Naam: Iris ter Braak Klas: 3T1 Leraar: mevr. Owel 1
Inhoudsopgave 1. Zakelijke gegevens pagina 3 2. Samenvatting van het boek pagina 3 & 4 3. Over de auteur pagina 4 & 5 4. Over het boek pagina 5, 6 & 7 5. Leeservaringen pagina 7, 8, 9, 10 & 11 6. Recensie en eigen mening pagina 11 & 12 2
1. Zakelijke gegevens De titel van het boek is Meisje met negen pruiken en de schrijfster heet Sophie van der Stap. Het boek is in 2006 verschenen en ik heb de 12 e druk uit Amsterdam gelezen, die in 2008 verschenen is. De uitgever is Prometheus. Het boek heeft 223 bladzijden. 2. Samenvatting van het boek Het boek gaat over Sophie, 21 jaar oud, die aan het begin van een nieuwe levensfase -één die de mooiste uit je leven moet zijn hoort dat ze kanker heeft, en een groot gevecht aan moet gaan om te voorkomen dat het niet nu al haar einde zal worden. In Meisje met negen pruiken vertelt zij over het 54 weken durende proces dat ze doormaakt, om de kanker in haar lichaam tegen te gaan. Vooral in het begin is alles nog onzeker. Sophie zal een jaar vol chemo, infusen, dokters, pruiken, en vooral veel kanker in gaan, om uiteindelijk zonder verder te kunnen leven. Het verhaal begint met Sophie die last heeft van klachten. Ze heeft last van steken, een long vol vocht en ze is een paar kilo lichter geworden. Ook heeft ze last van vermoeidheid en een zware ademhaling. Ze besluiten naar het ziekenhuis te gaan en daar word het vocht uit haar longen weggehaald. De dokter besluit haar een week in het ziekenhuis te houden voor wat onderzoeken en hij wil ook haar weefsel onderzoeken. Na deze week in het ziekenhuis krijgt ze op 26 januari te horen dat ze kanker heeft. Haar familie en zij zelf dachten op een infectie. Het is dus kanker en het is agressief, uitgezaaid en zeldzaam. Het is voor de dokters een uitdaging om het weg te halen en de moeilijkste is om het weg te houden. Aan haar dagboek vertelt ze met een lach en een traan alles wat ze doormaakt in en rondom die tijd. Dokter intriges, geroddel van zusters, dansen in de nachtclubs, daten met bagage en pruiken shoppen, ze passeren één voor één de revue. Daarnaast praat ze, althans zo lijkt het, met hetzelfde gemak over de gewenning, doodgaan, chemokuren, bestraling, eenzaamheid, kaal worden, haar angst, pijn en verdriet en alle andere verschrikkelijke dingen die bij kanker om de hoek komen kijken. Haar gedachten en gevoelens daarbij bespreekt ze uitvoerig. Sophie leert tijdens de 54 weken ook om te gaan met haar pijn en angst, maar het belangrijkste is dat Sophie leert te genieten van haar leven. Na een paar weken chemo s en infusen blijkt dat de kanker niet in haar botten zit en het daar ook niet is uitgezaaid. Verder kom je niet alleen alles te weten over Sophie, maar ook over Stella, Bebé, Sue, Lydia, Oema, Pam, Blondie, Daisy en Platina, de negen pruiken van Sophie met ieder een eigen persoonlijkheid. Sophie wordt kaal door de chemo s en besluit een pruik te dragen. De pruik bevalt haar wel en ze koopt er meer, in totaal krijgt ze er negen. Elke pruik heeft een eigen naam en eigen persoonlijkheid. Haar eerste pruik heet Stella, maar deze vindt ze niet mooi en Sophie vind hem te pruikerig 3
zoals ze zelf zegt. Bebé heeft lang haar tot aan haar navel, iets wat Sophie altijd al wou hebben. Sue is haar favoriet, ze voelt zich dan een stoer en stout meisje. Lydia woont volgends Sophie in Spanje en Oema is Sophie s favoriet. Pam krijgt een heleboel complimenten van vrouwen. Blondie is de enigste pruik met echte haren en is daardoor niet echt iets voor Sophie. Daisy draagt Sophie alleen met een haarband of pet omdat ze de pony te pruikerig vind. Platina draagt Sophie meestal bij het uitgaan. Samen met haar vrienden Rob, Chantal, Jur, Otto en Bebé, Annabel, Zus, haar ouders, het stropdasje, de dokters N, L en K, en de vele anderen brengt ze de moeilijke periode door. Naar