EXTRA Alle informatie over het dorpsinrichtingsplan in t nieuw dit project wordt gerealiseerd en gecofinancierd in het kader van het plattelandsproject Schelde-Leie, in opdracht van de Vlaamse regering.
in t nieuw Het gemeentebestuur wil in de volgende jaren van Ouwegem een aantrekkelijke dorpskern maken. Momenteel domineert het autoverkeer de dorpskern, waardoor het dorpsplein de functie van centrale ontmoetingsplaats moeilijk kan vervullen. Bovendien blijkt uit het gemeentelijk structuurplan dat er nood is aan een veiligere verkeerssituatie, een kwaliteitsgerichte invulling van de bestaande parkruimte, een aangepaste begraafplaats en een betere sportinfrastructuur. De gemeente wil ook een oplossing bieden aan functies die momenteel zonevreemd liggen. We streven naar een aangenaam, gezellig en veilig centrum. Zo krijgen we een dorpskern waar het aangenaam wonen is in een rustige omgeving, maar met voldoende ruimte voor activiteiten en ontspanning. Bij de dorpsinrichting werd rekening gehouden met waardevolle cultuurhistorische elementen en zichten op de open ruimten. Door een visie te ontwikkelen voor de hele dorpskern en niet enkel voor aparte deelprojecten, willen we keuzes maken die elkaar versterken en samen zorgen voor een aantrekkelijke en samenhangende leefomgeving. Waar zijn er veranderingen? - Ouwegem krijgt een echt dorpsplein met De Griffel als centraal punt. Het plein strekt zich uit tot de huidige grindparking. - De omgeving van de kerk en de pastorietuin wordt een centrale gezellige ontmoetingsplek voor de dorpsbewoners. - Trager verkeer in het centrum en meer aandacht voor veiligheid en welzijn van fietsers en voetgangers en schoolgaande jeugd. - Een gescheiden rioleringsstelsel in de Ouwegemsesteenweg en omliggende straten. - Nieuwe begraafplaats voor Ouwegem en Huise - Meer ruimte voor verenigingsleven 2 OUWEGEM in t nieuw 3
Krachtlijnen voor de toekomst van Ouwegem: bedankt voor uw inbreng! In deze infobundel vindt u de krachtlijnen voor de herinrichting van Ouwegem. Het gemeentebestuur deed de voorbije maanden een beroep op u als inwoner om de oorspronkelijke voorstellen samen te bekijken en te verbeteren. Wij danken u voor de talrijke tips en nuttige opmerkingen. Het resultaat van dit denkproces vindt u terug in deze bundel. Van ruimtelijk structuurplan naar ruimtelijk uitvoeringsplan De gemeente gaat niet over één nacht ijs bij het herinrichten van Zingem en haar dorpskernen. Sinds 2001 werden al verschillende studies en behoeftenonderzoeken uitgevoerd. Het ruimtelijk structuurplan Zingem, dat goedgekeurd werd in 2009, legde een aantal pistes vast. In de volgende jaren werken we op basis van de ideeën die u in deze bundel vindt, definitieve ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) uit die de gewestplanbestemming wijzigen en komt er voor elke site een concreet en gedetailleerd inrichtingsplan. gemeentelijk ruimtelijk structuurplan goedgekeurd september 2009 projectvisie huidige fase vastleggen visie grote lijnen gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan definitieve bestemmingen vastleggen Dorpsplein Ouwegem De heraanleg van het dorpsplein vormt het startschot voor de verfraaiing van Ouwegem. Het is meteen ook de plek waar de meest ingrijpende veranderingen plaatsvinden. De meeste bewoners waren alvast heel enthousiast over de plannen. Het dorpsplein van Ouwegem moet een echt plein worden. Dit kunnen we bereiken door van het plein een voetgangerszone te maken en het verkeer af te remmen. De aanleg van het