KVK AVELGEM 01869 REANIMATIE en AED Sportmedische begeleiding KVK Avelgem Pascal D Haene 2013-2015 D O O R N I K S E S T E E N W E G 2 2 6 8 5 8 0 A V E L G E M
R E A N I M A T I E Reanimatie is het overnemen van de levensnoodzakelijke functies: ademhaling en hartwerking. Dit is een belangrijke techniek en vaardigheid voor iedere hulpverlener. VEILIGHEID Zorg eerst voor de veiligheid van jezelf, het slachtoffer en de omgeving. CONTROLEER OF HET SLACHTOFFER NOG REAGEERT Een slachtoffer dat bewust is, ademt nog en heeft nog hartwerking. Iedere bewusteloze patiënt verkeert echter in levensgevaar: hij is immers de controle kwijt over tal van mechanismen en reacties. Deze patiënt beseft bijvoorbeeld niet meer dat zijn tong de luchtweg afsluit. Hij zal geen braaksel kunnen uitspuwen, hij zal zijn gezicht niet uit het water kunnen opheffen, enz... Nadat we onze veiligheid en die van het slachtoffer verzekerd hebben, controleren we of het slachtoffer bewust is: Schud zachtjes aan beide schouders. Vraag luidop: "Is alles in orde?" Indien het slachtoffer hierop niet reageert, noemen we het "bewusteloos". Evenredig met de graad van bewusteloosheid, worden de spieren slapper. Zo ook de kaakspieren en de tongspier. Daardoor kan de tong in de keelholte zakken en zo de luchtweg afsluiten: het slachtoffer stikt in zijn tong. Het slachtoffer antwoordt of beweegt Als het slachtoffer antwoordt of beweegt: 1. Laat het slachtoffer liggen zoals je het vindt (zo er geen gevaar dreigt). 2. Tracht te weten te komen wat er scheelt met het slachtoffer en roep zo nodig hulp in. 3. Controleer regelmatig opnieuw het bewustzijn. Het slachtoffer reageert niet Indien het slachtoffer niet reageert: Vraag een andere persoon om in de buurt te blijven. Draai het slachtoffer op de rug. CONTROLEER ADEMHALING Maak de luchtweg vrij door het hoofd achterover te kantelen en de kin op te tillen. Bij een bewusteloos slachtoffer kan de tong in de keelholte zakken en zo de luchtweg afsluiten. Door het hoofd achterover te houden en de kin op te tillen, heffen we de tong omhoog zodat de luchtweg vrij komt.
1. Hoofd achterover kantelen Plaats een hand op het voorhoofd en druk het hoofd zachtjes achterover. Hou duim en wijsvinger vrij om bij mond-opmond-beademing de neus dicht te drukken. 2. Kin optillen Plaats wijs- en middelvinger onder de kinpunt van het slachtoffer en til de kin op om de luchtweg te openen. Dit is vaak voldoende om de ademhaling terug op gang te brengen. Controleer de ademhaling Terwijl je de luchtweg openhoudt: kijk, luister en voel naar normale ademhaling. Kijk naar beweging van de borstkas. Luister aan de mond naar ademgeluiden. Voel met je wang naar lucht die uitgeademd wordt. Deze controle verrichten we in één handeling: houd je oor vlak boven het gezicht van het slachtoffer terwijl je het hoofd achterover gekanteld houdt en de kin optilt. Kijk naar de bewegingen van de borstkas. Zo kan je gelijktijdig kijken, luisteren en voelen. In de eerste minuten na een hartstilstand is het mogelijk dat het slachtoffer nog nauwelijks ademt of enkele keren luidruchtig naar adem hapt. Verwar deze situatie niet met normale ademhaling.
