voor verschillende functies (podium, kantoor, andere verblijfsruimten, sanitair, verkeersruimten, etc). De totalen worden in het antwoord op vraag 4 genoemd. HET Symfonieorkest (verder te noemen: het orkest ) huurt nu 220 m2 in het Muziekcentrum. In de nieuwe situatie gaat dat naar 110 m2 plus de nieuwe 251 m2. Dat is opgeteld 361 m2. 1
4 Wie zijn de andere huurders van kantoorruimte in het Muziekcentrum en het Wilminktheater en voor hoeveel vierkante meter? Huurders en onderhuurders in het NMK zijn: Wilminktheater, ATAK en Kaliber. Huurders in het Muziekcentrum zijn: ArtEZ Conservatorium en HET Symfonieorkest. Hieronder de totalen aan gehuurde/gebruikte vierkante meters: Nationaal Muziekkwartier Wilminktheater Atak Gusto Kaliber 9119 m2 3719 m2 298 m2 969 m2 Muziekcentrum Wilminktheater HET Symfonieorkest ArtEZ 7147 m2 220 m2 4582 m2 5 Hoeveel vierkante meter fietsenstalling blijft over? De fietsenstalling in het Muziekcentrum verdwijnt volledig. Alternatieven daarvoor zijn: een aanbod van het NMK om de fietsenstalling daarvan te gebruiken, en de op 250 meter gelegen nieuwe gemeentelijke ondergrondse fietsenstalling aan het Wilminkplein. 6 Wat is de doelgroep van de fietsenstalling? Doelgroep van de fietsenstalling zijn docenten en studenten. Praktijk wijst uit dat het overgrote deel van de fietsen buiten naast het conservatoriumpand wordt geplaatst. 7 Wat zijn de voor de hand liggende redenen dat de organisatie van het orkest in het Muziekcentrum is gehuisvest? Met het toenemen van het aantal activiteiten van 150 naar een kleine 400 per jaar wordt afstemming tussen musici en staf steeds belangrijker. Musici repeteren en lopen na de repetitie naar kantoor om zaken over 2
planning, vragen op het gebied van personeel en organisatie, vragen over educatieve activiteiten, etc. af te stemmen. 8 Wat zijn de feitelijke voordelen voor het orkest om in één gebouw te zitten? Het begint met de mogelijkheid voor musici om snel af te stemmen met stafcollega s en mogelijkheden voor stafcollega s om aan te schuiven bij repetities. Meer algemeen: logistiek wordt het eenvoudiger elkaar te ontmoeten; het succes van creatieve organisaties is deels ook gegrondvest in de eenvoud van onderlinge ontmoetingen. Daarnaast biedt de vestiging in één gebouw mogelijkheden om intern te vergaderen in plaats van extern ruimte te huren. De huidige situatie is verdeeld over 3 plekken, waarvan er 1 letterlijk het eiland wordt genoemd; de praktijk wijst uit dat dit de onderlinge ontmoeting niet bevordert. 9 Heeft het orkest altijd al met de hele organisatie in één gebouw gezeten? Zo nee, wanneer niet en hoe is dit ervaren door het orkest? In het verleden was de staf van het orkest gevestigd aan het Stationsplein. Orkest en staf waren twee gescheiden werelden. Door de eenvoud van de opgave in die tijd, namelijk voldoende budget voor een overzichtelijk aantal activiteiten, leidde dit toen niet tot problemen. Verder: op dit moment is het orkest dan wel in één gebouw gevestigd, maar zit het daarin nog steeds verspreid, waaronder een deel op een eiland elders in het Muziekcentrum. De nadelen daarvan, die onder meer liggen in het gemis van vanzelfsprekende ontmoeting, worden dagelijks ervaren. 10 Gaat het orkest huur betalen voor de nieuwe vierkante meters kantoorruimte? En hoe lang gelden eventuele afspraken hierover? Het orkest zal hierover afspraken maken met ArtEZ Conservatorium. Net zoals er op dit moment een huurrelatie is tussen ArtEZ Conservatorium en het orkest. Die afspraken worden uitgewerkt als duidelijk is dat de verbouwing kan plaatsvinden. 11 Is de huurprijs per vierkante meter kantoorruimte voor heel het Muziekcentrum en Wilminktheater gelijk? Zo ja, wat is die huurprijs? Zo nee, wat zijn de prijsniveaus? Hoe verhoudt zich dit tot huurprijzen van commerciële aanbieders van kantoorruimte? De huurprijzen in het NMK en het Muziekcentrum zijn niet gelijk. De huurprijzen in het NMK worden berekend op basis van de kostprijsdekkende huursystematiek van het vastgoedbedrijf. Voor het NMK liggen die boven de 200 euro per m2. De hoogte van die huurprijs ligt voor een belangrijk deel in de 3
