Baarmoederhalskanker screening Wat gaat er veranderen? Lex Makkus, Patholoog PAL
Geschiedenis BVO-BMHK
Huidige BVO - hrhpv Triage
Sterfte cervix carcinoom absolute aantallen/cohort 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 25 tot 30 jaar 30 tot 35 jaar 35 tot 40 jaar 40 tot 45 jaar 45 tot 50 jaar 50 tot 55 jaar 55 tot 60 jaar 60 tot 65 jaar 65 tot 70 jaar 70 tot 75 jaar 75 tot 80 jaar 1980 1990 2000 2010 2011
Incidentie en sterfte carcinoom van de cervix per 100.000 vrouwen 8 7 6 5 4 3 Sterfte Incidentie plaveiselcelcarcinoom Incidentie Adenocarcinoom 2 1 0 1989 1991 1993 1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011
Kengetallen (2010) Cervix carcinoom Prevalentie 60/100.000 Incidentie 8/100.000 Sterfte 2,4/100.000 Pap 0 2,51% Pap 1 95,09% Pap 2 1,33% Pap 3a 0,87% Pap3b 0,15% Pap 4 0,04% Pap 5 0,01%
hrhpv Incidentie
hrhpv Vaccinatie hrhpv vaccinatie tegen 16 & 18 70% van de carcinomen 50% Pap 3B 25% Pap 2 & 3A Geen immuniteit bij infectie, herinfectie 80% klaring na 2 jaar Persistentie neemt toe met leeftijd
hrhpv Vaccinatie http://www.cancer.gov/cancertopics/understandingcancer/hpv-vaccine
hrhpv Vaccinatie GSK-vaccin Cervarix Hoogrisico types: 16 &18 Immunostimulans AS04 Aluminiumzout Schema 0, 1, 6 maanden Rijksvaccinatieprogramma Meisjes 12 jaar SPMSD-vaccin Gardasil Hoogrisico types: 16 &18 Laagrisico types: 6 &11 Aluminiumzout Schema 0, 2, 6 maanden Niet opgenomen in Rijksvaccinatieprogramma
Het gaat toch goed? Opkomst 66% beschermingsgraad 77% Hoog risico groepen komen juist niet 10% gemist (acceptabel?) Stijging incidentie adenocarcinoom Vaccinatie van meisjes gestart (50%) Gezondheidsraad rapport (2011)
Advies Gezondheidsraad Gebruik bij de beoordeling van het uitstrijkje eerst nieuwe hrhpv-test. Triage middels cytologie bij positieve hrhpv Probeer de deelname te vergroten, drempels verlagen Afspraak op datum en tijd. Rol huisarts bij het uitnodigen Thuistest voor vrouwen die niet reageren op de uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek. Betrekken bepaalde doelgroepen Optimaliseren van de keten Nodig vrouwen minder vaak uit voor het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Verlaag de leeftijd voor een eerste uitnodiging voor het bevolkingsonderzoek niet.
