Jaarverslag

november 1 Jaarverslag 2015-2016 2016 Voor u ligt het jaarverslag van de Caleidoscoop schooljaar 2015-2016. Het geeft o.a. weer op welke wijze we het afgelopen met elkaar hebben gewerkt aan de uitvoering van onze visie, nl. het bieden van goed onderwijs en goede zorg.

Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Onze school 2.1. Kerngegevens 2.2. Organisatieontwikkeling 2.3. Schoolplan en jaarplan 2.4. Klachten en klachtenregeling 2.5. PR en communicatie 2.6. Medezeggenschap 3. Onderwijs en leren 3.1. Opbrengsten 3.2. Individuele vakgebieden 3.3. ICT en leren 3.4. (alleen VSO) Arbeidstoeleiding en stages 3.5. Passend Onderwijs 3.6. Bijzondere activiteiten 4. Personeel en financiën 4.1. Formatie en financiën 4.2. Ziekteverzuim 4.3. Professionalisering 4.4. Studenten en stagiaires 5. Thema s vanuit de school 5.1. Ouderbetrokkenheid 5.2. Leerlingenraad 5.3. Gebouw en schoolplein 5.4. Investeringen 5.5. Excellent CVB 6. Nawoord RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 1

1. Inleiding Dit is het jaarverslag van de Caleidoscoop, Ieder jaar geeft dit een overzicht van de ontwikkelingen en activiteiten in onze school en in de MOD kleuterklassen in Leeuwarden. Met dit verslag wordt verantwoording afgelegd aan de inspectie, het College van Bestuur, de MR en aan de ouders van de leerlingen. SO de Caleidoscoop is gestart in 2008 en is ontstaan vanuit het samengaan van de Professor Grewelschool en de Buitenschool. Hierdoor gaf Renn4 ook gestalte aan de ontvlechting van het SO en het VSO. Afgelopen schooljaar was er een geringe afname van het aantal leerlingen in onze school. Dit en het feit dat er binnen heel Renn4 sprake was van krimp, heeft ervoor gezorgd dat het terugbrengen van onze formatie een belangrijk aandachtspunt was gedurende het schooljaar. Door het opstellen van een duidelijk plan waarin we aangaven hoe we wilden toegroeien naar- en aan het einde van het schooljaar wilden uitkomen op de toegestane formatie en door een strakke hantering van het plan, hebben we ons doel ook daadwerkelijk kunnen bereiken. In april zijn we door de vele aanmeldingen- nog gestart met een groep 3/4, die binnen een aantal weken uitgroeide tot een groep met 11 leerlingen. De MOD kleuterklas in Dokkum daarentegen is einde van het schooljaar opgeheven vanwege het geringe aantal leerlingen. Dit aantal was in de laatste maanden van het schooljaar gedaald tot een onaanvaardbaar aantal waardoor er geen sprake meer was van een groep. In nauwe samenwerking met JHF is er vanuit de MOD kleuterklas een pilot gestart waarvan de kern is dat er een werkwijze is ontwikkeld waardoor de samenwerking nog meer geïntensiveerd wordt. Beide partijen zijn hier tevreden over en deze werkwijze is inmiddels uitgegroeid tot een vastgestelde samenwerking rondom een leerling. Daarnaast zijn we in het afgelopen jaar in gesprek geweest met JHF met als doel het starten van een OZA groep (Onderwijs Zorg Arrangementen). Deze groep is bedoeld voor leerlingen die meer individuele aandacht behoeven in combinatie met specifieke zorgvragen. De leerlingen die hiervoor in aanmerking komen hebben een categorie 3 bekostiging. Het streven is om m.i.v. januari 2017 te starten met deze groep. O.a door de transitie van de hulpverlening naar de gemeentes, is het aantal Kinnik leerlingen in onze school afgenomen. De nadruk bij behandelingen ligt nu meer op een ambulant aanbod. De behandelingen zelf zijn korter en beperken zich vnl tot halve dagen. Hierdoor is onze samenwerking met Kinnik minder intensief dan in het verleden. Individuele ondersteuning van leerlingen door deze organisatie in de school is sterk afgenomen. Het ziekteverzuim is ook dit schooljaar beneden de vastgestelde norm van Renn4 gebleven. Met het jaarplan als uitgangspunt en het daaraan gekoppelde tijdspad, is er ook dit jaar gewerkt aan het verbeteren van de kwaliteit van het onderwijs en aan het bevorderen van een goed pedagogisch klimaat. Agressiehantering is en blijft een aandachtspunt binnen onze school. Inmiddels zijn we al weer de eerste periode van het schooljaar 2016-2017 achter de rug. Ook dit jaar zijn we gestart met minder leerlingen dan in de afgelopen jaren. Hoe zich dit verder gaat ontwikkelen is nu nog niet te zeggen. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 2

