De volgende vakken komen aan bod Aardrijkskunde Maatschappelijke vorming (MAVO) Nederlands Godsdienst Niet-conventionele zedenleer LEERDOELSTELLINGEN LESFICHE C Door aan de slag te gaan met lesfiche C worden jongeren op verschillende niveaus aangesproken: cognitief, creatief, motorisch, sociaal, emotioneel,. Naast informatievergaring en -verwerking, kan je met je leerlingen ook inzetten op het samenwerken, samen zoeken naar oplossingen, opzetten van dialoog en discussie Ook de leerlingen gaan zelf aan de slag en doen aan zelfreflectie. Elk aspect in de lesfiche kan bekeken worden vanuit verschillende invalshoeken en lesinhouden kunnen aan bod komen in de vakken aardrijkskunde, maatschappelijke vorming, Nederlands, godsdienst en nietconventionele zedenleer. Als leerkracht kan je dus aan de slag gaan met dit lesblad binnen een breed spectrum van leerdoelstellingen en onderwerpen die aan bod kunnen komen in verschillende vakken. AARDRIJKSKUNDE 1.VVKSO D/2008/7841/038 Eerste graad secundair A-stroom 1 STE en 2 DE leerjaar Lokaliseren: situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader). Steden en staten van Nigeria aanduiden op kaart Benoemen: een naam geven Vergelijken: overeenkomsten of tegenstellingen zoeken België en Nigeria vergelijken 1 STE leerjaar 4.3 Landschap en kaart ET 5* 9 Spontaan een passende kaart raadplegen. Lokaliseren situeren van plaatsen op een landkaart (in een beperkt of ruim kader). 4.6 Klimaat en vegetatie 4.7 Bebouwing en bevolking ET 8* 7.1 Respect opbrengen voor de eigenheden en de specifieke leefwijze van mensen uit andere culturen, ook in onze multiculturele samenleving.
MAATSCHAPPELIJKE VORMING 1.VVKSO BRUSSEL D/2011/7841/019 Eerst graad B-stroom 1 STE en 2 DE leerjaar (OD = Ontwikkelingsdoel) 1.1 Domein tijd en ruimte 2 De leerlingen kunnen aan de hand van voorbeelden verschillen aantonen tussen het dagelijks leven van jongeren uit een andere tijd en plaats met hun eigen leven. OD 14 3 De leerlingen kunnen onder begeleiding conclusies formuleren over de verschillen tussen het dagelijks leven van jongeren uit een andere tijd en plaats met hun eigen leven. OD 14 4 De leerlingen kunnen aan de hand van eenvoudige bronnen / materialen het dagelijks leven van mensen uit een andere tijd vergelijken met hun eigen leven en daar onder begeleiding conclusies uit trekken. OD 15 5 De leerlingen kunnen zich, in voor hun zinvolle situaties, situeren in de ruimte door gepaste termen te gebruiken OD 17 7 De leerlingen kunnen op een kaart van Vlaanderen, België of op een kaart van andere bestudeerde gebieden belangrijke plaatsen situeren die zinvol zijn bij het onderwerp, het thema of het project. OD 19 OD 25 11 Leerlingen kunnen de verschillen in wonen tussen vroeger en nu, hier en elders aantonen aan de hand van voorbeelden. OD 27 OD 28 12 De leerlingen kunnen op basis van de vergelijking van verschillen tussen wonen vroeger en nu, hier en elders conclusies trekken onder begeleiding. OD 28 4.2 Domein functionele informatieverwerving 16 De leerlingen kunnen onder begeleiding eenvoudige bronnen en levende getuigen raadplegen. OD 13 17 De leerlingen ontwikkelen kritische zin bij het omgaan met (historische) informatie. OD 16 4.3 Domein maatschappelijk en ethisch bewustzijn 23 De leerlingen kunnen aan de hand van voorbeelden verschillen tussen sociale en culturele groepen uit hun eigen leefomgeving illustreren. OD 2 24 De leerlingen zien in dat vooroordelen vaak gebaseerd zijn op onbekendheid met anderen en het andere. OD 2 26 De leerlingen leren aandacht hebben voor sociale rechtvaardigheid door kennis te maken met de Rechten van de Mens en van het Kind. OD 4 27 Leerlingen kunnen verwoorden wat ze denken, voelen en doen in een concrete situatie en kunnen daar onder begeleiding op hun niveau over reflecteren. OD 5 29 De leerlingen leren rekening houden met andere opvattingen en leren een mening vormen op basis van argumenten. OD 7
1. VVKSO BRUSSEL D/2010/7841/016 Eerste graad secundair A-stroom 3.1 Taalvaardigheden 3.1.1.1 Luisteren 1 De leerlingen kunnen luisteren naar voor hen relevante teksten (ET 1, 2, 21) Verwerkings niveau Kopiërend Beschrijvend Structurerend Beoordelend leeftijdsgenoten Gesprekken (dialoog, polyloog) met medeleerlingen over school- of klassengebeuren; Reclameboodschappen in de media; Ontspannende teksten; Uitspraken in een discussie; Oproepen of uitnodigingen tot een activiteit. volwassenen Een uiteenzetting (door de leraar) over een leerstofonderdeel in de klas; 3.1.1.2 Spreken 5 De leerlingen kunnen volgende spreektaken uitvoeren (ET 5, 6, 8*, 19): Verwerkings niveau voor zichzelf leeftijdsgenoten Kopiërend Beschrijvend Structurerend Beoordelend of Reflecterend Een kritische houding aannemen tegenover het eigen Instructies geven; Info meedelen over thema. communicatiegedrag. Aan een gedachtewisseling deelnemen.
