6/4/2010. Beleidscyclus. Opzet van de presentatie. En wat doet het Team Invasieve Exoten? Wiebe TIE bestaat uit: José Tom. Team Invasieve Exoten

Vergelijkbare documenten
Opzet van de presentatie. Beleidscontext Team Invasieve Exoten Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting

Coördinerend Orgaan Invasieve Exoten (COIE)

planten voor planten en plantengemeenschappen

het Nederlandse invasieveexotenbeleid

Toepassingsmogelijkheden van edna voor het opsporen van invasieve exoten. Jeroen van Delft & Jelger Herder Driebergen - Zeist, 14 juni 2017

Bestrijding Invasieve wateren oeverplanten

Studiedag Rivierkreeft: Exoot uit de sloot. Jeffrey Samuels

Beleidsnota Invasieve exoten

Plaag/risico analyses en habitatgebruik van exoten in de grote rivier

De Universele Verklaring tot Exoot

Invasieve exoten in de tuin. KNPV Najaarsbijeenkomst, 22 november 2018

titel Opbouw Vis, exoten en KRW Visexoten en achtergrond MWTL 2008 Visexoten in Nederland Oorzaken

Plaag/risico analyses en habitatgebruik van exoten in de grote rivier

Antwoord. van Gedeputeerde Staten op vragen van. A.H.K. van Viegen (PVDD) (d.d. 19 december 2012) Nummer 2757

CONVENANT WATERPLANTEN. Partijen: A De Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, handelend als bestuursorgaan, hierna LNV ;

Beleidsnota Invasieve exoten

What s s in a name? Een overzicht van. de verschillende definities van exoot. exotenbeleid in Nederland, Duitsland en België

Monitoring Nut en noodzaak van het in beeld brengen en houden van exoten. Baudewijn Odé en Jeroen van Zuidam

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Lezing waterschap en exoten bestrijding

RISICO'S EN REGULERING VAN BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING. Patrick DE CLERCQ

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Natuurbescherming VS Wet natuurbescherming. Aanpak exoten niet mogelijk Janneke van der Loop

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

Brabantbrede aanpak Exoten en plaagsoorten. 6 mei 2014 Bart Brugmans, waterschap Aa en Maas Amersfoort

Exoten in zoetwater: vissen

Exoten in zoetwater: vissen

Exoten in mondiale waterwegen: oorzaken en gevolgen

Gloednieuwe Europese verordening invasieve uitheemse soorten. Wat betekent dit op het terrein? Myriam Dumortier Europese Commissie DG Milieu

Invasieve exotische kreeften in het beheergebied van waterschap Rivierenland

Hoofdconclusies. Voorspellen invasiviteit uitheemse planten in Nederland: planteigenschappen, verloop in de tijd en maten van invasiviteit

Themadag Exoten, 2 december

P R O V I N C I A A L B L A D

Enquete over invasieve Exoten (Invasive Aliens). Graag uw aandacht en hulp gevraagd. Thursday, 22 March :01

Invasieve Exoten Werkplan 2013

Presentatie Decentralisaties voor gemeenteraad 23 juni 2014

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Perzische berenklauw Heracleum persicum

Notitie ZOOGDIERVERENIGING INZAKE EXOTISCHE ZOOGDIEREN IN NEDERLAND. (Op basis van een advies van de Commissie Exoten)

Biodiversiteit in Vlaanderen: de cijfers

Invasieve exoten: Japanse duizendknoop. Rotterdam, 7 november 2017

Nils van Kessel/ Frank Spikmans Plaag risico analyse van exoten in de grote rivieren

Belgisch Biodiversiteits Platforum

Bestrijding exoten. Wettelijke mogelijkheden als gevolg van de wijzigingen aan het Soortenbesluit. Kenniscentrum HVV

Exoten, een beleidsgeschiedenis. Ton Rotteveel


Tweede Kamer der Staten-Generaal

Provinciaal blad van Noord-Brabant

WAT VAN VER KOMT, IS NIET ALTIJD

Neobiota (exoten) in de Waddenzee. Samenvatting.

Bescherming van zoogdieren Versie 6 maart 2019 Jan Buys (vz) en Piet Bergers (directeur) 1. Aanleiding en doel

NATUUR EN BIODIVERSITEIT

Wat vertellen modellen ons over de kans op invasiesucces?

