Gemeente Montfoort Auteur E. Zonnenberg Verificatie ir. J.W.J.P. Hermes Autorisatie ing. J.F. Diender Datum 28 augustus 2012 Versie 3.0 Status Definitief Bestand 12-08-31 definitief wegenbeheerplan 2012-2016 no 1 Graafsebaan 67, 5248 JT Rosmalen Postbus 37, 5240 AA Rosmalen Nederland Telefoon +31 (0)73 658 22 00 Fax +31 (0)73 658 22 99 E-mail RosmalenSI@breijn.nl www.breijn.nl Niets van dit rapport en/of ontwerp mag worden vermenigvuldigd, openbaar gemaakt en/of overhandigd aan derden, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de samensteller.
Datum 28 augustus 2012 Pagina 2 van 26 Samenvatting Op basis van de resultaten van de globale visuele inspectie uitgevoerd tijdens het voorjaar van 2010 is met behulp van de CROW systematiek de onderhoudsbegroting opgesteld voor het wegbeheer in de gemeente Montfoort in de periode 2012/2016. Als gevolg van onderzoek, in deze rapportage nog nader genoemd, is de rapportage in 2012 opgesteld. De bepaalde maatregelen voortkomend uit de CROW systematiek zijn bepaald voor de genoemde periode. De basisbegroting en -planning groot onderhoud is opgesteld op basis van de uitgevoerde globale weginspectie waarbij de technische urgentie is vastgesteld. Door het uitvoeren van de in de basisbegroting en -planning groot onderhoud opgenomen maatregelen is het rendement van de onderhoudsmaatregel optimaal, waardoor er op termijn géén kapitaalvernietiging plaatsvindt en de risico s voor eventuele aansprakelijkheidstelling als gevolg van de slechte onderhoudstoestand van de weg nihil is. Op basis van ervaringen met betrekking tot het vervangen van de totale verhardingsconstructie is de basisbegroting en -planning groot onderhoud geoptimaliseerd en doorontwikkeld tot een definitieve begroting voor het groot onderhoud. Jaarlijks dient er klein onderhoud te worden uitgevoerd. Hieronder wordt verstaan het regelmatig opheffen van kleine schades en klachtenonderhoud. Ook het herstellen van bermen en molgoten evenals markering is in deze begroting opgenomen. Met het programma voor wegbeheer wordt op basis van geconstateerde schade, verhardingssoort en constructietype een basisbegroting en -planning groot onderhoud gegenereerd. Deze is geoptimaliseerd en doorontwikkeld tot een definitieve begroting voor het groot onderhoud. Voor het uitvoeren van een adequaat wegbeheer dienen hierbij echter nog andere begrotingen te worden betrokken. Dit resulteert in een totale begroting wegbeheer. Op basis van deze begroting kunnen de budgetten voor de komende jaren worden gereserveerd. Vermindering van de onderhoudsbudgetten zal leiden tot een daling van het kwaliteitsniveau. Bezuinigen per planjaar betekent dat een aantal onderhoudsmaatregelen niet kunnen worden uitgevoerd en zal leiden tot een slechtere kwaliteit van het wegennet waardoor de gemeente mogelijkerwijs niet meer voldoet aan de zorgplicht. Op langere termijn zal de slechtere toestand van de wegen leiden tot de noodzaak om eerder de vervangingskosten te moeten investeren. Er is dan sprake van kapitaalvernietiging. De eventuele besparingen nu kunnen leiden tot een grotere investering op langere termijn. Op dit moment wordt aan verhardingen slechts onderhoud uitgevoerd dat een beperkte mate van levensduurverlenging heeft. Het is redelijk te verwachten dat op een bepaald moment voor een weg het einde van de levensduur is bereikt en dat dan een volledige vervanging van de weg noodzakelijk is. Voor de gemeente Montfoort zijn de benodigde vervangingskosten op basis van het jaar van aanleg (of reconstructiejaar) en de theoretische restlevensduur van gemiddeld 40 jaar weergegeven. Het vervangen van verhardingen is als onderdeel meegenomen in de totale begroting wegbeheer. Om een goed beeld te krijgen van de benodigde gelden voor de vervanging van verhardingen is met behulp van valgewichtdeflectiemetingen nader onderzoek verricht. Met behulp van deze metingen is de draagkracht van de gehele verhardingsconstructie bepaald en daarmee de restlevensduur bepaald. Wanneer wegen worden vervangen aan het eind van de onderhoudstermijn dient rekening gehouden te worden met de in tabel 1 weergegeven (herverdeelde) budgetten:
Datum 28 augustus 2012 Pagina 3 van 26 Planjaar 2012 2013 2014 2015 2016 Vervangen verhardingen theoretisch einde levensduur Vervangen verhardingen bepaald aan de hand van valgewichtdeflectiemetingen 1.434.800,65 1.558.674,95 1.722.139,90 1.943.728,40 1.824.917,55 588.000,00 588.000,00 588.000,00 588.000,00 588.000,00 Totaal 2.022.800,65 2.146.674,95 2.310.139,90 2.531.728,40 2.412.917,55 Tabel1: investeringen tbv vervanging verhardingen aan einde levensduur De in de rapportage gepresenteerde onderhoudsbegrotingen hebben een indicatief karakter. Weersomstandigheden (strenge winters, langdurige regenval etc.) en gebruik van de wegen kunnen van invloed zijn op de omvang van de schadebeelden en de te nemen onderhoudsmaatregelen. Vaststelling van maatregelen voor volgende jaren dient periodiek te geschieden op basis van nieuwe inspecties en actualisatie van het Wegbeheersplan. De genoemde bedragen zijn indicatief, de werkelijke bedragen kunnen afwijken.
Datum 28 augustus 2012 Pagina 4 van 26 Leeswijzer Het voorliggende Wegbeheersplan beschrijft het wegbeheer van de Gemeente Montfoort voor de jaargangen 2012 t/m 2016. Het Wegbeheersplan geeft op een indicatieve wijze weer hoe de begroting voor het wegbeheer er voor de komende jaren uit zal zien. Het Wegbeheersplan volgt de structuur die vanuit het verleden is vastgesteld in het beheerpakket DHV Wegbeheer uit 1996. De historie, doelstelling en werkwijze van het is beschreven in hoofdstuk 1. Vanuit de gegevens opgesteld in 2007 voor het Beleidsplan Wegbeheer 2007/2011 zijn de hoeveelheden verharding geactualiseerd ten aanzien van nieuwbouw projecten in de periode 2007-2011. Het gaat hierbij om de nieuwe verhardingen in de wijk Hofland-Oost te Montfoort. De geactualiseerde hoeveelheden zijn terug te lezen in hoofdstuk 2. In het derde hoofdstuk is de werkwijze om te komen tot een adequaat wegbeheer in detail beschreven. Een en ander is in grote lijnen overgenomen uit het Beleidsplan Wegbeheer 2007/2011. Om de totale begroting wegbeheer goed en overzichtelijk te kunnen onderbouwen is deze opgedeeld in meerdere subbegrotingen. In hoofdstuk 4 worden de subbegrotingen en bijbehorende analyses ten behoeve van een efficiënt wegbeheer beschreven. In het afsluitende hoofdstuk 5 is de wijze van financiering besproken waarmee het bestuur een onderbouwde beslissing kan nemen over de te reserveren budgetten per jaargang voor het wegbeheer in de periode 2012 t/m 2016. Aan dit Wegbeheersplan zijn daarnaast bijlagen toegevoegd bestaande uit een CROW omschrijving van schadebeelden uit de publicaties 146a en 146b, overzichten van basisbegroting en -planning groot onderhoud, de vervangingskosten van bepaalde wegen, en de berekening om te bepalen of voor bepaalde wegvakken eerder tot vervanging kan worden overgegaan dan om er groot onderhoud op uit te voeren.
