Handleiding lesmethode Groep 5 & 6 Bikkels in de dop versie 2016
Inhoudsopgave Introductie 8 Verantwoording methodiek 9 Doorgaande lijn PO en VO 11 Preventief en curatief 12 Organiseer je les 13 Praktische tips 14 De werkmap 19 Powerpoint presentatie 21 Ouderbrieven 23 Draaiboek 25 Deel 1 27 Deel 2 35 Deel 3 43 Deel 4 51 Deel 5 57 Deel 6 69 Deel 7 74 Deel 8 78 Deel 9 82 Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 7
Bijeenkomst 3 Doelstellingen Lesplan Deelnemers oefenen met verschillende houdingen Deelnemers zijn zich bewust van eerste indrukken Deelnemers kunnen oogcontact maken tijdens een gesprekje Deelnemers zijn zich bewust van hun stemgebruik Dianr Inhoud Duur Werkma Boek Werkvorm p 1, 2 Warming-up 10 min - - Actief groepsspel 3 Eerste indruk 5 min - p. 41 Uitleg en groepsdiscussie 4 Oogcontact 10 min - p. 47 Groepsdiscussie en rollenspel 5 Stemgebruik 5 min - p. 49 Uitleg en groepsdiscussie Totaal 30 min Benodigdheden Les- en werkboek voor elke leerling Powerpoint les 3 met beamer en laptop Papier + schrijfmateriaal voor alle leerlingen Eventueel een beloningslijst voor een groepsbeloning Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 43
Paula s stressmeter Je kent het vast wel; soms ben je een beetje zenuwachtig voor iets en heb je een beetje stress. En soms ben je totaal in paniek, compleet met zweetdruppels en knikkende knieën en heb je gruwelijk veel stress. Hoeveel stress je hebt, kun je aangeven op een stressmeter. De stressmeter loopt van helemaal geen stress (100% chill) tot maximale stress (bel 112). Bij Paula staat de stressmeter bijna standaard op 10. Sneu hè?! En vooral heel erg vermoeiend voor Paula. Het leven van Paula In Paula s leven gebeurt van alles: ze wordt wakker, kleedt zich aan, ontbijt en gaat naar school. Paula probeert op te letten tijdens de les, speelt met andere kinderen, krijgt soms straf en soms een complimentje. Op woensdagen gaat ze naar tennisles en iedere vrijdag naar pianoles. Af en toe moet ze met haar moeder mee boodschappen doen (balen) en soms mag ze eventjes alleen thuisblijven (leuk). Als ze heeft afgesproken met haar beste vriendin, heeft Paula een topdag. Tot zover niets bijzonders. Jouw dagen zijn waarschijnlijk met vergelijkbare dingetjes gevuld. Het vervelende voor Paula is dat ze bij bijna al die gebeurtenissen stress voelt. Veel stress! En door die stress lukt het haar niet om handig te reageren op al die dagelijkse gebeurtenissen. Laten we eens kijken hoe dat precies werkt: 12
Gebeurtenis: Er gebeurt iets Gedachten: Paula denkt daar iets dramatisch over Gevoel: Paula voelt daardoor stress Gedrag: Paula reageert door de stress met iets onhandigs. Gevolg: Paula krijgt niet wat ze wil. Dat is geen al te best verloop natuurlijk. We zullen dit schema eens invullen met zomaar een alledaagse gebeurtenis: 13
7. Stressmeter Hoe goed ga jij om met stress en spanningen? Denk maar eens aan een voor jou super spannend moment dat je hebt meegemaakt of zou kunnen meemaken. Denk even niet aan bezoekjes aan de tandarts of een bijna-valpartij op vakantie in de bergen van Zwitserland. Nee, kies maar iets wat iedere dag voor kan komen. Een paar voorbeeldjes: een onverwachte beurt krijgen in de klas en dan iets stoms zeggen een groepje oudere jongens tegenkomen die vervelende opmerkingen maken zelf een afspraak moeten afbellen in