Orientatieavond VBC-Veluwe 7 oktober Andre Nooteboom (heemraad)

INDICATOR : INVASIEVE UITHEEMSE SOORTEN

Soort? Risico? Grijze eekhoorn Vector parapokkenvirus. Soort? Hammerheaded fruitbat Vector Ebola virus. Soort? Risico?

Golden mussel Limnoperna fortunei

Openbare raadpleging in het kader van de "fitness check" van de EU-natuurwetgeving (vogel- en habitatrichtlijn)

Enquête EU invasieve exoten

Japanse duizendknoop Fallopia japonica

Boheemse duizendknoop Fallopia x bohemica

nr. 820 van TINNE ROMBOUTS datum: 20 juli 2016 aan JOKE SCHAUVLIEGE Invasieve exoten - Bestrijding

Nieuwsbrief 18 van RAVON Afdeling Utrecht Maart 2015

Kwetsbaarheid van watertypen binnen de Nederlandse zoete en zoute wateren voor exoten

Steenuil en ontheffingsaanvragen van de Flora- en faunawet. Martijn van Opijnen (Dienst Regelingen) Wouter van Heusden (Dienst Landelijk Gebied)

Verslag Themadag Werkgroep Exoten 13 december 2007 Probleemveroorzakende exoten in diverse sectoren

GEDELEGEERDE VERORDENING (EU) 2018/968 VAN DE COMMISSIE

Naar chemievrij beheer van de openbare ruimte in Nederland?

Strategy: a perspective

Klimaatverandering en het verschuiven van soorten in Europa. Rob Bugter

De Wet natuurbescherming

Omgaan met exoten. een controversiële en beladen discussie. Gerard Oostermeijer

Beweging van zeezoogdieren in de Noordzee

We#elijke regels voor levende bijvangst 3jdens vang- of visac3viteiten

WORKSHOP DUURZAAM BEHEER VAN DE NOORDZEE

10 juli 2018 Documentnummer : , LGW Nummer 33/2018

TOEKOMST VAN HET MUSKUSRATTENBEHEER IN NEDERLAND DE MOGELIJKHEDEN ONDERZOCHT (BIJLAGE) Hetty Klavers, Patrick Poelmann/Dolf Moerkens, Henk Post

Lessen uit de studiedag en praktische tips van de wetenschappers. Ivan Nijs (UA) & sprekers van de wetenschappelijke studiedag

Invasieve exoten algemene inleiding

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER

maken bekend dat in hun vergadering van 1 juli 2003 is vastgesteld hetgeen volgt:

Een visie op de sportvisserij, de visstand en het visserijbeheer op de grote rivieren

NOTITIE UITVOERINGSKADER WET NATUURBESCHERMING

Naam Een nieuw merk voor de zakelijke diensten

omgevingsdienst HAAGLANDEN

Een beleidsevaluatie voorbereiden - ervaringen vanuit de OVAM

Analyse edna Italiaanse kamsalamander 2013

Niet-inheemse vissen in Vlaanderen

Amerikaanse kreeft Homarus americanus

Startsymposium Aanpak invasieve exoten samen kom je verder! VVM Bureau, 17 juni 2016 Een impressie

Invasieve uitheemse planten in het beheer

Rendement van schone rivierennetwerken. Joost Barendrecht (IVN) & Marjan Poortinga (RWS)

Europese richtlijn overstromingsrisico s (ROR) Overstromingsrisico s in plannen en op de kaart

De otter en de bever zijn terug!

redactionele bijdrage en ogen aan exoten onderzoek en -beheer 42 Wettelijke haken

Exoten. Inhoud. 8/12/ Roeselare. Bram D hondt Agentschap voor Natuur en Bos Regionaal Overleg Milieu Prov. West-Vlaanderen

Invasieve plantensoorten zijn in de laatste decennia sterk toegenomen in Nederland

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

EUROPESE COMMISSIE DIRECTORAAT-GENERAAL MILIEU

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied

Transcriptie:

Opzet van de presentatie Beleidscontext Risicoanalyses Maatregelen Water gerelateerde projecten Juridische vragen Afsluiting 2 En wat doet het? Wiebe TIE bestaat uit: Biodiversiteitsverdrag (1992) (Convention on Biological Diversity) Artikel 8h: ontwikkel beleid om de introductie van soorten die inheemse soorten of ecosystemen kunnen bedreigen te voorkomen. Wiebe Lammers (teamcoördinator) Tom van der Have José Vos Beleidsnota Invasieve Exoten LNV, 2007 EU Strategy on Invasive Alien Species, 2008 Bestaat sinds 2009 José Tom Onderdeel van de Nieuwe VWA 2009 Uitwerken EU beleid, 2010 en verder 3 4 Focust zich op exoten die: - door menselijk handelen binnenkomen; - een bedreiging kunnen vormen voor de biodiversiteit (en volksgezondheid, veiligheid en economie) Rol van TIE in de beleidscyclus Beleidscyclus Nieuwe soorten die Nederland zelfstandig binnenkomen door bijvoorbeeld klimaatverandering vallen niet onder deze definitie 5 6 1

- Signaleringsnetwerk - Monitoring - Risicoanalyse - Advies aan LNV 7 8 Ministerie van LNV: - Directie Natuur, Landschap en Platteland - Acties in gang zetten - Communicatiecampagnes - Kennisuitwisseling met water- en terreinbeheerders 9 10 Handhaving wet- en regelgeving met name door de Nieuwe VWA - Monitoring effectiviteit maatregelen 11 12 2

Population size 6/4/2010 Deskundigennetwerk en vele anderen 13 14 Onderdelen risicoanalyse: Risico-assessment - risico van binnenkomst - risico van vestiging - risico van verspreiding - potentiële impact Risico-management - identificatie (kosten)effectieve managementopties Nog in ontwikkeling (Radboud Universiteit) Team invasieve exoten Risico-management: 3 beleidsopties Preventie Vroegtijdige ontdekking + uitroeiing Beheersing Het invasieve exotenbeleid (LNV) richt zich primair op 1. Preventie 2. Uitroeiing van kleine populaties Water- en terreinbeheerders verantwoordelijk voor beheersing 15 16 Populatie-omvang v. waarnemingen v. maatregelen Wanneer gaan we exoten bestrijden? Invasion easy to notice hard to fight Invasiveness not easy to notice but easy to fight Met gerichte waarnemingen moment van ontdekken vervroegen (signaleringsproject) Als de exoten een reële dreiging vormen voor inheemse soorten Als maatregelen technisch, maatschappelijk en financieel haalbaar zijn Als negatieve bijeffecten van bestrijden acceptabel zijn (b.v. milieuvervuiling door bestrijding met pesticiden) 17 Time 18 3

Signalering Signaleringsproject Invasieve Exoten Een greep uit watergerelateerde projecten Uitvoering door: Budget 1 miljoen (inclusief stafkosten) Doel: - Enthousiasmeren vrijwilligers; - Vroegtijdige ontdekking nieuwe exoten. 19 20 Een greep uit lopende projecten Inventarisatie grondels in grote rivieren en geulen Habitat inrichting ter bescherming van inheemse soort Plus risicoanalyse Een greep uit lopende projecten Italiaanse kamsalamander Triturus carnifex: Quickscan risicoanalyse Risico op vestiging en op voortplanting hoog Risico op hybridisatie met rode lijst kamsalamander hoog 21 22 advies Uitheemse rivierkreeften Risicoanalyse -> advies Verspreidingsonderzoek (Stichting EIS) Juridische context Exoten zijn een relatief jong onderwerp Bijvoorbeeld: Mag op rivierkreeften gevist worden? Inheemse en uitheemse soorten in Flora- en faunawet en Visserijwet Betrokken bij KRW (en KRM) 23 24 4

Input vanuit netwerk Bijvoorbeeld: Vispassages Herinrichting, natuurvriendelijke oevers Inrichting t.b.v. inheemse soorten Tips nieuwe probleemsoorten Behoefte aan uitwisseling beleidsplannen of kennis van en tussen waterschappen / terreinbeheerders j.h.vos@minlnv.nl 0317-496 791 / 06-461 73 962 Bedankt voor uw aandacht 25 5