mate de tijd verstrijkt, gaat het steeds beter met Sophie. De kuren slaan aan, en uit de scans waar alles van afhangt komen positieve resultaten. Langzaamaan kan Sophie haar leven weer opbouwen zonder dat de kanker het voortouw neemt. Ze heeft Chantal ontmoet doordat ze bij de wereld draait door heeft verteld over haar ziekte. Chantal wou haar graag een keer ontmoeten omdat ze zelf ook kanker heeft en de dokters hebben gezegd dat ze nog maar twee jaar te leven heeft. Na een tijdje worden het twee hele goede vriendinnen, maar dan gaat het ineens slecht met Chantal en ze word opgenomen in het ziekenhuis. Jur leert ze kennen via haar kanker, hij heeft zelf ook kanker gekregen en Sophie vind het erg fijn om haar hart te luchten bij hem. Op een gegeven moment wordt Sophie verliefd op hem, maar na een tijd maakt hij het uit en Sophie is hier kapot van. En dan ben je eindelijk op het punt belandt waarbij je de kanker overleefd hebt. Althans de ziekte zelf heb je overwonnen. Helaas ben je er dan nog niet, want je hele leven moet je langzaamaan weer opnieuw opbouwen. Je werkt aan je conditie, gaat af en toe uit en op vakantie, probeert je studie te volgen, je wordt verliefd, en gaat aan de slag met je boek. Je haar gaat zelfs weer groeien. Je leven bestaat niet meer alleen nog maar uit kanker. Kortom: het leven begint weer kleur te krijgen! Ik heb aan deze samenvatting best veel veranderd omdat ik vond dat het in grote lijnen verteld was, ik heb er nu zelf wat meer details in gezet. Dit is de site waar ik de samenvatting van heb: www.scholieren.com/boekverslag/69429 3. Over de auteur De schrijfster is Sophie van der Stap, waar ook het boek over gaat. Ze verteld in het boek over haar eigen ervaring met kanker. Sophie is op 11 juni 1983 geboren in Amsterdam en woont nu in Parijs. Nadat ze op het Barlaeus Gymnasium heeft gezeten is ze gaan studeren als politicologie. In 2005 kreeg ze te horen 4
dat ze een zeldzame kanker had. In de 54 weken dat ze gevochten heeft tegen de ziekte heeft ze een dagboek bijgehouden. Dit dagboek is gepubliceerd als haar eerste roman met de naam meisje met negen pruiken, dat gebeurde in 2006. In 2007 is ze samen met Walter Scheffrahn en Jurriaan van Dam (overleden in 2008) de stichting Orange Ribbon International opgericht. Deze instelling heeft zichten doel gesteld om wereldwijd alle vormen van kinderkanker te bestrijden. Sophie is de ambassadeur van de stichting. Jurriaan komt ook voor in het boek, ze is verliefd op hem. In 2008 verscheen haar tweede roman Een blauwe vlinder zegt gedag, waarin ze verteld over een meisje dat de draad van haar leven terug moet vinden nadat ze verdwaald is in een doolhof van dood, liefde en avontuur. In 2009 presenteerde ze het eerste luisterboek van Meisje met negen pruiken. Het boek is op 5 cd s verschenen en heeft ze zelf ingesproken. De zangeres Anouk leverde een bijdrage in de vorm van het nummer Lost. In 2010 en 2011 heeft ze nog twee boeken gepubliceerd, met de namen En wat als dit liefde is en Buiten spelen. Sophie schrijft nu vooral columns en artikelen voor diverse kranten, tijdschriften en geeft lezingen en workshops. Het boek meisje met negen pruiken is in Duitsland verfilmd in Heute bin ich blond. In Parijs is ze nu bezig met de verfilming van haar eerste boek. Ik kon niet zoveel over haar privé leven vinden, ik weet dus niet of ze getrouwd is of kinderen heeft. Dit is de site waar ik mijn informatie van heb gehaald: http://nl.wikipedia.org/wiki/sophie_van_der_stap 4. Over het boek A) Op de voorkant staat een foto van Sophie van der Stap. Deze foto heeft met het hele verhaal te maken, omdat het Sophie zelf is en het verhaal gaat ook over Sophie. Je ziet haar met kort haar en je weet dus al dat er iets aan de hand is met haar. B) Het boek is aan niemand opgedragen. C) De hoofdpersoon is Sophie. Je merkt dit doordat je haar gevoelens en gedachtes kunt lezen en het is een waargebeurd verhaal in een dagboek vorm dus je weet ook al dat zij dan de hoofdpersoon is. Twee positieve eigenschappen: 5