plein in eenzelfde soort bestrating zorgt voor een meer samenhangend ruimtelijk geheel. Het gemeenschapscentrum De Griffel wordt opgenomen in het heraangelegde plein door dezelfde verharding rondom het gebouw te voorzien. Bomen zorgen voor een groene toets en breken de vlakte zonder de belangrijkste zichtassen te verstoren. Op vraag van de bewoners behoudt de gemeente twee parkeerplaatsen voor minder validen voor de Griffel. De huidige parkeerplaatsen rond de Griffel maken in de toekomst plaats voor een brede voetgangerszone met banken en bomen. De herinrichting van de Ouwegemsesteenweg laat niet meer toe dat er parkeerplaatsen voorzien worden ter hoogte van de bank. Wie met de wagen het dorpscentrum binnenrijdt, komt in een zone 30 terecht. De bestrating en verkeersinrichting zullen autoverkeer automatisch afremmen als ze de dorpskern naderen. Bredere voetpaden op het dorpsplein en duidelijke oversteekplaatsen verhogen de veiligheid voor trage weggebruikers. De omgeving van De Griffel en de school worden zo een stuk veiliger. Ten zuiden van het kruispunt Ouwegemsesteenweg - Molendamstraat plant de gemeente een nieuwe verbinding. Oorspronkelijk was deze corridor vooral gericht op voetgangers en traag autoverkeer, waar een boulevard met bomen en zitmeubels het dorpsplein met de school, de dorpsparking en de nieuwe begraafplaats zou verbinden. Uit gesprekken met bewoners bleek dat er bij een deel van hen vraag was naar meer parkeerplaatsen dichter bij het dorpsplein. Voorlopig blijkt uit verder onderzoek dat het voorzien van parkeerplaatsen langs beide zijdes of het voorzien van parkeerplaatsen loodrecht op de rijrichting veel meer knelpunten geeft. Een dergelijke verandering zou zeker indruisen tegen de doelstelling om een betere aansluiting naar de gewestweg toe te voorzien en de verkeersleefbaarheid in het algemeen te verhogen. Het oorspronkelijk voorstel wordt aangehouden maar wagens zullen tot aan de parking wel in beide richtingen kunnen rijden. De verbinding blijft dus een groene corridor die de samenhang tussen verschillende centrale functies bevordert en waar ruimte is voor ontmoetingen tussen de bewoners. Bovendien biedt deze plaats een mooi zicht op het open landschap van Huise. Schoolkinderen kunnen via de voetgangerszone veilig naar school. Aan de school zelf is er eenrichtingsverkeer en voldoende ruimte voor de schoolbus en wachtende ouders. Hier is ook de toegang tot de open ruimte waar bijvoorbeeld dorpsactiviteiten kunnen plaatsvinden. Autoverkeer krijgt via de nieuwe verbinding toegang tot de dorpsparking. Bomen zorgen hier voor een groenere omgeving. Deze parking richt zich in het bijzonder op bezoekers van De Griffel en klanten van de handelszaken in de dorpskern. Ook schoolkinderen kunnen hier gebracht en opgehaald worden en via de Heirenstraat is ook de kerk vlakbij. 4 OUWEGEM in t nieuw 5
Wanneer? Eerst maakt de gemeente een nieuw ruimtelijk uitvoeringsplan op voor de dorpskern. Als dit besproken is met de inwoners en goedgekeurd is, kan de gemeente een definitief gedetailleerd ontwerp maken en starten met de inrichting. De uitvoering start ten vroegste in 2013 en zal gespreid worden over verschillende jaren. Timing en middelen 2011-2012 2013-2018 2019-2024 opmaak ruimtelijk uitvoeringsplan 30.000 innemingen 35.000 ontwerp voor uitvoering, vergunning 100.000 Inrichtingsfase plein, parking, weg 700.000 Inrichtingsfase begraafplaats 300.000 6 OUWEGEM in t nieuw 7
