wegwi gwijzer INHOUD Actie behoud strippenkaart 3 Ouderen mogelijk in problemen bij stembus 4 Medezeggenschap gepensioneerden in pensioenfondsen 5 Een rafelend weefsel van ondersteuning en zorg 5 In 2009 opgaande lijn in oordeel NS-reizigers 6 In Memoriam: Harry van Egmond 7 Nationaal Programma Ouderenzorg zoekt ervaringsdeskundigen 7 JAARGANG 21, NR. 2 5 februari 2010
Ruim 35.000 mensen hebben petitie ondertekend! ACTIE BEHOUD STRIPPENKAART Ruim 35.000 mensen hebben een petitie ondertekend voor het behoud van de strippenkaart naast de OV-chipkaart. De petitie werd op 3 februari overhandigd aan de Tweede Kamer die toen debatteerde over de OV-kaart. De actie is opgezet door Omroep Max, CSO (waaronder de Unie KBO) reizigersorganisatie Rover en de Chronisch Zieken en Gehandicaptenraad. Aanleiding is de complete afschaffing van de strippenkaart in Rotterdam op 11 februari. De protesterende partijen willen dat de problemen die er in hun ogen nog zijn met de OV-chipkaart éérst worden opgelost voordat de OV-chipkaart wordt ingevoerd. Staatssecretaris Huizinga wil niet afwijken van haar plan. Tijdens een debat in de Tweede Kamer probeerden de oppositiepartijen SP, VVD en GroenLinks de staatssecretaris ook opnieuw te bewegen de strippenkaart voorlopig te handhaven in Rotterdam vanwege de talloze problemen. De VVD -die zich enkele weken geleden al tegen het afschaffen van de strippenkaart verzette- ging zelfs zo ver om de manier waarop Huizinga omgaat met het dossier te diskwalificeren. De VVD, SP en GroenLinks eisen een plenair debat over het verdwijnen van de strippenkaart totdat alle gebreken van de OVchipkaart zijn opgelost. Zolang staatssecretaris Huizinga voet bij stuk blijft houden, zetten de samenwerkende organisaties de petitie voort. Zowel digitaal als schriftelijk. De actie gaat door totdat de mobiliteit van deze mensen op een goede manier mogelijk is. Van onregelmatig familiebezoek tot de dagelijkse mantelzorg aan een echtgenoot, uit de vele reacties blijkt dat ondertekenaars ten einde raad zijn hoe hun naasten te bereiken. In de petitie van de samenwerkende partijen staat dat de strippenkaart moet blijven totdat: 90% van de reizigers, inclusief ouderen en mensen met een beperking, gebruik kan maken van de OV-chipkaart. 90% van de reizigers tevreden is over het gebruik van de OV-chipkaart. Minder dan 1% van de reizigers vergeet uit te checken. 100% van de reizigers vooraf duidelijk inzicht heeft in de kosten van de reis en alle informatie ook op andere manieren dan alleen het internet kan krijgen. Reizen met de OV-chipkaart gemiddeld niet duurder is in vergelijking met de strippenkaart. Heeft u de petitie ondertekend? Hartelijk dank hiervoor! Wilt u de petitie nog ondertekenen? Dat kan op: www.strippenkaartmoetblijven.nl. Op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl) vindt u onder nieuws meer achtergrondinformatie en de Kamerstukken. Het consumentenprogramma Knelpunt (omroep MAX) heeft vrijdag 22 januari een special over de problemen met de OV-chipkaart uitgezonden. Via Uitzending Gemist (www.uitzendinggemist.nl) kunt u de uitzending online terugzien. KBO-Wegwijzer nr. 2 3
Eerder adviseerde CSO (de koepel van ouderenorganisaties waaronder Unie KBO) aan het ministerie van Verkeer en Waterstaat om reizigers voorlopig de mogelijkheid te blijven bieden met de strippenkaart te reizen in Rotterdam en omgeving. Meer informatie hierover vindt u terug op de website van de Unie KBO (www.uniekbo.nl), onder nieuws. OUDEREN MOGELIJK IN PROBLEMEN BIJ STEMBUS Met de gemeenteraadsverkiezingen in het vooruitzicht, is het noodzakelijk dat mensen in het bezit zijn van een geldig legitimatiebewijs. Zo ook senioren. Immers, zonder een geldig legitimatiebewijs kan er niet gestemd worden. De Unie KBO maakt zich zorgen over een grote groep kwetsbare senioren voor wie het verlengen van een legitimatiebewijs geen 'dagelijkse kost' is. Daarnaast spreekt zij haar zorg uit over de praktische problemen waarmee kwetsbare senioren geconfronteerd worden als zij hun legitimatiebewijs willen verlengen. Unie KBO roept gemeenten op om hier aandacht aan te besteden. Nederlandse gemeenten brengen in de regel hun inwoners niet op de hoogte van het verstrijken van de geldigheidsdatum van het legitimatiebewijs. Dit heeft tot gevolg dat mensen die in het dagelijks leven niet of nauwelijks gebruik maken van het legitimatiebewijs, zoals een grote groep senioren, er