Wat is goed onderwijs? Onderwijsproject Fevlado met de steun van Gelijke Kansen in Vlaanderen
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG BICULTUREEL VISUEEL EMANCIPATORISCH PARTICIPATIEF
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF Tweetalig onderwijs Tweetalig onderwijs voor DOVE kinderen, hun BROERS en ZUSSEN, HORENDE kinderen van DOVE OUDERS = = onderwijs met twee talen als instructietalen onderwijs met NEDERLANDS en VLAAMSE GEBARENTAAL als instructietalen
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF - VLAAMSE GEBARENTAAL (VGT) is de MEEST TOEGANKELIJKE TAAL voor dove kinderen - NEDERLANDS is de taal in deze MAATSCHAPPIJ - Tweetaligheid heeft POSITIEVE IMPACT op verschillende vlakken, bv. cognitief, talig.
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF Goed onderwijs geeft kinderen kansen - zich TWEETALIG te ONTWIKKELEN, in NEDERLANDS en VLAAMSE GEBARENTAAL - om een POSITIEVE ATTITUDE te vormen ten opzichte van BEIDE TALEN
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF Het kind laten kennismaken en laten deel uitmaken van - de HORENDE MEERDERHEIDSCULTUUR - de DOVENCULTUUR Enkel ALS HET KIND BEIDE KENT en zijn EIGEN PLAATS in de MAATSCHAPPIJ kan bepalen, is INCLUSIE mogelijk.
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF - Kind laten deel uitmaken van een MEERDERHEID en van een MINDERHEID. Een BALANS tussen beiden zorgt voor een gezonde identiteitsontwikkeling (Young) - HORIZONTALE en VERTICALE IDENTITEITEN (Solomon) - Recht op een OPEN TOEKOMST (Feinberg)
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF Goed onderwijs - biedt kinderen KENNIS over de VLAAMSE DOVENGEMEENSCHAP en over de MAATSCHAPPIJ in zijn GEHEEL - is de MOTOR voor PARTICIPATIE als kritische burger, zowel in de maatschappij in zijn geheel als in de Dovengemeenschap
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF - Een zintuig ontbreekt? Dit daagt andere zintuigen uit en het BREIN REORGANISEERT zich op basis daarvan. - Bij dove kinderen voornamelijk de ogen: VISUELE LEERDERS. - Kind ontwikkelt optimaal als LICHAAM en OMGEVING op elkaar zijn AFGESTEMD. - DOVE LEERKRACHTEN: gedeelde biologie
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF Goed onderwijs heeft RESPECT voor de EIGENHEID en de VISUELE BIOLOGIE van dove kinderen.
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF EMANCIPATIE = STREVEN naar een VOLWAARDIGE POSITIE in de maatschappij, vanuit een achtergestelde positie in de samenleving EMANCIPATORISCH ONDERWIJS = gericht op ZELFONTPLOOIING van leerlingen, opgroeien tot AUTONOME volwassenen met VERANTWOORDELIJKHEIDSZIN
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF PARTICIPATIE = deelnemen (meedoen aan onderwijs) = deel hebben (mee denken, mee bepalen, mee praten)
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG - BICULTUREEL - VISUEEL - EMANCIPATORISCH - PARTICIPATIEF Goed onderwijs bewerkstelligt EMANCIPATIE en PARTICIPATIE.
Wat is goed onderwijs? TWEETALIG BICULTUREEL VISUEEL EMANCIPATORISCH PARTICIPATIEF
Wat is goed onderwijs? VN-CONVENTIE inzake de RECHTEN van PERSONEN met een HANDICAP - Geratificeerd door België in 2009 - Rechten van personen met een handicap, op verschillende levensdomeinen - Artikel 24: Onderwijs
Wat is goed onderwijs? World Federation of the Deaf (WFD) benadrukt: tweetalig onderwijs in de nationale gebarentaal en geschreven/gesproken taal 21 t.e.m. 27 sept: International Week of the Deaf Thema: With sign language rights, our children can!
Is er in Vlaanderen goed onderwijs?