Op de website van RENN4 vindt u meer informatie over de school. Ik wens u veel leesplezier met dit verslag. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 3

2. Onze school De Caleidoscoop is een SO school voor kinderen met gedrags-en/of psychiatrische problematiek en valt onder het bestuur van RENN4. RENN4 is een schoolbestuur voor gespecialiseerd onderwijs in Noord Nederland. RENN4 biedt onderwijs aan leerlingen met specifieke behoeftes op het terrein van leren en gedrag. In het schooljaar 2015-2016 vallen in totaal veertien scholen onder het bevoegd gezag van RENN4. De scholen van RENN4 hebben in totaal meer dan dertig locaties die verspreid liggen over de provincies Groningen, Friesland en Drenthe. 2.1 Kerngegevens Leerlingenaantal op teldatum 1 oktober: 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 totaal 179 197 217 198 Instroom: 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 totaal 123 127 83 83 Uitstroom: 2012-2013 2013-2014 2014-2015 2015-2016 Onderwijssoort SO cluster 1 t/m 4 1 8 VSO cluster 1 t/m 4 5 VSO dagbesteding VSO arbeid / 4 praktijkgericht onderwijs VSO VMBO 11 VSO HAVO/VWO 3 VSO dagbesteding nvt Regulier basisonderwijs 2 4 1 8 Speciaal basisonderwijs - 3-32 Praktijkonderwijs 3 VMBO 7 5 10 9 HAVO/VWO 1 1 3 MBO entree NVT MBO 2/3/4 NVT HBO/universiteit NVT Reguliere arbeidsplaats Sociale werkvoorziening/ NVT sociale werkplaats/ beschermde werkomgeving Arbeidstrainingscentrum NVT Arbeidsmatige NVT dagbesteding Thuiszitter, niet meer leerplichtig NVT RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 4

Thuiszitter met leerplichtontheffing Thuiszitter zonder leerplichtontheffing Anders 3 2.2 Organisatieontwikkeling Het laatste jaar neemt het aantal leerlingen iets af zonder dat dit dramatische vormen aanneemt. Het heeft wel invloed gehad op de formatieplanning in schooljaar 2015-2016 (zie ook de inleiding). Daarnaast is nu merkbaar (sept. 2016) dat de vele invalleerkrachten op dit moment, en het feit dat er een aantal medewerkers onze school verlaten hebben, invloed hebben op het pedagogisch klimaat in de school. We streven ernaar- en zetten erop in de stabiliteit en het evenwicht in ons team te herstellen en in samenwerking met elkaar blijven we kijken op welke wijze we leerkrachten en ook leerlingen het beste kunnen ondersteunen. Het feit dat er weinig invalmedewerkers beschikbaar zijn en de WWZ heeft helaas geen positieve bijdrage aan het bereiken van kwaliteit en continuïteit en stelt ons voor nieuwe uitdagingen. 2.3 Schoolplan en jaarplan De school werkt vanuit het schoolplan 2015-2019. Hierin staat beschreven waar we deze vier jaar aan gaan werken. Elk schooljaar worden deze onderwerpen uitgewerkt in het jaarplan. Speerpunten in het jaarplan 2015-2016 waren: Planning formatie i.r.t. aantal leerlingen Inrichting Bibliotheek Door een gift is er nu een prachtige bibliotheek in onze school waar de leerlingen wekelijks en met veel plezier gebruik van maken. Leesonderwijs Excellent CVB 2.4 Klachten en klachtenregeling Klachten van ouders worden altijd eerst geprobeerd in een persoonlijk gesprek met ouders op te lossen. Vaak is dit voldoende en afdoende. De Caleidoscoop heeft als visie en uitgangspunt dat een goede samenwerking met ouders onmisbaar is in de realisering van goed onderwijs en van een goed pedagogisch klimaat. Er wordt dus altijd ingezet op een goede relatie met ouders, c.q. verzorgers. Er waren dit schooljaar geen formele klachten van ouders. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 5