Datum 28 augustus 2012 Pagina 5 van 26 Inhoudsopgave Samenvatting 2 Leeswijzer 4 Inhoudsopgave 5 1 Inleiding 7 1.1 Historie 7 1.2 Doelstelling 7 1.3 Werkzaamheden 7 2 Basisgegevensbestand 9 2.1 Algemeen 9 2.2 Vaste gegevens basisgegevensbestand 11 2.2.1 Onderverdeling naar kernen en wijken 11 2.2.2 Onderverdeling naar verhardingssoorten 12 2.2.3 Onderverdeling naar onderdeeltypen 12 2.2.4 Onderverdeling naar aanleg of laatste onderhoud 13 2.2.5 Wegtypen 14 2.3 Verzamelde variabele gegevens gegevensbestand 14 3 Onderhoudsplanningen en basisbegroting 15 3.1 Bepalen planjaar onderhoud 16 3.2 Maatregelgroep 16 3.3 Bepalen onderhoudskosten groot onderhoud 17 3.4 Uitvoeren maatregeltoets 17 3.5 Vaststellen planjaar 17 3.6 Bepalen budget lange termijn 18 3.7 Bepalen budget klein onderhoud 18 4 Totale begroting wegbeheer 19 4.1 Algemeen 19 4.2 Begroting groot- en achterstallig onderhoud 19 4.2.1 Groot onderhoud 19 4.2.2 Achterstallig onderhoud 19 4.2.3 Vervanging einde aan levensduur 20 4.2.4 Eindbegroting groot onderhoud 21 4.3 Klein onderhoud 21 4.4 Plankosten 22 4.5 Totale begroting wegbeheer 22 4.6 Vervanging verhardingen einde levensduur 23 4.7 Varianten begroting 2012-2016 24 4.7.1 Begrotingsvariant huidige situatie (met bezuiniging) 24 4.7.2 Begrotingsvariant met bezuiniging 24 4.7.3 Begrotingsvariant zonder bezuiniging 25 5 Financiering 26 5.1 Wijze van financiering 26
Datum 28 augustus 2012 Pagina 6 van 26 5.2 Financiering met behulp van jaarlijks vastgestelde bedragen 26 5.3 Financiering met behulp van bestemmingsreserves 26 5.4 Financiering vervangingen 26 Bijlage 1 CROW omschrijving schadebeelden 27 Bijlage 2 Basisbegroting en -planning groot onderhoud 2012-2016 29 Bijlage 3 Overzicht vervangingskosten per weg 30
Pagina 7 van 26 1 Inleiding 1.1 Historie Het wegennet binnen de gemeente Montfoort vormt een belangrijk element in het totaal van eigendommen en vertegenwoordigt een kapitaal van vele miljoenen euro s. De gemeente is als wegbeheerder verantwoordelijk voor het in goede staat van onderhoud houden van het wegennet. Het niet uitvoeren van een adequaat wegbeheer, waaronder het uitvoeren van onderhoud, leidt tot kapitaalsvernietiging. Daarnaast kan het zo zijn dat, als de onderhoudstoestand niet voldoet aan de eisen, schadeclaims aan weggebruikers moeten worden uitbetaald. Om het kwaliteitsniveau van de verhardingen in de gemeente Montfoort op een acceptabel peil te brengen en te houden is in 1996 door DHV Milieu en Infrastructuur BV het beheerpakket DHV Wegbeheer geleverd en geïmplementeerd. Het basisgegevensbestand is sindsdien diverse malen aangevuld met gegevens van ruimtelijke ontwikkelingen (in- en uitbreidingen van de huidige kernen) en globale weginspecties. In 2007 is door Ingenieursbureau van Kleef een globale inspectie uitgevoerd welke in het pakket is ingevoerd. Op basis van de berekende gegevens in het beheerpakket is daarna een beleidsplan opgesteld voor het wegbeheer tussen 2007 en 2011. In 2010 is een nieuwe globale inspectie uitgevoerd. De hierbij verzamelde gegevens zijn door de gemeente ingevoerd in het basisgegevensbestand. Op basis van de resultaten die hieruit voortvloeien, en het beleidsplan Wegbeheer 2007/2011 is door de gemeente Montfoort aan Breijn B.V. gevraagd om een op te stellen. 1.2 Doelstelling Doelstelling van het is om informatie te verstrekken over de verhardingen van het beheerde wegennet. Deze informatie heeft betrekking op: De kwantiteit: Wat is er in beheer? De kwaliteit: Hoe ligt het erbij? Het onderhoud: Wat moet er gedaan worden en wanneer? De kosten: Hoeveel kost dat? Voor de beantwoording van bovenstaande vragen wordt de door het CROW opgestelde systematiek voor wegbeheer gevolgd. Deze systematiek wordt landelijk, door diverse overheden gehanteerd voor het wegbeheer van de in hun beheer zijnde verhardingen en is omschreven in de CROW publicatie 147. 1.3 Werkzaamheden Bij de uitwerking van het zijn door Breijn B.V. achtereenvolgens de onderstaande werkzaamheden verricht: a. Het beoordelen van het overzicht met de in de globale inspectie waargenomen schades bij de diverse wegen. Een en ander conform het op 31 maart 2011 door de heer Zafar aangeleverde Excel bestand. b. Het analyseren van de vaste gegevens in het basisgegevensbestand en het, ten behoeve van deze rapportage, aanvullen (als gevolg van in- en uitbreidingen) van dat bestand. c. Het beoordelen van de door de gemeente Montfoort aangeleverde basisbegroting en -planning groot onderhoud en de daarbij horende gegevens. Een en ander conform het op 11 juli 2011 door de heer Van Beek aangeleverde Excel bestand.
Pagina 8 van 26 d. Opstellen totale begroting wegbeheer: De diverse begrotingen die nodig zijn voor het uitvoeren van een adequaat wegbeheer worden samengevoegd tot één begroting. Het betreft een iteratief proces waarbij aanpassing van de onderhoudsplanning en -budgetten vereist is om evenredig verdeelde en aanvaardbare begroting te bereiken. In het zijn alle verharde openbare wegen in de gemeente Montfoort opgenomen (incl. pleinen, trottoirs, parkeerplaatsen e.d.). Het betreffen de wegen welke zowel binnen als buiten de bebouwde kom gelegen zijn. ` De voorliggende rapportage is opgesteld op basis van de toestand van het wegennet van begin 2010 en 2012, hierbij heeft de inspectie van 2012 geen gewijzigde inzichten opgeleverd. De beide visuele inspecties hebben plaatsgevonden ter bepaling van het kwaliteitsniveau van de bestaande wegen. Na aanvulling van het basisgegevensbestand met de verzamelde gegevens, is door het beheersprogramma berekend welke maatregelen wanneer moeten worden uitgevoerd en welke kosten daaraan zijn verbonden. Dit is vastgelegd in de basisbegroting en -planning groot onderhoud.
