Starten als landbouwer of tuinder

Starten als landbouwer of tuinder

Starten als landbouwer of tuinder Goed begonnen, half gewonnen. KBC heeft het voor de land- en tuinbouw, al jaren. En dat blijft zo. Daarom hebben we een tachtigtal specialisten in ons kantorennet ingezet. Speciaal voor u. Dus vooraleer u start als landbouwer of tuinder: ga even langs in uw KBC-bankkantoor of bij uw KBC-verzekeringsagent. Want als u een bedrijf overneemt, is KBC de aangewezen partner om u te begeleiden. Starten in de land- of tuinbouw is meer nog dan in andere sectoren een heel belangrijke keuze. Een beslissing die u goed moet overwegen. U kiest immers niet voor een beroep, maar voor een manier van leven. Bovendien gelden er verschillende wetgevingen. Kent u die allemaal? Weet u waarmee u moet rekening houden? Weet u juist waaraan u begint? Deze brochure geeft alvast een overzicht. Maar voor een volledig beeld van úw toekomstig bedrijf, kunt u uw plannen het best ook grondig bespreken met de relatiebeheerder Land- en Tuinbouw of met uw KBC-verzekeringsagent. Bij een goede start horen immers ook de juiste verzekeringen. Betrek onze adviseurs van het begin af bij uw plannen, en u zult zien: uw project is al half gewonnen. Succes! 1

Inhoud 1 Wie kan starten als landbouwer of tuinder?... 3 2 Hoe start u in de land- of tuinbouw?... 5 3 Het ondernemingsplan... 9 4 Financieringsmogelijkheden... 13 5 Steunmaatregelen... 17 6 Fiscale aspecten... 19 7 Bedrijfsstructuren (samenwerkings- en vennootschapsvormen)... 23 8 Administratieve verplichtingen... 25 9 Verzekeringen... 29 10 Diverse reglementeringen... 33 11 Bijlagen... 37 2

Starten als landbouwer of tuinder 1 Wie kan starten als landbouwer of tuinder? In theorie kan iedereen zich als landbouwer of als tuinder vestigen. Maar in de praktijk gaat het er heel anders aan toe. Om u te vestigen moet u rekening houden met bedrijfseconomische factoren en wettelijke beperkingen. 1.1 De bedrijfseconomische factoren De volgende bedrijfseconomische factoren beïnvloeden zeker uw beslissing: uw bedrijfstechnische kennis en managementvaardigheden; de structuur van het over te nemen of op te richten bedrijf (aard en omvang van de plantaardige en dierlijke productie); het toekomstige rendement van het bedrijf (levensvatbaarheid); de kwaliteit van het over te nemen of op te richten bedrijf (staat van machines of gebouwen, kwaliteit van de veestapel of aanplantingen); de specialisatie die u als bedrijfsleider wilt uitbouwen; de beschikbaarheid van uw financiële middelen. 1.2 Wettelijke bepalingen Voor de wet moet u als startende landbouwer of tuinder rekening houden met: de milieureglementering (milieuvergunning, Mestdecreet); ruimtelijke ordening (stedenbouwkundige vergunning, ruimtelijke structuurplannen); bedrijfszekerheid (pacht versus eigendom); productierechten (melk- en suikerbietenquotum); dierenwelzijn (huisvestingsnormen voor dieren); sociale wetgeving (seizoenarbeid); welzijnswet (het in dienst hebben van werknemers). Naast het specifieke en technische werk (teeltkennis) vereist de uitbating van een modern bedrijf ook heel wat administratief werk zoals boekhouding, BTWverplichtingen, allerhande aangiftes (bijvoorbeeld Mestbank en premieaanvragen). Bedenk ook dat starten een goede gezondheid, doorzettingsvermogen (geen vaste uren) en steun en begrip van uw partner vereist. Beslissen om landbouwer te worden, doet u het best niet alleen. Laat u bijstaan door goede raadgevers. Deze brochure wil daarbij alvast een leidraad zijn. 3