logischerwijs niet of minder bij stil staan dat hun legitimatiebewijs verlopen kan zijn. Zij stuiten op deze onaangename verrassing als men (al dan niet gebruik makend van een volmacht) hun stem willen uitbrengen. Stemmen is dan niet meer mogelijk. Kwetsbare senioren die hier wél van op de hoogte zijn, komen vaak praktisch in de problemen. De Unie KBO krijgt meldingen binnen van mensen voor wie het heel lastig is om binnen de gestelde regelgeving hun legitimatiebewijs te verlengen. Het gaat veelal om mensen die in een verzorgingshuis wonen en gewoonweg niet mobiel zijn. Men moet op pad naar een fotograaf en de gang naar het gemeentehuis moet zelfs twee maal gemaakt worden. Voorbeelden uit de praktijk laten zien dat er in een aantal gevallen zelfs een ambulance nodig was om mensen te vervoeren. Legitimatiebewijzen moeten altijd persoonlijk worden aangevraagd en opgehaald. Omdat het om een persoonsgebonden document gaat, is machtiging van een ander niet mogelijk. Mensen die door een lichamelijke of geestelijke beperking niet in staat zijn om het document persoonlijk aan te vragen en op te halen, kunnen een medewerker van de gemeente vragen om bij hen langs te komen en de aanvraag in behandeling te nemen. In de praktijk blijkt het nogal eens af te hangen van de welwillendheid van de gemeente of hieraan op een goede manier gehoor wordt gegeven. Daarnaast rekent een fotograaf die aan huis komt vaak extra kosten. Iets wat dubbel zwaar weegt voor mensen die alleen van een AOW moeten leven. Op 4 februari j.l. zijn er Schriftelijke Kamervragen gesteld over dit onderwerp. Wij houden u op de hoogte over de uitkomsten hiervan. KBO-Wegwijzer nr. 2 4
MEDEZEGGENSCHAP VAN GEPENSIONEERDEN IN PENSIOENFONDSBESTUREN Op 14 januari sprak de Tweede Kamer over het wetsvoorstel Medezeggenschap van pensioengerechtigden in pensioenfondsbesturen. Dit wetsvoorstel is ingediend door D66 en VVD en heeft tot doel de vertegenwoordiging van gepensioneerden in de besturen van alle pensioenfondsen te regelen. Het wetsvoorstel ligt moeilijk bij de coalitiepartijen in de Tweede Kamer. Zij proberen de behandeling van het wetsvoorstel dan ook steeds voor zich uit te schuiven. Er wordt al sinds 1968 in de Tweede Kamer gesproken over de vertegenwoordiging van gepensioneerden in de besturen van de pensioenfondsen. Door druk van de Unie KBO, in CSO-verband, is er de afgelopen jaren veel verbeterd op het gebied van de medezeggenschap van gepensioneerden. Maar niet overal en niet op alle onderdelen. Op dit moment zijn ongeveer 1,4 miljoen gepensioneerden, 70% van het totale aantal gepensioneerden in ons land, niet vertegenwoordigd in het bestuur van hun fonds. Deze gepensioneerden worden achtergesteld bij de werknemers terwijl zij evenals de werknemers en werkgevers belanghebbenden zijn bij het pensioenfonds. Dit wetsvoorstel verbetert dit. Gepensioneerden moeten, als volwaardige verzekerden en belanghebbenden, gelijke rechten op bestuursdeelname hebben als de werknemers. Deelname van gepensioneerden in de besturen zal het draagvlak voor bestuursbesluiten en het vertrouwen in de pensioenfondsen vergroten. De Unie KBO hecht groot belang aan dit wetsvoorstel en doet daarom een dringend beroep op de politiek, met name op het CDA en de CU, om dit wetsvoorstel aan te nemen. EEN RAFELEND WEEFSEL VAN ONDERSTEUNING EN ZORG In 2008 is er minder thuiszorg geleverd. In 2008 kromp de productie met 1%, terwijl die tussen 1995 en 2005 met gemiddeld 2,5% steeg. Dit schreef Gupta Strategists in Trouw aan de belofte een studie over ouderenzorg in 2008 die pas geleden verscheen. Het bericht werd over het hoofd gezien in het medianieuws over een andere conclusie in het rapport, namelijk dat kleine zorginstellingen het beter doen dan grote. Terecht schrijft Gupta dat er aandacht moet zijn voor deze daling. Kwetsbare ouderen die hun zelfstandigheid willen behouden, kunnen niet zonder thuiszorg. En ook in de keten van ziekenhuizen, GGZ-instellingen en huisartsen is thuiszorg een onmisbare schakel. Het bericht verschijnt op het moment dat de resultaten van de landelijke meldactie AWBZ in 2009 verschijnt. Dit rapport vermeldt dat 70% van de mensen die in 2009 KBO-Wegwijzer nr. 2 5