- Ze blijft onder alle omstandigheden heel positief; Toen ze hoorde dat ze kaal zou worden zorgde ze voor allemaal pruiken en gaf ze allemaal een eigen naam, daar is ze ook heel bekend om geworden. - Ze is heel zeker van zichzelf; Ze is niet zo snel bang en durft zich ook bloot te geven in het verhaal, ze schaamt zich niet om privé gebeurtenissen te vertellen. - Ze stond open voor alle onderzoeken; Alles wat de doctoren wouden doen vond ze ook goed en wou ze wel doen. Twee negatieve eigenschappen: - Soms leek ze heel oppervlakkig; Het leek haar soms niks te boeien als ze gesprekken had met mensen of als er wat gebeurde in haar leven, bv een jongen die uit maakt. Verder weet ik geen negatieve eigenschap van haar, want ze stond heel open voor alles wat er gebeurde tijdens de onderzoeken en de chemo s. D) de plaatsen in het boek zijn: Amsterdam, daar woont Sophie en gebeuren de meeste privédingen. Rotterdam, daar heeft ze haar chemo s en bestralingen. Er zijn nog wel wat andere plaatsen maar die vind ik zelf niet zo belangrijk, daar gebeuren kleine dingen die niet echt een grote rol hebben op het verhaal. E) Het verhaal staat in een chronologische volgorde. Op het begin lees je alleen een stukje wat eigenlijk pas veel later in het verhaal voorkomt. Dit maakt het spannender en daardoor word je ook heel nieuwsgierig omdat je wilt weten waarom ze daar is. Trucs met tijd: - Ze verteld gelijk een stuk wat midden in het verhaal voor komt en daardoor word je heel nieuwsgierig. - Ze verteld op het begin bijna over elke dag wat, later word dat minder en lees je soms wat per week. - Ze heeft boven aan de dag en datum staan, je moet daar heel erg op letten omdat ze soms wat dagen door elkaar haalt. Dat maakt het moeilijker maar ook leuker. F) Het verhaal is vanuit Sophie geschreven, je leest haar gevoelens en gedachtes. Van de anderen blijft het vaag hoe ze zich voelen. Ook weet je dat het vanuit Sophie is geschreven, omdat het een waargebeurd verhaal is en ze zelf verteld over haar eigen ervaring met kanker. Het verhaal is in een ik-perspectief geschreven. G) Ik vind dat het boek een gesloten einde heeft, omdat ze haar onderdeel kanker heeft afgesloten. Je weet niet hoe het daarna met haar gaat of met haar vrienden. 6
Ook weet je niet of Chantal het overleefd, Chantal is een vriendin van haar die net als zij ook kanker heeft en ervoor strijd. 5. Leeservaringen Onderwerp: Het onderwerp van het verhaal spreekt me aan, omdat je er heel veel over hoort maar je leest het dan vanuit een schrijver. Dat is heel anders dan wanneer je het vanuit iemand leest die het zelf meegemaakt heeft. Waargebeurde verhalen spreekt me altijd aan en dit verhaal gaat over kanker wat ik ook heel interessant vind. Het verhaal heeft me wel nieuwe kanten laten zien. Ik wist al best veel van kanker af, omdat het al is heel dicht bij me is geweest. Maar die mensen waarvan ik het ken hebben niet zo dicht bij de dood gestaan of kregen chemo. Ik vind het heel mooi hoe positief Sophie blijft onder alle omstandigheden, dat vind ik heel knap en dapper. Doordat het verhaal een dagboek is, is het een stuk lastiger om aan het denken gezet te worden. Ik dacht altijd al veel aan dit onderwerp en ben door dit boek niet echt meer er over na gaan denken. Het enige wat me aan het denken zet, is hoe het nu verder met haar gaat en of ze helemaal clean is. Het verhaal is precies zo uitgekomen als wat ik van te voren had bedacht. Ik vind het ook wel jammer dat het dus zo voorspelbaar was, maar bij boeken over kanker weet je al snel hoe het afloopt, of het komt allemaal goed of het word een slecht einde en ze overlijd. Ik vind het wel jammer dat het zo voorspelbaar was, maar