Omgaan met verontrusting In de intersectorale toegangspoort Maart 2014 AnLaureyn CGG Kempen
Structuur: Verontrusting Maatschappelijke noodzaak Gemandateerde voorzieningen Motivatiedocument Gerechtelijke hulpverlening Materiaal Omgaan met verontrusting
1. Verontrusting Van problematische opvoedingssituatie naar problematische leefsituatie, ruimere interpretatie dan voordien Integriteit en ontwikkelingskansen belemmerd op verschillende domeinen Gevoel - subjectief en interactionistisch gegeven. Opdracht om te zoeken naar objectivering (vb. gebruik signaallijst)
1. Verontrusting Visie vertrekkende van gedeelde verantwoordelijkheid mawdoor het creëren van verschillende perspectieven Dit op 3 niveaus: hulpverleners organisaties en gemandateerde voorzieningen Op een continuüm van vrijwillig - aanklampend gedwongen
1. Verontrusting Individuele verantwoordelijkheid van de HV ers door: Signalen te zien en ermee aan de slag te gaan De situatie in te schatten Verontrusting te bespreken met je cliënt (= rode draad!) Gedeelde verantwoordelijkheid van HV ers: - Bespreken van verontrusting op team - En met andere hulpverleners
1. Verontrusting Opdracht van hulpverleners om aanklampend te werken met de veiligheid van de minderjarige steeds voorop. Werken vanuit transparante houding: betrouwbaar en krachtgericht voor de cliënt Zoveel mogelijk schriftelijke neerslag in het dossier: wat er op papier staat, weet de cliënt
1. Verontrusting Nu neemt CBJ de ongerustheid over als zij een dossier openen. Dit vraagt van elke organisatie een professioneel werkkader: Info over juridische thema s deontologische code Stevige teamwerking Input over krachtgericht werken Sociale en professionele ondersteuning bij moeilijkheden
1. Verontrusting Elke organisatie heeft de verantwoordelijkheid om een stappenplan uit te werken over hoe om te gaan met verontrusting. Goede samenwerkingsverbanden: Wie doet wat? Engagementen ivm continuïteit en coördinatie Ervaringen uitwisselen met elkaar
1. Verontrusting Eventueel aanmelden bij de Intersectorale Toegangspoort voor meer ingrijpende hulp Consult bij Gemandateerde Voorziening Bij blijvende ongerustheid en geen vrijwilligheid, aanmelden bij Gemandateerde Voorziening Bij ernstig/gewichtig en reëel gevaar: gebruik maken van spreekrecht (Art 458bis van het Strafwetboek) aanmelden bij parket
2. Maatschappelijke noodzaak Wat? De kwalificatie die na onderzoek door een gemandateerde voorziening aan een verontrustende situatie wordt gegeven en die de noodzaak vastlegt om jeugdhulpverlening in te schakelen. Hulp is de enige vorm van antwoord op de ongerustheid
2. Maatschappelijke Ook hier weer vertrekken van gedeelde verantwoordelijkheid nl: werken met verontrusting is een gedeelde verantwoordelijkheid van alle jeugdhv ers noodzaak inschatten of hulp noodzakelijk is en desgevallend opvolgen, is de verantwoordelijkheid van de gemandateerde voorziening
2. Maatschappelijke noodzaak Mandaat van de overheid - Onderzoeken of hulp noodzakelijk is -Om ontplooiingskansen van jongere te waarborgen - Opvolgen en vanuit het mandaat blijven meekijken Binnen de buitengerechtelijke jeugdhulp - Als scharnier op het continuüm vrijwillig-gedwongen -Buffer voor toegang tot gerecht: prioriteit is poging om vrijwillige hulpverlening mogelijk te maken
2. Maatschappelijke noodzaak 2 gemandateerde voorzieningen: - Vertrouwenscentra kindermishandeling reguliere werking blijft bestaan: situaties van kindermishandeling -Ondersteuningscentrum jeugdzorg (OCJ): minderjarigen waarvan de ontplooiingskansen / bedreigd zijn of PLS die de jongeren schaden - Bemiddelingscommissie verdwijnt!
