Tendensen op het vlak van leesen luistervaardigheid aan het einde van het basisonderwijs: evidentie uit de peilingen in 2007 en 2013

Transcriptie

1 Tendensen op het vlak van leesen luistervaardigheid aan het einde van het basisonderwijs: evidentie uit de peilingen in 2007 en 2013 Jo Denis Daniël Van Nijlen Rianne Janssen

2 Overzicht De peiling lezen en luisteren (Nederlands) basisonderwijs Onderzoeksvragen Hoeveel procent van de leerlingen bereikt in 2013 aan het einde van het basisonderwijs de eindtermen voor lezen en luisteren? Verschilt het percentage leerlingen dat in 2013 de eindtermen voor lezen en luisteren basisonderwijs behaalt significant van dat in 2007? In welke mate zijn er in 2013 verschillen in prestaties voor lezen en luisteren tussen leerlingengroepen aan het einde van het basisonderwijs? Is er, in vergelijking met 2007, in 2013 een verandering in de kloof tussen leerlingengroepen wat betreft het behalen van de eindtermen? Conclusie en discussie

3 De peiling lezen en luisteren (Nederlands) basisonderwijs

4 De herhalingspeiling lezen en luisteren (Nederlands) basisonderwijs Onderzoeksvragen o Behalen leerlingen op het einde van het basisonderwijs de eindtermen voor lezen en luisteren (Nederlands)? o Zijn er verschillen tussen leerlingen, klassen en scholen qua prestaties voor lezen en luisteren (Nederlands) op het einde van het basisonderwijs? Dataverzameling o Administratieve gegevens o o Vragenlijsten Leestoets én luistertoets

5 Eindtermen lezen De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in 3.1 voor hen bestemde instructies voor handelingen van gevarieerde aard. 3.2 de gegevens in schema s en tabellen ten dienste van het publiek. 3.3 voor hen bestemde teksten in tijdschriften. De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie ordenen die voorkomt in 3.4 voor hen bestemde school- en studieteksten en instructies bij schoolopdrachten. 3.5 voor hen bestemde verhalen, kinderromans, dialogen, gedichten, kindertijdschriften en jeugdencyclopedieën. De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) op basis van hetzij de eigen mening, hetzij informatie uit andere bronnen, informatie beoordelen die voorkomt in 3.6 verschillende voor hen bestemde brieven of uitnodigingen. 3.7 reclameteksten die rechtstreeks verband houden met hun leefwereld.

6 Eindtermen luisteren De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beschrijven) de informatie achterhalen in 1.1 een voor hen bestemde mededeling met betrekking tot het school- en klasgebeuren. 1.3 een uiteenzetting of instructie van een medeleerling, bestemd voor de leerkracht. De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = structureren) de informatie op een persoonlijke en overzichtelijke wijze ordenen bij 1.5 een uiteenzetting of instructie van de leerkracht. 1.6 een voor hen bestemde instructie voor een buitenschoolse situatie. 1.7 een voor hen bestemde informatieve tv-uitzending. De leerlingen kunnen (verwerkingsniveau = beoordelen) op basis van, hetzij de eigen mening, hetzij informatie uit andere bronnen, de informatie beoordelen die voorkomt in 1.8 een discussie met bekende leeftijdgenoten een door leeftijdgenoten geformuleerde oproep.

7 MEETSCHAAL LEERLINGEN vaardigheid ITEMS moeilijkheidsgraad Beheersing wordt uitgedrukt in kansen

8 Beschrijving van de steekproeven in 2007 en 2013

9 Geslacht % 50% 50% 50% jongen meisje jongen meisje

10 Schoolse achterstand % 2% 1% 15% 2% % voor op leeftijd 83% op leeftijd 1 jaar achter 2 jaar of meer achter voor op leeftijd 81% op leeftijd 1 jaar achter 2 jaar of meer achter

11 Thuistaal % 1% % 5% 75% Nederlands Nederlands + ander ander 78% Nederlands Nederlands + ander ander

12 Dyslexie ,53% ,63% 0,00% 2,00% 4,00% 6,00% 8,00% 10,00%

13 Resultaten

14 Behalen eindtermen Lezen Luisteren 88,70% 89,00% 87.00% ,00% 25,00% 50,00% 75,00%100,00%

15 Behalen eindtermen Lezen Luisteren 91.49% 88,70% 89,00% 86,60% 87.00% ,00% 25,00% 50,00% 75,00%100,00%

16 Analyse van verschillen

17 Behalen eindtermen per leerlingengroep: geslacht Lezen 86% 91% Lezen 89% 94% Luisteren 87% 87% Luisteren 86% 87% 0% 25% 50% 75%100% 0% 25% 50% 75%100% Jongen Meisje Jongen Meisje

18 Behalen eindtermen per leerlingengroep: schoolse achterstand Lezen 95% 91% 75% 65% Lezen 98% 94% 78% 84% Luisteren 68% 51% 95% 91% Luisteren 43% 68% 98% 91% 0% 25% 50% 75% 100% Voor op leeftijd Op leeftijd Eén jaar achter Twee jaar achter 0% 25% 50% 75% 100% Voor op leeftijd Op leeftijd 1 jaar achter 2 jaar achter

19 Behalen eindtermen per leerlingengroep: thuistaal Lezen 92% 79% 70% Lezen 94% 82% 83% Luisteren 71% 55% 93% Luisteren 68% 65% 92% 0% 25% 50% 75% 100% Nederlands Nederlands met andere taal Exclusief andere taal 0% 25% 50% 75% 100% Nederlands Nederlands met andere taal Exclusief andere taal

20 Behalen eindtermen per leerlingengroep: dyslexie Lezen 90% 84% Lezen 93% 88% Luisteren 88% 93% Luisteren 87% 90% 0% 25% 50% 75% 100% geen dyslexie dyslexie 0% 25% 50% 75% 100% geen dyslexie dyslexie

21 Behalen eindtermen per leerlingengroep: geslacht LEZEN LUISTEREN VARIABELE COEFF. SF. Sign. COEFF. SF. Sign. Afnamejaar 2007 / / / / / / Geslacht jongen / / / / / / meisje *** Geslacht * afnamejaar meisje * afnamejaar

22 Behalen eindtermen per leerlingengroep: schoolse achterstand VARIABELE Afnamejaar COEF LEZEN LUISTEREN F. SF. Sign. COEFF. SF. Sign / / / / / / ** Schoolse achterstand Voor op leeftijd Op leeftijd / / / / / / Eén jaar achter *** *** Twee jaar achter *** *** Schoolse achterstand * afnamejaar Voor op leeftijd * afnamejaar Eén jaar achter * afnamejaar * Twee jaar achter * afnamejaar

23 Behalen eindtermen per leerlingengroep: thuistaal LEZEN LUISTEREN VARIABELE COEFF. SF. Sign. COEFF. SF. Sign. Afnamejaar 2007 / / / / / / ** Thuistaal Nederlands / / / / / / Nederlands + ander *** *** Ander ** *** Thuistaal * afnamejaar Nederlands + ander * afnamejaar Ander * afnamejaar

24 Behalen eindtermen per leerlingengroep: dyslexie LEZEN LUISTEREN VARIABELE COEFF. SF. Sign. COEFF. SF. Sign. Afnamejaar 2007 / / / / / / * Dyslexie nee / / / / / / ja ** Dyslexie * afnamejaar ja * afnamejaar

25 Besluit Niet bij alle leerlinggroepen goede resultaten voor lezen en luisteren Geen positieve evoluties Aandacht voor risicogroepen!