Een gescheiden rioleringsstelsel voor Ouwegem De gemeente Zingem en de nutsmaatschappijen TMVW en Aquafin zullen in de toekomst het afvalwater van Ouwegem gescheiden afvoeren naar een nieuw te bouwen zuiveringsstation. Een gescheiden rioleringstelsel betekent dat afvalwater en regenwater via aparte rioleringen verzameld en afgevoerd worden. Ook op private percelen zullen afval- en regenwater maximaal gescheiden worden. Op deze manier komt het afvalwater niet meer zonder zuivering in de waterlopen terecht. Zo voldoen we aan de Europese en Vlaamse milieunormen. Het afvalwater komt terecht in de collector Ouwegem, die onder de Ouwegemsesteenwag zal liggen, en wordt via de Beertegemstraat afgevoerd richting Den Bos. De gemeente en de nutsmaatschappen bouwen een gescheiden rioleringsstelsel in de volgende straten: Fase 1: - Ouwegemsesteenweg - een deel van het woonlint richting Lozer (in samenwerking met de gemeente Kruishoutem) - een deel van de Landegemstraat (deel Beertegemstraat tot Meesterstraatje) Fase 2: - Pluimke - Molendamstraat - een deel van de Beertegemstraat (vanaf Ouwegemsesteenweg tot Molendamstraat) Begraafplaats Door een toename van het aantal inwoners en de vergrijzende bevolking is er een tekort aan begraafplaatsen in Ouwegem en Huise. De kerkhoven van de dorpskernen zijn klein en liggen rondom de kerk, waar uitbreiding niet mogelijk is. Een zoektocht naar een ruimte voor een bijkomende begraafplaats leidde naar de akker ten zuiden van de Ouwegemsesteenweg. Met een oppervlakte van ruim 4000 vierkante meter biedt deze locatie voldoende ruimte voor zeer lange termijn. Als er toch extra ruimte nodig is kan de begraafplaats uitgebreid worden in de westelijke richting. De hele zone heeft momenteel de bestemming woonuitbreidingsgebied. Uit het structuurplan blijkt echter dat er in Ouwegem reeds voldoende ruimte voor woningbouw bestaat zonder deze zone te moeten aansnijden. De gemeente stelt voor om hier een parkbegraafplaats van te maken, met een mix van graven, een urnentuin, een strooiweide en een urnengalerij. Een nieuw gebouw herbergt een ruimte voor afscheidsplechtigheden en administratieve ruimtes. Bomen zorgen voor een serene sfeer en dienen als buffer tussen de omgeving en de begraafplaats. Het open zicht naar Huise blijft ook hier een aandachtspunt bij de inrichting. Extra aandacht gaat naar de uitwerking van een urnentuin en -galerij. Steeds meer mensen kiezen immers voor crematie. Wanneer? De inrichting van de begraafplaats is nog niet dringend. Daarom starten de werken ten vroegste in 2019. Toch is het belangrijk om de plannen al mee op te nemen in het ruimtelijk uitvoeringsplan voor de dorpskern. Nieuwe weginrichting De straten die ondergronds nieuwe rioleringen krijgen, worden ook boven de grond volledig vernieuwd. Zo wil de gemeente de verkeersleefbaarheid van de betrokken bewoners verhogen en een verkeersveilige situatie creëren voor alle weggebruikers. Als voornaamste verkeersas zal de gewestweg N 435 - Ouwegemsesteenweg - een belangrijke impact hebben. Zo zullen de voetpaden er minimum 1,50 meter breed zijn. Waar het mogelijk is komt er een volwaardig fietspad, op andere plaatsen komen er fietssuggestiestroken. Bij de aanleg van parkeerstroken proberen we deze stroken zoveel mogelijk af te bakenen van ander verkeer. Wanneer? De verschillende partners werken momenteel samen een ontwerp uit. Vermoedelijk starten de rioleringswerken in 2013. De betrokken inwoners zullen tijdig de nodige informatie ontvangen. De straten krijgen na de rioleringswerken een vernieuwde weginrichting. urnentuin ontwerp Mechelen Middelen? De investering in deze riolerings- en wegeniswerken wordt op ruim 10 miljoen euro geraamd en wordt gedragen door verschillende partners: Vlaams Gewest, Aquafin, TMVW, gemeente Zingem en gemeente Kruishoutem. strooiweide colombariumzuiltjes Kortrijk 8 OUWEGEM in t nieuw 9