het is heel lastig om in zo n boek een spannend einde te maken en ondanks dat ik wist hoe het zou aflopen vond ik het een heel spannend boek en kwamen er toch tussen door nog verassingen. Door het verhaal ben ik niet anders gaan denken over bepaalde onderwerpen. Zoals ik al eerder zij heeft het al best dicht bij me gestaan en weet ik er al best veel over. Wat ik wel heel mooi vond is hoe positief Sophie blijft, dat kan lang niet iedereen en vind ik heel knap. Door het positieve gedrag van Sophie ben ik wel anders gaan denken, want zij maakt het slechte goed. Zo word ze kaalgeschoren en dat vind ze heel erg, maar dan gaat ze allemaal pruiken dragen en het dus toch nog leuk maken. Het onderwerp wordt heel grondig uitgewerkt. In elk hoofdstuk komt er wel een stukje in voor over het onderwerp. Dat is natuurlijk ook logisch omdat het een dagboek is en ze elke dag wel te maken heeft met de pruiken en kanker. Er zijn best veel boeken over kanker verteld en iedereen heeft zijn eigen ervaringen en verteld het dus ook anders. Sophie verteld het onderwerp heel grondig en dat komt doordat ze er heel veel over verteld. 7
Het verhaal is een dagboek, daardoor word het onderwerp heel snel al goed besproken. Ze schrijft elke dag precies wat er gebeurt en er komen best vaak stukken die onverwacht zijn. Ik vind het onderwerp tamelijk verassend, omdat je wel wist wat er uit zou komen maar het bleef de hele tijd spannend en je werd heel nieuwsgierig. Ik vind dat ze alle onderwerpen heel goed uitwerkt. Je leest er super veel over en ze vergeet niks. Het enige wat niet zoveel besproken word, is hoe het verder met haar gaat nadat ze clean is. Ik ben best benieuwd hoe haar leven daarna was en hoe het allemaal ging. Ja, ik heb wel eens een ander verhaal gelezen met het zelfde onderwerp. En ook best veel films. Ik vind zelf dat een film heel mooi is omdat het dan soms wat duidelijker word hoe iets gaat dan in een boek, maar in een boek lees je beter de gedachtes van de hoofdpersoon. Ik vind dit boek heel erg mooi, omdat je hier een dagboek leest en dus elke dag weet hoe het met haar gaat. Andere boeken vond ik meer zo n standaard boek en deze vond ik ook wel echt mooier dan de andere omdat je hier alles beter begrijpt. Gebeurtenissen: Sophie beleeft heel erg veel, waardoor je altijd geboeid zult blijven. Er gebeurt elke dag wel weer wat nieuws in haar leven wat het heel erg spannend maakt. Je wilt graag doorlezen en weten of ze het overleeft en hoe het dan met haar gaat. Het verhaal valt nooit stil voor mij. Elke dag gebeurt er wel iets waardoor je verder wilt lezen. Er gebeurt zoveel in het boek dat je heel veel informatie krijgt en het verhaal ook niet stilvalt. Dit verhaal gaat vooral om gedachtes en gevoelens van de hoofdpersoon. Er gebeurt ook heel veel, maar het gaat vooral veel om hoe zij zich voelt. Ze verteld precies hoe ze zich voelt en wat er in haar om gaat, dat maakt het verhaal heel erg bijzonder. De gebeurtenissen hebben heel erg indruk op me gemaakt en bij elk dieptepunt leefde je ook met haar mee. De gebeurtenissen die het meeste indruk op me hebben gemaakt zijn die van dat ze te horen kreeg dat ze kanker had en haar reactie daarop, en die van dat ze te horen krijgt dat ze helemaal clean is en er niks meer fout is aan haar. Je leeft heel erg met haar mee en Sophie beschrijft het zo dat je de pijn en het verdriet voelt, maar ook de blijdschap kun je voelen. Het is een waargebeurd verhaal en het is een dagboek. Alles wat er verteld word is ook echt gebeurd en alles word heel geloofwaardig verteld. Voor mij zijn de gebeurtenissen heel erg geloofwaardig omdat ik er zelf van dichtbij ook mee te maken heb gehad en dus ook weet hoe familie zich dan voelt. 8