Pagina 9 van 26 2 Basisgegevensbestand 2.1 Algemeen Het basisgegevensbestand vormt het fundament van het wegbeheer. Voor het verkrijgen van betrouwbare basisbegroting en -planning groot onderhoud is het van belang te beschikken over een compleet en overzichtelijk basisgegevensbestand. Hierin dienen alle relevante gegevens van het wegennet te zijn vastgelegd. Na iedere uitgevoerde globale inspectie dienen de verzamelde gegevens van de wegen in het bestand te worden aangevuld en bijgewerkt. Een tweede belangrijke functie van het basisgegevensbestand vormt de zogenoemde vraagbaakfunctie. Met behulp van het gebruikte computerprogramma is het mogelijk op allerlei manieren selecties uit het basisgegevensbestand te maken, waardoor voor beleids-, financiële en technische afdelingen van belang zijnde overzichten kunnen worden gegenereerd. Het gegevensbestand bestaat uit twee soorten gegevens: Vaste gegevens. De vaste gegevens beschrijven wat men in beheer heeft zoals geografische gebieden, wegen, verhardingssoort etc. Variabele gegevens. Deze bestaan uit de kwaliteitsgegevens van het wegennet zoals globale visuele inspectie (van voorjaar 2010) en al dan niet uitgevoerde metingen. Gegevensbestand Vaste gegevens Variabele gegevens Beleidsplan Wegbeheer 2007/2011 Globale visuele inspectie en metingen Maken van technische en financiële overzichten Opstellen van Figuur 1: Schematische weergave gegevensbestand De vaste gegevens zijn bij het opstellen van het beheersprogramma verzameld en ingevoerd. Bij het opstellen van deze rapportage is als basis gebruik gemaakt van de ons bureau voorhanden gegevens uit het Beleidsplan Wegbeheer 2007/2011. Deze gegevens zijn ten behoeve van de diverse overzichten geactualiseerd met de nieuwbouw in de periode 2007/2011. De vaste en variabele gegevens zoals weergegeven in figuur 2 zijn onderverdeeld in meerdere categorieën. Hiermee wordt aan de beheerder een houvast gegeven bij het vaststellen wat men wel of niet moet vastleggen in het basisgegevensbestand. De volgende categorisering wordt gehanteerd:
Pagina 10 van 26 Categorie-a-gegevens. Dit zijn gegevens die altijd in het beheerpakket moeten worden vastgelegd om planningen en begrotingen te kunnen opstellen; Categorie-b-gegevens. Dit zijn gegevens die de werking van het beheerpakket verbeteren of helpen bij het gebruik, zonder deze gegevens kunnen de verschillende onderdelen van het wegbeheer (bijvoorbeeld de globale inspectie, maatregelen vaststellen bij de maatregeltoets) niet betrouwbaar worden uitgevoerd; Categorie-c-gegevens. Dit zijn additionele gegevens die vooral als kaartenbakfunctie kunnen worden gezien. Deze gegevens kunnen nuttig zijn voor de gebruiker van het beheerpakket die hier naar eigen inzicht invulling aan kan geven. De onderverdeling van informatie naar de gehanteerde categorieën is zowel voor de vaste, als voor de variabele gegevens weergegeven in de onderstaande tabellen. Categorie Gegevensniveau Weg Wegvak Wegvakonderdeel a Wegnummer Wegnaam Wegvaknummer Geografische ligging Type onderdeel Wegtype Oppervlakte Verhardingssoort Ouderdom Lengte voegen (cementbeton) b Totale weglengte Aantal wegvakken Beginpunt Eindpunt Beginpunt Eindpunt Lengte Type ondergrond Verkeersintensiteit Percentage vrachtverkeer Busroute Breedte onderdeel Constructietype Dikte constructie Dikte en type fundering Type voegvulling (cementbeton) Uitgevoerd onderhoud (type en jaar) Kabels en leidingen Kolken/banden c RVV-borden Verlichting Straatnaamborden Uitritten Verkeersmaatregelen Strooiroute Markeringen Tabel 2: Vaste gegevens naar categorie en gegevensniveau Alle gegevens die voortkomen uit de globale inspecties worden aangemerkt als categorie-agegevens. Deze zijn in tabel 3 weergegeven. Asfalt Elementen Cementbeton Rafeling Dwarsonvlakheid Oneffenheden Scheurvorming Zetting Afwatering Dwarsonvlakheid Oneffenheden Zetting Afwatering Oneffenheden Scheurvorming Voegvulling Zetting Afwatering Tabel 3: Geïnspecteerde gegevens globale inspectie (categorie-a)
Pagina 11 van 26 Indien bij de variabele gegevens metingen onderdeel uitmaken van het basisgegevensbestand worden die gecategoriseerd zoals weergegeven in tabel 4. Meting Categorie gegevens Opmerking a b Langsonvlakheid x Spoorvorming x Comfort x Structurele waarde x Deflectie x Stroefheid x Doorlatendheid x Lastoverdracht x Tabel 4: Mogelijke metingen en categorisering Alleen voor fietspaden Alleen voor ZOAB Alleen voor cementbeton 2.2 Vaste gegevens basisgegevensbestand In deze paragraaf wordt een overzicht gegeven van de belangrijkste kentallen van het binnen de gemeente Montfoort gelegen wegennet. De gemeente Montfoort is onderverdeeld in 2 kernen (Linschoten en Montfoort) en één buitengebied. 2.2.1 Onderverdeling naar kernen en wijken In tabel 5 wordt per kern een overzicht gegeven van de aanwezige wijken binnen de bebouwde kom. Hierin zijn ook de nieuwe wijken die sinds 2007 zijn ontwikkeld toegevoegd. Het gaat om de wijken Hofland-Oost fase 4,5 en 6 (2010-2011) in Montfoort. Kernen Wijken Bebouwde kom Linschoten Van Rietlaan Linschoten-Noord Centrum Linschoten Overvliet Voorvliet Rapijnen Bebouwde kom Montfoort Heeswijk-Oost Centrum Montfoort Industrieterrein IJsselkade Hofdijk Hofland-Zuid Hofland-Noord Hofland-Oost (incl. 4 e, 5 e, en 6 e fase) Tabakshof-Zuid Tabakshof-Noord Tabakshof-Oost Keizerrijk Tabel 5: Overzicht aanwezige wijken binnen de bebouwde kom
Pagina 12 van 26 2.2.2 Onderverdeling naar verhardingssoorten De onderstaande tabel 6 bevat een geactualiseerd overzicht per toegepaste verhardingssoort. Soort verharding Oppervlak (m 2 ) Totaal Sinds 2007 2007-2011 Begin 2012 Betonklinker 11.898 0 11.898 Betonplaten 2.760 0 2.760 Betonstraatstenen 179.394 8.447 187.841 Dichte deklagen 134.630 2.833 137.463 Gebakken klinkers 42.103 0 42.103 Asfaltoppervlaktebehan- 66.072 0 66.072 delingen Puin fundering 7.608 0 7.608 Sierbestrating 4.251 0 4.251 Tegels 93.071 3.584 96.655 Overige 11.168 1.247 12.415 Totaal 552.955 16.111 569.066 Tabel 6: Oppervlak per verhardingssoort in de gemeente Montfoort Figuur 2: Percentage oppervlak per verhardingssoort begin 2012 Uit de bovenstaande figuur 3 blijkt dat betonstraatstenen het meest als verhardingsmateriaal voorkomen begin 2012. Vervolgens zijn asfalt (dichte deklagen en oppervlaktebehandeling) en betontegels (in trottoirs) het meeste toegepast. Opvallend is de relatief grote hoeveelheid van ca. 7% gebakken klinker materiaal in de gemeente Montfoort. 2.2.3 Onderverdeling naar onderdeeltypen Het gebruik van het wegennet is vastgelegd in onderdeeltypen. Hiermee wordt een onderscheid van de verschillende onderdelen in het dwarsprofiel van de weg vastgelegd. In de navolgende tabel 7 en figuur 4 zijn overzichten gegeven van de belangrijkste onderdeeltypen.