Sportsite: verder onderzoek nodig Pastorietuin en kerk Zingem, Huise en Ouwegem kampen met een tekort aan zowel overdekte als openlucht sportinfrastructuur. Er is nood aan volwaardige terreinen voor voetbal, tennis, volleybal, zaal- en minivoetbal en een ruiterpiste. Een sportsite die alle sporten verenigt en voldoende parkeergelegenheid biedt, nodigt inwoners uit om in een kwaliteitsvolle omgeving hun hobby te beoefenen. In het goedgekeurd structuurplan van 2009, werd aangetoond dat de meest geschikte locatie voor de nieuwe sportsite een zone is gelegen tussen de Ouwegemsesteenweg en de Hofakkerstraat. Deze ruimte sluit aan bij de dorpskern. Bomen en andere beplanting zouden een buffer kunnen vormen tussen de sportsite en de omgeving. Om de behoefte aan sportinfrastructuur in te vullen, bleek een minimale oppervlakte van 6,4 hectare nodig. De totale investeringskost werd hiervoor geraamd op 5,2 miljoen euro, met een jaarlijkse exploitatiekost van 200.000 euro. Het oorspronkelijk inrichtingsvoorstel voor de sportsite wordt voorlopig niet weerhouden. De gemeente zal zowel het financiële luik als de ruimtebehoefte verder onderzoeken. We denken dan aan mogelijke samenwerkingsvormen met andere overheden of partners en mogelijke subsidies. Er is ook nog meer input nodig van de sportclubs over hun wensen en toekomstplannen. Dit verder onderzoek moet ons in staat stellen om een eindvisie voor de sportsite te ontwikkelen die zowel financieel als ruimtelijk een haalbare kaart is voor onze gemeente. De pastorietuin wordt in de toekomst een gezellige en multifunctionele ontmoetingsplaats voor de dorpsbewoners. In het huidige voorstel, dat ook positief onthaald werd door de bewoners, legt het gemeentebestuur de pastorietuin aan met nieuwe paadjes, zitbanken en een klein amfitheatertje. Het bestaande lagere gelegen ovaal gazon met appelbomen blijft behouden. De meeste bomen blijven staan, enkele andere worden gerooid om de belangrijkste open zichten te verkrijgen. De zichtassen maken het hart van het park zichtbaar vanop de aanpalende straten en parkeerplaatsen, en omgekeerd. Een nieuwe open strook verbindt de pastorietuin met de hoofdingang van de kerk. Een open zicht verbindt de kerktuin met het centraal gelegen amfitheatertje. Deze zone biedt ruimte voor samenkomsten na het kerkbezoek en vormt de overgang tussen pastorietuin, kerk en Ouwegemsesteenweg. Het huidige kerkhof blijft bestaan en wordt omzoomd door een nieuw aan te planten haag. Aan de zijde van de Ouwegemstraat komen parkeerplaatsen, een fietsenstalling en een rolstoeltoegankelijke toegangsweg naar de pastorietuin. Ook hier streeft het gemeentebestuur naar open zichtassen tussen de pastorietuin en de Ouwegemstraat. De toegang tot de nieuwe parking verbreedt de Ouwegemstraat plaatselijk. Een nieuw gebouw vervangt de huidige barak. Het gebouw kan in gebruik genomen worden voor krulbollen, maar zal ook beschikbaar zijn voor vergaderen of samenkomen. Tussen de parking en de eigenlijke pastorietuin voorziet het gemeentebestuur vijf nieuwe petanquebanen. Wanneer? De werken aan de pastorietuin starten ten vroegste in 2013. De gemeente maakt eerst een definitief ontwerp en vraagt een vergunning aan voor de noodzakelijke werken. Timing en middelen 2011-2012 2013-2018 2019-2024 ontwerp voor uitvoering, vergunning 30.000 uitvoering 400.000 10 OUWEGEM in t nieuw 11