De gebeurtenissen in het verhaal zijn heel herkenbaar, ook voor mij. Dit verhaal zal niet alleen voor mij herkenbaar zijn maar ook voor anderen en dat maakt het boek heel bijzonder. Niet alleen de ziekte is herkenbaar voor lezers, maar ook haar privéleven is heel herkenbaar, zo kunnen veel mensen waarschijnlijk zichzelf wel herkennen in het liefdesleven van Sophie. Ik vind de gebeurtenissen erg voorspelbaar, maar dat zal het niet voor iedereen zijn. Ik weet hoe het is om kanker te hebben, niet dat ik het zelf gehad heb maar familie van mij wel en daardoor weet ik er heel veel van en weet ik hoeveel pijn het kan geven. Het verhaal is wel origineel, omdat iedereen een ander verhaal heeft over zijn eigen ervaringen met kanker. Zelf heb ik nog nooit kanker gehad, maar in mijn omgeving en familie wel. Daardoor vind ik dit soort boeken heel interessant en gaan ze voor mij wel leven omdat ik het zelf herken. Als Sophie vertel hoe erg die familie het vind voor haar kan ik mezelf daar wel in zien omdat ik het ook heel erg vond. In het verhaal staan niet echt gebeurtenissen die ik graag zelf zou willen. De belangrijkste stukken in het verhaal wil niemand mee maken en dat gun ik ook niemand. Personages: Sophie verteld over haar eigen ervaringen met kanker en hoe het voor haar was. Doordat je precies leest hoe het voor haar is ga je je heel erg inleven. Je leest heel veel van haar gedachtes en gevoelens. De andere personages beschrijft ze wel maar die gaan niet leven voor mij, je weet niet wat ze denken. Ze vertelt heel veel over zichzelf en minder over de andere personages. Ik kan me dus wel verplaatsen in Sophie maar niet in de andere personages omdat je daar toch te weinig over weet. Ik zou niet op Sophie willen lijken, omdat ze niet echt leuke gebeurtenissen heeft in het boek. Wat ik wel heel erg goed van haar vind is hoe positief blijft ondanks alles. Het gedrag van elk personage is anders en je kan je niet fout gedragen omdat iedereen anders is. De meeste personages reageren wel voorspelbaar, maar sommige reacties waren heel verassend en zie je totaal niet aankomen. Dat maakt het ook wel weer spannend. Nee, geen een personage heeft me beïnvloed. Sommige gedachtes of gedrag hebben me wel aan het denken gezet. Sophie blijft heel positief en open voor alles en iedereen dat vind ik echt heel mooi. Toch heeft niemand me in het verhaal aan het denken gezet. 9
Van Sophie kom je heel veel te weten en je weet precies hoe ze zich voelt, je begrijpt haar dus ook het beste. Bij de andere personages is dat wat minder. Het boek gaat over Sophie en ze verteld alleen over zichzelf. Je weet dus niet echt hoe de anderen zich voelen. Sophie verteld in haar verhaal heel veel over zichzelf en wat minder over de andere personages. Daardoor begrijp je Sophie heel goed alleen de anderen niet zo. Ze verteld te weinig om de andere personages te kunnen begrijpen. Sommige personages veranderen wel door alle gebeurtenissen en dat vind ik ook heel logisch. De meeste personages zijn bang om haar te verliezen en veranderen daardoor. Je merkt dat ze niet zo blij zijn als het weer slechter gaat. Sophie veranderd zelf ook wel door alles en ze wil haar leven meer leven. Ik vind de beslissingen van de personages niet raar of vreemd. Het is een dagboek en je leest dus waarom ze de beslissingen nemen en welke reden erachter zit. Bouw: De gebeurtenissen volgen logisch op elkaar. Het is een dagboek en je kan moet dus dag voor dag vertellen. Je kan niet ineens tijdens een dag naar een andere week gaan. Het verhaal vind ik spannend opgebouwd, maar het is een dagboek en dan is het lastig om het spannend op te bouwen omdat je verteld wat er gebeurt. Sommige dagen in het leven zijn spannender dan de andere en dat heb je in dit boek ook. Er is geen ingewikkelde opbouw. Ze verteld elke dag wat er gebeurt en dat doet ze heel goed, soms zijn er lange hoofdstukken en soms korte. Ze gaat niet ineens terug de tijd in. Sophie is de schrijver en de hoofdpersoon, daarom zijn er geen andere