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS -Zeer taal- en competentieheterogene groep -In de meeste basisscholen: integratie in het gewone onderwijs is hoofddoelstelling -Visie, taalbeleid en aanpak verschilt per school
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS VOORDELEN - VGT en Dovencultuur als vakken - Dove leerkrachten en medewerkers (op sommige scholen) - Dove leeftijdsgenoten
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN - Negatief stigma - Geen diplomamogelijkheden - Geleid door een niet doof en niet VGT-talig bestuur en directie - Weinig of geen dove leerkrachten - VGT taalvaardigheid van horende leerkrachten? - Twee talen en culturen breed gedragen? - Horende broers en zussen, horende kinderen van dove ouders: niet doelgroep
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS Het M-decreet Filosofie - Inclusief onderwijs - Toepassing VN-verdrag Wat? - Recht op inschrijving in een reguliere school - Redelijke aanpassingen - Zorgcontinuüm
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS REDELIJKE AANPASSINGEN - GON-begeleiding - Tolken Vlaamse Gebarentaal (basisschool: 20) - Schrijftolken (basisschool: 1 ) - Kopies van notities medeleerlingen
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS VOORDELEN - Goed onderwijsniveau - Diplomamogelijkheden - Arbeidskansen
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN - GON-begeleiding - VGT en Dovencultuur als vakken afwezig - Onbewustzijn van scholen - Sociaal isolement - Voortdurend puzzelen met visuele informatiebronnen - Beperkte participatie
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN TOLKEN in BASISSCHOOL -Tolken = geen moedertaalgebruikers -Taalontwikkeling -Vertaald onderwijs = geen tweetalig onderwijs -Doof kind uit isolement? -Openheid scholen? -Voorwaarden -Tekort aan tolken VGT -Onderwijs is slechts voor maximaal 80 procent tolkbaar -Geen opleiding: tolken voor kinderen
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN voor dove ouders -Kunnen niet vlot communiceren met school van hun kind -Kiezen niet steeds voor VGT als thuistaal: door geschiedenis van dove mensen, Dovengemeenschap, en status taal -Geen erkenning van thuistaal
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN voor horende kinderen van dove ouders -Soms moeite met ontwikkeling van Nederlandse taal -Scholen hebben niet altijd begrip voor de achtergrond van deze kinderen -Geen aanbod VGT in onderwijs
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN voor horende broers en zussen van dove kinderen -Geen aanbod VGT in onderwijs, nochtans kan dit een voordeel zijn: - betere communicatie - beter begrip leefwereld - gebruik VGT thuis
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS KNELPUNTEN -Geen onderwijsvorm waar dove VGT-talige mensen de leiding nemen of waar minstens de helft van het personeel doof is. -Dove mensen leren (onbewust) dat wat horende mensen zeggen, steeds correct is. -Nederlands heeft hogere status dan VGT: invloed op motivatie voor het leren van VGT
Is er in Vlaanderen goed onderwijs? BUITENGEWOON ONDERWIJS REGULIER ONDERWIJS - Bestaande onderwijsvorm een beetje aanpassen = NIET volwaardig tweetalig onderwijs - M-decreet = poging tot antwoord voor individueel doof kind, niet voor groep dove kinderen Ondanks VN-verdrag en erkenning VGT is er in Vlaanderen GEEN VOLWAARDIGE onderwijsvorm voor dove kinderen en horende kinderen van dove ouders.
Verkennend onderzoek naar gelijke onderwijskansen Een ONDERWIJSVORM die - PASSEND, - WENSELIJK, - HAALBAAR is voor - DOVE kinderen, - BROERS en ZUSSEN van dove kinderen, - HORENDE kinderen van DOVE OUDERS.
Verkennend onderzoek naar gelijke onderwijskansen OUDERS DOVENGEMEENSCHAP - LEERKRACHTEN STUURGROEP: - Ouders: Stefaan Breemersch & Griet Gommeren - Leerkracht: Sara Geudens - Expert Dovengemeenschap & onderwijs: Maartje De Meulder - Expert voorschoolse periode: Liesbeth Matthijs
Verkennend onderzoek naar gelijke onderwijskansen Wat hebben we gedaan? - Gesprekken met experten - Buitenlandse studiereizen naar andere onderwijsmodellen - Literatuur - Focusgroepen met ouders en onderwijsmedewerkers
Verkennend onderzoek naar gelijke onderwijskansen Buitenlandse onderwijsmodellen - Tweetalig, bicultureel onderwijs - Dove kinderen samen - Dove volwassenen
Verkennend onderzoek naar gelijke onderwijskansen Dit materiaal getoond aan en bediscussieerd met - leerkrachten en onderwijsmedewerkers - Dove ouders van dove en horende kinderen - Horende ouders van dove kinderen
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN -Voer- en instructietaal = VGT en geschreven Nederlands -Bilinguaal-biculturele dove leerkrachten -VGT en Nederlands als evenwaardige taalvakken -Thema s over doof-zijn geïntegreerd in het curriculum
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN -Focust op lezen en schrijven van Nederlands -Gelegenheid tot informeel oefenen met spreken en luisteren: in contacten met horende leerlingen en leerkrachten -Logopedie aanbod buiten de schooluren
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN -Voer- en instructietaal = Nederlands -Nederlandstalige horende leerkrachten -Vlaamse Gebarentaal als extra taalvak: 2 uur per week -Thema s over doof-zijn geïntegreerd in het curriculum
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN -Gemeenschappelijke lesmomenten (bv. één keer per week projectwerk samen) -Gemeenschappelijke speelplaats -Positieve attitude t.o.v. Nederlands en VGT, de horende cultuur en de Dovencultuur
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN Dove en horende leerkrachten -Positieve attitude t.o.v. Nederlands en VGT -Positieve taal- en culturele rolmodellen -Positieve samenwerking
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN Horende directeur en dove coördinator -Idem dove en horende leerkrachten -Dove coördinator voor de tweetalige klassen: - positief rolmodel, - kent gevoeligheden, - relatie en samenwerking tussen dove coördinator en dove leerkrachten heeft meer kans op succes.