Landschap en natuur Hoewel Ouwegem een dorp met veel lintbebouwing is, heeft het zijn landelijk karakter voor een deel te danken aan de open ruimte die de kern omgeeft. Het landbouwgebruik - weiden en akkers - is hiervan de belangrijkste invulling. Toch zijn er enkele andere elementen, waarmee de gemeente volop rekening zal houden bij het vastleggen van bestemmingen en het toekomstige beleid en onderhoud. Zo worden de meeste natuur- en landschapswaarden teruggevonden in de open zone die omsloten wordt door de Ouwegemstraat, de Landegemstraat en Steenoven. Naast de waarden eigen aan de weilanden zelf (zoals de soortenrijke of bloemrijke vegetaties), gaat het om diverse elementen zoals bomenrijen, kleine bosjes, struiken, microreliëf, taluds, grachtoevers en depressies. Deze kleine landschapselementen worden erg geapprecieerd om hun biologische en landschappelijke waarde. De gemeente stippelt een beleid uit dat erop gericht is om dergelijke elementen te behouden en indien mogelijk uit te breiden en te versterken. We streven naar een sterke verbetering van de waterkwaliteit, zodat ook het water- en oeverleven zich terug kan ontwikkelen. De aanleg van het gescheiden rioleringsstelsel is hiervoor belangrijk. In de andere open ruimtes rondom de kern zijn minder kleine landschapselementen terug te vinden, maar ook daar wil de gemeente de bestaande kwaliteiten minstens op peil te houden. Waar mogelijk werken we hiervoor samen met de landbouwers. Er wordt ook over gewaakt dat het beleid ten behoeve van landschap en natuur niet te beperkend is voor de economische landbouwactiviteiten. De hele open ruimte rondom Ouwegem is immers door het Vlaams Gewest herbevestigd als een structuurbepalend agrarisch gebied. Bij de aanleg of herinrichting van infrastructuren besteedt de gemeente aandacht aan de nog bestaande open zichten. Het gaat om de grote open vlaktes zoals deze tussen de kernen van Ouwegem en Huise, maar ook over onderbrekingen in de lintbebouwing. 12 OUWEGEM in t nieuw 13
Wat is het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Zingem? De Vlaamse overheid legt elke provincie en elke gemeente op een structuurplan te maken voor haar grondgebied. Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (GRS) is het basisdocument voor de ruimtelijke ordening en het ruimtelijk beleid van de gemeente. Het geeft in grote lijnen de algemene visie weer op het gebruik van de ruimte voor wonen, werken, handel, landbouw, recreatie, natuur enz. Een structuurplan legt dus de krachtlijnen vast voor de ruimtelijke ordening in de toekomst. Dit plan is bindend voor de gemeente. Het beleid mag dus niet afwijken van deze plannen. Het ontwerp van het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan Zingem werd eind 2008 voorgelegd aan de inwoners. In september 2009 keurde de provincie Oost-Vlaanderen het definitieve structuurplan goed. Zingem situeert zich binnen het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen en het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Oost-Vlaanderen in het buitengebied. Dit betekent voor de gemeente dat natuur, bos en landbouw samen met wonen en werken de belangrijkste functies zijn. Het gevolg hiervan is dat de ontwikkelingsmogelijkheden op vlak van wonen en werken beperkt zijn. Het groene en open karakter van Zingem staat garant voor een aangename woonomgeving in de Vlaamse Ardennen. Deze groene long