3. Gemandateerde voorzieningen Dezelfde opdrachten: -Ondersteuning van hulpverleners en voorzieningen in hun omgaan met verontrusting middels consult -Aanspreekbaar voor aanmeldingen van hulpverleners wanneer de hulpverlener tegen grenzen aanloopt -Aanmelden bij parket wanneer de kansen van de jongere niet meer gegarandeerd kunnen worden binnen buitengerechtelijk kader
3. Gemandateerde voorzieningen Schema procesvoering gemandateerde voorziening (zie volgende dia) Onderscheid in consult en aanmelding Consult: Zoals we dit nu kennen bij VK Doel is advies en handvaten aanreiken zodat de consultvrager in staat is om op een adequate wijze om te gaan met de (vermoedelijke) verontrustende situatie Verantwoordelijkheid blijft bij de consultvrager
Aanmelding: 3. Gemandateerde voorzieningen Door een HV ervia motivatiedocument (zie verder) Kennisgeving van Parket: eerst gesprek met cliënt om na te gaan of er voldoende elementen zijn die nopen tot onderzoek van GV en of er geen andere hulp is die nog een rol kan spelen
3. Gemandateerde voorzieningen Het onderzoek gebeurt in verschillende stappen: Bij het begin vhonderzoek: cliënt en aanmelder uitnodigen Inschatten vdmaatschappelijke noodzaak door analyse van de verkregen informatie, ook hier weer mits afweging krachten versus lasten Resulteert in een teambeslissing en eindigt met formele uitspraak over de al dan niet maatschappelijke noodzaak tot HV ing
3. Gemandateerde voorzieningen Beslissing wordt meegedeeld aan cliëntsysteem en aanmelder in een driegesprek, ook dan worden afspraken gemaakt over het verdere verloop 2 types van opvolging bij mano: Observerend casemanagement Interveniërend casemanagement
3. Gemandateerde voorzieningen Factoren die mate van aanklampendheid bepalen: Mate van veiligheid Balans draagkracht en last Probleeminzicht, motivatie tot verandering en verandermogelijkheden van cliënt(systeem) Relatie met hulpverlener Ervaringen/ reacties in het verleden met/op hulpverlening
Observerend casemanagement 3. Gemandateerde voorzieningen GV observeert, volgt op vanopafstand ook hier weer principe van gedeelde verantwoordelijkheid Voorwaarden zijn: voldoende medewerking bij cliëntsysteem, voldoende waarborgen voor veiligheid van het kind en voor vrijwillige hulp Opmaak observatie-overeenkomsttussen GV, cliënt, aanmelder / hulpaanbieder. Inhoud: beschrijving situatie, verwachtingen en afspraken
Interveniërend casemanagement 3. Gemandateerde voorzieningen Verantwoordelijkheid ligt bij de GV, maakt HV ingsprogrammaop met de mano, verwachtingen en afspraken Voorwaarden zijn: onvoldoende medewerking bij cliëntsysteem, onvoldoende waarborgen voor veiligheid van het kind en voor vrijwillige hulp Algemeen: evaluatie minstens om de 6 maanden met mogelijke resultaten dat GV blijft opvolgen in zelfde of andere intensiteit of interventie wordt afgesloten
4. Motivatiedocument Handleiding te vinden op Vlaams loket jeugdhulp: https://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/vlaams -loket-jeugdhulp/assets/docs/toepassingen/mdoc_handleiding.pdf Online via E-health Klemtoon ligt op: Krachten en lasten Wat heb je zelf al gedaan Waarom meld je aan Teambeslissing Cliënt geïnformeerd
