Raakvlakken Bewindvoering - schuldbemiddeling Regina Gymza Rechter Arbeidsrechtbank Antwerpen 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 1
1. Vooraf Beperkt tot de collectieve schuldenregeling: artikelen 1675/2 t/m 1675/26 Ger. W. E-platform: commissie CSR OVB Knelpunten: zie uiteenzetting Mr. Evers 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 2
1. Vooraf doel van de wet Geen wettelijke definitie 1675/3 Ger. W. bepaalt doelstelling de aanzuiveringsregeling, die de schuldbemiddelaar of de rechter opstelt, strekt ertoe de financiële toestand van de schuldenaar te herstellen, met name hem in staat te stellen in de mate van het mogelijke zijn schulden te betalen en tegelijkertijd te waarborgen dat hij zelf en zijn gezin een menswaardig leven kunnen leiden. 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 3
1. Vooraf doel van de wet Dus: herstel van de financiële toestand van de schuldenaar, waarbij hij: In de mate van het mogelijke zijn schulden zal betalen; De waarborg van een menswaardig bestaan krijgt. Principe van de fresh start van de schuldenaar. 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 4
2. Voor wie? Art. 1675/2 Ger. W. Elke natuurlijke persoon, die geen koopman is in de zin van artikel 1 van het Wetboek van Koophandel kan, indien hij niet in staat is om, op duurzame wijze, zijn opeisbare of nog te vervallen schulden te betalen en voor zover hij niet kennelijk zijn onvermogen heeft bewerkstelligd, bij de rechter een verzoek tot het verkrijgen van een collectieve schuldenregeling indienen. Indien de in het eerste lid bedoelde persoon vroeger koopman is geweest, kan hij dat verzoek slechts indienen ten minste zes maanden na het stopzetten van zijn handel of, zo hij failliet werd verklaard, na de sluiting van het faillissement. 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 5
2. Voor wie? Elke natuurlijke persoon (niet koopman) Zo voorheen koopman: (nog niet aangepast aan het begrip onderneming) Hetzij sedert 6 maanden stopzetten handel Hetzij 6 maanden na sluiten faillissement op duurzame wijze opeisbare of nog te vervallen schulden niet kennelijk zijn onvermogen bewerkstelligd Handelings(on)bekwaamheid speelt geen rol (afschrift vonnis vrederechter mbt aanstelling om draagwijdte van het bewind te beoordelen) 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 6
3. Aanvraag Door de schuldenaar met verzoekschrift en behandeld cfr artt 1027 tot 1034 Ger. W. Vermeldingen verzoekschrift en neer te leggen stukken cfr art 1675/4 Ger. W. Schuldenaar onder bewindvoering evt door bewindvoerder, onder de voorwaarden van de bewindvoering, met evt voorafgaande machtiging van de vrederechter 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 7
3. Aanvraag Primauteit van de CSR gevolgen (cfr Rb Brugge, 9 december 2009, RW 2010-2011, 31) Knelpunt: - Eerst bewind dan CSR - Eerst CSR dan bewind 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 8
4. Bevoegde rechter Bevoegde arbeidsrechtbank van laatst gekende woonplaats voor volledige duur van procedure zelfs bij verhuis pupil Bevoegde vrederechter? 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 9
5. Schuldbemiddelaar 5.1. Gerechtelijk mandataris Art. 1675/6, 2 Ger. W. Als de rechter het verzoek toelaatbaar acht, stelt hij in zijn beschikking, met diens akkoord, een schuldbemiddelaar aan en, in voorkomend geval, een gerechtsdeurwaarder en/of een notaris. 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 10
5. Schuldbemiddelaar 5.2. Wie wordt schuldbemiddelaar Art. 1675/17 1 de advocaten, de ministeriële ambtenaren of de gerechtelijke mandatarissen in de uitoefening van hun beroep of ambt; de overheidsinstellingen of de particuliere instellingen, die daartoe door de bevoegde overheid zijn erkend. Deze instellingen doen hiervoor een beroep op natuurlijke personen die aan de door de bevoegde overheid bepaalde voorwaarden voldoen. Toekomstig recht (zie Wet 26 maart 2012, met ingang van een door de Koning te bepalen datum) : op voorwaarde dat ze erkend zijn Procedure erkenning door Koning: KB ontbreekt Na volgen van erkende opleiding: KB ontbreekt 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 11
5. Schuldbemiddelaar Knelpunt: Professionele of niet-professionele bewindvoerder in geval van samenloop met CSR? - Indien eerst CSR? - Indien eerst bewind vervangen? - Toezicht op de professionele mandataris 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 12