2.5 PR en communicatie Voor iedere vakantie geeft De Caleidoscoop een nieuwsbrief uit voor de ouders/verzorgers. Deze nieuwsbrief bestaat uit een algemeen deel en een specifiek deel van de groep van de leerling. Bijzonderheden die de ouders moeten weten worden via de mail aan hen gecommuniceerd. Over individuele leerlingen is regelmatig telefonisch contact met ouders/verzorgers. De website www.renn4-decaleidoscoop.nl biedt ook informatie voor ouders/verzorgers en andere belangstellenden. Op de website staat onder andere de jaarkalender van De Caleidoscoop. Via de Twitteraccount @DeCaleidoscoop zijn sinds oktober 2014 nieuwsfeitjes betreffende De Caleidoscoop te volgen. 2.6 Medezeggenschap In de Medezeggenschapsraad zitten ouders en leerkrachten van de school. De MR heeft een wettelijke status. Dat wil zeggen dat de raad advies kan uitbrengen aan de directie over zaken die de school aangaan. Ook heeft de raad in bepaalde gevallen instemmingsrecht. De ouderleden van de raad worden gekozen door de ouders. Het personeel (personeelsgeleding) wordt gekozen uit het team. De MR-leden worden benoemd voor een periode van drie jaar en kunnen vervolgens voor een nieuwe periode worden herkozen. Samenstelling MR Oudergeleding Jelle Ywema (notulist) Personeelsgeleding Petra Huisman (voorzitter) Ria Spoelstra Anita Luinstra ( voorzitter ) Debbie van Genderen Nienke van Reeuwijk ( GMR) De MR is 7 keer bijeen geweest. Marcel Andringa (directeur) was alle vergaderingen aanwezig. De vergaderingen van de MR vinden plaats op dinsdagavond in de Caleidoscoop. De vergaderingen zijn openbaar. Wilt u een vergadering bijwonen dan bent u welkom. Voor data en aanvang kunt u contact opnemen met iemand van de MR. GMR: Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad Voor school overstijgende zaken is er een Gemeenschappelijke Medezeggenschapsraad. Alle Renn4 scholen zijn vertegenwoordigd in de GMR. Ook voor de GMR zijn de taken en bevoegdheden vastgelegd in een reglement. Namens de Caleidoscoop zit Nienke van Reeuwijk in de GMR. Samenstelling, werving en verkiezingen MR. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 6