verhaallijnen. Sophie is de belangrijkste personage in het verhaal en je komt heel precies te weten wat er gebeurt in Sophie s leven. Er zijn in dit verhaal geen tijdsprongen of terugblikken en dat vind ik zelf makkelijker lezen. Wel moet je heel goed naar de datums kijken omdat er soms een hele tijd tussen zit en dat vond ik wel lastig af en toe. Het slot past heel goed bij het verhaal. Ik vind het een plezierig einde omdat ze dan clean is en op de laatste bladzijden bedankt ze al haar vrienden voor alles. Taalgebruik: Ik vind het verhaal heel makkelijk om te lezen en ze gebruikt ook geen moeilijke woorden. De enige woorden die ik moeilijk vond waren de namen van de soorten kankers die er zijn. Als er een moeilijk woord in kwam legde ze het meestal ook uit. 10
De zinnen waren vrij makkelijk te lezen en er waren bijna geen moeilijke woorden waardoor het makkelijk werd om het te lezen. Het verhaal heeft niet zoveel beschrijvingen. Sophie verteld alleen de belangrijke zaken in het boek en laat het onnodige ook weg. Ik vind hierdoor de leesbaarheid makkelijker, omdat je niet zoveel hebt aan de onnodige gebeurtenissen. Het verteltempo blijft ook steeds het zelfde en is op een fijn tempo, niet te snel en niet te langzaam. Er zitten wel veel dialogen in het verhaal. Vaak zijn deze gesprekken tussen Sophie en de dokters of haar vrienden. Door de gesprekken vind ik het verhaal leuker en begrijp je het ook beter. 6. Recensie en eigen mening Ik heb dit boek een tijdje laten liggen voor ik het begon te lezen. Ik was bang dat het een erg confronterend boek zou zijn. Vanaf het moment dat ik begon met lezen zat ik er helemaal in. Het is vlot geschreven en kent verdriet maar ook veel humor. Ontzettend knap om zo met je ziekte om te gaan, en met de onzekerheid. Dit alles moet je dan ook nog goed kunnen verwoorden zodat het begrijpelijk wordt voor een ander. Ondanks dat ik denk dat je pas begrijpt wat ze heeft meegemaakt, als je het zelf hebt meegemaakt, heb ik wel idee dat dit boek je een erg goed beeld geeft hoe zij ermee is omgegaan. Als je de beschrijving van dit boek leest wil je het boek echt lezen! Eenmaal begonnen vond ik dit boek matig. Het is een dagboek maar ik vind dat je geen goed beeld krijgt wat er allemaal gebeurd als je kanker hebt. Wat mij betreft is het te rooskleurig beschreven. Het wordt wel op een leuke manier geschreven. Dit is de site waar ik de recensies vandaan heb gehaald: http://www.bol.com/nl/p/meisje-met-negen-pruiken/1001004005532600/ - Confronterend: Ik vind dat deze er wel bij past, omdat ze vertelt over haar eigen ervaring en dat raakt me heel erg. - Vlot: Ik vind dat deze er ook bij past, omdat ze het zo doorvertelt het verhaal valt niet stil. - Knap: Deze past er ook bij, omdat niet iedereen zo erover kan vertellen en ik vind het ook heel knap dat ze zo open is. - Begrijpelijk: Deze past er ook bij, omdat het heel moeilijk is om het voor anderen duidelijk te maken en ik vind dat Sophie dat heel goed doet. 11
- Rooskleurig: Ik vind deze er niet bij passen, omdat ze niet allee maar doet alsof het een feestje is ze zegt ook wel de momenten dat het slecht met haar gaat en als er een dieptepunt is zegt ze dat ook. Mijn mening: Ik vond dit verhaal heel mooi en het heeft me ook geraakt. Kanker stond altijd al dicht bij me vanwege familie en daardoor vind ik het extra bijzonder om het te lezen. Sophie vertelt heel goed wat ze voelt en hoe ze ermee omgaat. Door al het gedoe in haar leven blijft ze toch positief en dat vind ik heel knap. Zelf zou ik niet zo positief kunnen blijven na al dat slechte nieuws. Ook vind ik de oplossing van al die pruiken heel mooi, het maakt iets slechts toch weer goed. Sophie verteld het verhaal heel mooi en laat je ook mee leven. Het is best een moeilijk boek met alle moeilijke woorden van die ziektes. Maar ze legt alles heel goed uit. Einde 12