1.1.1.1 LEZEN 8 De leerlingen kunnen de volgende voor hen relevante teksten 1 lezen (ET 9, 10, 18): Verwerkings Kopiërend Beschrijvend Structurerend Beoordelend niveau leeftijdsgenoten on leeftijdsgenoten schema s en tabellen; ondertiteling bij informatieve en ontspannende televisieprogramma s; studieteksten; schriftelijke oproepen of uitnodigingen tot actie, informatieve teksten, inclusief informatiebronnen (bv. teksten uit week- en dagbladen). Verdieping bij doel 8 De leerlingen kunnen de teksten op structurerend niveau aan eigen ervaringen en opvattingen toetsen én er een persoonlijk standpunt tegenover innemen. 1.1.1.2 SCHRIJVEN 13 De leerlingen kunnen de volgende teksten schrijven (ET 13, 14, 15): Verwerkingsniveau Kopiërend Beschrijvend ** Structurerend Beoordelend henzelf notities in een voorgestructureerd kader; (U) eenvoudig schema van een studietekst;
2.VVKSO BRUSSEL D/2010/7841/019 Eerste graad secundair B-stroom Voor de B-stroom vertrekken we van algemene doelstellingen, je kan hierin doelstellingen verwerken rond beeldtaal, luister- en schrijfvaardigheid opdat leerlingen: leren mondig zijn; kunnen omgaan met het gesproken informatieaanbod; kunnen omgaan met het geschreven informatieaanbod; kunnen omgaan met functioneel schrijven; kunnen persoonlijk in interactie gaan; omgaan met allerlei fictionele teksten zodat ze zich kunnen inleven, zich informeren en leren nadenken over persoonlijke zingeving; een (inter)culturele gerichtheid tonen zowel op het vlak van kennis en inzichten als van vaardigheden en attitudes. 1.2Luistervaardigheid Aandachtig luisteren naar het gesproken woord, de inhoud begrijpen, de informatie opnemen en beoordelen. 1.3Spreekvaardigheid In een verzorgde taal de opgedane indrukken, ervaringen, de persoonlijke gevoelens en meningen uitdrukken; informatie samenhangend vertellen; actief aan een gesprek deelnemen. 1.4Leesvaardigheid Een tekst lezen, de inhoud begrijpen, de informatie opnemen en beoordelen. 1.5 Schrijfvaardigheid Een eenvoudige schrijftaak uitvoeren in een zo correct mogelijke taal
GODSDIENST Damiaan / Damiaanactie De figuur van Damiaan wordt het best geplaatst in de eerste graad secundair. Veel handboeken nemen Damiaan op in het tweede jaar van de eerste graad (aso - tso - kso - bso (bvl). Op de website www.godsdienstonderwijs.be vind je ook een uitgebreid didactisch pakket rond Damiaan terug. Plaats in het leerplan: Eerste graad > Tweede jaar > Terrein > Pijn > Doelen (2aso / tso/ kso) Paragraaf 1 pagina 92: 1. het omgaan met pijn als een belangrijke levensopdracht herkennen en uitleggen; Paragraaf 2 pagina 92: 2. aangeven hoe zich inzetten voor anderen, pijn kan meebrengen; Paragraaf 3 pagina 92: 3. in concrete situaties zichzelf als aanleiding of oorzaak voor pijn durven bevragen; Paragraaf 4 pagina 92: 4. in het omgaan met lijden een kijk op leven en God aanduiden; Paragraaf 5 pagina 92: 5. in verschillende godsdiensten elementen van uitzicht en hoop aangeven en met voorbeelden illustreren; Paragraaf 6 pagina 92: 6. Jezus' houding tegenover het menselijk lijden typeren en bespreken. Mogelijke ingrediënten: - Concrete verhalen van (omgaan met) lijden bij personen en groepen - Het zich invoelen in het lijden van anderen - Concrete verhalen van de pijnervaring van anderen - Begrippen als meeleven, inleven, meevoelen, empathie, compassie - Mogelijke reacties van mensen op lijden Plaats in het leerplan: Eerste graad > Tweede jaar > Terrein > 'Leven met grenzen' (2bvl) 'Leven met grenzen' (Paragraaf 1 pagina 77) 1. uitdrukken op welke wijzen mensen pijn ervaren; 2. aantonen hoe mensen / christenen omgaan met pijn in het leven; 3. vluchten en verwerken als mogelijke houdingen tegenover lijden verkennen; 4. meevoelen met de pijn van anderen; 5. Jezus' omgaan met lijdenden beluisteren; 6. Jezus' omgaan met eigen lijden beluisteren. Mogelijke ingrediënten: - Pijn-ervaring, pijn-grens, groei-pijn, collectieve pijn, emotionele pijn - Verschillende verhalen over hoe mensen omgaan met pijn - Mensen zijn totaal uit hun lood geslagen of kunnen zich herpakken - Mensen weten zich gedragen of weten zich alleen - Verantwoord omgaan met pijn