Met betrekking tot de samenstelling van de MR voor het schooljaar 2016-2017 geldt: aan de beurt voor aftreden Petra Huisman en Nienke van Reeuwijk. Speciale aandacht ging dit jaar uit naar: Leerlingenraad. Vso scholen hebben een leerlingenraad en een aantal SO scholen ook. Besproken worden in schooljaar 2016-2017 of de Caleidoscoop dit ook wil. Terugloop leerlingenaantallen: Er was een leerlingendaling van 300 Renn4-breed en 42 op de Caleidoscoop opgetreden. Onderwijszorgarrangement: Er is een plan voor het onderwijszorgarrangement aangeboden aan de wethouder. Die zal bekijken of hier subsidie voor kan worden verleend. Sociale Media. Er is een Protocol omtrent sociale media. Thema-avond inplannen. Hier zal naar gekeken worden hoe dit gerealiseerd kan worden en er zal een datum worden gereserveerd op de jaarkalender. Rots en water. Er zijn van de Caleidoscoop twee mensen die de cursus hebben gevolgd. Nu wordt er gekeken hoe dit vorm kan worden gegeven binnen school. Schoonmaak. Is een regelmatig terugkerend onderwerp. Normjaartaak. Verschil tussen parttime en fulltime Functieomschrijving. Gymnastiek en leerlijn gymnastiek Vervanging ziekte. Gezien de terugloop van de leerlingaantallen moet de Caleidoscoop in staat zijn om dit binnen het huidige personeelsbestand op te vangen zonder een beroep te hoeven doen op het transfercentrum en daarmee dus vervangingskosten te besparen. Verhuizing MOD. Ten aanzien van de locatie Leeuwarden zal de gemeente Leeuwarden subsidie worden gevraagd voor een onderwijszorgarrangement om het MOD zo te laten. Mr heeft een emailadres De personeelsleden hebben hier toegang tot. Mrcaleidoscoop@renn4.nl Nieuwe CAO TRKK-ruimtes opknappen Het formatieplan, scholingsbudget, de exploitatie- en investeringsbegroting worden uitvoerig besproken en instemming volgt. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 7

3. Onderwijs en leren Aan het einde van elk schooljaar wordt vanuit het kwaliteitsbeleid van onze school bepaald welke vak- en vormingsgebieden vanuit het onderwijsaanbod verbeterd dienen te worden. Met gebruikmaking van diverse evaluatie- en analyse gegevens voeren wij systematisch elk schooljaar de nodige kwalitatieve verbeteringen door in ons aanbod. 3.1 Opbrengsten In de maanden januari en mei zijn de Cito-toetsen afgenomen. Met deze toetsen meten we de leervorderingen van de leerlingen. Ook meten we er de opbrengsten van ons onderwijs mee. De opbrengsten worden afgezet ten opzichte van de normen vanuit de Opbrengstennotitie RENN4. De opbrengstennotitie RENN4 is kaderstellend voor onze school. 3.2 Individuele vakgebieden Uit de analyse van de leerresultaten blijkt dat de inzet van de ondersteuning erg belangrijk is voor de leerresultaten. Door de onrust dit schooljaar is veel ondersteuning weggevallen. Daarnaast geeft de analyse van de Cito opbrengsten een onduidelijk beeld, aangezien het CITO systeem geen onderscheid maakt in de verschillende profielen. Zie voor een uitgebreid verslag de bijlage. 3.3 ICT en leren Dit schooljaar werken we verder met de pilot Snappet, tablet gebruik in de school. We zijn begonnen met 2 groepen, Dit jaar werken 8 groepen met de tablets voor de vakken, rekenen begrijpend lezen en spelling. We onderzoeken of het maken van de verwerking van de leerstof op de tablets ook invloed heeft op de leerontwikkeling. 3.4 Arbeidstoeleiding en stages (alleen voor VSO) n.v.t. 3.5 Passend Onderwijs Passend Onderwijs op onze school betekent dat we zo veel mogelijk tegemoet willen komen aan de ondersteuningsbehoeften van de leerlingen. Het ondersteuningsprofiel van de school geeft een beeld van de mogelijkheden, grenzen en ambities die wij hebben als het gaat om het bieden van passend onderwijs. In het afgelopen schooljaar zijn we in gesprek geweest met JHF voor het realiseren van een OZA klas. Deze klas zal zich richten op leerlingen met specifieke hulpvragen, die in aanmerking komen voor een categorie 3 bekostiging. Het streven is om in januari 2017 te starten met deze groep leerlingen. Ze worden begeleid door een leerkracht en door een pedagogisch medewerker van JHF. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 8