4

Starten als landbouwer of tuinder 2 Hoe start u in de land- of tuinbouw? Om te starten in de land- of tuinbouw zijn er grofweg twee hoofdscenario s: U neemt een bestaand bedrijf over; U richt een volledig nieuw bedrijf op. 2.1 Een bestaand bedrijf overnemen Vooraf De meerderheid van de starters in de land- en tuinbouw neemt het bedrijf van de ouders over. Dus stemmen ze hun belangen en die van hun ouders-overlaters en de andere gezinsleden zo goed mogelijk op elkaar af. Het is verstandig om afspraken over de opvolging ruim van tevoren schriftelijk vast te leggen. TIP Om de overnameprijs te drukken, kunt u vragen om rekening te houden met de arbeid die u al leverde op het bedrijf. Uw uitgesteld loon is dan een mooie korting. 2.1.1 Wat overnemen? Een land- of tuinbouwbedrijf bestaat enerzijds uit de bedrijfsbekleding of roerende goederen en anderzijds uit onroerende goederen. De bedrijfsbekleding omvat de veestapel, de machines, de vruchten te velde, aanplantingen, enz. De onroerende goederen zijn de woning, de bedrijfsgebouwen en gronden. U kunt de roerende en de onroerende goederen afzonderlijk en los van elkaar overnemen. 2.1.1.1 De bedrijfsbekleding 2.1.1.1.1 Het overnamecontract De overname van de roerende goederen kunt u regelen bij onderhandse akte tussen u en de overlater. Op www.kbc.be/ltb/starten vindt u een modelcontract, samen met een voorbeeld van een bedrijfsinventaris en een kwitantie. Dergelijke documenten (overnamecontract, inventaris en kwitantie) zijn trouwens vereist om VLIF-steun te verkrijgen. Ook de bedrijfsoverlaters moeten voorzorgsmaatregelen nemen en zich mentaal voorbereiden op de overname. Gedurende vele jaren hebben ze zich ingezet om het bedrijf uit te breiden en te verbeteren. Dat bedrijf overlaten betekent voor de ouders ook het geheel of gedeeltelijk loslaten. U kunt het geheel of een deel van de roerende bedrijfsbekleding overnemen. In het geval van een gedeeltelijke overname en samenuitbating wordt ook een samenuitbatingscontract opgemaakt. 2.1.1.1.2 De overdracht ter kennis brengen U moet het overnamecontract niet laten registreren. Maar u moet wel de fiscus in kennis stellen van de overdracht. De overdracht is aan de fiscus pas tegenstelbaar vanaf één maand na de kennisgeving. 5

Tot één maand na de kennisgeving kan de fiscus beslag laten leggen op goederen die worden overgedragen. Bijvoorbeeld wanneer de overlater nog fiscale schulden heeft. Met een blanco certificaat kunt u zo n negatieve ervaring vermijden. Het certificaat attesteert dat de overlater geen fiscale schulden heeft. Meer gedetailleerde informatie vindt u in de KBC-brochure: De Pachtwet. Die brochure krijgt u gratis in elk KBC-bankkantoor. U kunt ze ook raadplegen op www.kbc.be/ltb/pachtwet. Daar kunt u ook terecht voor enkele modelcontracten in verband met pacht. 2.1.1.2 De onroerende goederen We onderscheiden onroerende goederen in eigendom en in pacht. 2.1.1.2.1 Pacht 2.1.1.2.1.1 Nieuwe pacht Het eigendom van de overlater, zowel de gronden als de bedrijfsgebouwen, kan geheel of gedeeltelijk in pacht worden gegeven aan de overnemer. Het is raadzaam daarvoor een schriftelijke pachtovereenkomst op te stellen, zeker als er nog andere kinderen zijn. Om de bedrijfszekerheid te vergroten laat u het best de eerste pachtperiode zo lang mogelijk lopen. Loopbaanpacht is ook een mogelijkheid. De fiscus stimuleert pachtperiodes vanaf achttien jaar. 2.1.1.2.1.2 Bestaande pacht Is de overlater zelf pachter? Dan kunt u als overnemerafstammeling de pacht gewoon voortzetten. Dat noemt men pachtoverdracht. U treedt dan in de rechten en plichten van de overlater. En u kunt gebruikmaken van de bevoorrechte pachtoverdracht. De overlater moet dan binnen drie maanden na de overname de verpachter per aangetekende brief op de hoogte brengen van de pachtoverdracht. Reageert de verpachter niet? Dan ontstaat voor de overnemer een nieuwe eerste pachtperiode. 2.1.1.2.2 Eigendom De onroerende goederen van de overlater kunnen ook uw eigendom worden. Dat kan integraal voor alle betrokken onroerende goederen of alleen voor welbepaalde gronden en gebouwen. Hoe verwerft u die onroerende goederen? Door aankoop, schenking, erfenis of inbreng. En dat verloopt altijd bij notariële akte. 2.1.1.2.2.1 Aankoop Bij aankoop moet de koper het overeengekomen bedrag (= de koopprijs) betalen aan de verkoper. In de verkoopsovereenkomst kunt u allerlei voorwaarden en afspraken bedingen. U kunt ook opschortende voorwaarden laten opnemen. 2.1.1.2.2.2 Schenking De eigenaar van het onroerend goed schenkt de goederen aan de nieuwe eigenaar. Die betaalt geen koopprijs. Schenkingen gebeuren meestal tussen ouders en kinderen. Het voordeel? Minder registratierechten. De schenkingsrechten zijn immers lager dan de registratierechten die bij aankoop van toepassing zijn. Er bestaat ook een wettelijke regeling waarbij een schenker zijn hele bedrijf kan schenken tegen sterk verminderde registratierechten. 6