Uitvoeringstoets Nog geen verslag uitvoeringstoets Primaire HPV Screening Draagvlak Primair Proces Organisatie Capaciteit Communicatie Monitoring/Evaluatie/ICT Implementatie Financiën Optimalisatie BVO Selectie en uitnodigen Verbeteren Follow-Up NVDA; Nederlandse Vereniging van doktersassistenten NVVP; Nederlandse vereniging Voor Pathologie LHV; Landelijke Huisartsen Vereniging VAP; Vereniging Analisten Pathologie NVOG; Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie NVMM; Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie Stichting Olijf NPCF; Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie LEBA; Landelijke Evaluatie Team Baarmoederhalskanker
Tijdspad Nieuwe BVO Cervix Conclusie De Gezondheidsraad heeft drie aanbevelingen voor de verbetering van de effectiviteit van het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker gedaan. Het betreft het optimaliseren van de keten, het verlagen van drempels en het invoeren van HPV-screening als primaire screeningstest. De eerste aanbeveling kan snel worden opgepakt door het RIVM. De overige twee zullen meegenomen worden in een uitvoeringstoets. De Gezondheidsraad acht de meerwaarde van de HPV-screening aanzienlijk. Voor invoering zijn echter financiële investeringen nodig. De budgettaire mogelijkheden van de overheid zijn een belangrijke factor bij besluitvorming over invoering. Op basis van de resultaten van de uitvoeringstoets en afhankelijk van het budgettaire beeld kan ik naar verwachting een definitieve beslissing nemen in het voorjaar van 2013. Hoogachtend, de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, mw. drs. E.I. Schippers
Nieuw BVO Cytologie triage
HPV testen CerVista Mengsel hrhpv RNA probes Hybrid Capture Mengsel hrhpv RNA probes Detectie HPV typen: 16,18,31,33,35,39,45, 51, 52,56,58,59, 66, 68 GP 5+/6+ PCR gepreserveerd L1 gebied
Oud / Nieuw BVO-BMHK Cohort Onderzoeken hrhpv+ Gynaecoloog Huidig BVO 30, 35, 40, 45, 50, 55, 60 542.000 (66%) nvt 8.200 (1,3%) Nieuw BVO 30, 35, 40, 50, 60 hrhpv+: 45, 55, 65 400.000 16.000 (4%) 12.000 (3%) (Thuistest) 2x Non respons 34.000 3.000 (9%)
Vervolgadvies in het BVO-BMHK hrhpv Cytologie Advies (-) nvt Herhalen 5 of 10 jaar + + Verwijzen gynaecoloog + (-) Herhalen na 6 maanden Alleen cytologisch! + (thuistest) Oproep HA (cytologie)
Gevolgen Vrouwen met een herhaaladvies stijgt van 2,5 naar 4% Vrouwen met verwijzing stijgt van 1,3 naar 3% De onrust duurt 6 maanden versus 18 maanden Verwacht 18 carcinomen meer gedetecteerd
Thuistest Mogelijk hogere deelname BVO Prohtect studie: 30% non-responders Sensitiviteit gelijk aan HA sample Post Privacy Alleen hrhpv+ heeft uitstrijk nodig (9%)
Wat is er WEL bekend? 1-5 laboratoria gaan de hrhpv test doen Verplicht insturen naar dat laboratorium Daar ook de cytologische beoordeling van de hrhpv+ Vrouwen vanaf 40, hrhpv- herhalen na 10 jaar Budgettair neutraal Ingang vermoedelijk 1-1-2015 (proefregio?)
Wat is er NIET bekend? Follow-Up bewaking Rol huisarts in het uitnodigen Informatie voorziening/verwijzen gynaecoloog Adenocarcinoom/plaveiselcelcarcinoom Atypie/dysplasie
Vrouwen sterven aan cervix carcinoom buiten het BVO Carcinoom is een uiterst zeldzame complicatie van HPV Zorg voor goede overdracht dysplasie atypie Meer verwijzing è meer voorlichting
Nog Een Ding Maligniteit % HPV Cervix (dysplasie-cin) 99,7% Vagina (dysplasie-vain) 50% Vulva (dysplasie-vin) >>50% Anus (AIN) >70% Penis 50% Oropharynx 20% SCC bij immunosuppressie 90%
Links naar informatie bronnen Gezondheidsraad: www.gezondheidsraad.nl RIVM Baarmoederhalskanker: www.rivm.nl/onderwerpen/onderwerpen/b/bevolkingsonderzoek_baarmoederhalskanker Screening op baarmoederhalskanker. Den Haag: Gezondheidsraad, 2011; publicatienr. 2011/07 RIVM: www.gezondheidsraad.nl/nl/adviezen/screening-op-baarmoederhalskanker Screeningsorganisatie: www.bevolkingsonderzoekzuid-west.nl Nationaal kompas Volksgezondheid www.nationaalkompas.nl/gezondheid-en-ziekte/ziekten-en-aandoeningen/kanker/baarmoederhalskanker/