Daarnaast hebben er gesprekken met Kinnik en JHF plaatsgevonden. Deze waren met name verkennend en hadden als doel om, met concrete casussen als uitgangspunt, te kijken wat we voor elkaar konden betekenen en hoe we elkaars kwaliteiten, kennis en expertise konden versterken. Deze gesprekken hebben tot nu toe geen vervolg gekregen. Met Accare zijn er verkennende gesprekken. Ook nu weer is het doel om te onderzoeken hoe we elkaars expertise en deskundigheid t.o.v. leerlingen zo optimaal mogelijk kunnen inzetten. Voor een aantal leerlingen zijn er individuele trajecten ingericht. Deze kunnen zeer uiteenlopend zijn en afhankelijk van de vraag van de leerling, verschillend worden ingericht. Een aantal leerlingen heeft hierbij gebruik gemaakt van de module Samen Sterk naar School (JHF). 3.6 Bijzondere activiteiten De Caleidoscoop heeft een cultuurcommissie. De voorzitter hiervan is de cultuurcoach die voor 2 uren per week verbonden is aan de school. De inzet van de cultuurcoach wordt bekostigd door Kunstkade (gemeente Leeuwarden). Vanuit de commissie wordt voor het hele jaar en voor alle afdelingen in de school een programma georganiseerd. Muziek, theater, museumbezoek maken hier onderdeel van uit. De Caleidoscoop neemt deel aan het project Special Heroes. Hierdoor zijn verschillende sporten in de school geïntroduceerd. Aan het einde van een cyclus waarin aandacht wordt besteed aan een bepaalde sport, worden ouders uitgenodigd. De belangstelling hiervoor is groot en er komen dan ook altijd veel ouders en andere familieleden kijken. Doel van het project is o.a. om kinderen kennis te laten maken met verschillende mogelijkheden en om sportieve activiteiten ook buiten schooltijd te bevorderen. 4. Personeel 4.1 Formatie en financiën Het leerlingenaantal van onze school bepaalt het aantal formatieplaatsen. Vanuit de formatie konden we het afgelopen schooljaar 16 groepen formeren. Naast de... leerkrachten was er ruimte voor.. fte aan ondersteuning. Het managementteam van de school bestaat uit fte. Geef hier een weergave van de financiële uitputting van de school. 4.2 Ziekteverzuim Het ziekteverzuim binnen onze school wordt maandelijks in beeld gebracht. Op basis van de verzuimcijfers vindt er een analyse plaats en waar nodig worden diverse acties geïnitieerd. Verloop ziekteverzuim: 2015-2016 2014-2015 2013-2014 5,61 % 4,5 % 8,58% De wet verbetering poortwachter wordt gevolgd. Dit betekent vooral dat er een regelmatig contact is met zieke medewerkers. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 9

4.3 Professionalisering Op het niveau van de medewerkers worden gesprekken gevoerd over ambitie, kennis en vaardigheden, werkresultaat, competenties en taakverdeling. De gesprekken kunnen leiden tot concrete afspraken met als doel verdere professionalisering en ontwikkeling van de medewerker. Er zijn gedurende het schooljaar 7 studiedagen ingepland. Een deel van de studiedagen is met name gereserveerd voor het op orde brengen van de OPP s, de groepsoverzichten en andere noodzakelijke taken. Verder is er veel aandacht besteed aan het bevorderen van de kwaliteit van de OPP s en aan de evaluatie hiervan. De CVB s hebben hier een belangrijke rol in gespeeld. Daarnaast zijn de volgende onderwerpen aan bod gekomen; Teambuilding Presentatie jaarplan Schoolplan/strategisch beleidsplan Dyslexieprotocol SCOL LVT Groepsplan Gedrag Gedrag (ABC) Leerwinst Evaluatie bibliotheek (n.a.v. enquete) 15 20 minuten Studiedagen op organisatieniveau: Verplichte cursussen BHV, SMGG en ABC zijn gevolgd volgens afspraken van Renn4. Studiedag Netwerkleren is door alle medewerkers (m.u.v. de zieke mensen) bezocht. Scholing IB-ers en GD-ers is gevolgd. Alle onderwijsassistenten en leerkrachtondersteuners hebben deelgenomen aan de verplichte scholing. Zij hebben deze allen met goed gevolg afgerond. Certificering, CKMZ. Studiedagen t.b.v. de auditoren zijn gevolgd. 4.4 Studenten en stagiaires Wij leiden graag studenten op voor hun toekomstig beroep en maken daarbij gebruik van hun ondersteunende rol en de nieuwe inzichten vanuit hun opleidingen. Studenten liepen stage op onze school vanuit de opleidingen: Onderwijsassistente Friese Poort SPH SAW Logopedie CIOS RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 10