Starten als landbouwer of tuinder 2.1.1.2.2.3 Erfenis De eigenaar kan zijn goederen verdelen bij testament. Dat kan uiteraard alleen met goederen die behoren tot zijn eigen vermogen. Is er geen testament, dan moeten de wettelijke bepalingen worden gevolgd. Erft de land- of tuinbouwer een deel of een geheel van een landbouwbedrijf? Dan kan hij, op basis van de Wet van 29 augustus 1988 over de continuïteit van de landbouwbedrijven, voor de vrederechter de overname van alle of van een deel van de onroerende goederen vragen. Een deskundige moet het geheel dan schatten. De landbouwer kan in dat geval de mede-erfgenamen uitkopen. 2.2 Een nieuw bedrijf oprichten In plaats van u te vestigen op een bestaand bedrijf, kunt u ook een volledig nieuw bedrijf oprichten. In de praktijk gebeurt dat meestal in de tuinbouwsector. In de dierlijke-productierichtingen is dat moeilijker omdat u daar de nodige milieuvergunningen moet hebben. 2.1.1.2.2.4 Inbreng Dat kan bijvoorbeeld bij een huwelijkscontract waarbij u de onroerende goederen inbrengt in het gemeenschappelijk vermogen. Hetzelfde geldt voor de inbreng van goederen in een vennootschap. 2.3 Start tijdig Tijdsas van bedrijfsovername Kandidaat starter Startdatum Zelfstandig Zelfstandig helper - loontrekkende - student Fragmentaire informatie-inzameling Intense voorbereiding Krediet- onderhandeling Nazorg 7

8

Starten als landbouwer of tuinder 3 Het ondernemingsplan Met het uitwerken van uw ondernemingsplan begint u het best lang voor u uw bedrijf effectief start. Aan de hand van het ondernemingsplan kunt u alle aspecten van een bedrijfsovername of -start bestuderen. Dat betekent ook dat het ondernemingsplan vooral een werkdocument is. 3.1 Project Omschrijf uw project en doelstellingen. Vermeld ook uw gewenste inkomen. Houd er rekening mee dat u een deel van uw inkomen moet reserveren voor toekomstige investeringen. Wilt u een bedrijf overnemen of opstarten? Denk dan eerst grondig na over het project. Beperk uw beschrijving tot vijf à tien regels. Op die manier vervalt u niet in details. Waarom wilt u een bedrijf overnemen of opstarten? In welke sector wilt u zich specialiseren? Welk bedrijf wilt u overnemen of opstarten? Aan wie gaat u verkopen? Over welke inkomsten beschikt u en hoe zeker zijn die? Welke uitgaven hebt u? Hoeveel kapitaal hebt u nodig? Op welke manier gaat u uw project financieren? Welke risico s neemt u en hoe gaat u ze afdekken? Formuleer op elk van de vragen een gedetailleerd antwoord vooraleer u de stap zet. Alle antwoorden samen vormen uw ondernemingsplan. Dit hoofdstuk biedt een algemene leidraad voor het opstellen van een ondernemingsplan in zeven stappen. Achteraan vindt u een aantal werkdocumenten die u als basis voor uw ondernemingsplan kunt gebruiken. U vindt ze ook op www.kbc.be/ltb/starten. 3.2 Markt Omschrijf de afzetmogelijkheden van uw product: Verkoopt u aan particulieren, aan de veiling, aan handelaars, aan een bedrijf? Is die afzet verzekerd, of kan een afnemer van de ene dag op de andere wegvallen? Wordt er een (prijsgarantie-contract afgesloten? Ook moet u oog hebben voor de marktomstandigheden: Is er een productieoverschot? Is er een zekere mate van prijsstabiliteit? Wordt de prijs bepaald door de markt of de overheid? Wat zijn de toekomstverwachtingen? De bedoeling is met andere woorden inzicht te krijgen in de verkoopbaarheid van uw product én in de prijsvorming. 9