afbetaling van het investeringsbedrag van rond 50 miljoen euro waarmee de bouw van het NMK mogelijk is gemaakt. De huurprijzen in het Muziekcentrum zijn gebaseerd op bedragen die in 1988 in overeenkomsten met het Wilminktheater (TwentseSchouwburg NV) en ArtEZ Conservatorium zijn vastgelegd, en liggen een stuk lager. Nota Bene: de huurprijzen worden afgedekt door de gemeentelijke subsidie aan de culturele instellingen, met name Wilminktheater, Kaliber en ATAK. Commerciële partijen verhuren in en rond het centrum van Enschede op dit moment tegen prijzen van 60 euro per m2 tot 150 euro per m2. 12 Waarom is gekozen voor de constructie met een lening, waarom bijvoorbeeld niet dat de gemeente het Muziekcentrum verbouwt en middels de huur de verbouwingskosten terugverdient? Hoe zou een dergelijk scenario financieel uitwerken? Door de kostprijsdekkende systematiek van het gemeentelijk vastgoedbedrijf (VBE) en de jaarlijkse indexering die daar onderdeel van is, zijn de kosten van een aanpak via het VBE zowel op de korte als op de langere termijn aanzienlijk hoger dan de verbouwing en de huurprijsbepaling in handen van de partners te laten. Langs de nu voorgestelde weg gaat er dus minder geld naar stenen en blijft er meer voor cultuur beschikbaar. 13 Waarom een lening en geen garantie door de gemeente? Werkt de bank dan ook niet mee? De bank blijkt huiverig voor leningen zonder onderpand. Het leidt tot veel meer vragen; daarom is voor de huidige weg van een lening door de gemeente gekozen. De risico s voor de gemeente blijven in beide scenario s gelijk, en kunnen zoals in het raadsvoorstel aangegeven worden afgedekt door bestaande budgetten. 14 Welke alternatieve huisvestingsopties zijn bekeken? Hoe zien de financiën hiervan eruit? Afgelopen jaren zijn verschillende alternatieven bekeken, waarbij of (1) is gestreefd naar nabijheid tussen orkest en staf, of (2) is gezocht naar andere meerwaarden wanneer orkest en staf op afstand van elkaar zouden komen. Alternatief voor nabijheid was het NMK, maar zoals aangegeven is daar onvoldoende ruimte om de hele staf van het orkest bij elkaar te brengen. Andere alternatieven waren (a) het pand van Concordia aan de Langestraat op het moment dat een mogelijke verhuizing van Concordia naar het Balengebouw aan de orde was. Dat pand had mogelijkheden geboden voor kleinere concerten van de ensembles van het orkest en ook voor educatieve activiteiten, waaronder bijvoorbeeld een instrumentenhoek. Er is voorts (b) 4
gekeken naar vestiging in een van de vrijkomende kerken in Enschede. Voordeel daarvan zou zijn geweest dat het orkest ook de orkestrepetities in een eigen pand had kunnen organiseren. Financieel bleek dit evenwel niet haalbaar. Voor het Muziekcentrum zou dit scenario een aderlating zijn geweest. 15 Welke andere leningen en garanties heeft de gemeente uitstaan bij het orkest? Geen Tot slot: Het orkest doet er vanzelfsprekend alles aan om het bedrag van de gevraagde lening zo laag mogelijk te houden. In het raadsvoorstel wordt daarom gesproken over een lening tot een maximum van 650.000 euro. Dit bedrag was gebaseerd op een eerste doorrekening van een architectenbureau. Nadere oriëntatie via een enkele aannemer laat zien dat het bedrag mogelijk lager kan uitvallen in de richting van 500.000 euro. 5