Thema s vanuit de school 5.1 Ouderbetrokkenheid In september wordt er altijd een ouderavond georganiseerd. Deze avond is met name bedoeld om de ouders te laten kennismaken met de nieuwe leerkracht(en) en met de nieuwe klas van hun kind. Drie keer per jaar zijn er individuele gesprekken met ouders over het OPP en over de vorderingen van hun kind. Hiernaast maken ouders afspraken met de leerkracht over de wijze waarop ze verder geïnformeerd willen worden. Dit kan via de mail of telefonisch. Bij bijzondere, c.q. afwijkende gebeurtenissen worden de ouders altijd geïnformeerd. Het project Special Heroes heeft ervoor gezorgd dat ouders regelmatig kwamen kijken naar sportactiviteiten van hun kind. Soms organiseert de leerkracht dan ook een koffiemoment voor de ouders in de klas. Per afdeling wordt er aandacht besteed aan de wijze waarop ouders betrokken kunnen worden bij de gang van zaken in de school. De afspraken hierover kunnen per afdeling verschillen. Zo kunnen ouders bijv. een bijdrage leveren aan het versieren van de gang-klaslokalen. Het enthousiasme van ouders om daadwerkelijk een bijdrage te leveren aan de gang van zaken in de school hangt erg af van de soort activiteit. Over het algemeen kan worden gesteld dat het enthousiasme hiervoor niet heel groot is. De afstand (in km s) tot school speelt hier zeker een rol in mee.. 5.2 Leerlingeraad De Caleidoscoop kent geen leerlingenraad. 5.3 Gebouw en schoolplein In het afgelopen schooljaar zijn er veel verbeteringen uitgevoerd in de school. Deze hebben zich met name gericht op het verbeteren van het klimaat in het gebouw. 5.4 Investeringen Inventaris en apparatuur Vervanging middelen gymzaal en mrt-lokaal Lesmethoden en leermiddelen Lesmethoden en leermiddelen Lesmethoden en leermiddelen Kantoormeubilair Kantoormeubilair Kantoormeubilair PPVT-III NL CELF Preschool 2 NL Diagnostisch materiaal Wachttafel en stoelen hal Vergadertafels Vergaderstoelen RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 11