3.3 Productie 3.5 Juridische aspecten Omschrijf het productieproces. De volgende aandachtspunten kunnen u daarbij helpen: Waar wordt geproduceerd? Welke gronden, gebouwen, welk materieel en welke arbeid zijn nodig? Welke aankopen moeten er gebeuren? Welke bewerkingen moeten er gebeuren tijdens de teelt? Hoeveel tijd is er tussen het opstarten van de productie en de verkoop? Moet u uw product zelf afleveren? Moet er personeel zijn? Zo krijgt u een volledig beeld van het productieapparaat en van de bedrijfscyclus. 3.4 Bedrijfsleiding Beantwoord de volgende vragen: Wie is de bedrijfsleider? Werkt u samen met anderen (vader, broer, partner, compagnon)? In welke juridische vorm zult u werken: eenmanszaak of vennootschap? Beschikt de bedrijfsleider over voldoende beroepsbekwaamheid? Werkt u samen met adviseurs? Wat als de bedrijfsleider wegvalt wegens overlijden of ziekte? Wie neemt de beslissingen, wat is de kwaliteit van die beslissingen en wat als de beslissingsnemer wegvalt? Hoe zit het met de vergunningstoestand van het bedrijf (bestaande vergunningen oké? Hebt u nieuwe of extra vergunningen nodig?)? Stemt de ligging van het bedrijf overeen met de bestemmingsvoorschriften (agrarisch gebied, glastuinbouwgebied, enz.)? Is er voldoende zekerheid over het grondgebruik (pachtoverdracht nodig, kwetsbaar gebied, overstromingsgebied)? Zijn de nodige productierechten voorhanden? Hebt u werknemers? Is dan in de nodige maatregelen voorzien om hun welzijn en gezondheid (veiligheid) te garanderen? 3.6 Knelpunten Zet de grootste risico s op een rijtje. Het bewijst dat u de zaken realistisch aanpakt en open kaart speelt. Het geeft u ook de kans om na te denken over eventuele knelpunten en hoe u die kunt omzeilen. Wat als een belangrijke leverancier wegvalt? Wat als een belangrijke afnemer wegvalt? Bent u afhankelijk van één (of enkele) product(en)? Hoe zit het met de concurrentie op de lokale en internationale markten? Hoe wispelturig is de prijs? Hebt u voldoende eigen middelen om periodes met lage prijzen te overbruggen? Wat als u (langdurig) ziek wordt? 10

Starten als landbouwer of tuinder 3.7 Financieel plan 3.7.2.1 Omlopend kapitaal Het financieel plan is een belangrijk onderdeel van uw ondernemingsplan. Het geeft de financiële vooruitzichten weer en geeft aan of uw plannen al dan niet haalbaar zijn. Een financieel plan bevat verschillende onderdelen: persoonlijke inkomsten en uitgaven een investeringsplan een financieringsplan een inkomensplan een kasplan. 3.7.1 Persoonlijke inkomsten en uitgaven Hoeveel geld hebt u nodig voor uw privé-uitgaven: voeding, verwarming, elektriciteit, auto, enz. Die kosten moet u uiteraard kunnen betalen, ook al draait uw bedrijf niet meteen op volle toeren. 3.7.1.1 Persoonlijke uitgaven Het kan een aantal maanden duren vooraleer u inkomsten verkrijgt uit uw bedrijf. Weet dat ondertussen uw persoonlijke uitgaven (voeding, verwarming, enz.) doorlopen. Als u uw investeringsplan opmaakt, kunt u daarmee rekening houden. 3.7.2 Het investeringsplan Denk zeker aan de financiering van het omlopend kapitaal als u een investeringsplan opstelt. Vooraleer u kunt oogsten, zijn er al een heleboel uitgaven: meststoffen, sproeistoffen, zaaigoed, loonwerken, voeders, enz. Voorzie dat, zodat u na enkele maanden niet in geldnood komt. 3.7.3 Het financieringsplan Investeringen vragen om financiële middelen. Naast uw eigen kapitaal, kunt u een beroep doen op financiële instellingen voor een lening. Daarnaast geven sommige leveranciers betalingsuitstel, bijvoorbeeld voor de aankoop van voeders. Maak er handig gebruik van. 3.7.4 Het inkomensplan Door het productieproces en de markt te bestuderen kunt u een schatting maken van de verwachte opbrengsten en kosten, en dus ook van het verwachte bedrijfsresultaat. Wees realistisch bij het schatten van de opbrengsten en kosten. Maak enkele simulaties om na te gaan hoe gevoelig uw inkomen is voor eventuele dalingen van de productieomvang of de verkoopprijs. Op die manier vormt u zich een beeld van de inkomensmarge bij slechtere marktomstandigheden. Een investeringsplan heeft als doel een overzicht te krijgen van alle uitgaven. Zo vermijdt u de uitgaven te onderschatten. 11