Pagina 13 van 26 Onderdeeltype Oppervlak (m 2 ) Totaal Sinds 2007 2007-2011 Begin 2012 Brandgangen en achterpaden 9.673 2.185 11.858 Parkeerstroken en terreinen 63.006 2.300 65.306 Fietspaden en fietsstroken 15.150-98 15.052 Voetpaden en trottoirs 108.834 3.682 112.516 Pleinen 27.186 0 27.186 Rijbanen 329.106 8.042 337.148 Totaal 552.955 16.111 569.066 Tabel 7: Oppervlakte per onderdeeltype in de gemeente Montfoort Figuur 3: Percentage oppervlak wegverharding per onderdeeltype begin 2012 2.2.4 Onderverdeling naar aanleg of laatste onderhoud In figuur 5 is weergegeven wat in het beheersprogramma is opgenomen over hoeveel verharding er is aangelegd per planperiode van ongeveer 10 jaar. Het wegennet is relatief jong. Vanaf 1971 tot 2000 is er veel gerealiseerd of onderhouden. Na deze periode is relatief weinig verharding meer aangelegd of onderhouden. Hierbij dient te worden opgemerkt dat bij wegen waar (gedeeltelijk) vervanging van de verhardingen heeft plaatsgevonden, het jaar van uitvoering hiervan als jaar van aanleg in de tabel is opgenomen. Figuur 4: Overzicht aanleg of laatste onderhoud
Pagina 14 van 26 2.2.5 Wegtypen Een belangrijk vast gegeven waarop uiteindelijk de toe te passen onderhoudsmaatregel wordt gekozen, is het wegtype. In het gegevensbestand wordt per wegvak het wegtype vastgesteld. Tevens wordt hier een gebruiksfunctie aan gekoppeld. Een indeling in wegtype en gebruiksfunctie wordt weergegeven in onderstaande tabel 8. Wegtype nummer Benaming Gebruiksfunctie 1 Hoofdwegennet Stadsautosnelweg Autoweg 2 Zwaar belaste weg Stadsautosnelweg Provinciale weg 3 Gemiddeld belaste weg Waterschapsweg (druk) Stadsontsluitingsweg Busbaan Industrieweg 4 Licht belaste weg Waterschapsweg (rustig) Buurtontsluitingsweg Parallelweg Landbouwweg 5 Weg in woongebied Woonstraat Woonerf Parkeerterrein Wijkstraat 6 Weg in verblijfsgebied Winkelerf Plein Voetpaden 7 Fietspaden (Vrijliggend) fietspad Tabel 8: Indeling wegtype en gebruiksfunctie Het wegennet van de gemeente Montfoort is ingedeeld in de wegtypen 3 t/m 7. 2.3 Verzamelde variabele gegevens gegevensbestand Voor het bepalen van de toestand van de verhardingen is volgens de CROW systematiek in 2010 en 2012 op alle wegvakken binnen de gemeente een globale visuele inspectie uitgevoerd. De wijze van inspecteren is vastgelegd in de CROW-publicaties 146a, 146b en 146c. In bijlage 1 wordt hiervan een korte omschrijving gegeven. De uitgevoerde inspectie geeft een globaal beeld, waarbij alleen de buitenkant van de verharding wordt beoordeeld. Aspecten als draagkracht van de ondergrond en reststerkte van verhardingslagen worden niet meegenomen. De resultaten van de globale visuele inspectie zijn ingevoerd in het basisgegevensbestand, waarna in de basisbegroting en -planning groot onderhoud het jaar van onderhoud en de onderhoudsmaatregel per wegvak zijn vastgesteld op basis van ouderdom, aanwezige schade, constructietype en dergelijke.
Pagina 15 van 26 3 Onderhoudsplanningen en basisbegroting Om te komen tot een planning en begroting van het technisch noodzakelijke onderhoud is er een basisbegroting en -planning groot onderhoud gegenereerd uit het beheersprogramma. Deze wordt opgesteld op basis van de in het basisgegevensbestand vastgelegde vaste gegevens en resultaten vanuit de globale visuele inspecties (variabele gegevens). Bij het bepalen van de onderhoudsplanningen groot onderhoud en de hieraan gekoppelde basisbegroting groot onderhoud worden de verschillende stappen van het in figuur 6 opgenomen schema, één voor één doorlopen. Vaste gegevens Beleidsplan Wegbeheer 2007/2011 Globale visuele inspecties (voorjaar 2010) Bepalen planperiode Bepalen planjaar Planjaren 2010 en 2011 Planjaren 2012-2016 Planning na 2016 Bepalen maatregelgroep Bepalen maatregelgroep Bepalen cyclus Bepalen onderhoudskosten Bepalen onderhoudskosten Maatregeltoets Vaststellen planjaar Onderhoudskosten korte termijn Onderhoudskosten middellange termijn Onderhoudskosten lange termijn Basisplanning en -begroting Budget klein onderhoud Presentatie van de resultaten Figuur 5: Proces voor het opstellen van de basisplanning en begroting Hierin zijn de volgende hoofdactiviteiten te onderscheiden: Toetsen resultaten globale visuele inspectie aan richtlijnen. Moet er onderhoud uitgevoerd worden? Bepalen planjaar. Wanneer moet er onderhoud uitgevoerd worden? Bepalen maatregelgroep. Welk onderhoud is er nodig? Bepalen maatregelen en kosten. Wat kost het? Uitvoeren maatregeltoets. Kloppen maatregel en planjaar? Vaststellen planjaar. Bepalen budget lange termijn. Wat is er nodig op lange termijn? Bepalen budget klein onderhoud. Wat kost het uitvoeren van klein onderhoud?
Pagina 16 van 26 3.1 Bepalen planjaar onderhoud Om te bepalen of en wanneer er onderhoud uitgevoerd moet worden, worden de inspectieresultaten ingevoerd in het basisgegevensbestand en worden deze getoetst aan de richtlijnen, gedragsmodellen en waarschuwingsmaatstaven. Het beheerpakket maakt onderscheid in de volgende planningstermijnen: Korte termijn. Planningstermijn 1-2 jaar Middellange termijn. Planningstermijn 3-5 jaar Lange termijn. Planningstermijn langer dan 5 jaar. De inspectieresultaten (en eventuele meetgegevens) worden getoetst aan de richtlijnen. Deze zijn door de CROW opgesteld) en geven een minimum c.q. ondergrens van technisch verantwoord wegbeheer aan. Sommige schades versterken elkaar wanneer ze gelijktijdig voorkomen. Voor deze schadecombinaties zijn afzonderlijke richtlijnen opgesteld (zie publicatie 147, tabel 10). Met de richtlijnen wordt bepaald of een wegvak op korte termijn aan onderhoud toe is. Indien de richtlijn wordt overschreden moet er groot onderhoud worden uitgevoerd binnen de planperiode van 1-2 jaar. Indien de richtlijn niet wordt overschreden dan bepaald het beheerpakket met de gedragsmodellen en waarschuwingsgrenzen het planjaar van onderhoud. Met behulp van de globale visuele inspectie is een moment opname verkregen van de huidige kwaliteit van de verhardingen. Om op basis van deze momentopname inzicht te verkrijgen in de ontwikkeling van de kwaliteit van de verharding zijn door het CROW voor een groot aantal schadebeelden gedragsmodellen opgesteld. De planperiode van onderhoud is hierbij afhankelijk van de schade en ouderdom van de verharding. De gedragsmodellen zijn onder andere opgesteld als resultaat van het onderzoeksprogramma SHRP-NL-onderzoek. Het betreft alleen maar schades, welke met de tijd een voorspelbaar gedrag vertonen voor asfalt (rafeling, dwarsonvlakheid, scheurvormingen, langsonvlakheid en voor elementenverharding (dwarsonvlakheid). Hierbij worden waarschuwingsgrenzen gebruikt (zie tabel 11 t/m 13 van CROW publicatie 147). De waarschuwingsmaatstaf geeft aan dat, hoewel de richtlijn nog niet is overschreden, onderhoud in de nabije toekomst noodzakelijk is. Hierbij worden twee planperiodes gehanteerd: Planperiode 3-5 jaar. De schade heeft de waarschuwingsmaatstaf overschreden Planperiode >5 jaar. De schade heeft de waarschuwingsmaatstaf niet overschreden. Op basis van de globale visuele inspectie zijn door het beheerpakket in de basisbegroting en - planning groot onderhoud de benodigde werkzaamheden ingeschat voor het onderhoud van de verhardingen van 2010 tot en met 2016. Aangezien de globale visuele inspectie van de wegen heeft plaatsgevonden in het voorjaar van 2010 neemt de betrouwbaarheid (voornamelijk voor de jaren 2015 en 2016) af. Het voorspellen van een planperiode na 2016 is niet betrouwbaar. Aangezien dit Wegbeheersplan betrekking heeft op de periode tussen 2012 en 2016, zijn de voorgestelde beheersmaatregelen van 2010 en 2011 buiten beschouwing gelaten. 3.2 Maatregelgroep Nadat in de basisbegroting en -planning groot onderhoud het planjaar van onderhoud bepaald is, wordt vastgesteld welke maatregel moet worden toegepast om de schade te herstellen. De toe te passen maatregelen zijn vastgelegd in zogenaamde maatregelgroepen. Maatregelengroepen zijn groepen van gelijksoortige maatregelen. Doordat er een relatie is aangebracht tussen de