geherindiceerd werden voor begeleiding AWBZ, minder of geen begeleiding meer kregen. Allemaal losse berichtjes met grote gevolgen voor ouderen die alleen thuis kunnen blijven wonen als ze een goed geweven netwerk van professionals en vrijwilligers om zich heen hebben, die samen zorg en ondersteuning op zich nemen. Al die afzonderlijke maatregelen maken het weefsel steeds zwakker. Unie KBO blijft zich hard maken voor goede netwerken van zorg en begeleiding om kwetsbare ouderen heen. Kijk voor meer informatie op: www.gupta-strategists.nl. IN 2009 OPGAANDE LIJN IN OORDEEL NS-REIZIGERS In 2009 zette een positieve lijn van de afgelopen jaren in het oordeel van NS-klanten over het reizen met de trein zich voort, ondanks achterblijvende punctualiteitscijfers. 78% gaf als algemeen oordeel een rapportcijfer 7 of hoger, dat is 2% meer dan in 2008. Dat blijkt uit het klanttevredenheidsonderzoek onder NS-reizigers dat wordt uitgevoerd voor NS, consumentenorganisaties en ministerie. Als we alleen kijken naar het vierde kwartaal, zijn de klantoordelen in 2009 iets beter dan in het voorafgaande jaar. De winterse problemen in de tweede helft van december zijn wel zichtbaar in de tegenvallende metingen over treinpunctualiteit en uitgevallen ritten, maar drukken (nog) geen stempel op het oordeel van de in dit kwartaal ondervraagde reizigers. 55% was in het afgelopen kwartaal tevreden over het op tijd rijden van de treinen, tegen 52% in het laatste kwartaal van 2008. Over informatie bij ontregelingen was 56% tevreden (een procent meer dan in het laatste kwartaal van 2008). De consumentenorganisaties vinden dat een hoger klantoordeel op deze onderdelen mogelijk en wenselijk is. Over de beschikbaarheid van een zitplaats en de sociale veiligheid is een groter deel van de reizigers positief, deze klantoordelen stegen enigszins. De Unie KBO is participant in het Landelijk Overleg Consumentenbelangen Openbaar Vervoer (LOCOV). Kerntaken van het LOCOV zijn informatieuitwisseling, overleg en advies tussen consumentenorganisaties enerzijds en de minister van Verkeer en Waterstaat en de Nederlandse Spoorwegen anderzijds. IN MEMORIAM: HARRY VAN EGMOND Met grote droefheid hebben wij kennis genomen van het overlijden van de heer H.K. van Egmond op maandag 18 januari jl. KBO-Wegwijzer nr. 2 6
Harry van Egmond werd in de vergadering van de Unieraad van 24 november 2004 gekozen tot lid van het Dagelijks Bestuur van Unie KBO. In 2008 liet zijn gezondheid hem geen keuze, op 10 december trad hij terug. In de loop van zijn vierjarige bestuursperiode bleek hoe veelzijdig hij georiënteerd was, maar ook hoe hij als vanzelfsprekend bereid was zijn kennis, kunde en ervaring te delen. Van zijn toelichtingen op lastige dossiers, ook buiten de portefeuille sociaaleconomische zaken, hebben wij in allerlei groeperingen gebruik mogen maken. Ook na zijn terugtreden had hij menigmaal een luisterend oor en een verhelderend woord. Wij gedenken hem in grote waardering en dankbaarheid. Mogen zijn echtgenote en kinderen overtuigd zijn van ons hartelijke medeleven bij het afscheid van hun echtgenoot en vader. Unie KBO. NATIONAAL PROGRAMMA OUDERENZORG ZOEKT ERVARINGSDESKUNDIGEN Wie kan ouderenprojecten beter beoordelen dan de betrokkenen zelf? Om die reden vraagt het Nationaal Programma Ouderenzorg ouderen, maar ook professionals in de zorg, vrijwilligers en mantelzorgers die dichtbij de ouderen staan om mee te helpen. Het Nationaal Programma Ouderenzorg zoekt mensen die betrokken zijn bij de complexe ouderenzorg om onderzoeksvoorstellen te lezen en te beoordelen. Met uw ervaring helpt u de ouderenzorg vooruit. Het oordeel van referenten en van ervaringsdeskundigen is voor de programmacommissie belangrijk voor het beoordelen van de relevantie van de voorstellen. Op basis hiervan wordt vervolgens besloten welke voorstellen in aanmerking komen voor een subsidie. Bij de aanmelding als ervaringsdeskundige kunt u aangeven in welke onderwerpen u geïnteresseerd bent. Bijvoorbeeld medicijngebruik, zelfredzaamheid, oudere migranten of thuiszorg. De onderzoeksvoorstellen ontvangt u begin maart per post of per e-mail. U heeft dan tot uiterlijk 31 maart de tijd om uw reactie te geven. Voor uw medewerking ontvangt u een kleine attentie. Wilt u zich opgeven of wilt u meer informative over dit initiatief? Kijk dan op www.nationaalprogrammaouderenzorg.nl. U vindt op de homepagina de link naar het aanmeldformulier. Ook kunt u zoeken (in veld bovenin) met de term ervaringsdeskundigen. Heeft u geen internet? Neem dan telefonisch contact op met Inge Sips (sips@zonmw.nl) programma-assistent, tel: 070 349 53 56. KBO-Wegwijzer nr. 2 7