Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve

Vergelijkbare documenten
Energietransitie. 13 april 2018

De 10 meest gestelde vragen over aardgasvrij wonen

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig?

Naar een klimaatneutrale stad: wat doen we en wat is er nog nodig?

Energietransitie Utrecht: gebiedsgericht naar een aardgasvrije stad. Hier komt tekst Joop Oude Lohuis. Utrecht.nl

Bewonerspanel aardgasvrij wonen - maart 2019

Rabin Baldewsingh. 27 juni SBR congres

Den Haag klimaat neutrale energie:

ENERGIETRANSITIE NAAR GASLOZE WIJKEN

Aardgasloos wonen in wijk Bunders/Dotterveld, kan dat.

VAN GAS LOS. Werkconferentie Warmtetransitie. 1 juni 2017, De Nieuwe stad, Zandfoort aan de Eem te Amersfoort

Vragen en antwoorden over Haarlem richting aardgasvrij

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Ingrid Giebels

PROCES TRANSITIEVISIE WARMTE TIEL; inhoud, planning en inzet

Vragen en antwoorden over Haarlem richting aardgasvrij

De warmtemarkt van morgen: rol van gas, elektriciteit en warmtedistributie bij verwarming van woningen.

DUURZAME WARMTEVOORZIENING

Koninklijk Instituut Van Ingenieurs

Energiecafé Bongerd Wingerd en omgeving

Veelgestelde vragen over toekomst zonder aardgas

WG terrein Fossielvrij. Tauw- Mirjam Pronk Atrivé- Aleida Verheus

s-gravenland van het gas af? Wat, waar, wanneer en hoe?

Duurzaamheid: ervaringen uit Woerden. Hans Haring, wethouder duurzaamheid Woerden

Buurtenergie Statenkwartier (BES) De duurzame kraamkamer van het Statenkwartier

Route naar een aardgasvrije wijk. Marjo Kroese, Procesbegeleider aardgasvrije wijken, Klimaatverbond Nederland

Aardgasvrij én democratisch? Dag van de Lokale Democratie, 16 november 2018

Bewoners & duurzame Haagse warmte Initiatieven, uitdagingen, Haagse Krach

Energiebesparing Gemeente Huizen

Seminar Duurzame & Integrale Energievoorziening 29 november minut pitches

Kansenstudie Aardgasloos Purmerend

FACTCHECKER OVER MORGEN

Worstelen met verduurzamen

Stadswarmte en alternatieven Technische Sessie Stadswarmte Gemeenteraad Amsterdam. dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 2 juni 2015

Beersel wekt op. Klimaatneutraal Beersel 2040?

HAAGS ENERGIEAKKOORD

Aardgasvrije nieuwbouw

Statenwarmte/BES. Presentatie resultaten actieonderzoek. Deze versie is voor internet enigszins aangepast. Tom Egyedi. Stat4nWarmt4.

Tussenstand onderzoek naar warmtetransitiemodellen voor de gebouwde omgeving

Communicatieplan 2017 Routekaart naar aardgasvrij Haarlem Christien van Verseveld

Datum Ons kenmerk Onderwerp

COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Energieneutraal Krimpen aan den IJssel. Te besluiten om

TKI WINST Warmte Infrastructuur Nederland met verlaagde Systeem Temperatuur

29 November Kennisfestival: Samen op weg naar een breed gedragen energietransitie workshop duurzame warmte bestaande woningen dr.

Presentatie Paddy Noë 26 juni 2019 H 2 H. Huishoudens op waterstof Proef project Wageningen

WONEN ZONDER AARDGAS STAP VOOR STAP NAAR EEN PLAN VOOR DE EIGEN WIJK OF BUURT

DUURZAAMHEID & ENERGIENEUTRALITEIT

Helmonds Energieconvenant

Verduurzaming Gebouwde Omgeving Groen Links, Zaanstad dr. C. (Cor) Leguijt, CE Delft, 22 nov. 2015

Verdiepingsbijeenkomst Kom van dat gas af. 29 januari 2018 Gemeente Barendrecht

Alterna(even voor aardgas

Earth is calling Twente Aanpak Samen naar Nijverheid aardgasvrij

Studiemiddag aardgasvrij maken van 72 woningen in Overvecht-Noord 9 oktober 2018

Klimaatakkoord: Kijkje in de keuken. Coen Bernoster

Klankbordgroep aardgasvrij wonen

NEDERLAND, GRONINGEN, APPINGEDAM, OPWIERDE-ZUID: AARDGASVRIJ! in samenwerking met:

Wa a r o m warmte? D u u r za m e e n e r g i e b e ta a l b a a r m a ke n. H o e ko m e n w e d a a r? D a a r o m HWI als coalitie

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER klimaatbureau

Kennisdeelsessie Hoe? Jasper Donker & Jeroen Brouwer. 14 maart 2017

Verwachtingen over de warmte van de toekomst

Haarlem aardgasvrij Margreet van der Woude Team Duurzaamheid - Gemeente Haarlem Januari Garenkokerskwartier

WELKOM Doorpakken met aardgasvrije wijken Donderdag 6 december, Jaarbeurs Utrecht. 7. De juiste match

Totaal Ik ben een: Mijn leeftijd is: Mijn nielsen regio is Man Vrouw Grote steden

Programma van vanavond

Duurzame Energieinfrastructuur en Gebiedsontwikkeling

Onderzoeksresultaten draagvlak stoppen met aardgas HIER

De Rijswijkse Situatie. Beeldvormende sessie gemeenteraad Rijswijk 13 november Mark Bal

Initiatievenbudget en Energietransitie

BENG en NTA. Stand van zaken


Agenda. Strategie Cogas en speerpunten. Stadsverwarming Windmolenbroek. Toekomstige ontwikkelingen Cogas op gebied van warmtenetten

Omons. Het beste besluit neem je samen. Buurthandboek voorjaar 2019

Duurzaamheidsmonitor 2017 Voorbeeld

De noodzaak voor geïntegreerd ontwerpen en plannen van de energietransitie in de stad

De ondergrond als energiefabriek

Statenkwartier aardgasloos: Warmte Initiatief Statenkwartier WISH

Duurzaamheidsagenda Informatiebijeenkomst INTERREG project VvE s nul op de meter ready

Planning 2019 tot 2022

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

Startnotitie Energietransitie. November 2018

Warmtenetten: hoe en waarom? Wim Mans 18 april 2018 Arnhem

ENERGIECAFÉ. Aardgasvrije wijken 28 januari 2019

VRAGEN EN ANTWOORDEN OVER WONEN ZONDER AARDGAS IN DE DRECHTSTEDEN

Kosten en baten van warmtenetten. Presentatie op seminar De toekomst van warmte Jeroen Roos, 30 januari 2016

Notitie totale investeringen warmtetransitie provincie Noord-Holland

LEKKER WARM ZONDER AARDGAS? vers. 3,1

Berkum Energieneutraal Welkom!

Waterstof in de energietransitie Sleutelrol, maar geen heilige graal

Onderwerp Regionale Energiestrategie (RES) regio Noordoost-Brabant. Geachte bestuursleden,

Bouwen is Vooruitzien

Weergave vervolgbijeenkomsten Schothorst-Zuid aardgasvrij - april 2019

Uitkomsten panel Zuidwest

H-vision Blauwe waterstof voor een groene toekomst Alice Krekt, programmadirecteur Deltalinqs Cimate Program

zoeken naar een bestuurlijke visie op de energietransitie

Hebben lokale energiecoöperaties een rol bij aardgasvrije wijken? Timo Veen en Gertjan Brand 7 februari 2019

Aardgasloze toekomst, waarom? ecn.nl

Gemeente Den Haag. De voorzitter van Commissie Leefomgeving BSD/ RIS juli beleidsplan Energie voor de buurt

Klimaat- en energiebeleid Gemeente Nijmegen

John Nieuwmans 19 maart 2015 VERBINDEN! Slimme regie op de duurzame ondergrond in gemeente Den Haag

Transcriptie:

Welkom Samen naar een klimaatneutraal Mariahoeve 1 29 maart 2018

Deze presentatie Doel bijeenkomst: toelichten en dialoog Ambities gemeente Den Haag Waarom Mariahoeve als pilotwijk Wat willen we bereiken voor Mariahoeve Aanpak Indicatieve planning Bespreekpunten: hoe we gaan dit samen aanpakken? 2

3 Ambities gemeente Den Haag

Waarom van aardgas af? 2050: Nederland aardgasvrij Klimaatverandering leidt tot extremere weersomstandigheden CO2 uitstoot met klimaatverandering als gevolg, stijging zeespiegel. Aardgaswinning in Groningen wordt stapsgewijs afgebouwd 4