Pagina 17 van 26 inspectieresultaten en maatregel kan er bepaald worden welke maatregel er per wegtype en verhardingssoort kan worden toegepast. Indien de maatregel in de planperiode 1-2 jaar is gepland is het uitgangspunt voor het kiezen van de maatregelgroep de actuele schade. Als het onderhoud in de planjaren 3-5 jaar of later gepland is, wordt uitgegaan van de schade die er dan waarschijnlijk zal zitten. Aangezien dit plan is gebaseerd op de globale visuele inspectie is in 2010, vallen de planjaren 1 en 2 buiten de scope van dit Wegbeheersplan. Dit is immers korte termijn onderhoud op basis van de actuele toestand en dit onderhoud is al uitgevoerd. In verband met een lagere betrouwbaarheid wordt voor de planperiode 2012/2016 slechts de maatregelgroep weergegeven. Maatregelen voor de planperiode na 2016 worden niet aangegeven. 3.3 Bepalen onderhoudskosten groot onderhoud In de basisbegroting en -planning groot onderhoud zijn de onderhoudsmaatregelen door het beheerpakket vastgesteld voor alle vakken waarvoor binnen de planjaren 2012/2016 onderhoud uitgevoerd dient te worden. Door het vermenigvuldigen van de oppervlakken van het desbetreffende wegvak met een vierkante meter prijs die is opgenomen in het beheersprogramma, kan er per planjaar bepaald worden wat theoretisch het benodigde onderhoudsbudget is. 3.4 Uitvoeren maatregeltoets De maatregeltoets is bedoeld om de planning van de maatregel voor de korte termijn (planjaar 1-2) te optimaliseren. De maatregeltoets houdt in dat de onderhoudsmaatregel in situ wordt gecontroleerd of de voorgestelde maatregelen adequaat zijn en zo nodig gecorrigeerd dienen te worden. Bijvoorbeeld bijstellen van het planjaar, de soort maatregel of de omvang van de maatregel. Aangezien de planjaren 1 en 2 van de door het beheerpakket gegenereerde informatie buiten de scope van dit Wegbeheersplan vallen, is een maatregelentoets niet uitgevoerd. Tevens zijn er daarom geen wijzigingen doorgevoerd in de basisbegroting en -planning groot onderhoud. 3.5 Vaststellen planjaar Omdat maatregelen uitsluitend op grond van technische noodzaak zijn bepaald, vertoont de oorspronkelijke begroting voor een aantal jaren pieken en dalen. Omdat het wenselijk is om met gelijkmatige begrotingsbedragen te werken is door het beheerpakket binnen de planningtermijnen geschoven, waardoor er meer gelijkmatigere budgetten ontstaan in de basisbegroting en -planning groot onderhoud. Hierbij dient vermeld te worden dat indien het planjaar dusdanig (handmatig) bijgesteld zou worden zodat het buiten de planningstermijn komt, bijvoorbeeld het verplaatsen van planningstermijn 1-2 jaar naar planjaar 3, dat het beheerpakket een zwaardere onderhoudsmaatregel kan gaan genereren. Aan het begin van 2012 is daarom een globale inspectie uitgevoerd. Hieruit bleek dat geen verschuivingen in het benodigde budget plaats hoeven te vinden. In 2010 zijn de volgende maatregelen uitgevoerd: De volgende wegen zijn geasfalteerd waarbij de maatregelen bestaan uit frezen, waar nodig aanbrengen van wapening en voorzien van een 4 cm toplaag.
Pagina 18 van 26 Heulestein (m); Lodewijkstraat; Hoge werf; Bospad; Cattenbroekerdijk (gedeelte Weidepad - IJsselveld); Haardijk (gedeelte Korte Linschoten wz - Schapenlaan); Engherzandweg; Lage Kade; Benedenkerkweg; Noord Linschoterdijk (vanaf Graafbrug - Schapenlaan); Knollemanshoek. Van de volgende wegen is de bestrating opnieuw aangebracht: Heulestein (m); Erper van Rooijenstraat. In 2011 zijn de volgende maatregelen uitgevoerd: De volgende wegen zijn geasfalteerd waarbij de maatregelen bestaan uit frezen, waar nodig voorzien van wapening en voorzien van 4 cm toplaag. Nieuwe zandweg; Liefhovendijk; Haardijk (gedeelte vanaf schapenlaan tot noord linschoterdijk); Boslaan; Noord Linschoterdijk (vanaf Kwakelbrug tot gemeente grens met Oudewater). Van de volgende wegen is de bestrating opnieuw aangebracht: Dorpstraat; van Rooijenplein; Stadhouderslaan 16 t/m 26. 3.6 Bepalen budget lange termijn Voor de planningstermijn 2012/2016 wordt de basisbegroting en -planning groot onderhoud, en dus het budget bepaald op basis van de actuele onderhoudstoestand aangetroffen tijdens de globale visuele inspectie in het voorjaar van 2010. Voor de jaren na 2016 kan het gemiddelde benodigde onderhoudsbudget worden bepaald op basis van de onderhoudscycli per verhardingssoort. Het bepalen van de benodigde onderhoudsbudgetten voor de lange termijn (na 2016) vallen buiten het kader van dit wegbeheer. 3.7 Bepalen budget klein onderhoud Het klein onderhoud volgt niet uit het beheerplan, maar er wordt uitgegaan van een op basis van ervaring binnen de gemeente Montfoort vastgesteld bedrag voor het klein onderhoud. Dit cyclusbudget dat in een aparte begroting wordt vastgelegd, vertegenwoordigt de jaarlijks gemiddeld benodigde onderhoudskosten gedurende een levenscyclus van gemiddeld 40 jaar.
Pagina 19 van 26 4 Totale begroting wegbeheer 4.1 Algemeen Met het programma DHV Wegbeheer daterend uit 1996 wordt op basis van geconstateerde schade, verhardingssoort en constructietype een onderhoudsbegroting gegenereerd. Dit is de begroting voor het groot onderhoud aan de wegverhardingen. Voor het uitvoeren van een adequaat wegbeheer dienen hierbij nog andere begrotingen te worden betrokken. Dit resulteert in een totale begroting wegbeheer. De totale begroting Wegbeheer is opgebouwd uit: Eindbegroting groot onderhoud; Begroting klein onderhoud; Begroting plankosten. De kredietprijzen die in het worden gehanteerd, zijn all-in eenheidsprijzen inclusief algemene kosten en winst en risico, voorbereiding, toezicht en BTW. Het merendeel van de in het buitengebied gelegen wegen bestaan uit teerhoudend asfalt. Verhogingen van de stortkosten kunnen de benodigde budgetten voor de komende jaren aanzienlijk beïnvloeden. 4.2 Begroting groot- en achterstallig onderhoud Omdat de begrotingen voor het groot en achterstallig onderhoud direct aan elkaar gekoppeld zijn, worden beide in deze paragraaf behandeld. 4.2.1 Groot onderhoud De eindbegroting groot onderhoud wordt gegenereerd op basis van de basisbegroting en -planning groot onderhoud. De basisbegroting en -planning groot onderhoud is bepaald op basis van de resultaten van de globale visuele inspectie uit het voorjaar van 2010. Op basis van de tijdens de globale visuele inspecties, geconstateerde schades, type verhardingsmateriaal, eenheidsprijzen dergelijke is per wegvak met het beheerpakket een onderhoudsmaatregel en het daarbij behorende onderhoudsbudget gegenereerd. Deze zijn per jaar van uitvoering opgenomen in de basisbegroting en -planning groot onderhoud. Het verloop van de basisbegroting en -planning groot onderhoud voor groot onderhoud van 2012 t/m 2016 is weergegeven in de onderstaande tabel 9. Over het algemeen kan worden gesteld dat de matige schades zich binnen de planperiode 2012-2016 ontwikkelen tot slecht of zeer slecht. 4.2.2 Achterstallig onderhoud Aangezien het op dit moment nog niet duidelijk is welke onderhoudswerkzaamheden zijn uitgevoerd ten behoeve van het opheffen van het achterstallig onderhoud uit 2010 en het tevens niet duidelijk is welke werkzaamheden in 2011 gepland waren, maar niet zijn uitgevoerd, is geen rekening gehouden met achterstallig onderhoud.