aan de Schelde moet zo goed als mogelijk bewaard blijven. Wat betekent het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan voor de dorpskern Ouwegem? Het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan (2009) omschreef volgende aandachtspunten voor de dorpskern van Ouwegem: - Omzetten van parkgebied ten noorden van Landegemstraat naar een agrarische bestemming met behoud van de bestaande landschappelijke waarde - Verkeersveilig inrichten van de dorpskern als doortocht, en tevens aangenaam wonen behouden, waarbij het dorpskarakter benadrukt wordt - Verhogen van de woonkwaliteit en de ruimtelijke kwaliteiten in relatie tot het landschap - Een sportsite met sporthal voorzien - Een deel woonuitbreidingsgebied behouden, een ander deel innemen voor een kerkhof - De parkeergelegenheid in de omgeving van school en gemeenschapscentrum De Griffel verbeteren, en deze parkings optimaal integreren in de dorpskern - Een sociaal woonproject met 14 woongelegenheden voorzien. Tot slot Wat is de volgende stap? De gemeente Zingem zal op basis van de huidige projectvisie ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP) uitwerken. Deze plannen leggen dus een nieuwe bestemming vast. Hieraan worden ook de nodige inspraakrondes gekoppeld. Daarna worden concrete en gedetailleerde inrichtingsplannen per deelgebied opgemaakt. In deze plannen wordt gedetailleerd weergegeven hoe elk deelproject er precies uit zal zien. De ruwe plannen die nu bestaan krijgen met andere woorden een definitieve vorm. In deze volgende fase nodigt de gemeente de inwoners terug uit om mee na te denken over deze ruimtelijke uitvoeringsplannen. De herinrichting van de dorpskern komt als eerste aan de beurt. Bij wie kan ik terecht voor informatie? Als u vragen heeft over de herinrichting van Ouwegem, kunt u terecht bij de cluster grondgebiedzaken, cel milieu en plattelandsontwikkeling - Wim Vanhuele. Gemeentehuis, 1 ste verdieping Alfred Amelotstraat 53 9750 Zingem tel. 09 389 01 20 e-mail: milieudienst@zingem.be Met medewerking van: De gemeente Zingem heeft de opmaak van het ontwerp van de dorpsinrichting van Ouwegem uitbesteed aan de Vlaamse Landmaatschappij. De Vlaamse Landmaatschappij is als agentschap van de Vlaamse overheid een partner in het beleid en de inrichting van het Vlaams buitengebied, en heeft met name ervaring met de opmaak van geïntegreerde inrichtingsplannen. Geïntegreerd betekent hier dat meerdere functies binnen één samenhangend geheel geoptimaliseerd worden. Er wordt steeds gestreefd naar win-win-situaties. Voor het communicatieve luik werd een beroep gedaan op Cayman advertising en pr. Wat is een gemeentelijk ruimtelijk uitvoeringsplan? Een gemeentelijk structuurplan is de basis voor gemeentelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen (RUP). Een uitvoeringsplan vormt de concrete uitwerking van het structuurplan en geeft een bestemming aan percelen. Deze plannen zijn bindend voor de burger. Voor de dorpskern Ouwegem betekent dit dat de aandachtspunten uit het gemeentelijk ruimtelijk structuurplan omgezet worden naar concrete uitvoeringsplannen en bestemmingen. Het verschil met de vroegere gewestplannen is dat de type bestemmingen minder op voorhand vastliggen, maar meer op maat van het gebied geformuleerd worden. Dit project wordt gerealiseerd en gecofinancierd in het kader van het plattelandsproject Schelde-Leie, in opdracht van de Vlaamse regering. 14 OUWEGEM in t nieuw 15
v.u. gemeentebestuur Zingem, Amelotstraat 53,9750 Zingem ontwerp: www.cayman.be