Ambitie Den Haag Alle gebouwen Klimaatneutraal in 2040. Komende 5 jaar 25.000 á 30.000 woningen en 5000 bedrijfspanden klimaatneutraal / aardgasvrij maken. Overgaan op energie uit zon, wind, water of aarde. Starten in 10 focuswijken, waarvan 3 door de gemeente getrokken: Mariahoeve, Zuidwest DH, De Binckhorst. 5

Wat doet de gemeente? (1) Laten onderzoeken van mogelijke duurzame energievoorzieningen. Overleggen met marktpartijen over aanleg infrastructuur en energiebronnen. Overleggen met het Rijk en andere overheden over regelgeving en financiële middelen. 6 Zorgen voor onderwijs en werkgelegenheid

Wat doet de gemeente (2)? Inzet energiescans Hou van je huis Subsidieregelingen VvE-balie 7

Mariahoeve als focuswijk 8 29 maart 2018

Waarom starten in Mariahoeve? gasnet door Stedin moet binnen 5-10 jaar worden vervangen Veel gestapelde bouw uit jaren 60 9

Wat is er mogelijk? Verschillende oplossingen mogelijk: hoge temperatuuroplossingen, zoals geothermie en restwarmte. Lage temperatuur, zoals Warmte Koude Opslag (WKO) Individuele oplossingen, zoals warmtepomp. Collectieve oplossingen, zoals warmtenet. 10

Wat kunt u zelf al doen? Energie besparen Isoleren Zonne energie Inductie koken 11

Wat willen we bereiken? 12 29 maart 2018

Duurzaam en betaalbaar alternatief voor gas ontwikkelen Doelstelling pilot: samen met de wijk komen tot duurzame en betaalbare alternatieven voor gas Haalbaarheid van alternatieven onderzoeken Samen werken aan ontwikkelen van collectieve oplossingen die (wellicht) duurzamer en goedkoper zijn dan 13 individuele oplossingen

Gezamenlijk kader Energietransitie Besluitvorming en Afwegingskader (haalbaar en maakbaar) Corporatie VVE s Bedrijven Burgers Individuele oplossingen C1 Collectieve oplossingen C2 14 29 maart 2018

Hoe pakken we dat samen aan? 15 29 maart 2018

Wat doen we samen in Mariahoeve? Samen met een aantal VvE s, bewonersinitiatieven, bedrijven en corporaties haalbaarheid onderzoeken Informeren en betrekken van alle bewoners en bedrijven Ondersteunen van wijkinitiatieven 16

Haalbaarheid Financiële haalbaarheid van oplossingen: - Bekijken of ontwikkelen van duurzaam alternatief voor gas financieel haalbaar is (onder welke randvoorwaarden) - Vergelijken haalbaarheid van verschillende oplossingen, ook met het grijze alternatief Mate van duurzaamheid oplossing Gezamenlijke gesprek aangaan: wat vindt Mariahoeve belangrijk 17

Stappen tot zomer 2018 Investeringsagenda verduurzaming Mariahoeve: inventariseren van verduurzamingsplannen in de wijk + timing vervangingsinvesteringen huidige energievoorziening (gas) Randvoorwaarden Mariahoeve t.a.v. verduurzaming in kaart brengen: betaalbaar, duurzaam, wat te kiezen hebben. Communicatiestrategie opstellen Eerste haalbaarheidsberekeningen maken Zomer: eerste beelden haalbaarheid & vervolgaanpak afronden 18

Indicatieve vervolgplanning 2018 / 2019: - maken plan van aanpak met inwoners en bedrijven. - Voorbereidingen treffen voor alternatieve energievoorzieningen: praktisch: isoleren, koken op inductie. energie besparen - Verder uitwerken mogelijkheden Mariahoeve 2020 / 2021: start duurzame energievoorzieningen 2023/ 2024: Start Realisatie van het gas af 19

20 Vragen

Bewoners - bespreekpunten Gemeente en een aantal bewonersinitiatieven werken samen : Hoe kijkt u aan tegen het vraagstuk van de energietransitie? wat zijn voor u redenen om op duurzame energie over te gaan? Wat verwacht u van de gemeente? Hoe kunnen we u helpen uw buurt klimaatneutraal te maken? Wat voor tips heeft u voor andere inwoners van Mariahoeve? 21