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN Heel de school is tweetalig en bicultureel (op z n minst in attitude) -Positieve houding t.o.v. Nederlands (gesproken en geschreven) en Vlaamse Gebarentaal -Positieve houding t.o.v. de horende meerderheidscultuur en de Dovencultuur
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN OMGEVING -DOVENGEMEENSCHAP -VOORSCHOOLS AANBOD -INTERUNIVERSITAIRE SAMENWERKING
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN SCHOOl - REGULIERE SCHOOL - Openstaan - Durven veranderen - ONDERWIJSTEAM en SCHOOLBESTUUR - Gezonde balans tussen ouders, leerkrachten, gemeenschap - Gezonde balans tussen horende en dove mensen - PEDAGOGISCH PLAN en stevig gefundeerd TAALBELEID
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN SCHOOL - OUDERS - Sensibilisatie en informatie over onderwijsvorm - Outreach - OPGELEIDE DOVE LEERKRACHTEN - Samenwerking met hogeschool, specialisatiejaar tweetalige pedagogiek (in Nederlands en Vlaamse Gebarentaal) - Nood aan coaching en intervisie - Sterke ondersteuning van coördinator en directie
SCHOOL Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN -GELEIDELIJKE START: beginnen bij kleuterklassen -Ontwikkeling van CURSUSMATERIAAL -LOCATIE: aandachtspunten - Bus- en taxivervoer - Voor- en naschoolse opvang met huiswerkbegeleiding - Internaat? -LAAGDREMPELIGE TOEGANG tot PARAMEDISCHE THERAPIE
Tweetalige school NL-VGT VORM VOORWAARDEN OVERHEID -AFWIJKING van de TAALWETGEVING: VGT als instructietaal en taalvak -SAMENWERKING tussen beleidsdomein WELZIJN en ONDERWIJS -WERKINGSMIDDELEN voor een experimentele onderwijsvorm -De erkenning en goedkeuring van een toekomstig SPECIALISATIEJAAR TWEETALIGE PEDAGOGIEK (in Nederlands en Vlaamse Gebarentaal), door een hogeschool
Wat kan jij betekenen? Blijf je graag op de hoogte van verdere stappen? Wil je graag meewerken? Kom gerust je naam en e-mailadres doorgeven. Contact: marieke.kusters@fevlado.be
Met dank aan
Veelgestelde vragen WAAROM OOK NIET IN HET SECUNDAIR ONDERWIJS? - Investeren in basisonderwijs: de basis is dan al gelegd. - Veel studierichtingen - Wel pleit Fevlado voor: - betere toegankelijkheid - betere ondersteuning - clusterintegratie
Veelgestelde vragen WAAR ZAL DEZE ONDERWIJSVORM STARTEN? - Dit is een groot vraagteken. Het zal afhangen van school, ouders, stadsbestuur, - Durven Vlaamse gezinnen te verhuizen?
Veelgestelde vragen IS DEZE ONDERWIJSVORM OOK GESCHIKT VOOR KINDEREN MET EEN COCHLEAIR IMPLANTAAT? - Zeker, ook kinderen met een CI zijn doof en hebben dus ook behoefte aan en recht op tweetalig, bicultureel, visueel, emancipatorisch en participatief onderwijs.
Veelgestelde vragen WAT MET MIJN KINDEREN? IS HET VOOR HEN TE LAAT? - Nadenken hoe kinderen die al elders onderwijs volgen een plaats kunnen krijgen hier. Bv. een wekelijks ontmoetingsmoment mogelijk maken. - Fevlado stelt een beleidsplan 2016-2020 op: ook aandacht voor huidige basisschoolleerlingen.
Veelgestelde vragen IK KAN ME ER WEINIG BIJ VOORSTELLEN - Kom naar de namiddagworkshop, waar dit zo goed mogelijk in de praktijk wordt gebracht.