Kijk, luister en voel 5 tot 10 seconden alvorens je besluit dat de ademhaling normaal is. Als je twijfelt of er een normale ademhaling is, handel dan alsof de ademhaling niet normaal is. Als het slachtoffer normaal ademt Leg het slachtoffer in stabiele zijligging. Stuur iemand om hulp of, als je alleen bent, laat het slachtoffer alleen en roep zelf hulp in. Blijf de ademhaling controleren. NB: Als het slachtoffer een mogelijk nek- of rugletsel heeft of grote breuken, dan leggen we het slachtoffer NIET in stabiele zijligging. In dit geval moet het slachtoffer zeker continu bewaakt worden. Als in deze situatie de luchtweg niet vrij blijft (bv. door bloed of braaksel) dan wordt ook dit slachtoffer in stabiele zijligging gelegd. Als het slachtoffer niet normaal ademt Start de reanimatie. REANIMATIE 1. Laat de hulpdiensten alarmeren of, indien je alleen bent: laat het slachtoffer alleen en alarmeer de hulpdiensten, keer terug naar het slachtoffer en start de reanimatie. 2. Start hartmassage. Zorg dat het slachtoffer op de grond ligt (en niet op een zachte onderlaag). Kniel naast het slachtoffer. Ontbloot de borstkas. Plaats de hiel van één hand op het midden van de borstkas van het slachtoffer. Plaats de hiel van je andere hand boven op de eerste hand. Sla de vingers van je handen in elkaar en druk niet op de buik of de ribben. Plaats jezelf loodrecht boven de borstkas van het slachtoffer en leun met gestrekte armen voorover zodat het borstbeen 4 tot 5 cm diep ingedrukt wordt. Richt jezelf op na iedere hartmassage zonder het contact tussen hand en borstkas te verliezen. Herhaal deze compressies 30 maal aan een snelheid van ongeveer 100 maal per minuut. Hardop tellen kan van nut zijn om het ritme te behouden. Indrukken en loslaten duren even lang. 3. Combineer hartmassage met mond-op-mondbeademing
Open na 30 maal hartmassage de luchtweg opnieuw door het hoofd achterover te kantelen en de kin op te tillen. Knijp het zachte deel van de neus dicht met de wijsvinger en duim van de hand die op het voorhoofd ligt. Laat de mond van het slachtoffer lichtjes geopend maar blijf de kin optillen. Adem normaal in en plaats je lippen rond de mond van het slachtoffer, waarbij je de mond goed afsluit.vermijd luchtlekken. Blaas rustig lucht in de mond van het slachtoffer terwijl je naar de beweging, van de borstkas kijkt. Het inblazen duurt ongeveer één seconde, zoals bij een normale ademhaling. Houd het hoofd achterovergekanteld met de kin opgetild, neem je mond weg van het slachtoffer en kijk naar de borstkas zodat je die weer terug tot zijn normale positie ziet zakken bij de uitademing. Adem nogmaals in en beadem het slachtoffer een tweede maal. 4. Blijf de combinatie hartmassage met mond-op-mondbeademing herhalen Plaats je handen zonder tijdverlies op het midden van de borstkas. Voer verder hartmassage en beademing uit in de verhouding 30:2. De reanimatie wordt enkel onderbroken voor een nieuwe controle van de ademhaling, als je meent dat het slachtoffer terug normaal ademt. Anders onderbreek je de reanimatie niet. 5. Blijf reanimeren totdat: Gespecialiseerde hulp overneemt. Het slachtoffer tekens van leven vertoont. Je uitgeput geraakt.
R E A N I M A T I E S C H E M A ( B A S I S R E A N I M A T I E ) We doorlopen bij een reanimatie volgende handelingen: controleer bewustzijn spreek het slachtoffer aan schud aan de schouders roep hulp vraag of roep iemand om in de buurt te blijven open de luchtweg kantel het hoofd naar achter til de kin op controleer ademhaling kijk, luister, voel normale ademhaling geen normale ademhaling stabiele zijligging alarmeer 112 leg slachtoffer op de grond 30x hartmassage 100 x per minuut 4-5 cm diep herhaal: 2 x beademen 30x hartmassage blaas gedurende 1 seconde
R E A N I M A T I E K I N D Eenvoudig: de reanimatie van een kind verloopt analoog aan de reanimatie van een volwassene, maar men drukt de borstkas slechts voor 1/3 in. Hieronder volgen echter meer specifieke richtlijnen, die aangeleerd worden aan mensen met veelvuldig contact met jonge kinderen. VEILIGHEID HULPVERLENER EN SLACHTOFFER Zorg voor veiligheid voor jezelf en het slachtoffer. CONTROLEER OF HET KIND NOG REAGEERT BEWUSTZIJN Stimuleer zachtjes door schudden aan de schouders en te vragen "Is alles in orde?". Bij kinderen met het vermoeden van een nekletsel wordt niet geschud. Als het kind antwoordt of beweegt 1. Laat het kind liggen zoals het zich bevindt. 2. Controleer naar andere letsels. 3. Roep hulp indien nodig. 4. Onderzoek regelmatig opnieuw het slachtoffer. Als het kind niet reageert 1. Vraag een andere persoon om in de buurt te blijven. ADEMHALING 2. Open de luchtweg door het hoofd achterover te kantelen en de kin omhoog te heffen. Indien mogelijk in de houding waarin het kind zich bevindt: plaats je hand op het voorhoofd van het kind en kantel het hoofd zachtjes achterover. Hef gelijktijdig, met de vingertoppen onder de kinpunt van het kind, de kin omhoog om de luchtweg te openen. Druk niet op de zachte weefsels onder de kin want dat kan de luchtweg belemmeren. Deze techniek kan makkelijker uitgevoerd worden als het kind voorzichtig op de rug gedraaid werd.