3.7.4.1 Cashflow Door de werkelijke uitgaven af te trekken van de werkelijke inkomsten, verkrijgt u de nettogeldstroom van uw bedrijf. Dat saldo geeft nog geen uitsluitsel over de rendabiliteit van uw project, aangezien een vergoeding voor het eigen kapitaal en de familiale arbeidskrachten niet meegeteld is. Bovendien moet u een deel van de winst reserveren om toekomstige investeringen te financieren, of om eventuele extra kredietlasten te kunnen dragen. Een goed zicht op de cashflow verkrijgt u aan de hand van de bedrijfseconomische boekhouding. 3.7.5 Het kasplan Het inkomensplan geeft een globale raming van de inkomsten en uitgaven op jaarbasis. Maar die begroting vertelt niets over de geldstromen die op een bepaald moment in en uit de onderneming gaan. Daarom moet er ook een kasplan worden opgesteld. Dat toont de (drie)maandelijkse stroom van inkomsten en uitgaven. Uit dat kasplan kunt u afleiden of u in een tijdelijk kaskrediet of een andere vorm van bedrijfskrediet moet voorzien. 3.8 Ontwikkeling Omschrijf hoe u uw bedrijf zich ziet ontwikkelen. Geef aan welke investeringen u op korte en middellange termijn (1 à 7 jaar) plant. Wilt u eventueel de productie diversifiëren? Zijn er uitbreidingsmogelijkheden? Hoe gaat u de marge verhogen: kostenvermindering, kwaliteitsverbetering, enz.? 12

Starten als landbouwer of tuinder 4 Financieringsmogelijkheden Eén goede raad: bespreek uw project minstens enkele maanden vooraf met uw financiële instelling. De specialisten van KBC Bank & Verzekering staan u graag bij tijdens het overname- of startproces. Op basis van uw ondernemingsplan bepalen we welke financiering het geschiktst is voor uw project. Het onderstaande overzicht geeft een eerste indruk van de mogelijkheden. Maar elk bedrijf vraagt een aparte aanpak. Vandaar dat KBC u een financiering op maat aanbiedt. 4.1 Investeringskrediet Met investeringskredieten bedoelen we de kredieten die de aankoop van kapitaalgoederen financieren. Kapitaalgoederen zijn onder meer: grond, gebouwen, tractoren en materieel. Doorgaans gaat het om goederen die op duurzame wijze gebruikt worden op het bedrijf. Het geld dat voor de aankoop is geleend, wordt gedurende een vooraf bepaalde periode terugbetaald. Die periode valt liefst samen met de verwachte economische levensduur van het aangekochte goed. Zo kunt u met een deel van de opbrengsten uit die investering uw lening terugbetalen. De terugbetalingen gebeuren maandelijks, driemaandelijks of jaarlijks. Vaste kapitaalaflossing en interestbetaling Bij het aangaan van een krediet krijgt u van KBC Bank kapitaal ter beschikking. Dat kapitaal hoeft u niet meteen terug te betalen maar mag u, gespreid over meerdere jaren, in vaste schijven aflossen. Dat wil dus zeggen dat u elk jaar een vast bedrag kapitaal terugstort. In ruil voor dat kapitaal wordt een vergoeding gevraagd in de vorm van interestbetalingen. Elke periode (maand, kwartaal, jaar) betaalt u interesten op het kapitaal dat u ter beschikking hebt. Aangezien u het kapitaal jaar na jaar terugbetaalt, wordt het restkapitaal elk jaar kleiner. Daardoor zal ook de interestbetaling verminderen. Vaste kapitaalaflossing en interest 1 2 3 4 5 6 7 Uitstaand kapitaal Kapitaalaflossing Interest 13