het donker slapen met de deur dicht struikelen op het schoolplein terwijl iedereen het ziet een volledig fout antwoord geven op een vraag van de meester Wat vind jij het engst? Heb je die super spannende gebeurtenis in je hoofd? Kijk nu maar eens naar onderstaande stressmeter en kleur in tot hoever jij denkt dat de stress bij jou oploopt. Waarschijnlijk is je stressmeter (bijna) helemaal ingekleurd? Je hebt immers de meest spannende gebeurtenis uitgekozen! Bedenk je nu dat een score van 10 het allerspannendste is wat je OOIT kunt meemaken. Denk je bijvoorbeeld eens in dat de Derde Wereldoorlog uitbreekt. Er vallen bommen op jouw stad en jij moet met je ouders het huis uit om een veilige 26
plek te zoeken. Het is nacht en je rent door de straten, op zoek naar een veilig onderkomen. Op het moment dat je een straat in rent, komt een grote vijandige tank de hoek om. Jullie kunnen geen kant op. Het kanon op de tank richt zich met een onheilspellend geratel langzaam op jou Welk cijfer zou je op dat moment aan je spanning geven? Als dat geen 10 is, dan heb je waarschijnlijk een slaapliedje teveel gezongen! Als de wereldoorlog op 10 staat, welke zeer ernstige gebeurtenis kun je dan bedenken voor een score van 8? En wat krijgt een 5? Kijk nu eens terug naar de gebeurtenis waarvoor je de stressmeter hebt ingevuld. Als oorlog op 10 staat, en bijvoorbeeld een ernstig ongeluk krijgen op 5, waar zou dan jouw spannende gebeurtenis moeten staan denk je? Misschien toch een stukje lager dan je eerder had gedacht? Dat heet nou met een moeilijk woord relativeren. Maar wij noemen dat: Bikkeldenken. Bikkeldenken betekent dat je niet meteen het ergste denkt over iets, maar positief probeert te denken. Je vergelijkt de dingen die je overkomen met een echte, grote ramp. Dan weet je weer dat iets niet het einde van de wereld betekent. Kan iets toch niet leuk zijn? Tuurlijk. Enorm balen? Zeker. Heel erg verdrietig? Helaas wel. Maar als je denkt als een Bikkel, weet je dat het ook wel weer goed komt. Onze goede vriend Bob is hier een kei in! TIP Als je denkt en voelt dat iets rampzalig is, vergelijk het dan eens in gedachten met een échte ramp. De meeste dingen vallen in vergelijking daarmee toch wel mee?! 27
werkboek van: Bikkels in de dop Groep 5 en 6 versie 2015
Gebeurtenis: Dit gebeurde er Gedachten: Ik dacht Gevoel: Ik voelde me daardoor Gedrag: Dit zei of deed ik toen Gevolg: Dit gebeurde er daarna Blad 1: Zo is het gebeurd! Bedenk je nieuwe, eerlijkere en beter kloppende gedachte op blad 2! Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 54
Werkblad 17 Kritiek geven Er is vast wel iets of iemand waar je je aan ergert. Misschien je zusje doe voor de zoveelste keer met jouw spullen heeft gespeeld, je vader die voor de 100 e keer datzelfde grapje maakt, je moeder die haar spullen overal laat slingeren, Geef eens kritiek en vul het G-schema op de volgende pagina in! Let op dat je voordat je kritiek gaat geven, eerst de Bikkelgedachten in jezelf zegt. Probeer je aan de regels voor kritiek te houden. Dus: Kalmeer eerst (tel tot tien, trek je even terug) Let op de drie Bikkeltips: houding, stem en aankijken! Bedenk rustig wat je vervelend vindt Zeg wat je vervelend vindt, begin je zin met Ik vind Luister naar wat de ander zegt Probeer samen een oplossing te vinden. Spectrum Brabant Bikkeltrainingen.nl 74