Pagina 20 van 26 Planjaar Begroting groot onderhoud 2012 232.710,00 2013 225.722,22 2014 224.676,00 2015 221.410,00 2016 157.098,00 Tabel9: Overzicht basisbegroting groot onderhoud De basisbegroting en -planning groot onderhoud is opgesteld op basis van de uitgevoerde globale weginspectie waarbij de technische urgentie is vastgesteld. Door het uitvoeren van de in de basisbegroting en -planning groot onderhoud opgenomen maatregel en planning is het rendement van de onderhoudsmaatregel optimaal, waardoor er op termijn géén kapitaalvernietiging plaatsvindt en de risico s voor eventuele aansprakelijkheidstelling als gevolg van de slechte onderhoudstoestand van de weg nihil is. De onderhoudsbudgetten van de planjaren 2012 t/m 2016 hebben een indicatief karakter. Weersomstandigheden (bijvoorbeeld een strenge winter) en gebruik van de wegen kunnen van grote invloed zijn op de omvang van de schadebeelden en de te nemen onderhoudsmaatregelen. Toetsing van deze budgetten dient te geschieden op basis van nieuwe inspecties. In bijlage 2 is de basisbegroting en -planning groot onderhoud op wegniveau weergegeven. 4.2.3 Vervanging einde aan levensduur Groot onderhoud komt deels voort uit de theoretische aanname dat verhardingen een levenscyclus hebben van gemiddeld 40 jaar, en daarna vervangen moet worden. De onderbouw, die gedurende de globale visuele inspectie niet te zien is, is dan toe aan vervanging. De vervanging van verharding kan worden opgesplitst in twee onderdelen: De elementenverhardingen; De asfaltverhardingen. Op dit moment wordt aan verhardingen slechts onderhoud uitgevoerd dat een beperkte mate van levensduurverlenging heeft. Het is redelijk te verwachten dat op een bepaald moment voor een weg het einde van de levensduur is bereikt en dat dan een volledige vervanging van de weg noodzakelijk is. Voor elementenverhardingen geldt dat alle elementen dienen te worden vervangen en de fundering wordt hersteld. Voor asfaltverhardingen geldt dan dat de asfaltverharding geheel dient te worden vervangen. In 2012 een verhardingsonderzoek uitgevoerd om de restlevensduur van de volgende asfaltwegen te bepalen: Engherzandweg; Noord-Linschoterdijk; Haardijk; Schapenlaan; Korte Linschoten westzijde; Lindeboomseweg; Mastwijkerdijk;
Pagina 21 van 26 Achthoven west; Cattenbroekerdijk. Voor de resultaten zie rapportage Breijn Verhardingsonderzoek gemeente Montfoort d.d. 22 augustus 2012. De vervangingskosten zijn in dit plan meegenomen. Voor de gemeente Montfoort zijn de benodigde vervangingskosten op basis van het jaar van aanleg (of reconstructiejaar) en de theoretische restlevensduur van gemiddeld 40 jaar berekend in het Beleidsplan Wegbeheer 2007/2011. In bijlage 3 is de totale berekening weergegeven. 4.2.4 Eindbegroting groot onderhoud De keuze voor welke wegen voor rehabilitatie of vervanging in aanmerking komen, is op basis van globale visuele inspecties moeilijk in te schatten. Het veelvuldig voorkomen van het schadebeeld scheurvorming zegt wel iets over de duurzaamheid van de weg en daarmee over de restlevensduur van het asfalt. De oorzaak van scheurvorming kan naast de bovenste verhardingslaag ook vanuit de ondergrond, de fundering of de onderste asfaltlaag worden veroorzaakt. Daarnaast kan een bepaalde verharding aan het einde van de levensduur zijn, zonder dat hiervoor direct door visuele inspecties aanwijzingen zijn. Uit een uitgevoerde datagegevens analyse blijkt dat het voor een aantal verhardingen aantrekkelijk is om deze eerder volledig te vervangen. Hierbij zijn per weg de eerder voorgestelde werkzaamheden uit de basisbegroting en -planning groot onderhoud bij elkaar opgeteld om een goede vergelijking te kunnen maken met het vervangen van een verhardingsconstructie. In de analyse is het van belang een afweging te maken in het uitvoeren van groot onderhoud of het totaal vervangen van de verhardingsconstructie indien deze keuze op lange termijn aantrekkelijker is. Zie bijlage 4 voor een overzicht van de verhardingen die zowel in de basisbegroting en -planning groot onderhoud zijn opgenomen als in de planning voor het totaal vervangen van de verharding. Hierbij is gekeken naar straten die mogelijk in aanmerking komen voor vervroegde vervanging, waardoor de kosten voor achterstallig onderhoud overbodig worden. In de eindbegroting voor groot onderhoud is een aanpassing gedaan, rekening houdende met de verwachte kosten voor het totaal vervangen van verhardingen in de periode 2012-2016. De extra kosten met betrekking tot het totaal vervangen van de verharding voor de eerder beschreven vijf verhardingen zijn hierin verwerkt en zijn aangegeven in de onderstaande tabel 10. Planjaar 2012 2013 2014 2015 2016 Gepland groot onderhoud 232.710,00 225.722,22 224.676,00 221.410,00 157.098,00 Tabel 10: Overzicht definitieve begroting groot onderhoud De genoemde extra investering voor het volledig vervangen van de genoemde wegvakken zal zich in de toekomst terugbetalen, immers er hoeft voorlopig geen onderhoud aan de vervangen wegen te worden uitgevoerd. 4.3 Klein onderhoud Uit het budget voor klein onderhoud wordt o.a. het herstellen van schades, de onkruidbestrijding op de verharding en het onderhoud aan de bermen en de belijning bekostigd. In 2011 is een
Pagina 22 van 26 structurele bezuiniging van 40k doorgevoerd op het klein onderhoud. Het beschikbare budget in 2012 bedraagt door deze bezuiniging nog ca 157.000,00 voor klein onderhoud. 4.4 Plankosten Het actualiseren van het wegbeheer is een cyclisch proces dat bij voorkeur jaarlijks geactualiseerd dient te worden. Hiervoor worden diverse kosten gemaakt. Een gedeelte van deze kosten worden bepaald door de inhuur van externe expertise. In dat kader spreken we over plankosten. Door de gemeente is gekozen om het gegevensbestand voor het wegbeheer jaarlijks te actualiseren. Daarnaast zal om de 2 jaar door de gemeente een globale visuele inspectie worden uitgevoerd en de planning worden bijgesteld. In de jaren 2012, 2014 en 2016 zal daarom een globale visuele inspectie plaatsvinden. Na een globale visuele inspectie dient direct de onderhoudsplanning te worden bijgesteld. Het Wegbeheersplan zal eens per 5 jaar worden geactualiseerd. In de onderstaande tabel 11 wordt een overzicht gegeven van de verschillende plankosten in de planperiode 2012-2016. Hierin zijn tevens de te maken kosten voor het uitvoeren van valgewicht deflectiemetingen opgenomen. Planjaar 2012 2013 2014 2015 2016 Actualisatie databestand 2.000 2.200 2.400 2.600 2.800 Uitvoeren weginspecties 5.200 5.400 5.600 Bijstellen onderhoudsplanning 3.200 3.300 3.400 Uitvoeren VG-Deflectie metingen 7.500 8.250 Opstellen Wegbeheersplan 14.000 Plankosten 17.900 2.200 11.100 2.600 34.050 Tabel 21: Overzicht begroting plankosten 4.5 Totale begroting wegbeheer Om tot een totaalbegroting voor het wegbeheer te komen, zijn de afzonderlijk geraamde kosten gesommeerd. Deze kosten bestaan uit: groot onderhoud, klein onderhoud en plankosten. In de onderstaande tabel 12 wordt de geraamde begroting weergegeven voor de jaren 2012 t/m 2016. De genoemde bedragen zijn indicatief, de werkelijke bedragen kunnen afwijken. Planjaar 2012 2013 2014 2015 2016 Groot onderhoud 232.270,25 289.182,05 224.676,00 232.106,00 204.154,00 Klein onderhoud 157.000,00 157.000,00 157.000,00 157.000,00 157.000,00 Plankosten 17.900 2.200 11.100 2.600 34.050 Totaal wegbeheer 407.170,25 448.382,05 392.776,00 391.706,00 395.204,00 Tabel 12: Overzicht totale begroting wegbeheer gemeente Montfoort