5. Schuldbemiddelaar 5.3. Kenmerken voorafgaand uitdrukkelijk akkoord onafhankelijk en onpartijdig tgo betrokken partijen treedt niet op als raadsman van schuldenaar gebonden door beroepsgeheim wraking mogelijk indien wettige redenen om te twijfelen aan zijn onpartijdigheid of zijn onafhankelijkheid Indien rechter verzuim in hoofde van de schuldbemiddelaar vaststelt, kennisgeving aan de procureur des Konings. Vervanging door rechter onder voorwaarden mogelijk, zelfs ambtshalve 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 13
5. Schuldbemiddelaar 5.4. Verslag door schuldbemiddelaar De schuldbemiddelaar stelt verslag op Jaarlijks; Op verzoek van rechter; Bij het verstrijken van aanzuiveringsregeling; Inhoud van het verslag stand van de procedure, verrichtingen van de schuldbemiddelaar, redenen voor de verlenging van de termijnen, geactualiseerde sociale en financiële toestand en de toekomstperspectieven van de persoon, stand van de bemiddelingsrekening en alle inlichtingen die de bemiddelaar dienstig acht. Bijlage: financiële verrichtingen of rekeninguittreksels Afschrift aan SA - inzagerecht SE s 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 14
5. Schuldbemiddelaar Knelpunt: Wederzijdse mededeling van het jaarverslag: Wenselijk? Juridisch mogelijk? En wat met de privacy? Enkel tussen mandatarissen? Hoe afdwingen? Of neerlegging op bevoegde rechtbank? 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 15
5. Schuldbemiddelaar 5.5. Staat van kosten, ereloon of emolumenten In het verslag KB 18 december 1998 bepaalt regels en barema's tot vaststelling van het ereloon, de emolumenten en de kosten van de schuldbemiddelaar, In principe ten laste van schuldenaar Bij voorrang betaald 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 16
5. Schuldbemiddelaar Knelpunt: Quid in geval van onvoldoende middelen? CSR -> FOD Economie Art 20 ev Wet 5 juli 1998 betreffende de collectieve schuldenregeling en de mogelijkheid van verkoop uit de hand van de in beslag genomen onroerende goederen https://economie.fgov.be/nl/themas/financiele-diensten/consumentenkrediet/schuldenlast/collectieveschuldenregeling/bestrijding-van-overmatige Bewind - > OCMW? 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 17
6. Verloop van procedure Art. 1675/3 Ger. W. Bij wege van een collectieve schuldenregeling stelt de schuldenaar, onder toezicht van de rechter, aan zijn schuldeisers voor een minnelijke aanzuiveringsregeling te treffen. Indien over deze minnelijke aanzuiveringsregeling geen akkoord wordt bereikt, kan de rechter een gerechtelijke aanzuiveringsregeling opleggen. 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 18
6.1. Actief 6. Verloop van procedure Art. 1675/7, 1, 2de lid Ger. W.: Tot de boedel behoren alle goederen van de verzoeker op het ogenblik van de beschikking, alsmede de goederen die hij tijdens de uitvoering van de collectieve aanzuiveringsregeling verkrijgt. SBM int alle inkomsten (werkgever, ziekenfonds, kindergeld, onderhoudsgeld, ) Knelpunt: Bewind vóór CSR: overdracht tegoeden 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 19
6. Verloop van procedure 6.2. Geen realisatie van het actief Anders dan bij faillissement: geen realisatie actief, SBM moet SA niet uitverkopen Igv MAR: behoud van onroerend goed dat voor schuldenaar en gezin tot gezinswoning strekt is mogelijk. Rechter kan SA machtigen mensualiteiten van hypothecaire lening als boedelschuld te betalen, in strijd met principe gelijkheid SE s. Uitz: bij GAR met kwijtschelding: alle goederen moeten vooraf gerealiseerd 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 20
6. Verloop van procedure 6.3. Passief Geen wettelijke definitie Samenstelling boedel is opdracht van SBM Enkel niet betwiste schuldvorderingen of die welke bij een titel, zelfs een onderhandse, zijn vastgesteld, kunnen in het ontwerp van MAR worden opgenomen ten belope van de aldus verantwoorde bedragen (Art. 1675/10, 3 Ger. W.) Bij betwisting bestaan of bedrag v schuldvordering, stelt de rechter, totdat daarover uitspraak zal zijn gedaan, voorlopig vast welk gedeelte van het betwist bedrag in consignatie moet worden gegeven 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 21
6. Verloop van procedure Betwisting schuldvordering Door wie? Schuldenaar Schuldbemiddelaar? Verjaring, bewijs, oorzaak, verjaring? (Art. 1675/10, 3 Ger. W. lijkt te indiceren dat schuldbemiddelaar zich dient te beperken tot een onderzoek van de titels) Voor wie? Niet bij schuldbemiddelingsrechter, wel natuurlijke rechter Vertraging in verloop CSR Strijdig met doel van wet, nl, fresh start? 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 22