4. Motivatiedocument Verwachtingen tov de aanmelder: Aanspreekpunt voor gemandateerde voorziening, bv. voor bijkomende informatie Contact houden met cliënt tijdens onderzoek (kan ondersteund worden door GV) Aanwezigheid op triadegesprek In opvolging van het triadegesprek zelf bieden van hulp of toeleiden naar hulp (miv ITP) Zo mogelijk blijft de GV beroep doen op de betrokken hulpverleners De termijn voor een caseonderzoekis bepaald op 65 werkdagen
5. Gerechtelijke hulpverlening Indien geen vrijwilligheid mogelijk, kan GV (OCJ of VK) doorverwijzen naar het parket Als er rechtstreeks doorverwezen wordt naar parket, zal er een gemandateerde voorziening (GV) ingeschakeld worden Intentie tot doorverwijzing wordt meegedeeld aan de cliënt Redenen kunnen zijn: HV ingwordt niet aanvaard, niet meewerken aan onderzoek van GV Cliënt heeft recht op kennisgevingsgesprekmet leidinggevende van de GV, is een kans om binnen de vrijwilligheid te blijven
5. Gerechtelijke hulpverlening Na doorverwijzing van de GV, vordering door het parket van de jeugdrechter Kan mits gewone procedure of hoogdringendheid Parket moet aantonen dat: Vrijwillige HV ing niet mogelijk is Alles in het werk is gesteld om vrijwillige jeugdhv ingte realiseren dit door inschakeling van en doorverwijzing door GV
5. Gerechtelijke hulpverlening Procedure hoogdringendheid: Een gerechtelijke maatregel is dringend noodzakelijk Er zijn voldoende aanwijzingen dat de minderjarige onmiddellijk beschermd moet worden tegen een vorm van lichamelijk of geestelijk geweld, letsel of misbruik, lichamelijke of geestelijke verwaarlozing of nalatige behandeling, mishandeling of exploitatie, met inbegrip van seksueel misbruik; Het verlenen van vrijwillige jeugdhulpverlening is niet meteen mogelijk omdat de vereiste instemming niet werkelijk is verkregen.
5. Gerechtelijke hulpverlening Maatregelenpakket uitgebreid naar ambulante en mobiele werkvormen. Vroeger enkel plaatsingsmaatregelen! Sociale dienst gerechtelijke jeugdbijstand onderzoekt de mogelijkheid tot vrijwilligheid. Is deze gevonden (vb. GGZ) en gaat cliënt akkoord, dan wordt dit aan de jeugdrechter gemeld en wordt de gerechtelijke procedure stop gezet In geval GGZ tijdens verloop verontrust is, kan zij aanmelden bij een gemandateerde voorziening
5. Gerechtelijke hulpverlening Samenwerking jeugdrechtbank en toegangspoort: Jeugdrechtbank: dient ISV in bij team jeugdhulpregie Team JHR behandelt deze aanvragen zoals een ISV van het team indicatiestelling Bij vraag naar module handicap of PVF: team JHR behandelt deze aanvragen zelfstandig, zonder tussenkomst IRPC Aanvraag indien jeugdrechter gevat is door procedure hoogdringendheid de aanvraag kan telefonisch gebeuren door jeugdrechtbank bij het team JHR de hulpvraag komt meteen terecht in de fase prioritair toe te wijzen hulpvragen de jeugdhulpregisseur heeft dus een toewijzingsmandaat
5. Gerechtelijke hulpverlening Geen gedeeld beroepsgeheim: scheiding tussen vrijwillige en gedwongen HV ing: na toestemming van de cliënt kan informatie doorgegeven worden, mogelijks in een driegesprek.
6. Materiaal Documenten voor hulpverleners: 15 vuistregels voor confronterende gesprekken Signaallijst (www.signaallijst.be) Interactie tussen HV er en ouder Individuele ouderkenmerken Gezinskenmerken Kindkenmerken Kenmerken van de pedagogische interactie Leidraad bij het uitwerken van een stappenplan bij situaties van verontrusting
6. Materiaal Werkmap IJH verontrusting Protocol van moed ( A pen) Signsof safety Folders voor cliënten: naar een gemandateerde voorziening voor jeugdhulp Wat nu?