4.2 Installatiekrediet Als startende landbouwer of tuinder kunt u bij KBC Bank een specifieke vorm van investeringskrediet verkrijgen: het installatiekrediet. Dat krediet stelt u in staat om de oprichting of overname van het bedrijf soepel te financieren. Rentevoet en herprijzing (of variabiliteit) De rentevoet weerspiegelt de kostprijs van een krediet. In de kredietakte wordt de interestvoet contractueel vastgelegd. Dat kan voor de hele duur van het krediet en dan spreken we van een vaste rentevoet. 4.2.1 Doel De aankoop van de roerende bedrijfsbekleding (materieel, vee, voorraden, vruchten te velde, enz.) financieren. 4.2.2 Eigenschappen Soepele financiering van de oprichting of overname van een bedrijf. De terugbetaling wordt meestal gespreid over een periode van 10 à 15 jaar. Gedurende het eerste jaar is uitstel van kapitaalaflossing mogelijk. Voorfinanciering rentesubsidie Zowel bij het investerings- als bij het installatiekrediet kunt u, naar gelang van de overheidsreglementering, een rentesubsidie krijgen. KBC Bank trekt de toegezegde rentesubsidie al af van het rentebedrag dat u moet betalen, ook al heeft de overheid de beloofde subsidie nog niet betaald. Deze voorfinanciering van de rentesubsidie is gratis bij KBC Bank. Maar we kunnen de rentevoet ook vastleggen voor een periode van bijvoorbeeld 5 jaar. Iedere 5 jaar wordt dan een nieuwe interestvoet bepaald op basis van de gewijzigde omstandigheden op de kapitaalmarkten. We spreken dan van een krediet met variabiliteit 5-5-5. KBC Bank heeft een waaier van verschillende herprijzingssystemen. Afhankelijk van de investering, de looptijd en de eventuele rentesubsidie, kiest u tussen deze verschillende systemen: 1-1-1 3-3-3 5-5-5 7-3-3 10-5-5 15-5-5 en andere De keuze van de herprijzingsperiode is niet altijd even gemakkelijk. Het gaat om een keuze tussen kostprijs en zekerheid. Bij een vaste rentevoet weet u van tevoren perfect wat de prijs van uw krediet is. Zo komt u nooit voor verrassingen te staan. Anderzijds is de interestvoet van een krediet met een vaste rentevoet hoger dan die met een kortere herprijzingsperiode. 14

Starten als landbouwer of tuinder 4.3 Leasing 4.4 Veeteelt- en gewasfinanciering Leasing is een gespecialiseerde vorm van kredietverlening waarbij de kredietnemer geen (juridisch) eigenaar wordt van het kapitaalgoed, maar het huurt van de leasingmaatschappij met de mogelijkheid om het aan het einde van de huurperiode aan te kopen tegen een vooraf overeengekomen restwaarde. 4.3.1 Doel Meestal het financieren van materieel en inrichting zoals tractoren, fruitpaloxen, enz. 4.3.2 Eigenschappen U kiest zelf het materieel en de leverancier en de leasingmaatschappij zorgt voor de aankoop. Vervolgens huurt u dat materieel van de leasingmaatschappij. Naast de financiering van kapitaalgoederen (grond, bedrijfsgebouwen, machines en materieel) moet u ook in voldoende bedrijfskapitaal voorzien voor voeders, brandstoffen, lonen, sproeistoffen, planten, enz. Voor sommige sectoren (varkens, fruit, glasgroenten) die sterk seizoensgebonden zijn of een cyclisch verloop hebben, heeft KBC een uniek product ontwikkeld: de veeteelt- en gewasfinanciering. Die financieringsvorm is eenvoudig, overzichtelijk en heeft een speciale tariefstelling. Alle opnames kunt u zelf doen met KBC-Online. Het is ook mogelijk om het saldo op rekening in real time op te vragen en alle verrichtingen te controleren. 4.5 Kaskrediet De looptijd van het contract bepaalt u zelf, maar meestal is hij gelijk aan de economische levensduur van het materieel. Aan het einde van het contract kunt u een vooraf bepaalde restwaarde betalen en eigenaar worden van het materieel. Aangezien de leasingmaatschappij eigenaar is van het geleasde goed, betaalt de leasingmaatschappij de BTW. Daardoor worden de BTW-betalingen gespreid in de tijd. Een kaskrediet geeft u de mogelijkheid om tot een bepaald bedrag in debet of onder nul te gaan op uw bankrekening. De interesten worden aangerekend op het bedrag dat u in debet gaat. Het grote voordeel van een kaskrediet is dat het op een soepele wijze aanvullend bedrijfskapitaal verschaft bij tijdelijke tekorten. 4.5.1 Doel Tijdelijke liquiditeitstekorten overbruggen. Opgelet Bij leasing kunt u geen rentesubsidie van het VLIF krijgen. 15