6. Verloop van procedure 6.4. Leefgeld Definitie? SBM bepaalt in overleg met SA (evt bewindvoerder?), onder toezicht van rechter, het bedrag van leefgeld waarborg menswaardig bestaan benedengrens: leefloon RMI-wet moet in principe volstaan voor alle lopende uitgaven ereloon bewindvoerder? machtiging extra-uitgave door schuldbemiddelingsrechter 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 23
6. Verloop van procedure 6.5. Boedelschulden Alle verbintenissen aangegaan na beschikking van toelaatbaarheid bij voorrang betaald hetzij met leefgeld door schuldenaar, hetzij met de reserve op schuldbemiddelingsrekening na machtiging door rechter Déze schuldeisers behouden hun uitvoeringsmogelijkheden opzichtens SA 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 24
6. Verloop van procedure 6.6 Inhoud aanzuiveringsregeling Inkomsten SA - lasten Aanvaarde schuldvorderingen Aanvangsdatum en looptijd Kwijtschelding, al dan niet definitief of met voorwaarden Bedrag leefgeld Evt verbintenissen SA, zoals werkbereidheid Herziening mogelijk indien omstandigheden dit vereisen 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 25
6. Verloop van procedure 6.7 Looptijd Wettelijke beperking (voor CSR toegelaten na 23 april 2012) MAR 7 jaar vanaf datum van beschikking toelaatbaarheid, tenzij op verzoek van schuldenaar gemotiveerde afwijkende ingangsdatum en tenzij langere termijn om vermogensbestanddelen en menswaardig bestaan te beschermen GAR 5 jaar vanaf datum van beschikking toelaatbaarheid, tenzij op verzoek van schuldenaar gemotiveerde afwijkende ingangsdatum 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 26
7. Einde - Afstand van de CSR of verzoek einde door SA - Uitvoering MAR of GAR - Herroeping artikel 1675/15 Ger. W. - 1 hetzij onjuiste stukken heeft afgegeven met de bedoeling aanspraak te maken op de procedure van gezamenlijke schuldenregeling of deze te behouden; - 2 hetzij zijn verplichtingen niet nakomt, zonder dat zich nieuwe feiten voordoen die de aanpassing of herziening van de regeling rechtvaardigen; - 3 hetzij onrechtmatig zijn lasten heeft verhoogd of zijn baten heeft verminderd; - 4 hetzij zijn onvermogen heeft bewerkt; - 5 hetzij bewust valse verklaringen heeft afgelegd. DOOR : schuldbemiddelaar of ieder ander belangstellende 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 27
8. Knelpunten Pupil van CSR blijft handelingsbekwaam Kan op ieder ogenblik verzoeken CSR te beëindigen Boedelschulden zonder machtiging: rechtsgeldig Niet tegenstelbaar aan de schuldeisers Mogelijks reden tot herroeping Betaling van schuld van de massa aan schuldeiser, met schending van de gelijkheid: terug te vorderen door schuldbemiddelaar mogelijks reden tot herroeping 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 28
8. Knelpunten Schuldbemiddelaar handelt met Bewindvoerder voor Begroting leefgeld Betaling van het leefgeld in handen van bewindvoerder Goedkeuring minnelijke aanzuiveringsregeling: voorafgaande machtiging van de vrederechter vereist? Pupil voor Verbintenis verhoging inkomsten bvb door werk, zoektocht werk, opleiding,.. 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 29
8. Knelpunten Kostenstaat bewindvoerder Schuld van de boedel, die bij voorrang moet vereffend worden. Van het leefgeld? Bovenop het leefgeld? Zo ja, mits machtiging schuldbemiddelingsrechter? Berekeningsbasis? 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 30
8. Knelpunten Machtigingen verkoop onroerend goed Vrijwillige verkoop onroerend goed: Machtiging vrederechter én schuldbemiddelingsrechter Finaliteit verschillend: in CSR ook in het belang van de schuldeisers, dus minstens akkoord van de hypothecaire schuldeiser. Waardebepaling: op grond van schattingsverslag notaris of vastgoedmakelaar 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 31
8. Knelpunten Openbare verkoop onroerend goed: In kader van minnelijke aanzuiveringsregeling: ook machtiging Vrederechter In kader van gerechtelijke aanzuiveringsregeling: geen machtiging Vrederechter 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 32
8. Knelpunten Andere machtigingen Aanvaarding nalatenschap? Aangaan dading akkoord vereffening verdeling huwgemeenschap? Machtiging door schuldbemiddelingsrechter door vrederechter? 24/11/2018 Raakvlakken Bewindvoering - CSR 33