Pagina 23 van 26 4.6 Vervanging verhardingen einde levensduur Zoals reeds aangegeven in paragraaf 4.2.3 bereiken diverse wegen in de gemeente, in de planperiode het einde van de theoretische levensduur. Dit geldt tevens voor wegen waarvan dit aan de hand van de uitgevoerde visuele inspectie niet is vastgesteld. Daarom bestaat de mogelijkheid om aanvullend op de totale begroting wegbeheer een inschatting te maken van de kosten die noodzakelijk zijn voor de vervanging van verhardingen aan het einde van hun theoretische levensduur. Een nauwkeuriger beeld van de restlevensduur van een bepaalde weg kan worden verkregen door het uitvoeren van valgewicht deflectiemetingen. Hierbij wordt de daadwerkelijke draagkracht van de verharding, de fundering en de ondergrond gemeten en daarmee een nauwkeurigere uitspraak worden gedaan over de restlevensduur. Omdat in 2015 voor een grote hoeveelheid verhardingen de theoretische levensduur afloopt is het van belang vroegtijdig informatie te verzamelen over de onderbouw van de verhardingen. Aanbevolen wordt om deze informatie te verzamelen door het uitvoeren van valgewicht deflectiemetingen in 2012. Dit is noodzakelijk voor de verhardingen waarvan de theoretische levensduur voor of in 2021 verstreken is. Om een betrouwbaar Wegbeheersplan voor 2017-2021 op te kunnen stellen is het nodig in 2016 nogmaals valgewicht deflectiemetingen uit te voeren ter bepaling van de restlevensduur van de verhardingsconstructie. In theorie zouden voor het vervangen van verhardingen tussen 2012 en 2016 de volgende kosten gereserveerd moeten worden. Planjaar 2012 2013 2014 2015 2016 Vervangen verhardingen 909.708,45 588.000,00 1.701.092,20 7.637.460,80 588.000.00 Verschoven kosten totale vervanging (opgenomen bij groot onderhoud) 0,00 0,00 0,00 182.564,30 0,00 Totaal vervanging verhardingen 909.708,45 588.000,00 1.701.092,2 7.820.025,10 588.000,00 Tabel 33: Overzicht begroting vervangen verhardingen Omdat er theoretisch per planjaar zeer ongelijke bedragen moeten worden geïnvesteerd, en dit niet wenselijk is vanwege budgetaanvraag en dergelijke, wordt een herverdeling van de kosten voorgesteld. Hierbij is geschoven met de werkzaamheden dusdanig dat volledige wegvakken kunnen worden vervangen, verdeeld op basis van planjaar en volgorde in de lijst. Door het inschatten van prioriteiten zou nog een nadere herverdeling kunnen worden bepaald. Dat is op dit moment nog niet gebeurd. Tevens zijn de herverdeelde bedragen ten behoeve van een totaaloverzicht opgesteld bij de totaal begroting wegbeheer. Planjaar 2012 2013 2014 2015 2016 Vervangen verhardingen 2.022.800,65 2.146.674,95 2.310.139,90 2.531.728,40 2.412.917,55 (herverdeling investering) Totaal wegbeheer 407.170,25 448.382,05 392.776,00 391.706,00 395.204,00 Totaal 2.429.970,90 2.595.057,00 2.702.915,90 2.923.434,40 2.808.121,55 Tabel 44: Herverdeling investering vervanging per planjaar en totaaloverzicht
Pagina 24 van 26 Kosten voor de vervanging van de verhardingen zijn theoretisch bepaald en maken in principe geen onderdeel uit van het wegbeheer. Daarom zijn deze apart in de tabel opgenomen. Met behulp van aanvullende metingen dient de noodzaak van vervangingen nog te worden bepaald. Echter een en ander is wel afhankelijk van de investeringen die in het recente verleden zijn gedaan voor verhardingen waarvan de restlevensduur was verlopen tussen 2007 en 2011. Immers, met het groot onderhoud wordt slechts een beperkte mate van levensduurverlenging bereikt. Indien de vervanging van de verhardingen in deze periode niet heeft plaatsgevonden, zouden de kosten in deze periode hoger kunnen uitvallen. 4.7 Varianten begroting 2012-2016 Voor de toekomst zijn een drietal varianten ontwikkeld op basis van de weginspectie 2010 en 2012. Per variant is een korte omschrijving van de inhoud van de variant gemaakt, zijn de financiële consequenties met behulp van het wegbeheersysteem van DHV in beeld gebracht en is een uitwerking gemaakt van de gevolgen. 4.7.1 Begrotingsvariant huidige situatie (met bezuiniging) De begrotingsvariant huidige situatie met bezuiniging is de uitwerking van de huidige situatie, zoals die nu sinds de bezuiniging op wegbeheer is doorgevoerd. Feitelijk gaat deze variant dus in op de effecten van invoeren van de bezuiniging. In deze variant is evenals in de variant met bezuiniging gezocht naar het zo optimaal mogelijk inzetten van de beperkte middelen. Dat is gebeurd door het opleggen van het budget 2012 waarna met behulp van het wegbeheersysteem is bepaald welke schades eerst moeten worden aangepakt en welke daaropvolgend. Een deel van de voorkomende schade kan echter niet worden aangepakt deze schuiven door na de planperiode (naar planjaar 2017) en worden dan ook niet aangepakt, het achterstallige onderhoud wordt eveneens niet opgelost. In onderstaande tabel 15 zijn de gemiddelde budgetten voor het groot onderhoud per planjaar weergegeven. Planjaren 2012 2013 2014 2015 2016 Beschikbaar budget (x1000) 260 260 260 260 260 Benodigd budget (x 1000) 260 260 260 260 260 Verschil (x 1000) 0 0 0 0 0 Tabel 55: Overzicht begroting vervangen verhardingen Deze variant gaat uit van het beschikbare budget van 260.000,00 per jaar. Aanvullend is geen budget benodigd. De kapitaalvernietiging bedraagt in planjaar 2017 184.000,00 en het achterstallig onderhoud onderhoud dat niet kan worden uitgevoerd vanwege een tekort aan onderhoudsbudget bedraagt ca. 3,5 miljoen. 4.7.2 Begrotingsvariant met bezuiniging De begrotingsvariant met bezuiniging is een voortzetting van de situatie zoals die was in 2011, voordat de bezuiniging op wegbeheer is doorgevoerd. Feitelijk gaat deze variant dus in op de effecten van het terugdraaien van de bezuiniging. In deze variant is gezocht naar het zo optimaal mogelijk inzetten van de beperkte middelen. Dat is gebeurd door het opleggen van het budget uit 2011 waarna met behulp van het wegbeheersysteem is bepaald welke schades eerst moeten
Pagina 25 van 26 worden aangepakt en welke daarop volgend. Een deel van de voorkomende schade kan echter niet worden aangepakt deze schuiven door na de planperiode (naar planjaar 2017) en worden dan ook niet aangepakt, het achterstallige onderhoud wordt eveneens niet opgelost. In onderstaande tabel 16 zijn de gemiddelde budgetten voor het groot onderhoud per planjaar weergegeven. Planjaren 2012 2013 2014 2015 2016 Beschikbaar budget (x1000) 260 260 260 260 260 Benodigd budget (x 1000) 340 340 340 340 340 Verschil (x 1000) - 80-80 - 80-80 - 80 Tabel 66: Overzicht begroting vervangen verhardingen Voor het uitvoeren van het groot onderhoud is jaarlijks een bedrag van 80.000,00 extra nodig bovenop het reeds beschikbare budget. De kapitaalvernietiging bedraagt in planjaar 2017 223.000,00 en het achterstallig onderhoud onderhoud dat niet kan worden uitgevoerd vanwege een tekort aan onderhoudsbudget bedraagt ca. 2,8 miljoen. 4.7.3 Begrotingsvariant zonder bezuiniging De begrotingsvariant zonder bezuiniging is gebaseerd op de landelijke technische standaard, zoals die is uitgewerkt in de wegbeheersystematiek van het CROW (zie hoofdstuk 2). In deze variant wordt al het achterstallige onderhoud aangepakt (de kosten daarvan bedragen ca. 5,1 miljoen), waarna de wegen die van onvoldoende kwaliteit zijn worden aangepakt. Hierdoor komt het gehele wegenareaal in Montfoort op het CROW Basisniveau te liggen. Het onderhoud wordt op het technisch en financieel meest optimale moment uitgevoerd, op een zodanige wijze dat een maximale levensduur van de verhardingen wordt verkregen. Kapitaalvernietiging wordt grotendeels voorkomen. Om de kwaliteit van de verhardingen de komende vijf jaar naar het CROW Basisniveau te brengen en daar vervolgens ook te houden zijn de benodigde budgetten voor het groot onderhoud uitgewerkt. In onderstaande tabel 17 zijn de gemiddelde budgetten voor het groot onderhoud per planjaar weergegeven. Planjaren 2012 2013 2014 2015 2016 Beschikbaar budget (x1000) 260 260 260 260 260 Benodigd budget (x 1000) 940 940 940 940 940 Verschil (x 1000) - 680-680 - 680-680 - 680 Tabel 77: Overzicht begroting vervangen verhardingen Voor het uitvoeren van het groot onderhoud is jaarlijks een bedrag van 680.000,00 extra nodig bovenop het reeds beschikbare budget. De kapitaalvernietiging bedraagt in planjaar 2017 212.000,00 en het achterstallig onderhoud onderhoud dat niet kan worden uitgevoerd vanwege een tekort aan onderhoudsbudget bedraagt 0.