4.5.2 Eigenschappen Het kaskrediet overbrugt de periode tussen uitgaven en inkomsten; Een bepaald bedrag onder nul op uw bankrekening is toegestaan; De interesten worden dagelijks berekend op het bedrag dat u onder nul staat; extreme soepelheid voor (tijdelijk) aanvullend bedrijfskapitaal. U kunt het krediet op elk moment terugbetalen. Opgelet De rentevoet voor het berekenen van de interesten ligt hoger dan bij andere kredieten. 4.6 Waarborgen Om het risico van niet-terugbetaling van de verstrekte kredieten te beperken, vragen de financiële instellingen waarborgen voor de kredieten. Voorbeelden hiervan zijn: hypotheek, inschrijving landbouwvoorrecht en borgstelling door het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds. 16

Starten als landbouwer of tuinder 5 Steunmaatregelen Het aantal steunmaatregelen in de land- en tuinbouwsector is heel uitgebreid. Verschillende overheidsinstanties kennen subsidies toe voor heel uiteenlopende investeringen. Om een overzicht te krijgen van de steunmaatregelen waarop u recht hebt, vraagt u het best professioneel advies in uw KBC-bankkantoor. 5.1 Vlaams Landbouwinvesteringsfonds Het Vlaams Landbouwinvesteringsfonds (VLIF) verleent steun aan startende landbouwers en tuinders. Zowel de overname van een bedrijf als de opstart van een nieuw bedrijf kan in aanmerking komen voor steun. Meer specifiek kunnen de volgende investeringen worden gesubsidieerd: overname van de bedrijfsbekleding, investeringen ten gunste van het milieu en het dierenwelzijn, aanpassing of modernisering van bedrijven, bouwen en inrichten van bedrijfsgebouwen, diversificatie, aankoop van materieel. Deze steun wordt toegekend in verschillende vormen: overheidswaarborg, rentesubsidie en vestigings- en kapitaalpremies. 5.2 Overige steunmaatregelen bij eerste installatie Bij een eerste installatie als landbouwer of tuinder, kunt u soms ook provinciale steun krijgen. Die extra steun verschilt van provincie tot provincie. Meer informatie krijgt u bij de provinciale landbouwdiensten. De overheid voorziet ook in steun aan bedrijven die een bedrijfseconomische boekhouding voeren. Een boekhouding is verplicht als u VLIF-steun krijgt. Sinds kort komt een pre-starter ook in aanmerking voor DNA-cheques. Het gaat om de zogenoemde Durf Na Advies -cheques van de Vlaamse Overheid die u stimuleren om een eigen zaak op te starten. De regeling geldt alleen voor natuurlijke personen die nog geen zelfstandig beroep uitoefenen. De cheques dienen om de advieskosten (bijvoorbeeld van een fiscalist) te financieren. Het Vlaams Gewest neemt 75% van de kosten voor zijn rekening. Als pre-starter kunt u maximaal 5 010 euro krijgen in de vorm van DNA-cheques. De overheid biedt ook starterscheques aan. Met die cheques (maximaal 300 euro) betaalt u de kosten verbonden aan uw inschrijving bij het Ondernemingsloket. Voor meer inlichtingen verwijzen we graag naar de KBC-brochure Het VLIF, waarin u gedetailleerde informatie vindt over alle mogelijke steunmaatregelen in het kader van het VLIF. Op onze website kunt u ook terecht voor de meest actuele stand van zaken van deze regelingen (www.kbc.be/ltb/vlif). Zowel de DNA-cheques als de starterscheques bestelt u via internet. 17