Als een nekletsel vermoed wordt, tracht dan de luchtweg vrij te maken door enkel de kin op te tillen met 2 vingers. Is dit onvoldoende, kantel dan het hoofd een beetje naar achter, totdat de luchtweg open is. TERWIJL JE DE LUCHTWEG OPENHOUDT: KIJK, HOOR EN VOEL NAAR ADEMHALING 1. Houd je gezicht vlak boven het gezicht van het kind en kijk in de richting van de borstkas: Kijk naar beweging van de borstkas. Luister aan de mond en neus van het kind naar ademgeluiden. Voel met je wang naar uitgeademde lucht. 2. Kijk, luister en voel tot 10 seconden lang alvorens je besluit dat er geen ademhaling is. Als het kind ademt 1. Leg het kind in stabiele zijligging. 2. Controleer regelmatig de ademhaling. Als het kind niet ademt of enkel hapt naar lucht 1. Verwijder voorzichtig zichtbare belemmeringen uit de mond van het kind. 2. Beadem 5 maal, waarbij telkens de borstkas omhoog komt en terugzakt: Zorg dat het hoofd achterover gekanteld is en de kin opgetild. Druk met de wijs- en middelvinger van de hand die op het voorhoofd rust, het zachte deel van de neus dicht. Open de mond een beetje, maar houd de kin omhoog. Adem in en plaats je lippen rond de mond van het kind zodat je lippen goed aansluiten. Blaas rustig in de mond gedurende 1 tot 1,5 seconde zodat de borstkas omhoog komt. Houd het hoofd achterover gekanteld en de kin opgetild, neem je mond weg van het slachtoffer en kijk terwijl de borstkas haar normale positie opnieuw inneemt als het slachtoffer uitademt. Adem in en beadem in totaal 5 maal. 1. Controleer bij iedere beademing of de borstkas omhoog komt en terug zakt zoals bij een normale ademhaling. Als je problemen hebt om een geslaagde beademing uit te voeren, dan kan de luchtweg belemmerd zijn: Controleer de mondholte van het slachtoffer en verwijder zichtbare belemmeringen. Je mag niet blindelings met een vinger in de keel voelen. Controleer of het hoofd voldoende achterover gekanteld is en de kin voldoende opgetild, maar ook geen overstrekking van de nek.
Doe in totaal 5 pogingen tot beademen. Indien deze zonder succes zijn, ga dan verder met hartmassage. CONTROLEER OF ER TEKENS VAN HARTWERKING ZIJN HARTWERKING 1. Kijk, luister en voel opnieuw of er normale ademhaling aanwezig is, of het slachtoffer hoest of beweegt. 2. Deze controle duurt maximum 10 seconden. Als je er zeker van bent dat je (binnen de 10 seconden) tekens ziet van hartwerking 1. Ga, indien nodig, verder met beademen totdat het kind zelf ademt. 2. Draai het kind op de zij (stabiele zijligging) als het bewusteloos blijft. 3. Onderzoek het kind regelmatig opnieuw. Als er geen tekens zijn van hartwerking of je bent niet zeker 1. Start hartmassage. Plaats de hiel van één hand midden op de borstkas terwijl je er op let dat je geen druk uitoefent op of onder het zwaardvormig aanhangsel. Bij grotere kinderen of kleine hulpverleners plaats je de 2de hand bovenop de eerst en sla je de vingers in elkaar. Hef de vingers omhoog om geen druk op de ribben van het kind te geven. Plaats jezelf verticaal boven de borstkas van het kind en druk met een gestrekte arm het borst been ongeveer 1/3 van de hoogte van de borstkas naar beneden. Neem de druk weg maar blijf handcontact houden met de borstkas. Herhaal deze pompbewegingen aan een snelheid van ongeveer 100 maal per minuut. 2. Combineer hartmassage en beademing. Kantel na 30 maal hartmassages het hoofd achterover, til de kin omhoog en beadem 2 maal. Plaats je hand opnieuw midden op het borstbeen en voer 30 hartmassages uit. Voer verder hartmassage en beademing uit in de verhouding 30:2. BLIJF VERDER REANIMEREN TOTDAT: Voortgezette hulp aankomt. Het kind tekens van leven vertoont (spontane ademhaling, bewegen). Je uitgeput geraakt.
WANNEER HET HULPCENTRUM 112 BELLEN? Het hulpcentrum 112 moet zo vroeg mogelijk gebeld worden: Als er meer dan één hulpverlener aanwezig is, start één hulpverlener de reanimatie terwijl een andere hulpverlener de 112 alarmeert zodra is vastgesteld dat het kind niet ademt. Als er slechts één hulpverlener aanwezig is: reanimeer gedurende 1 minuut alvorens de 112 te alarmeren. Misschien is het mogelijk om een klein kind mee te dragen terwijl je hulp inroept en intussen hartmassage en beademing uit te voeren. Uitzondering: indien het kind gekend is met een hartaandoening en plots bewusteloos valt met ademhalingsstilstand, dan moet eerst de 112 gealarmeerd worden alvorens reanimatie te starten.
REANIMATIESCHEMA KIND BENADER VEILIG CONTROLEER BEWUSTZIJN ROEP HULP OPEN LUCHTWEG CONTROLEER ADEMHALING LAAT 112 BELLEN BEADEM 5 X KIJK NAAR TEKENS VAN CIRCULATIE (ademen, hoesten, bewegen) HERHAAL: 30 X HARTMASSAGE + 2 X BEADEMEN NA 1 MINUUT: BEL ZELF 112 ALS JE ALLEEN BENT Bronnen : externe dienst voor Preventie en Bescherming op het werk vzw het Rode Kruis het Vlaamse Kruis