Pagina 26 van 26 5 Financiering 5.1 Wijze van financiering In deze paragraaf worden twee mogelijke wijzen van financiering opgegeven, waarbij het bestuur een keuze kan maken beiden. Het beheerpakket van het Wegbeheer is zodanig ingericht dat uiteindelijke vanuit de diverse kostenposten een onderhoudsbudget wordt berekend. Voor de financiering van deze kosten zijn er twee mogelijkheden, namelijk: Financiering met behulp van jaarlijks vastgestelde bedragen; Financiering met behulp van een bestemmingsreserve. In beide gevallen wordt er jaarlijks een budget opgenomen in de begroting. Hieronder worden beide mogelijkheden verder uitgelegd. 5.2 Financiering met behulp van jaarlijks vastgestelde bedragen Bij deze methode wordt er in de begroting jaarlijks een bedrag voor onderhoud van wegen geraamd. De financiering van dit budget kan plaatsvinden uit de Algemene Middelen, uit subsidies of uit vrijval van de vervangingsinvestering. Alle kosten voor onderhoud aan en vervanging van verhardingen komen bij deze financieringswijze ten laste van de exploitatie. Jaarlijks worden in overleg met het bestuur de benodigde onderhoudsbudgetten vastgesteld en in de begroting opgenomen. Deze bedragen kunnen dus jaarlijks sterk fluctueren. 5.3 Financiering met behulp van bestemmingsreserves Als de jaarlijkse onderhoudskosten sterk schommelen wordt vaak gebruik gemaakt van een bestemmingsreserve. Daarbij is het uitgangspunt dat de hoogte van het jaarlijkse budget constant is en wordt gebaseerd op de gemiddelde budgetbehoefte op lange termijn. Een ander uitgangspunt is dat bet jaarlijkse budget voor onderhoud aan wegen alleen bedoeld is voor onderhoud aan het wegennet in zijn huidige vormgeving en functie. Eens per 5 jaar worden de onderhoudsbudgetten vastgesteld. In de jaren dat er minder geld nodig is, wordt het te veel aan gelden gedoteerd in de bestemmingsreserve tot de jaren dat er juist meer nodig is. Schommelingen in de bestedingen worden dus opgevangen in de bestemmingsreserve. Afgezien van prijsindexering vindt wijziging van het onderhoudsbudget alleen plaats als gevolg van uitbreiding van het wegennet of bij beleidswijzigingen. Nadat een nieuwe globale visuele inspectie en de valgewicht deflectiemeting is uitgevoerd in 2012 en een nieuwe planning voor groot onderhoud is gemaakt, kunnen de budgetten worden vastgesteld. 5.4 Financiering vervangingen Groot onderhoud van verhardingen kan meestal worden gezien als investeringen. Er wordt immers nagenoeg een nieuwe constructie aangebracht. Deze kunnen dus separaat worden afgeschreven over meerdere jaren waardoor deze niet rechtstreeks op het totale onderhoudsbudget drukken.
Bijlage 1 CROW omschrijving schadebeelden Het CROW heeft een waarderingsmethode ontwikkeld welke het mogelijk maakt een objectieve en eenduidige beoordeling van de toestand van de verhardingen te verkrijgen. Door de toegepaste inspectiemethode is de beoordeling zo veel mogelijk onafhankelijk van jaargetijde, weersomstandigheden en de inspecteur. Hierdoor wordt vergelijking van het kwaliteitsniveau van wegvakken mogelijk. Voor het inventariseren van de toestand van de verhardingen is op alle wegvakken een globale visuele inspectie uitgevoerd. De resultaten van de globale visuele inspectie zijn ingevoerd in een databestand. Schadebeelden Door het CROW is een verdeling gemaakt van de mogelijkerwijs optredende schades. Hierbij is een onderverdeling in schadegroepen en schadebeelden gemaakt. Afhankelijk van de soort verharding (asfalt, elementen of cementbeton) dient voor de onderstaande schadebeelden een beoordeling te worden gegeven. Schadegroep Schadebeeld Asfalt Elementen Cementbeton Textuur Rafeling Vlakheid Dwarsonvlakheid Oneffenheden Samenhang Scheurvorming Verhardingsrand Randschade Waterdichtheid Voegvulling Klein onderhoud Dwarslassen Dwarsscheuren Langslassen Gaten Voegwijdte BSS Voegwijdte klinker Kantstrook Bermen Tabel 88: Schadebeelden CROW Onderstaand volgt een korte definitie van de genoemde schadebeelden: Schadebeeld Rafeling Definitie het verdwijnen van stenen (met een doorsnede van > 2 mm) uit het oppervlak. Dwarsonvlakheid een verticale vervorming van het dwarsprofiel van de verharding met een lengte van minimaal 5 meter. Oneffenheden plaatselijk voorkomende, verticale vervormingen van de verharding met een oppervlakte van minder dan 5 m 2. De vervormingen treden in de lengte- en dwarsrichting op. Scheurvorming schade die zich manifesteert in de vorm van scheuren in lengterichting en/of scheuren in lengterichting en dwarsrichting die onderling verbonden zijn. Randschade de schade van de schadegroepen "vlakheid" (dwarsonvlakheid en oneffenheden) en samenhang (scheurvorming), die voorkomt in de verhardingsrand (exclusief kantopsluiting).
Voegvulling Zetting Voegwijdte conditie van de voegvulling. de relatieve hoogteligging van de weg ten opzichte van de omgeving. afstand tussen de verhardingselementen. Tabel 9: Definities schadebeelden Zie hieronder voor voorbeelden van een schadebeeld voor rafeling, dwarsvlakheid, oneffenheden en scheurvorming. Foto 1: Rafeling Foto 2: Dwarsonvlakheid Foto 3: Oneffenheden Foto 4: Scheurvorming