BOUW MEE AAN EEN DUURZAME TOEKOMST Een introductie Gemeentepartner / Projectpartner / Kennis & Technologiepartner / Programmapartner Het nut en noodzaak van een circulaire economie, ook in de bouw, zijn helder. De gebouwde omgeving neemt in Nederland 40% van het materiaal- en energieverbruik voor haar rekening. Bij materiaalafvalstromen gaat het om ongeveer 24 miljoen ton per jaar. Belangrijker nog is de potentiële waarde van deze gebouwen, componenten en materialen bij oneindig hoogwaardig hergebruik. Vandaar dat circulair ontwerpen en de daaraan te koppelen relevante business modellen zoveel kansen bieden. Tegelijkertijd is het zo dat Nederland voor een enorme bouwopgave staat. Zo moeten er alleen al in de Metropool Regio Amsterdam (MRA) 50.000 woningen tot 2025 gebouwd worden. Dit loopt op tot 250.000 in 2040. Ook in de utiliteitsbouw zijn grote opgaves. De jaarlijkse bouwproductie ligt ongeveer rond de 55 miljard en heeft daarmee een aanzienlijk aandeel in de Nederlandse economie. Ook maatschappelijk en politiek neemt de aandacht voor circulariteit in de bouw toe. Initiatieven zoals het Rijksbrede Programma Circulaire Economie (gepubliceerd in september 2016), het Grondstoffenakkoord, de Green Deal Circulair Bouwen en het MVO-betonakkoord zijn hier mooie voorbeelden van. Dit bouwprogramma stelt de sector in staat om de transitie van een lineaire naar een circulaire economie in de bouw te versnellen. Het ontwerp van het programma maakt het mogelijk de voordelen van circulariteit grootschalig in de praktijk te benutten. Dit doen wij door het actief verbinden van opdrachtgevers en opdrachtnemers met circulariteit en innovatie als uitgangspunt. Onze technische ambities op hoofdlijnen zijn: 1 2 3 principes. Hoogwaardig hergebruik: optimaal hoogwaardig en functioneel hergebruik van gebouwen, componenten en materialen. Gezonde, duurzame materialen: toepassen van cradle-to-cradle Positieve impact tijdens gebruiksfase: energieleverend, neutraal in watergebruik, klimaat adaptief, bevordering biodiversiteit en luchtkwaliteit. Dit moet bijdragen aan de reductie van grondstofgebruik zoals ten doel gesteld in Nederland Circulair 2050. Doet u mee?
Algemene werkwijze bouwprogramma De werking van het Bouwprogramma We hebben een meerjarig bouwprogramma ontworpen met concrete bouw-en ontwikkelprojecten als fundament. wordt ontwikkeld of opgeschaald op basis van behoefte in praktijkprojecten en de kennisagenda van de academie. We toetsen het gereedschap tijdens ontwikkeling in bouw- & ontwikkelopgaven. Belangrijk zijn de feedbackloops tussen de verschillende onderdelen van het bouwprogramma. Zo borgt de academie gewonnen kennis en ervaring uit praktijkprojecten en levert daarmee input voor een curriculum van relevante opleidingen. Bouw & ontwikkeling INNOVATIES / FYSIEK PRODUCT, DIENST Innovaties benodigd voor de gehele bouwsector om circulair te kunnen bouwen. Dat kan een fysiek of digitaal product of dienst zijn. We schalen bestaande oplossingen op of realiseren nieuwe innovaties waar dat nodig is. Voor elke partner die wil investeren in ontwikkeling van gereedschap Voorbeeldontwikkelingen zijn harmonisatie van een elementenpaspoort, logistiek in de bouwsector en het realiseren van fysieke of digitale grondstoffenhubs Academie Financiële / economische Technische Project Juridische Organisatorische GEBIEDSONTWIKKELING / NIEUWBOUW / RENOVATIE Bouw- en ontwikkelprojecten staan centraal. Het bouwprogramma en haar partners brengen proactief collectieve kennis in om projecten zo circulair mogelijk te realiseren. Dit gebeurt mede door opdrachtgevers en opdrachtnemers in een pre-competitief stadium bij elkaar te brengen. Deelname voor partners is op uitnodiging, aangevuld met relevante experts uit het veld Bij alle projecten en initiatieven in het bouwprogramma toetsen we op vier elementen van (zie figuur hiernaast) Vaak blijkt dat iets op technisch niveau al lang haalbaar is, maar dat het op andere elementen blijft steken, zoals de financierbaarheid of het feit dat de huidige wet- en regelgeving de innovatie niet toestaat. Deze barrières worden geïdentificeerd en vervolgens opgelost KENNISDELING Kennisoverdracht over circulair bouwen door middel van masterclasses. Over onderwerpen die in samenspraak met onze partners worden bepaald. Deze masterclasses worden gegeven voor en door onze (kennis)partners. Vrij toegankelijk (partners middels hun deelnamepakket zonder kosten) Masterclasses staan maandelijks geprogrammeerd op basis van basis van relevante thema s. Op verzoek organiseren we ook een masterclass op maat op een thema of organisatievraagstuk KENNISOPBOUW Inventarisatie van oplossingen en knelpunten in regelgeving. Fundamenteel onderzoek over de relevantie van bepaalde innovaties. Haalbaarheidsanalyses en projectevaluaties bij de projecten. We bepalen de kennisagenda door de onderzoeksagenda van de betrokken kennisinstellingen te koppelen aan de behoefte van de partners van het Bouwprogramma