18

Starten als landbouwer of tuinder 6 Fiscale aspecten In de land- en tuinbouw hebben de meeste producenten de keuze tussen twee systemen van belasting: ofwel het forfaitaire systeem (ook wel bijzondere systeem genoemd) ofwel de algemene regeling (ook normale regeling genoemd) op basis van een boekhouding. Dat geldt zowel voor de inkomstenbelasting als voor de BTW. De meeste landbouwers en tuinders houden het vandaag nog bij het eenvoudigste systeem, het forfaitaire. 6.1 De inkomstenbelasting Een eenmanszaak en een burgerlijke maatschap (samenuitbating) zijn altijd onderworpen aan de personenbelasting. Vennootschappen - zoals BVBA, NV en CV - vallen altijd onder de vennootschapsbelasting. Een landbouwvennootschap kan kiezen tussen beide vormen. Maar het loon dat de vennootschap uitkeert, is onderworpen aan de inkomstenbelasting van de privé-persoon. Wie onderworpen is aan de personenbelasting, heeft de keuze tussen een forfaitaire en een algemene regeling. Iedereen, dus ook de landbouwer of tuinder, moet belastingen betalen op zijn inkomen. Naargelang van de vorm van de uitbating bent u onderworpen aan de personenbelasting of aan de vennootschapsbelasting. De aangiften gebeuren altijd jaarlijks. Overzicht van de diverse keuzemogelijkheden voor de verschillende vormen van inkomstenbelastingen Forfaitaire aangifte Algemene regeling Vennootschapsbelasting Natuurlijke personen X X Landbouwvennootschappen (LV) X X X Vennootschappen (exclusief LV) X 19

6.1.1 De forfaitaire aangifte De forfaits of loonschalen worden jaarlijks bekendgemaakt en kunnen worden beschouwd als een gemiddeld cijfer voor de land- en tuinbouwsector. De gemiddelde ontvangsten (op basis van de bebouwde oppervlakte of een hoeveelheid) worden vastgesteld. Daarvan gaan een aantal kosten af die ook een gemiddelde zijn. Het resultaat is de semi-brutowinst. Daarvan kunnen dan nog een beperkt aantal kosten individueel afgetrokken worden, zoals pacht, loonwerkkosten, sociale bijdragen, interesten van bedrijfskredieten, enz. In totaal zijn er een vijftigtal regelingen in de land- en tuinbouwsector van toepassing, die ofwel nationaal ofwel voor een bepaalde streek gelden. Voor een aantal sectoren zijn er ook oogstloonforfaits van toepassing. Dat zijn forfaitair bepaalde occasionele lonen van gelegenheidswerkers. Deze regeling kan ook gelden voor de landbouwvennootschap. Of het aannemen van de forfaitaire regeling al of niet gunstig is voor de eigen uitbating moet individueel worden bekeken. In plaats van een aangifte te doen op basis van de forfaits, wordt in deze regeling de winst vastgesteld aan de hand van een boekhouding. U moet de volgende boeken en documenten bijhouden: een inventarisboek, een inkoop- en een verkoopboek, eventueel een dagboek van ontvangsten en een investeringstabel. 6.1.3 De vennootschapsbelasting Vennootschappen zijn onderworpen aan de vennootschapsbelasting. Ook een landbouwvennootschap kan opteren voor deze vorm van belasting, op voorwaarde dat het kapitaal minimaal 30 950 euro bedraagt en er minstens 3 vennoten zijn. Als u uw bedrijf uitbaat in de vorm van een vennootschap, dient u meestal twee aangiftes in: een aangifte in de vennootschapsbelasting en een aangifte in de personenbelasting voor de persoonlijke inkomsten (onder meer de door de vennootschap uitgekeerde bezoldiging of huurgelden). 6.1.4 Specifieke regeling voor startende landbouwers en tuinders 6.1.2 De vereenvoudigde boekhouding of de algemene regeling De wet staat toe dat land- en tuinbouwbedrijven een vereenvoudigde boekhouding voeren. Ze mogen dan geen handelaars zijn en geen vennootschap (uitgezonderd de landbouwvennootschap) als uitbatingsvorm hebben. Tijdens de eerste drie exploitatiejaren wordt u als starter fiscaal niet gestraft als u geen of onvoldoende voorafbetalingen doet. Na de derde fiscale periode krijgt u daarvoor een verhoogde aanslag. Dat vermijdt u door voldoende vooraf te betalen. Wat is dat? Het komt neer op een fiscale reserve aanleggen. 20