ICT ipads voor cvb Schoolmeubilair Kasten voor bibliotheek Lesmethoden en Boeken voor bibliotheek leermiddelen Lesmethoden en Methode Engels leermiddelen Lesmethoden en Methode Technisch lezen leermiddelen ICT dect telefoon Inventaris en apparatuur TRKK's herstellen Lesmethoden en Leskisten met sprongen leermiddelen vooruit 5.5 Excellent CVB Het traject excellent CVB is afgerond met ondersteuning van de onderwijsadviseurs. Het traject bestond uit 5 sessies van 3 uur op donderdagmiddagen in het laatste kwartaal van het schooljaar 2014/2015 en eerste kwartaal van schooljaar 2015/2016. De resultaten van de sessies bestonden uit een vastgesteld doel van een excellent cvb en kernmerken waarmee het doel bereikt wordt. De kennis en kunde van individuele cvb leden is in kaart gebracht, evenals de activiteiten die door de teamleiders, gedragsdeskundige, intern begeleiders en de schoolmaatschappelijk werkende tijdens de instroom, doorstroom en uitstroom worden ondernomen. Ook is vastgesteld welke activiteiten cvb leden naast hun huidige activiteiten zouden kunnen en willen uitvoeren. De kwaliteiten die horen bij een excellent cvb en de mogelijke valkuilen zijn verkend en gegroepeerd rond de kernwaarden van RENN4. De leerstijlen van de leden van de cvb zijn bespreekbaar gemaakt en er is vastgesteld wat het cvb verstaat onder efficiënt en effectief werken. Tenslotte is er gereflecteerd op de huidige manier van planmatig werken. Over het algemeen zijn de cvb leden tevreden over de huidige manier van werken en weet men elkaar te vinden op momenten dat dit wenselijk of noodzakelijk is. In het traject is duidelijk geworden dat er geen volledige concensus over de positionering van de verschillende rollen binnen de cvb bestaat. In het vervolg op dit traject moet hier nog aandacht aan worden besteed. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 12

5. Nawoord Onze inspanningen hebben ertoe geleid dat er aan het einde van het schooljaar een financieel gezonde situatie was in de Caleidoscoop. Het plan m.b.t. de formatie en het terugdringen hiervan, is uitgevoerd en heeft geleid tot het gewenste resultaat. Het ziekteverzuim is ook dit jaar niet boven de norm gekomen. Dit jaar was het in een aantal groepen merkbaar dat de complexiteit van gedrag bij sommige leerlingen toeneemt. Het aantal leerlingen waarvoor tijdelijk- naar oplossingen, c.q. ondersteuning buiten de school moest worden gezocht, was groter dan andere jaren. De transitie van hulpverlening naar de gemeentes, maakt deze processen er niet eenvoudiger op. In relatie hiermee is het belang van goed opgeleide leerkrachten, die op de juiste wijze worden ondersteund, groot. Ook een goede samenwerking met ouders is van wezenlijk belang in de begeleiding van de leerling. Hier zetten we op in en het is een van onze belangrijkste uitgangspunten. Over het algemeen kan worden gesteld dat we hierin geslaagd zijn. Het contact met vrijwel alle ouders is goed en constructief. Daarnaast zijn er ook regelmatig leuke activiteiten in de school, waar ouders voor worden uitgenodigd. De opkomst is vrijwel altijd groot. Aan het einde van het schooljaar werd duidelijk dat we in 2016-2017 zouden starten met veel invalmedewerkers. Oorzaak hiervan waren een aantal zwangerschaps-, studie-en ouderschapsverloven en langdurige ziekte van een medewerker. Bovendien hebben ook een aantal medewerkers een baan elders gevonden. Toen al werd zichtbaar dat het vinden en aanstellen van goede invalleerkrachten niet eenvoudig was. Uiteindelijk zijn we wel gestart met een volledige bezetting. Dit alles heeft ertoe geleid dat er veel wisselingen zijn in het team en de jarenlange continuïteit die we als team hebben gehad, op sommige afdelingen is doorbroken. Tot nu toe is merkbaar dat dit gegeven invloed heeft op het pedagogisch klimaat in sommige klassen. Nieuwe (inval)leerkrachten moeten hun weg vinden in het geven van onderwijs aan cluster 4 leerlingen. Het stelt ons voor de taak om op een goede wijze om te gaan met deze feiten en te blijven inzetten op goed onderwijs en goede zorg. Er is voor gekozen om in het huidige schooljaar te starten met 16 groepen (naast de twee MODkleutergroepen). Hier lagen inhoudelijke redenen aan ten grondslag en daarnaast is de ervaring dat in de loop van het jaar er altijd veel aanmeldingen van nieuwe leerlingen zijn. Echter tot nu toe loopt dit achter in vergelijking met voorgaande jaren. RENN4 Excellent in speciaal talent Pagina 13