Algemene werkwijze bouwprogramma De werking van Het Bouwprogramma Community of practice 1 keer per maand Een CoP meeting Elke meeting staat een andere gemeente uit de MRA centraal. Gemeente gaat in gesprek met lokaal ecosysteem over plaatselijke opgaven, thematiek en projecten. Doel is om via onderlinge kennisdeling de circulaire ambities te realiseren. Toegankelijk voor partners en mogelijk toekomstige partners Bouwprogramma. SADC Amsterdam Osdorp Business Park 2 keer per jaar Een kenniscafé MRA Doel van deze sessie is kennisdeling door het Bouwprogramma met alle geïnteresseerden, zowel binnen als buiten de MRA regio. Een dwarsdoorsnede van wat we doen om inzicht te krijgen in de laatste stand van zaken omtrent alle activiteiten die in het Bouwprogramma worden uitgevoerd. Voor iedereen toegankelijk. 1 keer per jaar Een landelijke bijeenkomst Deze driedaagse bijeenkomst organiseert Cirkelstad op het Building Holland evenement met als voornaamste doel kennisdeling. Zo kunnen alle partners die in verschillende regio s actief zijn op de hoogte gebracht worden van ontwikkelingen in andere regio s. Denk aan alle initiatieven die spelen, het gereedschap dat ontwikkeld is en toegang tot alle kennis die in de verschillende steden is opgebouwd. Toegankelijk voor partners en potentiële partners Bouwprogramma. Delta Development Hoofddorp 229 appartementen Academie Opleiding partners 18 masterclasses Digitaal product Elementenpaspoort BPD Lisserbroek-Noord 1200 woningen bouw & ontwikkeling Dienst Grondstoffenmarktplaats gebiedsontwikkeling nieuwbouw renovatie community of practice gereedschap academie INNOVATIES / FYSIEK PRODUCT, DIENST KENNISOPBOUW KENNISDELING
Gemeentepartner van het Bouwprogramma Wat biedt het programma en wat is de benodigde investering? De Gemeentepartner bepaalt aan de hand van de lokale opgaven met welke zaken het Bouwprogramma in die regio aan de slag gaat. Hierin zoekt de gemeente altijd de verbinding met lokale organisaties. Ongeacht of dit ondernemers, lokale burgerinitiatieven, stichtingen of kennisinstellingen zijn. Wat het programma biedt Toegang tot lokale en landelijke partijen uit de bouwsector tijdens de regelmatig geprogrammeerde Community of Practice overleggen Toegang tot collectief gemaakte kennis en ervaringen van andere deelnemers in het programma Betrokkenheid (indien gewenst) bij concrete bouwprojecten in de regio Opschaling van eerder ontwikkeld gereedschap door toepassing in uitvraag van projecten Opschaling van eerder ontwikkeld gereedschap door deze toe te passen in concrete bouw- en ontwikkelprojecten Deelname van medewerkers aan opleidingen binnen het curriculum Profilering van de organisatie op het gebied van circulair bouwen Procesmatige vraagbaak en begeleiding bij lokale bouw- en ontwikkelprojecten voor eerste hulp bij praktische zaken Gevraagde investering Inbreng van kennis over lokale bouw- en ontwikkelopgaven Capaciteit van minimaal 1 medewerker voor pro-actieve participatie in het programma 25.000 per jaar Cirkelstad & het Bouwprogramma Meer dan 10 jaar faciliteert Cirkelstad publieke en private partijen in het verbinden van netwerken en kennisuitwisseling. Regionaal gericht op de uitvoering van projecten, nationaal gericht op versnellen. De afgelopen periode is de wens meer en meer komen te liggen om (ook) samen met koplopers de implementatie op te zoeken. Om samen projecten te initiëren, te begeleiden en te innoveren. Het Bouwprogramma ondersteunt deze behoefte om va kennisdeling naar implementatie te gaan. MRA Bureau & het Bouwprogramma Het Bouwprogramma werkt samen en stemt af met de werkgroep Bouw & Sloop voor MRA-gemeenten in het kader van het grondstoffentransitieprogramma van de MRA. De MRA-werkgroep Bouw & Sloop heeft tot doel om de samenwerking tussen MRA-gemeenten te stimuleren op het gebied van circulair bouwen & slopen. Onderdeel daarvan is het delen van kennis, harmoniseren van beleid, doen van onderzoek, werken aan modellen & protocollen, delen van circulaire documenten, inventariseren en wegnemen van belemmeringen, etc. Het streven van de werkgroep en het Bouwprogramma is om bij elkaar aan te sluiten en aanvullend op elkaar te werken.
Partners van Het Bouwprogramma Amsterdam Institute for Advanced Metropolitan Solutions Amsterdam Economic Board BAM Breman Ceyes De Architekten Cie Delta Development Group Ecor Gemeente Amsterdam Gemeente Haarlemmermeer Hogeschool van Amsterdam Imbema Kingspan Madaster MVO Nederland Platform31 SADC Sustonable VolkerWessels DOET U MEE? Contact Initiators van Het Bouwprogramma Het bouwprogramma is een initiatief van C-creators, Cirkelstad, EIB en TNO en richt zich op de Metropool Regio Amsterdam. we zijn aangehaakt bij landelijke initiatieven dankzij korte lijnen met de Rijksoverheid en het nationale netwerk van Cirkelstad en onze partners. Het programmabureau is gevestigd in C-Beta (voormalig de Circular Expo) aan de Rijnlanderweg 916 in Hoofddorp. Loop gerust eens binnen voor een kopje koffie, een rondleiding of een gesprek met iemand uit ons team. De looptijd van het programma is 5 jaar en wordt waar nodig doorgezet om de transitie naar circulariteit in de bouw te voltooien. c-creators.org